PDA

Bekijk Volledige Versie : Vrije woord; een stem voor de stemlozen



Spitsboef
06-03-06, 18:54
De rellen tegen de cartoons in het Deense blad Jyllands-Posten worden door rechtse opiniemakers als Afshin Ellian en Leon de Winter (de Volkskrant, 7 februari 2006) neergezet als een nieuwe episode in de ‘oorlog tussen de beschavingen’, de oorlog tussen het westen en de islam. Politici als Geert Wilders werpen zich op als de voorvechters van de vrijheid van meningsuiting. Aan de andere kant staan de verdedigers van religieuze dogma’s. De pen versus het zwaard, secularisme versus fanatisme, de Verlichting versus het obscurantisme, dit is het beeld dat ons voorgeschoteld wordt.
Maar in dit conflict is niets wat het lijkt. Het draait noch om het vrije woord dat ten onder dreigt te gaan, noch om religieuze dogma’s. De vrijheid van meningsuiting is een groot recht dat verdedigd moet worden. Maar degenen die dit als een mantra blijven herhalen, zwijgen over de dubbele standaards die gehanteerd worden en ontkennen de context waarin sommigen alles kunnen zeggen terwijl anderen nauwelijks een stem hebben. En wie aan de andere kant de woede onder moslims toeschrijft aan hun religieus fanatisme sluit zijn ogen voor wat de oorlogspolitiek van Bush en zijn bondgenoten, waaronder Nederland en Denemarken, en de toenemende islamofobie in het westen hebben aangericht.

De vrijheid van meningsuiting is absoluut, zeggen de verdedigers van de Jyllands-Posten. Maar de vrijheid van meningsuiting kent wel degelijk grenzen. Dat is toch ook de reden dat kranten geen kinderpornografie publiceren? En zou dat anders zijn als dit bij de wet niet verboden was? Hoe zou er gereageerd worden op prenten waarin koning David als een bloedzuiger wordt afgebeeld of een figuur met een haakneus als een woekeraar? De antwoorden op deze vragen mogen duidelijk zijn. Maar als het om moslims gaat lijken de grenzen anders te liggen. De Jyllands-Posten waarin de cartoons verschenen voerde in 1984 een campagne tegen de kunstenaar Jens Jørgen Thorsen die een muurschilderij zou maken waarop Jezus met een erectie werd afgeschilderd. Nog drie jaar terug weigerde deze krant om een cartoon te plaatsen met het argument dat deze christenen zou kwetsen. De krant had toen weinig op met vrijheid van meningsuiting, maar dit veranderde natuurlijk toen moslims als doelwit in beeld kwamen. Deze rechtse krant speelde een belangrijke rol in de Deense verkiezingen door haar steun aan de xenofobe Volkspartij in Denemarken die campagne voert tegen migranten en moslims. De cartoons waren niet bedoeld om met moslims in discussie te gaan. Ze waren bedoeld om moslims te kwetsen. Ze maken Mohamed opzettelijk belachelijk en stellen de islam gelijk aan terrorisme.

Het werkelijke probleem is islamofobie. Nederland en Denemarken zijn twee Europese landen waar in de afgelopen jaren het politieke klimaat verhard is door de opkomst van rechts-populistische krachten. Dag in dag uit krijgen moslims racistische uitspraken naar hun hoofd gegooid: ‘geitenneukers’, ‘pooiers van de profeet’, ‘criminelen’, ‘terroristen’ enzovoorts. De verdedigers van vrijheid zijn nergens te bekennen als de vrijheid van moslims om bijvoorbeeld een hoofddoek te dragen wordt bedreigd. Ook Denemarken heeft politici als Geert Wilders, Hirsi Ali en Verdonk die een permanente campagne voeren tegen allochtonen om stemmen te winnen. De islamofobie in Denemarken is tot diep in het establishment doorgedrongen. In haar autobiografie beweerde koningin Margrethe dat Denen de islam moeten afwijzen. Louise Frevert, een van de leiders van de rechtse Volkspartij, beweerde dat moslims het als hun recht zien om Denen te verkrachten. In 2004 beweerde hij in een pamflet dat moslims in het geheim zich voorbereiden om Denemarken over te nemen. De Volkspartij groeide bij de vorige verkiezingen door campagne te voeren tegen vluchtelingen en moslims. De rechtse Deense regering die afhankelijk is van de Volkspartij heeft al veel van haar programmapunten overgenomen. In deze situatie waarin moslims elke dag geschopt werden, waren de cartoons de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen.

Islamofobie is de nieuwe vorm van racisme. Degenen die zeggen dat het hier om kritiek op religie gaat en niet om moslims maken een domme fout (in welke inhoudelijk discussie wordt de tegenstander steeds uitgescholden?). De meeste moslims komen uit het Midden Oosten en Noord-Afrika. De generaliserende uitspraken van rechtse politici en commentatoren over moslims vermengen zich met bestaande vooroordelen over ‘buitenlanders’ tot een racistische brei. Er is een simpele test. Vul op elke plek waar over moslims gesproken wordt het woord ‘joden’ in en je zult zien wat voor racistische uitspraken eruit komen rollen. Uit onderzoeken blijkt dat de meeste Nederlanders ondertussen ‘allochtoon’ gelijk stellen aan ‘moslim’. Ook het directe effect is duidelijk. Allochtonen, in Nederland met name Marokkanen, worden gediscrimineerd bij het vinden van een baan of stageplaats. Het is geen toeval dat na 11 september 2001 Europa overspoeld wordt door een golf van islamofobie. In de afgelopen jaren is geweld tegen moslims en het brandstichten in moskeeën en islamitische scholen enorm toegenomen. In de Koude Oorlog was het ‘communisme’ de gezamenlijke vijand, nu is dat de islam. Moslims zouden geneigd zijn tot terreur en fanatisme. Deze racistische onzin wordt gebruikt om oorlogen voor hegemonie en olie te rechtvaardigen.

Ondertussen profiteert extreem-rechts van de acceptatie van islamofobie. De racistische dynamiek die de cartoons en andere uitingen van islamofobie teweeg brengen blijkt ook uit de reacties van extreem-rechts en fascisten. In Denemarken organiseerden neo-nazi’s een demonstratie om de Koran te verbranden. In heel Europa hebben fascistische partijen hun racisme verpakt in de ‘kritiek’ op de islam door in hun campagnemateriaal het woord ‘buitenlanders’ te vervangen door ‘moslims’.

Dan is er de woede onder moslims. Die woede gaat over meer dan alleen de cartoons. De cartoons waren een vonk die een reserve aan opgekropte frustratie tot explosie brachten. Die frustraties zijn niet alleen het resultaat van decennia kolonialisme. De recente politiek van oorlog en bezetting heeft het meest hieraan bijgedragen. In de oorlog tegen Irak en Afghanistan stierven meer dan honderdduizend mensen. In Palestina lijdt de bevolking al meer dan een halve eeuw onder permanente bezetting van Israël die gesteund wordt door westerse landen. Dictators in de regio zoals Mubarak van Egypte en het Saoudische koningshuis, worden ook door westerse regeringen gesteund. De uitbuiting en onderdrukking die veel moslims ondergaan is heel reëel. Ze zien echter geen strategie om zich hiertegen te verzetten. Het bestrijden van het ‘culturele imperialisme’ door het verbranden van vlaggen en het gooien van stenen is dan het enige wat overblijft.

Het ontbreken van een politieke strategie tegen islamofobie en imperialisme is wat de fundamentalisten in de kaart speelt, niet het karakter van de islam zelf. Veel liberalen schaarden zich achter de oorlog van Bush omdat deze terrorisme en de invloed van islamitisch fundamentalisme zou verkleinen. Maar de oorlog heeft precies het tegenovergestelde bereikt zoals de tegenstanders hadden voorspeld. In Iran is de hardliner Ahmadinedjad aan de macht gekomen, in de parlementsverkiezingen in Egypte won de Broederschap twintig procent van de stemmen en in Palestina is de Hamas aan de macht gekomen. Libanon is na de bestorming van de Deense ambassade instabieler geworden. Natuurlijk proberen ook regimes zoals die in Iran en Syrië de woede in hun voordeel te kanaliseren. Maar de voedingsbodem voor die woede wordt gecreëerd door westerse regeringen die Israël en de Arabische dictaturen steunen en de olierijkdom plunderen. Sommige moslims denken dat dit imperialisme het gevolg is van een oorlog tegen de islam. Islamofobie is niet de reden maar de ideologie waarmee westerse regeringen hun politiek in het Midden Oosten rechtvaardigen. Maar we moeten niet verbaasd zijn als dit wel zo overkomt op sommige moslims die Bush horen spreken van een ‘kruistocht’, vernederd worden door prenten terwijl zij zelf of hun geloofsgenoten bommen op hun hoofd krijgen. En dan is de cirkel rond en wordt de ‘oorlog tussen beschavingen’ een feit. Aan ons hier de taak om die vicieuze cirkel te doorbreken door solidair te zijn met mensen die het slachtoffer worden van islamofobie en oorlog.

De nieuwe helden van het vrije woord zijn niet moedig maar hypocriet. Deze dagen struikelen politici en opiniemakers over elkaar heen om het vrije woord te verdedigen tegenover woedende menigtes in moslimlanden. Maar waar bleven de felle reacties toen de Nederlandse regering journalisten uit Uruzgan weerde? Waar waren deze helden toen in Amsterdam spandoeken weggehaald werden waarop ‘Verdonk moordenaar’ was geschreven? Waar was de woede toen de VS in Bagdad journalisten van Al Jazeera beschoten en plannen maakten om haar kantoor te bombarderen? Op 3 februari wijdde de Volkskrant haar commentaar aan de rellen in moslimlanden omdat 'een kernstuk van onze democratie, de vrijheid van meningsuiting' in gevaar is gebracht. In dezelfde pagina's waarin ze over de woede onder moslims berichtte, werd melding gemaakt van de druk die Amerikaanse generaals hebben uitgeoefend op The Washington Post die in een prent het Amerikaanse leger bekritiseerde. Deze generaals hoefden niet het kantoor van die krant te bestormen om druk uit te oefenen, hun machtspositie verschafte hun ‘beschaafde’ middelen, zoals brieven en invloedrijke vrienden.

Het vrije woord moet een stem zijn voor de stemlozen. De liberale politici en opiniemakers falen niet alleen als het gaat om het verdedigen van het vrije woord tegen de machtscentra maar ook in het gebruik ervan. De mening en de levens van sommige mensen tellen veel zwaarder dan die van anderen. Wanneer in er in het westen onschuldige mensen in een aanslag omkomen noemen we dat terreur, wanneer tienduizenden mensen sterven door de invasie van Irak noemen we dat ‘collateral damage’. Als de keel van een onschuldige doorgesneden wordt, noemen we dat barbarij. Als mensen na de inslag van de modernste scutraket door de drukgolven van de ontploffing verbrijzeld worden, als de vuurzee hun huid en vlees versmelt en doordingt tot hun botten, noemen we dat proportioneel geweld.

Er is weinig moed nodig om het vrije woord te gebruiken om de belangen van de machthebbers te dienen. Maar wie geeft een stem aan de stemlozen? Wie durft op te komen voor de mensen die onderdrukt en achtergesteld worden? Socialisten hebben altijd gestreden voor vrijheid van meningsuiting, om die vrijheid te gebruiken in de strijd tegen uitbuiting en onderdrukking en voor emancipatie. En laat er geen twijfel over bestaan, de meerderheid van de moslims wordt onderdrukt, zowel in het Midden Oosten als hier in het westen. Dat is waarom socialisten juist nu opkomen voor moslims om samen te vechten voor een betere wereld, zonder racisme en oorlog.

Bron:Socialist (http://www.internationalesocialisten.org/)
:)