Juliette
15-04-06, 17:58
Van onze verslaggever Lode Delputte
OMSTREDEN STAND-UPCOMEDIAN EN FRANS PRESIDENTSKANDIDAAT DIEUDONNE SPEELT VOLOP IN OP FRUSTRATIES BANLIEUE
Als ik het zo hoor, ben ik de afdeling humor van Al Qaida. In het Noord-Franse staalstadje Longlaville gaat de zaal door het dak. De felomstreden maar populaire zwarte humorist en presidentskandidaat Dieudonné mocht er na enige aarzeling alsnog zijn stand-upcomedy brengen. Vooral in de Franse banlieues telt Dieudo veel vrienden, al heeft zijn rabiaat anti-Joodse taal hem in de eerste plaats vijanden opgeleverd.
La honte à Longlaville, staat er op de A4tjes te lezen waarmee Dieudonnés affiches zijn overplakt.
Schande over Longlaville.Het is woensdagavond, maar in het gelijknamige staalstadje vlak bij Longwy, het versleten industriële hart van Frans Lotharingen, hangt enige spanning in de lucht. De komiek had in februari al moeten optreden, maar moest toen op bevel van burgemeester Corbellotti thuis blijven. Vandaag, nadat Corbellotti van zijn woorden teruggekomen was, bleek hij dan toch welkom een van de weinige plekken in Frankrijk waar hij nog een podium krijgt.
Aan de ingang van de Salle Elsa Triolet, naar de Frans-Russische schrijfster en levensgezellin van de communistische surrealist Aragon, staat discreet veiligheidspersoneel opgesteld. Op zijn pas afgelopen tournee door de Franse Antillen is Dieudonné nog het slachtoffer geworden van een aanval waarbij drie Israëlis waren betrokken.
En het zou zijn eerste optreden niet zijn waar zich incidenten voordoen.
Dieudonné ligt flink onder vuur.
Enkele weken geleden kreeg de stand-upcomedian van de Franse PS-woordvoerder en medeoprichter van SOS Racisme, Julien Dray, nog te horen dat de gruwelijke foltering van en moord op Ilan Halimi, een 23-jarige gsm-verkoper die ontvoerd werd omdat hij Jood was en dus geld had, mee zijn schuld was.
Het is het Dieudonné-effect, liet Dray zich toen ontvallen, zinspelend op het overduidelijk anti- Joodse, veelal antisemitische karakter van Dieudonnés onemanshows.
Op de groeiende populariteit ook, aanhang zelfs, die hij in de ontvlambare banlieues geniet.
Op de toenemende weerzin die hij in de rest van Frankrijk oproept, ook bij de meerderheid van de zwarte bevolking.
De gruwelijke dood van die jongeman heeft zijn wortels in het door de Amerikanen opgelegde neoliberalisme, zegt Dieudonné zelf. Daardoor is alles om geld gaan draaien, gist hij naar de beweegredenen van Halimis kidnappers, de bende van Youssouf Fofana.
SOCIALE ELLENDE
Ook Longlaville heeft zijn cités en woonblokken. Maar het stadje oogt meer ouderwets dan kapotgeleefd.
Met bijna 10 procent werklozen zit het iets boven het nationale gemiddelde, maar niets dat aan de sociale ellende of grimmigheid van sommige Parijse voorsteden doet denken.
Nog altijd zijn de communisten hier aan zet, al is het dan niet langer onder het burgemeesterschap van Bogdan Politanski, een Poolse staalarbeider die veertig jaar lang de sjerp droeg, tot in 1996, en intussen zijn naam gaf aan de grote weg die het plaatsje doormidden snijdt.
In het verre Parijs is het anders, maar in Longlaville heeft een show van Dieudonné al bij al weinig hitsigheid om het lijf. Dieudonné, Dieudonné, durven enkele jongere toeschouwers te roepen als hij een halfuur na de officiële aanvangstijd nog niet op het podium staat. En na afloop klinkt daverend maar beleefd applaus.
De zaal houdt het midden tussen een sporthal en een parochiehuis.
Er hangt een geur die zweet, bier, tabak en toiletten verraadt.
Het publiek, een vierhonderdtal personen, bestaat vooral uit latere twintigers, dertigers en alles daarboven. Jong lawaai in witglanzend trainingspak, baseballpetjes en daaronder een al dan niet halfgeschoren hoofd, valt er niet te bespeuren. Arafats kefija of andere militante attributen al evenmin.
Waarom noemen ze Dieudonné altijd in één adem met rusteloze citétieners?, vraagt Hamid, een allochtone kantoorbediende van een jaar of dertig, zich af.
Denk je echt dat die 25 euro over hebben om s avonds in een theater te gaan zitten? Hooguit zou je ze voor de ingang even zien samentroepen.
De ene helft van de toeschouwers oogt Europees, de andere helft Maghrebijns. De eerste groep heeft doorgaans vrouwlief meegebracht, de tweede minder.
Maar een moslima met strakke hoofddoek en haar opgedirkte vriendin er zonder, zullen de hele avond lachen voor tien. Zelfs als Dieudonné een enkele keer de scabreuzere toer opgaat, lijken ze het te bescheuren.
De zwarte Afrikanen daarentegen, de bevolkingsgroep met wier lot hij het meest intens begaan is, hebben het laten afweten. Er wonen nauwelijks zwarten in Longlaville.
Weinig doet hier vermoeden dat Dieudonné het gedachtegoed van Louis Farrakhan zou aankleven, de zwaar antisemitische leider van de Nation of Islam in de VS.
OPRUKKEND ISLAMISME
Contacten met de omgeving van Farrakhan heeft Dieudonné alleszins gehad, bevestigt onderzoeksjournaliste Anne-Sophie Mercier, die eind 2005 het boek La Vérité sur Dieudonné uitbracht. Mercier, door Dieudonné wegens laster voor de rechter werd gesleept maar in haar gelijk gesteld, noemt hem gevaarlijk, zeker omdat hij gehoor vindt bij Afrikanen en Antillanen.
Volgens de auteur flirt Dieudonné, naar eigen zeggen nochtans atheïst van katholieken huize, met het oprukkende islamisme. Hij komt ook aardig in de buurt van een Tariq Ramadan, verdedigt de hoofddoek en protesteerde tegen de publicatie van de Mohammedcartoons in Frankrijk, zeggen zijn belagers.
Ik vind geen sponsors meer.
Dieudonné zet een beteuterd gezicht op tijdens de voorstelling van 1905, een reeks sketches die de van toen daterende wet op de laïciteit en de scheiding tussen kerk en Franse staat als thema heeft. Misschien moet ik bij Al Manar aankloppen, de televisie van de Hezbollah.
Dieudonné heeft zin voor humor, talent zat en groot charisma.
Hoewel meerdere toeschouwers nadrukkelijk niet applaudisseren bij sommige passages, krijgt hij moeiteloos de zaal plat. Maar hij klinkt ook paranoïde en egocentrisch; de helft van zijn grappen gaat over hoe zijn persoon zich belaagd, bedreigd en misbegrepen voelt. Als ik het zo hoor, ben ik de afdeling humor van Al Qaida, sneert hij.
De ene keer kruipt de humorist trefzeker in de huid van de bange blanke man die voluit zijn gal spuwt op alles wat allochtoon is, de andere keer stapt hij in de rol van de Arabische of zwarte allochtoon, iemand die moeilijk uit zijn woorden komt en maar niet begrijpt waarom hij niet begrepen wordt. Aan het eind van de rit, en wars van enige historische omkadering, heeft niet zelden de staat Israël het gedaan, of de metaforen daarvan: de militante groep Betar, de Joods-Franse auteur Bernard- Henry Lévy of de Joodse jongen die primus is op school. Hoewel het er ferm de schijn van heeft, herhaalt Dieudonné steeds weer dat hij niets tegen Joden heeft en verwerpt hij het etiket antisemiet.
Na elke ontsporing vraagt hij excuus.
Bijna aangebrand of net niet, wegens in de allereerste plaats insinuerend, veeleer dan expliciet. Zo klinkt de humorist. Zijn plaats in het politieke spectrum is natuurlijk compleet verschillend, merken analisten op, maar de verbale tactiek die hij hanteert is eigenlijk dezelfde als die van de extreem rechtse politicus Jean-Marie Le Pen: net raak genoeg om veilig buiten schot te blijven.
Al sinds het einde van de jaren negentig, na de breuk met de Joodse humorist Elie Semoun, met wie hij jarenlang een succesvol duo vormde, schopt Dieudonné keet. Een twintigtal rechtszaken sleept de Frans-Kameroense acteur inmiddels achter zich aan. Daarvan heeft hij, tot onbegrip van de aanklagers, het gros gewonnen.
Op 10 maart dit jaar was het opnieuw raak. Dieudonné kreeg een boete van 5.000 euro opgelegd wegens aanzet tot rassenhaat en werd veroordeeld tot het betalen van een symbolische euro aan SOS Racisme en de Union des Etudiants Juifs de France (UEJF). Maar ook die uitspraak wil hij in beroep ongedaan gemaakt zien.
SLAVENDRIJVERS
De woorden waarop hij deze keer gepakt werd, dateerden van 2004.
In een vraaggesprek met de krant Journal du Dimanche scheerde Dieudonné de Joden van vandaag met de blanke slavendrijvers van destijds over één kam. Het zijn diezelfde slavendrijvers, zei Dieudonné in het betwiste fragment, die naar de bank- en showbizzwereld overgeschakeld zijn, en tegenwoordig ook naar het terrorisme, die hun steun betuigen aan de politiek van Ariel Sharon.
De komiek uitte zijn woorden naar aanleiding van een gebeurtenis drie dagen eerder, toen hij in Lyon optrad en er rake klappen ge vallen waren. Joodse activisten die tegen zijn optreden betoogden, hadden hem vuile neger toegeroepen.
Sale nègre, de Joden zullen je vel pakken, schreeuwden ze.
In de zondagskrant gaf Dieudonné zijn belagers lik op stuk helaas op een manier, oordeelde de rechter, die rechtstreeks door de antisemitische beeldvorming bepaald was. De acteur had ook met voorbedachten rade gehandeld, want drie dagen na de feiten kon zijn uitspraak niet langer als een emotie van het moment beschouwd worden. Voorts ontlokten Dieudonnés woorden een gevoel van verwerping jegens de Joodse gemeenschap, die in een haatdragend daglicht wordt geplaatst.
Ik applaudisseer heus niet voor alles wat hij hier vertelt, verzekert Hamid in Longlaville. En ik ga ook niet naar huis met het gevoel van nu maar lekker tegen de Joden tekeergaan. Want daar heeft Dieudonné het gewoon niet over. Hij spreekt hooguit op een grappige manier over de ongelijkheid in de wereld. Hij kan goed verwoorden hoe erg het is als je daaronder lijdt.
Ook ene Jean-Pascal staat na afloop in de rij om een cd-rom te kopen.
Hij en zijn vriendin hebben zichtbaar genoten. Het gebeurt niet elke dag dat je de kans krijgt om je samen met les Arabes een breuk te lachen. Waarom moeten ze zo negatief doen over die voorstellingen van Dieudonné? En Guy Bedos dan, heeft die niet jarenlang de draak gestoken met alles wat niet blank was?
Gladde jongen, Dieudonné, geen katje om zonder handschoenen te pakken. En wat meer is: hij houdt het niet bij onemanshows, maar doet bovendien actief aan politiek.
Niet alleen Nicolas Sarkozy of Ségolène Royal, neen, ook Dieudonné Mbala Mbala, zoals hij officieel heet, wil volgend jaar aan de Franse presidentsverkiezingen deelnemen.
Het gaat hier helaas niet zomaar om een humorist die over de schreef gaat, waarschuwt Anne- Sophie Mercier in een interview met de pro-Israëlische website Primo- Europe. Dieudonné is iemand die erg coherent is in zijn betoog, iemand die over een netwerk beschikt, die steun krijgt en in mijn ogen gevaarlijk is. Vooral, ik herhaal het, vanwege de invloed die hij op een deel van de jeugd uitoefent.
Woensdagavond lijkt het met die invloed nog mee te vallen. De sfeer is rustig gebleven, de anonieme A4-plakkers hebben zich niet laten zien. In het kleine Longlaville is de geest voorlopig niet uit de fles.
Bron: De Morgen.
OMSTREDEN STAND-UPCOMEDIAN EN FRANS PRESIDENTSKANDIDAAT DIEUDONNE SPEELT VOLOP IN OP FRUSTRATIES BANLIEUE
Als ik het zo hoor, ben ik de afdeling humor van Al Qaida. In het Noord-Franse staalstadje Longlaville gaat de zaal door het dak. De felomstreden maar populaire zwarte humorist en presidentskandidaat Dieudonné mocht er na enige aarzeling alsnog zijn stand-upcomedy brengen. Vooral in de Franse banlieues telt Dieudo veel vrienden, al heeft zijn rabiaat anti-Joodse taal hem in de eerste plaats vijanden opgeleverd.
La honte à Longlaville, staat er op de A4tjes te lezen waarmee Dieudonnés affiches zijn overplakt.
Schande over Longlaville.Het is woensdagavond, maar in het gelijknamige staalstadje vlak bij Longwy, het versleten industriële hart van Frans Lotharingen, hangt enige spanning in de lucht. De komiek had in februari al moeten optreden, maar moest toen op bevel van burgemeester Corbellotti thuis blijven. Vandaag, nadat Corbellotti van zijn woorden teruggekomen was, bleek hij dan toch welkom een van de weinige plekken in Frankrijk waar hij nog een podium krijgt.
Aan de ingang van de Salle Elsa Triolet, naar de Frans-Russische schrijfster en levensgezellin van de communistische surrealist Aragon, staat discreet veiligheidspersoneel opgesteld. Op zijn pas afgelopen tournee door de Franse Antillen is Dieudonné nog het slachtoffer geworden van een aanval waarbij drie Israëlis waren betrokken.
En het zou zijn eerste optreden niet zijn waar zich incidenten voordoen.
Dieudonné ligt flink onder vuur.
Enkele weken geleden kreeg de stand-upcomedian van de Franse PS-woordvoerder en medeoprichter van SOS Racisme, Julien Dray, nog te horen dat de gruwelijke foltering van en moord op Ilan Halimi, een 23-jarige gsm-verkoper die ontvoerd werd omdat hij Jood was en dus geld had, mee zijn schuld was.
Het is het Dieudonné-effect, liet Dray zich toen ontvallen, zinspelend op het overduidelijk anti- Joodse, veelal antisemitische karakter van Dieudonnés onemanshows.
Op de groeiende populariteit ook, aanhang zelfs, die hij in de ontvlambare banlieues geniet.
Op de toenemende weerzin die hij in de rest van Frankrijk oproept, ook bij de meerderheid van de zwarte bevolking.
De gruwelijke dood van die jongeman heeft zijn wortels in het door de Amerikanen opgelegde neoliberalisme, zegt Dieudonné zelf. Daardoor is alles om geld gaan draaien, gist hij naar de beweegredenen van Halimis kidnappers, de bende van Youssouf Fofana.
SOCIALE ELLENDE
Ook Longlaville heeft zijn cités en woonblokken. Maar het stadje oogt meer ouderwets dan kapotgeleefd.
Met bijna 10 procent werklozen zit het iets boven het nationale gemiddelde, maar niets dat aan de sociale ellende of grimmigheid van sommige Parijse voorsteden doet denken.
Nog altijd zijn de communisten hier aan zet, al is het dan niet langer onder het burgemeesterschap van Bogdan Politanski, een Poolse staalarbeider die veertig jaar lang de sjerp droeg, tot in 1996, en intussen zijn naam gaf aan de grote weg die het plaatsje doormidden snijdt.
In het verre Parijs is het anders, maar in Longlaville heeft een show van Dieudonné al bij al weinig hitsigheid om het lijf. Dieudonné, Dieudonné, durven enkele jongere toeschouwers te roepen als hij een halfuur na de officiële aanvangstijd nog niet op het podium staat. En na afloop klinkt daverend maar beleefd applaus.
De zaal houdt het midden tussen een sporthal en een parochiehuis.
Er hangt een geur die zweet, bier, tabak en toiletten verraadt.
Het publiek, een vierhonderdtal personen, bestaat vooral uit latere twintigers, dertigers en alles daarboven. Jong lawaai in witglanzend trainingspak, baseballpetjes en daaronder een al dan niet halfgeschoren hoofd, valt er niet te bespeuren. Arafats kefija of andere militante attributen al evenmin.
Waarom noemen ze Dieudonné altijd in één adem met rusteloze citétieners?, vraagt Hamid, een allochtone kantoorbediende van een jaar of dertig, zich af.
Denk je echt dat die 25 euro over hebben om s avonds in een theater te gaan zitten? Hooguit zou je ze voor de ingang even zien samentroepen.
De ene helft van de toeschouwers oogt Europees, de andere helft Maghrebijns. De eerste groep heeft doorgaans vrouwlief meegebracht, de tweede minder.
Maar een moslima met strakke hoofddoek en haar opgedirkte vriendin er zonder, zullen de hele avond lachen voor tien. Zelfs als Dieudonné een enkele keer de scabreuzere toer opgaat, lijken ze het te bescheuren.
De zwarte Afrikanen daarentegen, de bevolkingsgroep met wier lot hij het meest intens begaan is, hebben het laten afweten. Er wonen nauwelijks zwarten in Longlaville.
Weinig doet hier vermoeden dat Dieudonné het gedachtegoed van Louis Farrakhan zou aankleven, de zwaar antisemitische leider van de Nation of Islam in de VS.
OPRUKKEND ISLAMISME
Contacten met de omgeving van Farrakhan heeft Dieudonné alleszins gehad, bevestigt onderzoeksjournaliste Anne-Sophie Mercier, die eind 2005 het boek La Vérité sur Dieudonné uitbracht. Mercier, door Dieudonné wegens laster voor de rechter werd gesleept maar in haar gelijk gesteld, noemt hem gevaarlijk, zeker omdat hij gehoor vindt bij Afrikanen en Antillanen.
Volgens de auteur flirt Dieudonné, naar eigen zeggen nochtans atheïst van katholieken huize, met het oprukkende islamisme. Hij komt ook aardig in de buurt van een Tariq Ramadan, verdedigt de hoofddoek en protesteerde tegen de publicatie van de Mohammedcartoons in Frankrijk, zeggen zijn belagers.
Ik vind geen sponsors meer.
Dieudonné zet een beteuterd gezicht op tijdens de voorstelling van 1905, een reeks sketches die de van toen daterende wet op de laïciteit en de scheiding tussen kerk en Franse staat als thema heeft. Misschien moet ik bij Al Manar aankloppen, de televisie van de Hezbollah.
Dieudonné heeft zin voor humor, talent zat en groot charisma.
Hoewel meerdere toeschouwers nadrukkelijk niet applaudisseren bij sommige passages, krijgt hij moeiteloos de zaal plat. Maar hij klinkt ook paranoïde en egocentrisch; de helft van zijn grappen gaat over hoe zijn persoon zich belaagd, bedreigd en misbegrepen voelt. Als ik het zo hoor, ben ik de afdeling humor van Al Qaida, sneert hij.
De ene keer kruipt de humorist trefzeker in de huid van de bange blanke man die voluit zijn gal spuwt op alles wat allochtoon is, de andere keer stapt hij in de rol van de Arabische of zwarte allochtoon, iemand die moeilijk uit zijn woorden komt en maar niet begrijpt waarom hij niet begrepen wordt. Aan het eind van de rit, en wars van enige historische omkadering, heeft niet zelden de staat Israël het gedaan, of de metaforen daarvan: de militante groep Betar, de Joods-Franse auteur Bernard- Henry Lévy of de Joodse jongen die primus is op school. Hoewel het er ferm de schijn van heeft, herhaalt Dieudonné steeds weer dat hij niets tegen Joden heeft en verwerpt hij het etiket antisemiet.
Na elke ontsporing vraagt hij excuus.
Bijna aangebrand of net niet, wegens in de allereerste plaats insinuerend, veeleer dan expliciet. Zo klinkt de humorist. Zijn plaats in het politieke spectrum is natuurlijk compleet verschillend, merken analisten op, maar de verbale tactiek die hij hanteert is eigenlijk dezelfde als die van de extreem rechtse politicus Jean-Marie Le Pen: net raak genoeg om veilig buiten schot te blijven.
Al sinds het einde van de jaren negentig, na de breuk met de Joodse humorist Elie Semoun, met wie hij jarenlang een succesvol duo vormde, schopt Dieudonné keet. Een twintigtal rechtszaken sleept de Frans-Kameroense acteur inmiddels achter zich aan. Daarvan heeft hij, tot onbegrip van de aanklagers, het gros gewonnen.
Op 10 maart dit jaar was het opnieuw raak. Dieudonné kreeg een boete van 5.000 euro opgelegd wegens aanzet tot rassenhaat en werd veroordeeld tot het betalen van een symbolische euro aan SOS Racisme en de Union des Etudiants Juifs de France (UEJF). Maar ook die uitspraak wil hij in beroep ongedaan gemaakt zien.
SLAVENDRIJVERS
De woorden waarop hij deze keer gepakt werd, dateerden van 2004.
In een vraaggesprek met de krant Journal du Dimanche scheerde Dieudonné de Joden van vandaag met de blanke slavendrijvers van destijds over één kam. Het zijn diezelfde slavendrijvers, zei Dieudonné in het betwiste fragment, die naar de bank- en showbizzwereld overgeschakeld zijn, en tegenwoordig ook naar het terrorisme, die hun steun betuigen aan de politiek van Ariel Sharon.
De komiek uitte zijn woorden naar aanleiding van een gebeurtenis drie dagen eerder, toen hij in Lyon optrad en er rake klappen ge vallen waren. Joodse activisten die tegen zijn optreden betoogden, hadden hem vuile neger toegeroepen.
Sale nègre, de Joden zullen je vel pakken, schreeuwden ze.
In de zondagskrant gaf Dieudonné zijn belagers lik op stuk helaas op een manier, oordeelde de rechter, die rechtstreeks door de antisemitische beeldvorming bepaald was. De acteur had ook met voorbedachten rade gehandeld, want drie dagen na de feiten kon zijn uitspraak niet langer als een emotie van het moment beschouwd worden. Voorts ontlokten Dieudonnés woorden een gevoel van verwerping jegens de Joodse gemeenschap, die in een haatdragend daglicht wordt geplaatst.
Ik applaudisseer heus niet voor alles wat hij hier vertelt, verzekert Hamid in Longlaville. En ik ga ook niet naar huis met het gevoel van nu maar lekker tegen de Joden tekeergaan. Want daar heeft Dieudonné het gewoon niet over. Hij spreekt hooguit op een grappige manier over de ongelijkheid in de wereld. Hij kan goed verwoorden hoe erg het is als je daaronder lijdt.
Ook ene Jean-Pascal staat na afloop in de rij om een cd-rom te kopen.
Hij en zijn vriendin hebben zichtbaar genoten. Het gebeurt niet elke dag dat je de kans krijgt om je samen met les Arabes een breuk te lachen. Waarom moeten ze zo negatief doen over die voorstellingen van Dieudonné? En Guy Bedos dan, heeft die niet jarenlang de draak gestoken met alles wat niet blank was?
Gladde jongen, Dieudonné, geen katje om zonder handschoenen te pakken. En wat meer is: hij houdt het niet bij onemanshows, maar doet bovendien actief aan politiek.
Niet alleen Nicolas Sarkozy of Ségolène Royal, neen, ook Dieudonné Mbala Mbala, zoals hij officieel heet, wil volgend jaar aan de Franse presidentsverkiezingen deelnemen.
Het gaat hier helaas niet zomaar om een humorist die over de schreef gaat, waarschuwt Anne- Sophie Mercier in een interview met de pro-Israëlische website Primo- Europe. Dieudonné is iemand die erg coherent is in zijn betoog, iemand die over een netwerk beschikt, die steun krijgt en in mijn ogen gevaarlijk is. Vooral, ik herhaal het, vanwege de invloed die hij op een deel van de jeugd uitoefent.
Woensdagavond lijkt het met die invloed nog mee te vallen. De sfeer is rustig gebleven, de anonieme A4-plakkers hebben zich niet laten zien. In het kleine Longlaville is de geest voorlopig niet uit de fles.
Bron: De Morgen.