Marsipulami
24-04-06, 10:04
Aids: Wat gebeurt er in Oeganda?
Oegandese kinderarts: Meer condooms geen oplossing
Geplaatst op 23/4 '06 om 23:27u
Door Eric Masseus (Bron: Mercatornet.com)
KAMPALA – Oeganda aan het einde van de tachtiger jaren van de twintigste eeuw ging gebukt onder de gevolgen van meer dan twee decennia van burgeroorlog en sociale onrust. Tegen deze achtergrond verspreide de Aids-ramp zich snel, waarbij honderdduizenden mensen werden besmet. Schattingen van de prevalentie van de ziekte bereikten een maximum van ongeveer twintig procent van de bevolking. Nu bedraagt dit cijfer 6 à 7 procent. Het succes in Oeganda staat model voor andere Afrikaanse landen en heeft mede vorm gegeven aan president George Bush’s Aids-programma van vijftien miljard dollar. Carolyn Moynihan van Mercatornet interviewde de Oegandese kinderarts Angelina Kakooza-Mwesige over de huidige situatie in haar land en waarom het succes uiteindelijk zo simpel is als ABC.
Wat gebeurde er in Oeganda? En kan het nog steeds gebeuren? De Oegandese kinderarts Angelina Kakooza-Mwesige heeft alle redenen om zich deze vragen onomwonden te stellen. Zij ziet de jongste slachtoffers van Aids tijdens haar wekelijkse spreekuur in het Mulago Hospital in Kampala – het grootste en belangrijkste nationale, verwijzingsziekenhuis van het land. Zij is ook docente aan de Makerere University Medical School in Kampala.
Oeganda heeft een opmerkelijk succes geboekt in har strijd tegen Aids. Wat zijn de belangrijkste oorzaken in dit succesverhaal?
Op de eerste plaats was er sprake van een vastbesloten en toegewijd leiderschap van president Yoweri Museveni, wiens openlijke discussie over Aids en seksueel gedrag de alarmbel deed rinkelen. Vervolgens werd besloten om de mensen te bewegen het gedrag te veranderen, gericht op het vermijden van risico in plaats van alleen het risico te verminderen, zoals dat het geval is bij campagnes die zich concentreren op condooms.
De boodschap van gedragsverandering was zeer duidelijk en praktisch: A – Abstain (onthouding), B – Be Faithful (wees trouw) en, alleen als het moet, C – Condoms. Voor de Oegandese katholieke kerk staat de C voor Character formation (karaktervorming). De campagne leidde inderdaad naar gedragsveranderingen, met seksueel actieve mensen die trouw werden aan een partner en niet seksueel actieve mensen die hun ‘debuut’ uitstelden. Oeganda’s Demographic en Health Survey (bevolkings- en gezondheidsonderzoek) van 2000 – 2004 liet zien dat 93 procent van de Oegandese bevolking haar seksuele gedrag wijzigde om Aids te voorkomen.
Er zijn veel andere belangrijke aspecten van de campagne. Op de basisscholen werd begonnen met een Aids-preventieprogramma, waarbij kinderen werden bereikt op een leeftijd voordat ze seksueel actief worden. De betrokkenheid van op waarden gebaseerde organisatie door religieuze leiders werd bevorderd. Mensen die moesten leven met HIV en Aids werden gevraagd om deel te nemen aan Aids-preventieactiviteiten. Van aangezicht tot aangezicht, open discussie over Aids werd aangemoedigd door de betrokkenheid van groepen zoals TASO, The AIDS Support Organisation.
Het primaire doel van dergelijke activiteiten was het kweken van vrees voor deze ziekte, die werkelijk echt vreselijk is, om de mensen te laten zien wat de risico’s zijn van bepaald seksueel gedrag en om te motiveren dat te veranderen. Tegelijkertijd hebben we continu gestreden tegen de stigmatisering van mensen met Aids, omdat dit hen berooft van een kans op behandeling en zorg en leidt tot verspreiding van de ziekte. Stilte en ontkenning moeten worden vervangen door medeleven en begrip, waar we nog steeds hard voor werken. Evenzeer belangrijk is de verbetering van de positie van de vrouw in de samenleving en, vanzelfsprekend, de toegang tot antiretrovirale medicijnen.
Westerse experts hebben niet veel vertrouwen in de mogelijkheid dat jongeren kuis en trouw kunnen leven. Was het erg moeilijk om de jonge Oegandezen te overtuigen van deze boodschap?
Het is altijd in het begin moeilijk om deze boodschap onder de aandacht van de jongeren te brengen. Zij denken vaak dat het onmogelijk is. Wanneer zij echter de juistheid en het goede van deze boodschap realiseren, worden zij sterke voorstanders van een kuis leven en bepleiten zij dat bij leeftijdsgenoten. Er zijn verschillende jongerengroepen zoals Youth Alive en Ma-Play die zich voor dit principe inzetten en scholen bezoeken om deze boodschap uit te dragen en om leeftijdgenoten te helpen.
Heeft deze campagne nog steeds genoeg impuls? Is er sprake van druk binnen het land of vanuit het buitenland om meer nadruk te leggen op de C-boodschap in plaats van op A en B?
Er is altijd druk vanuit het buitenland geweest om meer nadruk te leggen op de C. Maar er zijn nu verschillende non-gouvernementele en religieuze organisaties die zich nog meer inzetten voor A en B. Ook de echtgenote van de huidige president, Janet Museveni, is een sterke voorvechtster hiervan.
Hoe weerstaat het Afrikaanse gezin de gecombineerde effecten van Aids en de infiltratie van Westerse waarden?
Het Afrikaanse gezin wordt in sterke mate bedreigd door de pandemie. Het aantal wezen en het aantal huishoudens dat door kinderen wordt geleid neemt toe. De ‘extended family’ [ooms, tantes, grootouders. em] doet haar uiterste best om de situatie te verbeteren, maar het wordt ook voor hen soms te moeilijk. De decadente Westerse waarden met haar pers, radio, en televisie eroderen langzaam enkele van de sterke familiewaarden.
Zijn er problemen die voortkomen aan de status van vrouwen in uw land? Is polygamie een echt probleem?
Ja, er zijn vele problemen op dit gebied. Er is nog steeds een element van geslachtsongelijkheid dat vrouwen ondergeschikt maakt aan die van de man aangaande seksualiteit. Veel vrouwen zijn nog steeds sociaal en economisch afhankelijk van mannen en veel vrouwen zijn thuis niet bij machte om “nee” te zeggen tegen een echtgenoot die ontrouw is. Polygamie is inderdaad een bijzonder probleem. Op dit moment leeft ongeveer 32 procent van de Oegandese vrouwen in polygame verbintenissen.
Hoe groot is het armoedeprobleem bij het bereiken van een gedragsverandering bij de mensen?
Armoede speelt een rol van doorslaggevende betekenis bij het bereiken van gedragsverandering op het gebied van de seksualiteit. Sommige jongeren worden onder druk van leeftijdsgenoten seksueel actief om bepaalde consumptiegoederen te verkrijgen en om ‘erbij’ te horen. Enkele ouders zullen hun dochter snel uithuwelijken om te kunnen beschikken over een bruidsschat ter leniging van verschillende gezinsbehoeften. Onder ongetrouwde vrouwen en weduwen, leiden factoren zoals gebrek aan werk, onderdak, schoolgeld en voedsel ertoe dat sommigen van hen zich prostitueren.
Oeganda heeft vele jaren geleden onder opstanden en geweld, die het sociale netwerk heeft vernietigd. Dit maakt de successen bij de Aids-preventie nog meer indrukwekkend. In hoeverre zijn politieke conflicten een obstakel voor verdere vooruitgang?
Politieke en gewapende conflicten hinderen een verdere ontwikkeling in de strijd tegen HIV/Aids. De huidige onrust in het noorden van het land heeft geleid tot grote hoeveelheden vluchtelingen die volgens de rapporten een hogere HIV/Aids-prevalentie kennen dan de rest van de Oegandese bevolking.
Religie en in het bijzonder de Rooms-katholieke Kerk, worden in het Westen vaak als schuldigen aangewezen voor de Aids-pandemie in Afrika. Wat is er waar in dit verhaal?
De waarheid is dat onthouding de enige echte bescherming biedt tegen HIV/Aids. Het leidt niet alleen tot slechts een risicobeperking, maar het betekent een 100 procent risicoreductie. De Kerk schrijft onthouding voor het huwelijk voor en wederzijdse trouw binnen het huwelijk. Slecht geïnformeerde mensen tenderen om het toenemen van het aantal HIV-besmettingen te wijten aan het verbod van de Kerk op het gebruik van condooms, maar het gedrag van de individuele mens is de boosdoener. Een verkeerd gevoel van veiligheid gaat vaak samen met het vertrouwen op de bescherming door het condoom, wat de mensen de vrijheid zou geven om meerdere seksuele partners te hebben en dus de epidemie nog meer doet verspreiden.
Wat heeft u geleerd over de ziekte op basis van uw eigen ervaringen als kinderarts die werkt met kinderen met Aids?
Aids is een ziekte die geen grenzen kent. Het komt voor bij mensen in alle sociale lagen van de bevolking. Oegandese kinderen worden soms via hun moeder besmet... Sommige kinderen lijken gedurende vele jaren op het eerste gezicht ‘gezond’, zonder enig symptoom van de ziekte. Als zij de eerste tekenen van besmetting vertonen, is het belangrijk om op de hoede te zijn voor andere normaalgesproken te voorkomen kinderziekten en opportunistische ziekten zoals longontsteking, tuberculose, aanhoudende diarree, malaria en andere bloedziekten.
Indien nodig is het gebruik van antiretrovirale medicijnen bij de behandeling van deze kinderen een uitstekende methode op de gezondheid te stabiliseren. De onbereikbaarheid van antiretrovirale therapie is volgens een onderzoek van de Makerere University en de John Hopkins University voor een deel de oorzaak van de hoge mortaliteit onder kinderen met HIV/Aids in Oeganda. (em)
Oegandese kinderarts: Meer condooms geen oplossing
Geplaatst op 23/4 '06 om 23:27u
Door Eric Masseus (Bron: Mercatornet.com)
KAMPALA – Oeganda aan het einde van de tachtiger jaren van de twintigste eeuw ging gebukt onder de gevolgen van meer dan twee decennia van burgeroorlog en sociale onrust. Tegen deze achtergrond verspreide de Aids-ramp zich snel, waarbij honderdduizenden mensen werden besmet. Schattingen van de prevalentie van de ziekte bereikten een maximum van ongeveer twintig procent van de bevolking. Nu bedraagt dit cijfer 6 à 7 procent. Het succes in Oeganda staat model voor andere Afrikaanse landen en heeft mede vorm gegeven aan president George Bush’s Aids-programma van vijftien miljard dollar. Carolyn Moynihan van Mercatornet interviewde de Oegandese kinderarts Angelina Kakooza-Mwesige over de huidige situatie in haar land en waarom het succes uiteindelijk zo simpel is als ABC.
Wat gebeurde er in Oeganda? En kan het nog steeds gebeuren? De Oegandese kinderarts Angelina Kakooza-Mwesige heeft alle redenen om zich deze vragen onomwonden te stellen. Zij ziet de jongste slachtoffers van Aids tijdens haar wekelijkse spreekuur in het Mulago Hospital in Kampala – het grootste en belangrijkste nationale, verwijzingsziekenhuis van het land. Zij is ook docente aan de Makerere University Medical School in Kampala.
Oeganda heeft een opmerkelijk succes geboekt in har strijd tegen Aids. Wat zijn de belangrijkste oorzaken in dit succesverhaal?
Op de eerste plaats was er sprake van een vastbesloten en toegewijd leiderschap van president Yoweri Museveni, wiens openlijke discussie over Aids en seksueel gedrag de alarmbel deed rinkelen. Vervolgens werd besloten om de mensen te bewegen het gedrag te veranderen, gericht op het vermijden van risico in plaats van alleen het risico te verminderen, zoals dat het geval is bij campagnes die zich concentreren op condooms.
De boodschap van gedragsverandering was zeer duidelijk en praktisch: A – Abstain (onthouding), B – Be Faithful (wees trouw) en, alleen als het moet, C – Condoms. Voor de Oegandese katholieke kerk staat de C voor Character formation (karaktervorming). De campagne leidde inderdaad naar gedragsveranderingen, met seksueel actieve mensen die trouw werden aan een partner en niet seksueel actieve mensen die hun ‘debuut’ uitstelden. Oeganda’s Demographic en Health Survey (bevolkings- en gezondheidsonderzoek) van 2000 – 2004 liet zien dat 93 procent van de Oegandese bevolking haar seksuele gedrag wijzigde om Aids te voorkomen.
Er zijn veel andere belangrijke aspecten van de campagne. Op de basisscholen werd begonnen met een Aids-preventieprogramma, waarbij kinderen werden bereikt op een leeftijd voordat ze seksueel actief worden. De betrokkenheid van op waarden gebaseerde organisatie door religieuze leiders werd bevorderd. Mensen die moesten leven met HIV en Aids werden gevraagd om deel te nemen aan Aids-preventieactiviteiten. Van aangezicht tot aangezicht, open discussie over Aids werd aangemoedigd door de betrokkenheid van groepen zoals TASO, The AIDS Support Organisation.
Het primaire doel van dergelijke activiteiten was het kweken van vrees voor deze ziekte, die werkelijk echt vreselijk is, om de mensen te laten zien wat de risico’s zijn van bepaald seksueel gedrag en om te motiveren dat te veranderen. Tegelijkertijd hebben we continu gestreden tegen de stigmatisering van mensen met Aids, omdat dit hen berooft van een kans op behandeling en zorg en leidt tot verspreiding van de ziekte. Stilte en ontkenning moeten worden vervangen door medeleven en begrip, waar we nog steeds hard voor werken. Evenzeer belangrijk is de verbetering van de positie van de vrouw in de samenleving en, vanzelfsprekend, de toegang tot antiretrovirale medicijnen.
Westerse experts hebben niet veel vertrouwen in de mogelijkheid dat jongeren kuis en trouw kunnen leven. Was het erg moeilijk om de jonge Oegandezen te overtuigen van deze boodschap?
Het is altijd in het begin moeilijk om deze boodschap onder de aandacht van de jongeren te brengen. Zij denken vaak dat het onmogelijk is. Wanneer zij echter de juistheid en het goede van deze boodschap realiseren, worden zij sterke voorstanders van een kuis leven en bepleiten zij dat bij leeftijdsgenoten. Er zijn verschillende jongerengroepen zoals Youth Alive en Ma-Play die zich voor dit principe inzetten en scholen bezoeken om deze boodschap uit te dragen en om leeftijdgenoten te helpen.
Heeft deze campagne nog steeds genoeg impuls? Is er sprake van druk binnen het land of vanuit het buitenland om meer nadruk te leggen op de C-boodschap in plaats van op A en B?
Er is altijd druk vanuit het buitenland geweest om meer nadruk te leggen op de C. Maar er zijn nu verschillende non-gouvernementele en religieuze organisaties die zich nog meer inzetten voor A en B. Ook de echtgenote van de huidige president, Janet Museveni, is een sterke voorvechtster hiervan.
Hoe weerstaat het Afrikaanse gezin de gecombineerde effecten van Aids en de infiltratie van Westerse waarden?
Het Afrikaanse gezin wordt in sterke mate bedreigd door de pandemie. Het aantal wezen en het aantal huishoudens dat door kinderen wordt geleid neemt toe. De ‘extended family’ [ooms, tantes, grootouders. em] doet haar uiterste best om de situatie te verbeteren, maar het wordt ook voor hen soms te moeilijk. De decadente Westerse waarden met haar pers, radio, en televisie eroderen langzaam enkele van de sterke familiewaarden.
Zijn er problemen die voortkomen aan de status van vrouwen in uw land? Is polygamie een echt probleem?
Ja, er zijn vele problemen op dit gebied. Er is nog steeds een element van geslachtsongelijkheid dat vrouwen ondergeschikt maakt aan die van de man aangaande seksualiteit. Veel vrouwen zijn nog steeds sociaal en economisch afhankelijk van mannen en veel vrouwen zijn thuis niet bij machte om “nee” te zeggen tegen een echtgenoot die ontrouw is. Polygamie is inderdaad een bijzonder probleem. Op dit moment leeft ongeveer 32 procent van de Oegandese vrouwen in polygame verbintenissen.
Hoe groot is het armoedeprobleem bij het bereiken van een gedragsverandering bij de mensen?
Armoede speelt een rol van doorslaggevende betekenis bij het bereiken van gedragsverandering op het gebied van de seksualiteit. Sommige jongeren worden onder druk van leeftijdsgenoten seksueel actief om bepaalde consumptiegoederen te verkrijgen en om ‘erbij’ te horen. Enkele ouders zullen hun dochter snel uithuwelijken om te kunnen beschikken over een bruidsschat ter leniging van verschillende gezinsbehoeften. Onder ongetrouwde vrouwen en weduwen, leiden factoren zoals gebrek aan werk, onderdak, schoolgeld en voedsel ertoe dat sommigen van hen zich prostitueren.
Oeganda heeft vele jaren geleden onder opstanden en geweld, die het sociale netwerk heeft vernietigd. Dit maakt de successen bij de Aids-preventie nog meer indrukwekkend. In hoeverre zijn politieke conflicten een obstakel voor verdere vooruitgang?
Politieke en gewapende conflicten hinderen een verdere ontwikkeling in de strijd tegen HIV/Aids. De huidige onrust in het noorden van het land heeft geleid tot grote hoeveelheden vluchtelingen die volgens de rapporten een hogere HIV/Aids-prevalentie kennen dan de rest van de Oegandese bevolking.
Religie en in het bijzonder de Rooms-katholieke Kerk, worden in het Westen vaak als schuldigen aangewezen voor de Aids-pandemie in Afrika. Wat is er waar in dit verhaal?
De waarheid is dat onthouding de enige echte bescherming biedt tegen HIV/Aids. Het leidt niet alleen tot slechts een risicobeperking, maar het betekent een 100 procent risicoreductie. De Kerk schrijft onthouding voor het huwelijk voor en wederzijdse trouw binnen het huwelijk. Slecht geïnformeerde mensen tenderen om het toenemen van het aantal HIV-besmettingen te wijten aan het verbod van de Kerk op het gebruik van condooms, maar het gedrag van de individuele mens is de boosdoener. Een verkeerd gevoel van veiligheid gaat vaak samen met het vertrouwen op de bescherming door het condoom, wat de mensen de vrijheid zou geven om meerdere seksuele partners te hebben en dus de epidemie nog meer doet verspreiden.
Wat heeft u geleerd over de ziekte op basis van uw eigen ervaringen als kinderarts die werkt met kinderen met Aids?
Aids is een ziekte die geen grenzen kent. Het komt voor bij mensen in alle sociale lagen van de bevolking. Oegandese kinderen worden soms via hun moeder besmet... Sommige kinderen lijken gedurende vele jaren op het eerste gezicht ‘gezond’, zonder enig symptoom van de ziekte. Als zij de eerste tekenen van besmetting vertonen, is het belangrijk om op de hoede te zijn voor andere normaalgesproken te voorkomen kinderziekten en opportunistische ziekten zoals longontsteking, tuberculose, aanhoudende diarree, malaria en andere bloedziekten.
Indien nodig is het gebruik van antiretrovirale medicijnen bij de behandeling van deze kinderen een uitstekende methode op de gezondheid te stabiliseren. De onbereikbaarheid van antiretrovirale therapie is volgens een onderzoek van de Makerere University en de John Hopkins University voor een deel de oorzaak van de hoge mortaliteit onder kinderen met HIV/Aids in Oeganda. (em)