Dwaalspoor
07-04-06, 03:21
Reportage
Peru zoekt alternatief voor neoliberalisme
Van onze correspondent Cees Zoon
LIMA - Argentinië, Brazilië, Venezuela – in tal van Latijns-Amerikaanse landen zoeken nieuwe leiders naar een alternatief voor het neoliberalisme. Ook de Peruanen willen nu die kant op.
Presidentskandidaat Ollanta Humala gelooft niet in links en rechts, maar in economisch nationalisme
De presidentskandidaat: ‘Ik ben 43 jaar en niet verantwoordelijk voor wat mijn ouders of mijn broers zeggen. Zij zijn geen lid van mijn partij, en ik deel hun meningen niet.’
Dat hoor je iemand die president wil worden niet snel zeggen. Als je familie het al met je aan de stok heeft, hoeveel vertrouwen zullen je andere landgenoten dan in je hebben? Maar Ollanta Humala, de uitgesproken favoriet bij de verkiezingen van zondag in Peru, is een geval apart. Iedereen lijkt campagne te voeren tegen Humala: de politici; de intellectuelen; de media, die hem uitmaken voor racist, couppleger, folteraar, fascist, Chávez-aanhanger. Maar zijn grootste vijand is misschien wel zijn familie, die meningen rondstrooit waarmee elke politieke campagne onderuit gehaald wordt.
Vader Isaac Humala pleit voor de doodstraf op corruptie en eist de vrijlating van Abimael Guzmán, de tot levenslang veroordeelde leider van de guerrillabeweging Lichtend Pad die verantwoordelijk is voor tienduizenden doden. Moeder Elena stelt voor alle homoseksuelen te fusilleren. Broer Antauro, die gevangen zit wegens een aanval op een politiepost, vraagt om de executie van vertrekkend president Toledo, diens vrouw en diens voltallige kabinet. En om de kandidatuur van zijn broer omver te halen verklaart hij dat deze persoonlijk mensen heeft gefolterd tijdens de vuile oorlog tegen Lichtend Pad.
Vorige week trok Ollanta Humala in arren moede naar zijn ouderlijk huis in een afgelegen provincie van Peru. Of de familie zo goed wilde zijn tot aan de verkiezingsdag de mond te houden. Dat verzoek was aan dovemansoren gericht. Jammer, zegt Humala tijdens een ontmoeting met de buitenlandse pers, maar ik ben oud genoeg om niet afgerekend te worden op wat mijn ouders zeggen.
Ollanta Humala is de ‘anti-systeem’-kandidaat. Een voormalig legerkolonel, die uit het niets omhoog gekomen is met een discours tegen de gevestigde politieke en economische orde in Peru. In dat opzicht is hij te vergelijken met Hugo Chávez in Venezuela en Lucio Gutiérrez in Ecuador, die de grote onvrede over de corrupte politieke elite in hun landen met succes uitbuitten. Volgens de peilingen wint Humala zondag met ruim 30 procent van de stemmen en is de enige vraag wie van de twee traditionele kandidaten hem vergezelt naar de tweede ronde: de rechtse Lourdes Flores of de sociaal-democratische ex-president Alan García.
Ollanta (een oude Inca-naam die betekent ‘de strijder die alles ziet’) kreeg bekendheid toen hij eind 2000 samen met zijn broer en een groepje reservisten een opstandje begon tegen semi-dictator Fujimori. Toen deze enkele weken later naar Japan vluchtte, bood de overgangsregering Humala amnestie aan. Hij werd zelfs benoemd tot militair attaché in Parijs en later Seoul. Eind 2004 nam hij zijn ontslag uit het leger om de politiek in te gaan.
Humala richtte de Nationalistische Peruaanse Partij op, want nationalisme staat centraal in zijn denken. ‘Het nationalisme is de verdediging van onze soevereiniteit en onze hulpbronnen‘, zegt Humala. ‘Het is ons antwoord op het neoliberale economische model dat de Peruaanse maatschappij vernietigt. Ik geloof niet in de ideologische confrontatie tussen links en rechts, die eindigde met de Koude Oorlog. Ik ben niet links, ik ben niet rechts, ik ben van beneden, van het volk.’
Nationalisme betekent niet navelstaren, aldus Humala: ‘Wij zien Kirchner (Argentinië), Lula (Brazilië), Vázquez (Uruguay), Evo (Bolivia), Chávez (Venezuela) en Bachelet (Chili) als de progressieve krachten die een grote Latijns-Amerikaanse familie aan het opbouwen zijn. Wij willen toetreden tot die familie. In Latijns Amerika is een nieuwe generatie leiders opgestaan die allemaal zoeken naar een alternatief voor het neoliberale model.’
Humala’s tegenstanders en alle media noemen hem eensgezind een gevaar voor de democratie in Peru. ‘Een sprong in de afgrond’, zegt Flores. ‘Antidemocratisch primitivisme’, doet García er nog een schepje bovenop. ‘De verkiezingen zijn een keus tussen de continuïteit van het democratische systeem dat bestaat sinds de val van de dictatuur van Fujimori en het vestigen van een populistisch en autoritair systeem à la Chávez’, oordeelt de schrijver Mario Vargas Llosa.
Alle zeven televisiekanalen in het land voeren onverminderd campagne contra Humala en pro Lourdes Flores, ‘de kandidate van de rijken’. Het belangrijkste politieke tv-programma, dat van de onafhankelijke journalist César Hildebrandt, werd geschrapt na een interview met Humala. Hildebrandt: ‘De eigenaren van de zender zetten zich in voor één enkele kandidaat. De ondernemers in Peru praten alleen over democratie als de democratie iemand gaat kiezen die hun vertegenwoordigt.’
De anti-Humala-campagne werkt vooralsnog averechts: hoe meer beschuldigingen tegen de ex-kolonel, hoe groter zijn populariteit. ‘Hij verdedigt de armen en zegt dat hij de dingen gaat veranderen’, zegt een jongen op een verkiezingsbijeenkomst in Lima. ‘Dat is wat we nodig hebben, verandering, want worden met de dag armer. Waarom zouden we op iemand stemmen die belooft dat we net zo arm blijven als we zijn?’
Humala waarschuwt voor de gevaren als een nieuwe president het impopulaire beleid van de vertrekkende Toledo voortzet: ‘Dan gebeurt hetzelfde als in andere landen in Latijns Amerika (Bolivia, Ecuador) waar presidenten door volksopstanden zijn afgezet.’
http://www.volkskrant.nl/buitenland/article274741.ece/Peru_zoekt_alternatief_voor_neoliberalisme
Peru zoekt alternatief voor neoliberalisme
Van onze correspondent Cees Zoon
LIMA - Argentinië, Brazilië, Venezuela – in tal van Latijns-Amerikaanse landen zoeken nieuwe leiders naar een alternatief voor het neoliberalisme. Ook de Peruanen willen nu die kant op.
Presidentskandidaat Ollanta Humala gelooft niet in links en rechts, maar in economisch nationalisme
De presidentskandidaat: ‘Ik ben 43 jaar en niet verantwoordelijk voor wat mijn ouders of mijn broers zeggen. Zij zijn geen lid van mijn partij, en ik deel hun meningen niet.’
Dat hoor je iemand die president wil worden niet snel zeggen. Als je familie het al met je aan de stok heeft, hoeveel vertrouwen zullen je andere landgenoten dan in je hebben? Maar Ollanta Humala, de uitgesproken favoriet bij de verkiezingen van zondag in Peru, is een geval apart. Iedereen lijkt campagne te voeren tegen Humala: de politici; de intellectuelen; de media, die hem uitmaken voor racist, couppleger, folteraar, fascist, Chávez-aanhanger. Maar zijn grootste vijand is misschien wel zijn familie, die meningen rondstrooit waarmee elke politieke campagne onderuit gehaald wordt.
Vader Isaac Humala pleit voor de doodstraf op corruptie en eist de vrijlating van Abimael Guzmán, de tot levenslang veroordeelde leider van de guerrillabeweging Lichtend Pad die verantwoordelijk is voor tienduizenden doden. Moeder Elena stelt voor alle homoseksuelen te fusilleren. Broer Antauro, die gevangen zit wegens een aanval op een politiepost, vraagt om de executie van vertrekkend president Toledo, diens vrouw en diens voltallige kabinet. En om de kandidatuur van zijn broer omver te halen verklaart hij dat deze persoonlijk mensen heeft gefolterd tijdens de vuile oorlog tegen Lichtend Pad.
Vorige week trok Ollanta Humala in arren moede naar zijn ouderlijk huis in een afgelegen provincie van Peru. Of de familie zo goed wilde zijn tot aan de verkiezingsdag de mond te houden. Dat verzoek was aan dovemansoren gericht. Jammer, zegt Humala tijdens een ontmoeting met de buitenlandse pers, maar ik ben oud genoeg om niet afgerekend te worden op wat mijn ouders zeggen.
Ollanta Humala is de ‘anti-systeem’-kandidaat. Een voormalig legerkolonel, die uit het niets omhoog gekomen is met een discours tegen de gevestigde politieke en economische orde in Peru. In dat opzicht is hij te vergelijken met Hugo Chávez in Venezuela en Lucio Gutiérrez in Ecuador, die de grote onvrede over de corrupte politieke elite in hun landen met succes uitbuitten. Volgens de peilingen wint Humala zondag met ruim 30 procent van de stemmen en is de enige vraag wie van de twee traditionele kandidaten hem vergezelt naar de tweede ronde: de rechtse Lourdes Flores of de sociaal-democratische ex-president Alan García.
Ollanta (een oude Inca-naam die betekent ‘de strijder die alles ziet’) kreeg bekendheid toen hij eind 2000 samen met zijn broer en een groepje reservisten een opstandje begon tegen semi-dictator Fujimori. Toen deze enkele weken later naar Japan vluchtte, bood de overgangsregering Humala amnestie aan. Hij werd zelfs benoemd tot militair attaché in Parijs en later Seoul. Eind 2004 nam hij zijn ontslag uit het leger om de politiek in te gaan.
Humala richtte de Nationalistische Peruaanse Partij op, want nationalisme staat centraal in zijn denken. ‘Het nationalisme is de verdediging van onze soevereiniteit en onze hulpbronnen‘, zegt Humala. ‘Het is ons antwoord op het neoliberale economische model dat de Peruaanse maatschappij vernietigt. Ik geloof niet in de ideologische confrontatie tussen links en rechts, die eindigde met de Koude Oorlog. Ik ben niet links, ik ben niet rechts, ik ben van beneden, van het volk.’
Nationalisme betekent niet navelstaren, aldus Humala: ‘Wij zien Kirchner (Argentinië), Lula (Brazilië), Vázquez (Uruguay), Evo (Bolivia), Chávez (Venezuela) en Bachelet (Chili) als de progressieve krachten die een grote Latijns-Amerikaanse familie aan het opbouwen zijn. Wij willen toetreden tot die familie. In Latijns Amerika is een nieuwe generatie leiders opgestaan die allemaal zoeken naar een alternatief voor het neoliberale model.’
Humala’s tegenstanders en alle media noemen hem eensgezind een gevaar voor de democratie in Peru. ‘Een sprong in de afgrond’, zegt Flores. ‘Antidemocratisch primitivisme’, doet García er nog een schepje bovenop. ‘De verkiezingen zijn een keus tussen de continuïteit van het democratische systeem dat bestaat sinds de val van de dictatuur van Fujimori en het vestigen van een populistisch en autoritair systeem à la Chávez’, oordeelt de schrijver Mario Vargas Llosa.
Alle zeven televisiekanalen in het land voeren onverminderd campagne contra Humala en pro Lourdes Flores, ‘de kandidate van de rijken’. Het belangrijkste politieke tv-programma, dat van de onafhankelijke journalist César Hildebrandt, werd geschrapt na een interview met Humala. Hildebrandt: ‘De eigenaren van de zender zetten zich in voor één enkele kandidaat. De ondernemers in Peru praten alleen over democratie als de democratie iemand gaat kiezen die hun vertegenwoordigt.’
De anti-Humala-campagne werkt vooralsnog averechts: hoe meer beschuldigingen tegen de ex-kolonel, hoe groter zijn populariteit. ‘Hij verdedigt de armen en zegt dat hij de dingen gaat veranderen’, zegt een jongen op een verkiezingsbijeenkomst in Lima. ‘Dat is wat we nodig hebben, verandering, want worden met de dag armer. Waarom zouden we op iemand stemmen die belooft dat we net zo arm blijven als we zijn?’
Humala waarschuwt voor de gevaren als een nieuwe president het impopulaire beleid van de vertrekkende Toledo voortzet: ‘Dan gebeurt hetzelfde als in andere landen in Latijns Amerika (Bolivia, Ecuador) waar presidenten door volksopstanden zijn afgezet.’
http://www.volkskrant.nl/buitenland/article274741.ece/Peru_zoekt_alternatief_voor_neoliberalisme