Bofko
31-12-05, 18:07
Oudejaarsavond duurt dit jaar één seconde langer dan vorig jaar het geval was. Hier doet namelijk de schrikkelseconde zich gelden.
Vijf... vier... drie... twee... een... een... nul! Wie zaterdag hardop de laatste seconden van 2005 aftelt, moet niet vergeten om daar nog een extra seconde aan toe te voegen. Deze zogenoemde 'schrikkelseconde' wordt overal ter wereld om klokslag twaalf uur bij de universele tijd opgeteld.
Extra seconde
Op vier juli van dit jaar maakte de IERS (International Earth Rotation and Reference Systems Service) bekend dat er aan het einde van het jaar een schrikkelseconde zou komen. De organisatie bekijkt dat elk half jaar, maar het is voor het eerst in zeven jaar dat de extra seconde weer nodig blijkt.
De schrikkelseconde is bedoeld om onze klokken gelijk te laten lopen met de atoomklokken. Omdat de aarde niet altijd even snel om zijn as draait, moet de universele tijd zo nu en dan met een seconde bijgesteld worden. Als dat niet zou gebeuren, zouden astrofysici en bepaalde computersystemen problemen krijgen. De verschillen zijn overigens miniem: in een paar jaar zal het verschil hooguit een seconde bedragen.
Om het niet al te ingewikkeld te maken, gebeurt het bijstellen van de tijd altijd aan het einde van de dag en op de laatste dag van de maand. Omdat er ieder half jaar wordt bepaald of de schrikkelseconde nodig is, gebeurt het ook meestal tijdens de overgang van december op januari of van juni op juli.
Nieuwe dag
De schikkelseconde wordt dus precies om twaalf uur toegevoegd. Maar betekent dat nou dat het oude jaar een seconde langer duurt, of dat het nieuwe jaar wat eerder begint? Officieel is vastgesteld dat de laatste seconde van de dag wordt verlengd. Concreet betekent dit dat na 23:59:59 de schrikkelseconde begint, en pas daarna begint de nieuwe dag op UTC 0:00:00. We kunnen dus één seconde langer van 2005 genieten.
Omdat de aarde nu eens wat sneller, en dan weer wat langzamer om zijn as draait, moet de tijd ook wel eens omgekeerd bijgesteld worden. Dan wordt de laatste minuut voor middernacht overgeslagen en begint men meteen aan de nieuwe dag. Dit wordt een negatieve schrikkelseconde genoemd.
Schrikkeluur
Eerder dit jaar braken tientallen wetenschappers dagenlang hun hoofd over de vraag of de schrikkelseconde moet worden aangehouden of niet. Meteorologen vinden de tel te omslachtig en niet praktisch. Zij willen de secondes 'opsparen' en eens in de zoveel jaar een schrikkeluur invoeren.
Astrofysici vinden juist dat de 'echte' aardse tijd moet worden aangehouden en dat de schrikkelseconde dus moet blijven. De experts hebben meer tijd nodig om het 'schrikkelprobleem' te bestuderen, en hebben besloten om de situatie in elk geval voorlopig bij het oude te laten. De schrikkelseconde blijft nog even bestaan.
www.planet.nl
Vijf... vier... drie... twee... een... een... nul! Wie zaterdag hardop de laatste seconden van 2005 aftelt, moet niet vergeten om daar nog een extra seconde aan toe te voegen. Deze zogenoemde 'schrikkelseconde' wordt overal ter wereld om klokslag twaalf uur bij de universele tijd opgeteld.
Extra seconde
Op vier juli van dit jaar maakte de IERS (International Earth Rotation and Reference Systems Service) bekend dat er aan het einde van het jaar een schrikkelseconde zou komen. De organisatie bekijkt dat elk half jaar, maar het is voor het eerst in zeven jaar dat de extra seconde weer nodig blijkt.
De schrikkelseconde is bedoeld om onze klokken gelijk te laten lopen met de atoomklokken. Omdat de aarde niet altijd even snel om zijn as draait, moet de universele tijd zo nu en dan met een seconde bijgesteld worden. Als dat niet zou gebeuren, zouden astrofysici en bepaalde computersystemen problemen krijgen. De verschillen zijn overigens miniem: in een paar jaar zal het verschil hooguit een seconde bedragen.
Om het niet al te ingewikkeld te maken, gebeurt het bijstellen van de tijd altijd aan het einde van de dag en op de laatste dag van de maand. Omdat er ieder half jaar wordt bepaald of de schrikkelseconde nodig is, gebeurt het ook meestal tijdens de overgang van december op januari of van juni op juli.
Nieuwe dag
De schikkelseconde wordt dus precies om twaalf uur toegevoegd. Maar betekent dat nou dat het oude jaar een seconde langer duurt, of dat het nieuwe jaar wat eerder begint? Officieel is vastgesteld dat de laatste seconde van de dag wordt verlengd. Concreet betekent dit dat na 23:59:59 de schrikkelseconde begint, en pas daarna begint de nieuwe dag op UTC 0:00:00. We kunnen dus één seconde langer van 2005 genieten.
Omdat de aarde nu eens wat sneller, en dan weer wat langzamer om zijn as draait, moet de tijd ook wel eens omgekeerd bijgesteld worden. Dan wordt de laatste minuut voor middernacht overgeslagen en begint men meteen aan de nieuwe dag. Dit wordt een negatieve schrikkelseconde genoemd.
Schrikkeluur
Eerder dit jaar braken tientallen wetenschappers dagenlang hun hoofd over de vraag of de schrikkelseconde moet worden aangehouden of niet. Meteorologen vinden de tel te omslachtig en niet praktisch. Zij willen de secondes 'opsparen' en eens in de zoveel jaar een schrikkeluur invoeren.
Astrofysici vinden juist dat de 'echte' aardse tijd moet worden aangehouden en dat de schrikkelseconde dus moet blijven. De experts hebben meer tijd nodig om het 'schrikkelprobleem' te bestuderen, en hebben besloten om de situatie in elk geval voorlopig bij het oude te laten. De schrikkelseconde blijft nog even bestaan.
www.planet.nl