PDA

Bekijk Volledige Versie : Weg met de burgers, en schaf beleid af!



freya
02-01-06, 13:41
Weg met de burgers, en schaf beleid af!
door Menno van der Veen


Jongeren willen niet langer discussiëren met versleten woorden als vrijheid of gelijkheid. Ze willen nieuwe woorden voor een echt politiek debat.
De overwinning van de liberale taal op ons denken werd dit jaar beklonken: de PvdA noemde vrijheid haar belangrijkste beginsel en het kader van GroenLinks riep zichzelf uit tot liberale partij. Wij wisten al niet beter, de generatie van de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw spreekt maar één politieke taal.

Socialistische woorden als solidariteit en klassenstrijd, christelijke woorden als nachtwakersstaat en barmhartigheid, voor ons zijn het archaïsche kreten die we eerder associëren met de studententijd van onze (groot-)ouders dan met onze geglobaliseerde levens.

Toch staat de op de maatschappij geprojecteerde gelijkheid van het liberalisme niet minder ver af van de werkelijkheid dan de klassenstrijd van de socialisten: de ene taal dekt tegenstellingen toe, de andere creëert ze kunstmatig. Beide talen hebben hun beste tijd gehad en onze generatie moet nieuwe woorden leren.

Alleen een schreeuw valt nog op in de eenvormige woordenbrij van het politieke debat. Er wordt weinig gediscussieerd, en dat komt (ten dele) doordat de taal die politici gebruiken is uitgesleten. Alle grote politieke partijen spreken dezelfde ideologische taal, slechts wanneer er concrete financiële voorstellen worden gedaan zien we nog verschillen. Dat gebrek aan wezenlijke debatten wordt overschreeuwd. Er zijn nieuwe woorden nodig om het debat weer op niveau te krijgen. We moeten versleten woorden afschaffen en ze vervangen door woorden die het debat leven inblazen. Dat mogen best bestaande woorden zijn. Als het maar geen laffe ontkenningen zijn van conflicten die juist moeten worden uitgevochten.

De eerder genoemde generatie van de jaren zeventig en tachtig brengt de toekomstige leiders voort. Wij moeten onze eigen discussies voeren en ons bevrijden van het juk van de ontideologiseerde en gedesillusioneerde vijftigers en zestigers. Zij hebben wellicht behoefte aan een neutrale, koude taal omdat ze elkaar anders in de haren vliegen (ze gaan liever met vroegpensioen). Maar wij hoeven niet bang te zijn voor idealen. Wij moeten bang zijn dat we straks gaan regeren zonder ideologische overtuigingen, zonder antwoorden op een nieuwe maatschappij. We moeten bang zijn dat we al ouderwetse regenten zijn voordat we goed en wel aan onze carrières zijn begonnen.

Ik doe vast een aantal voorstellen.

Schaf vrijheid af. Probeer eens te discussiëren zonder het woord vrijheid te gebruiken, dat gaat prima. Je hebt het dan over meningsuitingen, godsdienst, onderwijs, en zinvolle invullingen daarvan. Voor je weet heb je een goede discussie. Probeer hetzelfde met gelijkheid. Dan heb je het opeens over kansen voor mannen en vrouwen. Wie weet valt er iets te verbeteren.

Schaf de burger af. Een burger is iemand waar op grond van zijn plaats van geboorte rechten aan toekomen die anderen niet hebben. Wij hebben officieel geen burgers. Daarmee is het een betekenisloos woord dat tegenstellingen verhult (sommige burgers en zijn meer burger dan anderen en er leven hier zelfs mensen zonder ’burgerrechten’, de illegalen). De afgelopen zestig jaar zijn tal van nieuwe identiteiten ontstaan zoals die van de buitenwijkbewoner van allochtone afkomst, of de pas gescheiden homovader. Laten we die identiteiten benoemen, waar nodig differentiëren (wat betekent het woord allochtoon nog?) en de betekenisloze burger afschaffen.

Schaf de kiezer af. Het noemen van de kiezer impliceert dat een politicus zich alleen maar de belangen van een groep aantrekt omdat ze op hem/haar stemt. Ze staat symbool voor een vorm van politiek die nooit verheffend wordt. Een politicus die zijn kiezers napraat is een schaamteloze populist en de politicus die de kiezers van een ander napraat een opportunist. Het woord kiezer impliceert daarmee ook een afkeer van paternalisme. Maar wat is er mis met paternalisme? Wat is er mis mee om je de belangen van een groep aan te trekken die niet op je stemt omdat dat nu eenmaal je politieke overtuiging is (zoals GroenLinks waar met name hoogopgeleide goedverdieners op stemmen)? Verkiezingen draaien om kiezers, politiek draait om het debat. Weg met de kiezers!

Schaf beleid af! Het woord beleid impliceert neutrale, objectieve keuzes. Beleid komt voort uit beleidsdoeleinden, niet uit politieke opvattingen. Beleid is de uitkomst van een rationeel proces waarin de beste keuzes worden gemaakt. Maar dat technocratische ideaal strookt niet met de werkelijkheid, het is schijn-neutraliteit.

Het vanzelfsprekendste voorbeeld daarvan is het vluchtelingenbeleid. Daar is niets neutraals aan, laten we in het vervolg daarom weer over vluchtelingenpolitiek spreken en inkomenspolitiek en euthanasiepolitiek. Laten we politieke keuzes niet verbloemen maar erover blijven debatteren.

We hoeven niet somber te zijn, er is weinig voor nodig om het beter te doen dan de huidige generatie politici. We moeten alleen eerst naar onze eigen school, we moeten nieuwe woorden leren.


Menno van der Veen (1979) is jurist/filosoof en programmaker in cultureel centrum De Balie in Amsterdam.

TROUW (http://www.trouw.nl/deverdieping/podium/article120098.ece/Weg+met+de+burgers%2C+en+schaf+beleid+af%21+)

Tomas
02-01-06, 14:16
Wat jongeren allemaal vinden kan me niet echt boeien over 't algemeen, maar de voorstellen van de schrijver mbt het afschaffen van met name deze woorden in met name een discussie vind ik met name een goed plan.

mark61
02-01-06, 14:33
Geplaatst door freya
Schaf de burger af. Een burger is iemand waar op grond van zijn plaats van geboorte rechten aan toekomen die anderen niet hebben. Wij hebben officieel geen burgers.

Alleen wat die 'jurist' hier uitkraamt slaat nergens op.

Tomas
02-01-06, 14:40
Geplaatst door mark61
Alleen wat die 'jurist' hier uitkraamt slaat nergens op.

Ja, ik dacht ook dat het iets met vlees en een broodje was.

Bofko
02-01-06, 14:45
Interessant discussie-experiment, maar het zal niet meevallen.
Woordgebruik is een heel belangrijk bouwsteen in de conceptie van de waarheid. Ahum.

tr_imparator
02-01-06, 14:48
sommige vanzelfsprekende dingen zijn niet meer zo vanzelfsprekend.

:wijs:

Bofko
02-01-06, 14:49
Geplaatst door tr_imparator
sommige vanzelfsprekende dingen zijn niet meer zo vanzelfsprekend.

:wijs:

:wijs:

tr_imparator
02-01-06, 14:52
Geplaatst door Bofko
:wijs:


de roker is steeds vaker het sigaar.

:wijs:

tr_imparator
02-01-06, 15:01
Geplaatst door Bofko
:wijs:


Nee, ik bedoelde eigenlijk dat onze `basisgedachtegoed` (of hoe je het ook wilt noemen), dusdanig onderhevig is geworden aan verandering(onder sommigen), dat een herformulering van woorden, zoals vrijheid en burger nodig is. Een andere weg is natuurlijk om zulke woorden te vermijden. Misschien dat we over 20 jaar, weer terug in het jaar 2000 zijn en weer discussie kunnen voeren met woorden als vrijheid, burger, beleid e.d.

Heb ik het een beetje kunnen verwoorden nu? :wijs:

mark61
02-01-06, 15:15
Geplaatst door Tomas
Ja, ik dacht ook dat het iets met vlees en een broodje was.

Dat komt een stuk dichter in de buurt. Schijfje augurk bij?

Bofko
02-01-06, 15:22
Geplaatst door tr_imparator
Nee, ik bedoelde eigenlijk dat onze `basisgedachtegoed` (of hoe je het ook wilt noemen), dusdanig onderhevig is geworden aan verandering(onder sommigen), dat een herformulering van woorden, zoals vrijheid en burger nodig is. Een andere weg is natuurlijk om zulke woorden te vermijden. Misschien dat we over 20 jaar, weer terug in het jaar 2000 zijn en weer discussie kunnen voeren met woorden als vrijheid, burger, beleid e.d.

Heb ik het een beetje kunnen verwoorden nu? :wijs:

Ja, maar je hoeft er weinig voor te doen denk ik. Connotaties van woorden veranderen met de tijd mee.

Soms ontstaat er wel verwarring. Het begrip ´links´was vroeger gerelateerd aan ´verandersgegezind´. Tegenwoordig is het meer ´behoudend´ geworden.