Bekijk Volledige Versie : Shlomo Sigismund (Freud) bleef ondanks zijn atheisme zijn joodse wortels trouw
Dwaalspoor
06-05-06, 00:37
Freud bleef trouw aan zijn wortels
door Karin Daalderop
Sigmund Freud, grondlegger van de psychoanalyse, is diepgaand beïnvloed door de kabbala, de joodse mystieke leer. „Dit is goud!”, riep hij uit.
Precies honderdvijftig jaar geleden werd hij in Freiberg, Moravia geboren. Zijn officiële naam luidde Shlomo Sigismund; hij werd besneden, werd barmitswa, leerde Jiddisch en Hebreeuws. En zijn leven lang heeft hij zijn Joodse wortels gekoesterd.
Tegenwoordig staat Sigmund Freud, vader van de psychoanalyse, vooral bekend om zijn afkeer van het verschijnsel religie. In zijn ogen stond dat gelijk aan de infantiele behoefte aan een vaderfiguur. Religie was niet meer dan een obsessieve dwangneurose.
Hoe is het mogelijk dat deze atheïst zijn Joodse wortels toch altijd als belangrijk voor zijn ontwikkeling heeft gezien?
Freud was ervan overtuigd dat God niets meer was dan een projectie van het menselijke superego. Hij hoopte dat de psychoanalyse zich tot een soort ’seculier priesterschap’ zou ontwikkelen. In dat geval zou de mens voorgoed bevrijd zijn van elke vorm van neurose.
Anderhalve eeuw later lijkt de georganiseerde religie inderdaad een marginaal bestaan te leiden. Maar of de psychoanalyse het religieuze vacuüm van onze tijd kan opvullen is allang geen vraag meer. De samenleving lijkt zich steeds meer te verdiepen in een of andere vorm van spirituele behoeftebevrediging. Freuds hoop lijkt dus ijdeler dan ooit.
Als driejarig jongetje verhuisde Sigmund Freud met zijn ouders naar Wenen. In zijn autobiografie vertelt hij dat de familie vanwege het antisemitisme vanuit Litouwen naar Oostenrijk was getrokken. Zijn overgrootvader en grootvader waren orthodoxe rabbijnen van chassidische herkomst. Ook Freuds moeder Amalia kwam uit hetzelfde vrome, orthodoxe milieu.
In Wenen kwamen zij onder invloed te staan van de Haskala, de joodse Verlichting, en de verleidingen van de grote stad. Zo raakte de jonge Freud al snel geassimileerd. Toch bleef hij zijn Joodse wortels trouw.
De vraag is hoe ver zijn kennis van de kabbala – de joodse mystiek – reikte. In zijn publicaties repte hij er met geen woord over. Maar uit zijn bibliotheek blijkt dat Freud in het bezit was van belangrijke kabbalistische werken (onder meer de Zohar) en dat hij zich honderd jaar geleden al terdege bewust was van het belang van dit gedachtegoed.
Daarnaast voerde hij uitvoerige gesprekken over kabbala en chassidisme met rabbijn Chaim Bloch uit Litouwen. Deze vroeg hem een inleiding te schrijven bij een Duitse vertaling van het werk van Isaac Luria (1534-1572), de beroemdste kabbalist aller tijden. Toen Freud dit manuscript had doorgelezen, raakte hij volkomen buiten zichzelf en riep: „Dit is goud!”
De Amerikaanse psycholoog en filosoof Sanford Drob heeft beschreven hoe het luriaanse-kabbalistische begrippenkader zijn weg heeft gevonden in Freuds psychoanalyse. Voor Freud was de ziel een strijdtoneel, waar de krachten van het onderbewustzijn via verdringing en sublimatie worden gereguleerd. Lustgevoelens moeten zodanig worden gekanaliseerd dat zij maatschappelijk acceptabel worden. Ongeremd libido is dat niet. Het leidt tot pathologische ziektebeelden.
Normaal gesproken wordt het libido onderdrukt door de wetten en verboden van onze samenleving. Dat is de basis van het beschavingsproces. Maar daar gaat weleens iets fout. Het is de taak van een psychoanalyticus om neurotische patiënten te helpen bij de verwerking van hun trauma’s. Psychoanalyse is dus een soort reddingsoperatie, een verlossingsstrategie.
Zeshonderd jaar voor Freud wordt in de Zohar (1286) al beschreven hoe God, mens, ziel, libido, wereld en verlossing zich tot elkaar verhouden in onderlinge verbanden.
Stel je voor dat elk mens zijn ongebreidelde fantasieën, zijn geheimste lusten zonder enige remming zou kunnen botvieren op zijn medemens. Stel je voor, dat hij zijn seksuele driften letterlijk en figuurlijk de vrije loop zou laten en elke impuls onmiddellijk zou bevredigen. De kans is groot dat de hele maatschappij onmiddellijk ontregeld raakt, dat moord en doodslag het gevolg zijn en dat deze tomeloze seksuele fantasieën de wereld doen schokken op haar fundamenten totdat diezelfde wereld uiteindelijk aan haar eigen lustprincipe ten onder gaat.
Door sublimering en transformatie kan er evenwel een sociaal evenwicht komen dat maatschappelijk aanvaardbaar is.
Het menselijke lustprincipe is in wezen hetzelfde als God of de goddelijke eros. Het is de bedoeling van de Schepper dat het menselijke ik (ani in het Hebreeuws) uiteindelijk op het Ein (het Niets) gaat lijken. Door het sublimeren van het libido kan een mens proberen zijn principiële ’ik-gerichtheid’ enigszins los te laten en op te laten gaan in het Niets. Als dat lukt, zijn het ani en het Ein hetzelfde geworden en is de reddingsoperatie geslaagd. De verlossing is nabij.
De kabbala beschrijft hoe het proces van Gods samentrekking en verberging en de uiteindelijke verlossing in zijn werk gaat.
Ditzelfde principe kom je ook in andere religies tegen. In het hindoeïsme moet het ego of de persoonlijke ziel (Atman) opgaan in de wereldziel, Brahman. Binnen het boeddhisme vind je dezelfde processen van verlichting, uitdoving of verlossing.
In wezen putten alle religies uit het jodendom, dat zelf uit de oorspronkelijke kabbalistische wijsheid is ontsproten.
Het goud dat Freud had gevonden, was dus het goud van de joodse mystiek. Maar waar ligt het verschil tussen psychoanalyse en kabbala?
Vanuit een psychologisch perspectief hebben kabbalistische begrippen als wil, verberging, verlossing, goed en kwaad, een duidelijke morele lading. Ze zijn niet neutraal of waardevrij, zoals de psychoanalyse pretendeert. De ethisch-religieuze dimensie staat voorop. Volgens de kabbala heeft elk mens in dit leven de taak zijn egoïstische handelen om te buigen naar meer altruïstische handelen. Alleen zo zal hij het evenbeeld van God kunnen worden.
Freuds psychoanalyse bouwt de oorspronkelijke morele begrippen om tot neutrale, quasi-wetenschappelijke termen.
Volgens Freud is het conflict tussen het ego en het superego alleen maar een conflict tussen het onderbewustzijn en het bewustzijn. Met andere woorden: eigenlijk doe je niks fout. Enerzijds heb je te maken met onbedwingbare, infantiele lusten en anderzijds met de eisen van de samenleving.
De psychoanalyticus is gereduceerd tot een welwillende luisteraar die geen waardeoordelen uitspreekt. De chassidische leermeester daarentegen berispt zijn leerlingen. Hij corrigeert ze en vertelt ze waar het op staat. Juist deze ’karakterverbetering’ is een hoofddoel van de gesprekken tussen een rebbe en zijn leerling.
In de praktijk is de freudiaanse psychoanalyse een soort wereldbeschouwing zonder God. Veel critici verwijten Freud dat de psychoanalyse faalt als het gaat om begeleiding van mensen. Het goddelijke aspect van hun ziel komt niet aan bod. Meer dan eens voelen mensen zich gekweld door gebrek aan zin en betekenis in hun leven. Maar hoe vaak krijgen zij daadwerkelijk oplossingen voor deze problemen aangereikt?
Volgens Drob is het misschien wel de grootste fout van de psychoanalyse dat zij überhaupt ontkent dat de menselijke ziel een goddelijk aspect bevat. Juist daardoor heeft zij het wezenlijkste van het mens-zijn fundamenteel verwaarloosd.
Freuds aversie tegen de almachtige Vaderfiguur was zo groot dat hij alle kiemen van het religieuze wilde smoren. Het libido was volgens hem de allesoverheersende factor binnen het menselijke bestaan. Dat maakte zijn theorie op zijn minst eendimensionaal.
Tegelijkertijd heeft het religieuze hem nooit losgelaten. De laatste vijf jaar van zijn leven wijdde hij helemaal aan de aard en de oorsprong van de religie. Dat was ongetwijfeld een afspiegeling van zijn eigen twijfel. Misschien was een psychoanalyse zonder God wel niet de volledig waarheid.
Zo twijfelde hij ook aan het ’verlossende’ vermogen van zijn theorie. Misschien, zo zei hij, kan de psychoanalyse in plaats van werkelijke verlossing, alleen maar een transformatie tot stand brengen. Letterlijk hoopte hij op „een verandering van neurotische misère naar gewoon menselijk ongeluk”.
Of een mens daarvoor jarenlang in analyse moet, lijkt op zijn minst twijfelachtig.
Wie weet biedt een zoektocht naar ’het joodse goud’ meer dan alleen maar een transformatie van menselijke misère. Misschien is de kabbala – in tegenstelling tot de psychoanalyse – uiteindelijk de sleutel tot een beetje gewoon menselijk geluk.
http://www.trouw.nl/deverdieping/religie_filosofie/article306876.ece/Freud+bleef+trouw+aan+zijn+wortels
De 'gedeeltelijke acceptatie' in het westen van Freud zijn onzin is hypocriet.
Geplaatst door Victory
De 'gedeeltelijke acceptatie' in het westen van Freud zijn onzin is hypocriet.
Het is de grondlegger van de psychoanalyse. En misschien zijn zijn ideeën voor een groot gedeelte achterhaald die stelling van jou is onzinnig. Net zoals de schrijver van het artikel heb je niets van Freud begrepen.
Leg maar eens uit waar die hypocriese dan ligt.
Geplaatst door duende
Het is de grondlegger van de psychoanalyse. En misschien zijn zijn ideeën voor een groot gedeelte achterhaald die stelling van jou is onzinnig. Net zoals de schrijver van het artikel heb je niets van Freud begrepen.
Leg maar eens uit waar die hypocriese dan ligt.
Freud... Marx... Allemaal zogenaamde atheisten die de Christenen het Atheisme bijbrengen maar zelf hun Joodse wortels niet verloochenen...
Riekt naar misleiding... Riekt naar complottheorie.... Men is er wel massaal ingestonken....
Geplaatst door Wizdom
Freud... Marx... Allemaal zogenaamde atheisten die de Christenen het Atheisme bijbrengen maar zelf hun Joodse wortels niet verloochenen...
Riekt naar misleiding... Riekt naar complottheorie.... Men is er wel massaal ingestonken....
:haha:
Geplaatst door David
:haha:
Oh jah... niet te vergeten.... Darwin... De kroon op de juweel van de atheisten... Geloofde het zelf niet... Maar goed...
Geplaatst door Wizdom
Oh jah... niet te vergeten.... Darwin... De kroon op de juweel van de atheisten... Geloofde het zelf niet... Maar goed...
Nog één keer dan:
:haha:
Geplaatst door Wizdom
Freud... Marx... Allemaal zogenaamde atheisten die de Christenen het Atheisme bijbrengen maar zelf hun Joodse wortels niet verloochenen...
Riekt naar misleiding... Riekt naar complottheorie.... Men is er wel massaal ingestonken....
Waarom zou hij zijn afkomst en opvoeding verloochenen. Hij is joods traditioneel opgevoed. Moet hij dat ontkennen dan? Zou wel een heel slecht psycho analiticus zijn nietwaar?
Freud bleef trouw aan zijn wortels
door Karin Daalderop
Sigmund Freud, grondlegger van de psychoanalyse, is diepgaand beïnvloed door de kabbala, de joodse mystieke leer. „Dit is goud!”, riep hij uit.
Precies honderdvijftig jaar geleden werd hij in Freiberg, Moravia geboren. Zijn officiële naam luidde Shlomo Sigismund; hij werd besneden, werd barmitswa, leerde Jiddisch en Hebreeuws. En zijn leven lang heeft hij zijn Joodse wortels gekoesterd.
Tegen een besnijdenis kon hij als baby weinig doen en ik denk dat als hij op 12 jarige leeftijd geweigerd had barmitswa te doen hem dat op een flinke straf had komen te staan. Als hij zich uberhaupt op die leeftijd al met zaken als psycho analyse bezig hield.
Tegenwoordig staat Sigmund Freud, vader van de psychoanalyse, vooral bekend om zijn afkeer van het verschijnsel religie. In zijn ogen stond dat gelijk aan de infantiele behoefte aan een vaderfiguur. Religie was niet meer dan een obsessieve dwangneurose.
Hoe is het mogelijk dat deze atheïst zijn Joodse wortels toch altijd als belangrijk voor zijn ontwikkeling heeft gezien? .
Wat moest hij dan? Hij kon moeilijk zijn opvoeding ontkennen.
In wezen putten alle religies uit het jodendom, dat zelf uit de oorspronkelijke kabbalistische wijsheid is ontsproten.
Ik ga verder niet eens meer in op dit onzin artikel.
In wezen putten alle religies uit het jodendom???? PARDON, Dacht dat de vedische godsdienst en het boedhisme een beetje ouder waren.!!!!
Geplaatst door Dwaalspoor
Freud bleef trouw aan zijn wortels
door Karin Daalderop
()
Volgens Drob is het misschien wel de grootste fout van de psychoanalyse usw...
:aanwal:
Daalderop..
Daalderop maakte vroeger gietijzeren potkachels .
Maar Drob ?
Geplaatst door Wizdom
Freud... Marx... Allemaal zogenaamde atheisten die de Christenen het Atheisme bijbrengen maar zelf hun Joodse wortels niet verloochenen...
Riekt naar misleiding... Riekt naar complottheorie.... Men is er wel massaal ingestonken....
Jongen het is nog veel massaler dan je denkt. Theïsme, atheïsme, allemaal één pot nat. Eén grote kabbalistische samenzwering:
Geplaatst door Dwaalspoor
Freud bleef trouw aan zijn wortels
door Karin Daalderop()
In wezen putten alle religies uit het jodendom, dat zelf uit de oorspronkelijke kabbalistische wijsheid is ontsproten.
Geplaatst door Wizdom
Freud... Marx... Allemaal zogenaamde atheisten die de Christenen het Atheisme bijbrengen maar zelf hun Joodse wortels niet verloochenen...
Riekt naar misleiding... Riekt naar complottheorie.... Men is er wel massaal ingestonken....
Riekt naar the good old antisemitism....
Geplaatst door duende
PARDON, Dacht dat de vedische godsdienst en het boedhisme een beetje ouder waren.!!!!
Tijd voor wat cartoons over de Baghavad Ghita :ego:
Geplaatst door Victory
De 'gedeeltelijke acceptatie' in het westen van Freud zijn onzin is hypocriet.
Ik heb jullie alletwee gelezen.
Geloof een ouwe man; Freud begrijpt meer van jou, dan jij van Freud.
Geplaatst door H.P.Pas
Ik heb jullie alletwee gelezen.
Geloof een ouwe man; Freud begrijpt meer van jou, dan jij van Freud.
Freud was in de eerste plaats een romanschrijver. Daarin volg ik Maarten 't Hart. En een briljante.
Geplaatst door Wide-O
Freud was in de eerste plaats een romanschrijver. Daarin volg ik Maarten 't Hart. En een briljante.
't Hart, dat is toch dat gassie van het Hoofd ? :) Een wijsneusje.
Hij heeft wel gelijk natuurlijk, anderen zijn daar al eerder op gekomen. Freud heeft al in 1930 de Goethe-prijs gekregen.
Geplaatst door H.P.Pas
't Hart, dat is toch dat gassie van het Hoofd ? :) Een wijsneusje.
Hij heeft wel gelijk natuurlijk, anderen zijn daar al eerder op gekomen. Freud heeft in al 1930 de Goethe-prijs gekregen.
Hij is die man met te veel bodily hair voor z'n jurk ;)
Maar ja, hij zal het ook niet uitgevonden hebben. Maar ik zelf heb het wel voor 't eerst bij hem gelezen, dat je er ook zo naar kunt kijken. En verdomd...
Goethe-prijs :hihi: Dat wijlen Boudewijn B. het maar niet hore :D
Dwaalspoor
06-05-06, 20:48
Geplaatst door duende
In wezen putten alle religies uit het jodendom???? PARDON, Dacht dat de vedische godsdienst en het boedhisme een beetje ouder waren.!!!!
Het jodendom is ouder dan het boedhisme. Overigens put het jodendom weer uit de egyptische godsdienst van de farao's.
Geplaatst door Bar
Riekt naar the good old antisemitism....
'Slachtoffers van eigen succes...'
Geplaatst door duende
Ik ga verder niet eens meer in op dit onzin artikel.
In wezen putten alle religies uit het jodendom???? PARDON, Dacht dat de vedische godsdienst en het boedhisme een beetje ouder waren.!!!!
WRONG
Monotheisme (overgave aan de ENE) bestaat vanaf de eerste mensen op aarde (Adam en Eva)
of is dat je ontgaan? :slapen:
Marsipulami
06-05-06, 23:13
Hoe Sigmund Freud onaantastbaar werd
over het succes van de primitieve stoommachine in de psychologie
Het Vlaams Blok bedient zich van het 'zondebokmechanisme', oordeelt de rechter in Vlaanderen. Maar wat betekent dat eigenlijk? Dr. Gerald Russelman schreef een fascinerend boek over 'antifascistische psychologie'. Hij verbaast zich over de weidse verspreiding van wetenschappelijk dubieuze concepten.
Henk Rijkers
"Ja, ik weet veel van Freud", zucht dr. Gerald Russelman. "Maar eigenlijk koop ik daar weinig voor. Freud heeft heel veel aangekaart, maar wetenschappelijk moeten we hem niet hoog aanslaan." We spreken met Russelman in de kantine van de Vrije Universiteit in Amsterdam, waaraan hij lange tijd verbonden was. Hij is van huis uit natuurwetenschapper, maar promoveerde in de psychologie. De titel van zijn proefschrift luidt veelbetekenend: Van James Watt tot Sigmund Freud. Toen al verbaasde Russelman zich over het succes van de primitieve stoommachine in de psychologie.
Nagelbijten
"Het computermodel begint nu de stoommachine uit ons denken te verdringen", zegt de 69-jarige, maar jeugdig ogende Russelman. "Laatst hoorde ik een kinderpsycholoog tijdens een lezing zeggen dat bij een kind op tweejarige leeftijd het geweten wordt geïnstalleerd. Het viel me nog mee dat hij niet gedownload zei." In de negentiende eeuw raakten mensen ervan onder de indruk hoe je met onder druk gebrachte stoom alles leek te kunnen doen. Daardoor kwam het idee op dat je ook de menselijke psyche als een drukvat zou kunnen opvatten. Die druk zou via de zenuwen onze ledematen en psyche in beweging brengen. En inderdaad, als de ziel onder te grote druk komt te staan, gaan we ijsberen, nagelbijten of andere nutteloze activiteiten ontplooien.
Zenuwenergie
Iemand die daar wel iets in zag, was Charles Darwin. Hij stelde dat emoties veroorzaakt worden, niet zozeer om te communiceren (dat is als het ware een later bijproduct), maar doordat er een teveel aan 'zenuwenergie' moet worden afgevoerd. Freud pikte dat idee op en legde het ten grondslag aan zijn psychologische theorieën. Hij meende dat psychische druk ontstaat door 'verdringing'.
Inmiddels weten we dat zenuwbanen elektrische signalen geleiden, maar dat niet de stroomspanning de spier aanstuurt, maar het aantal prikkels per seconde. Daarmee valt de basis onder de psychologische 'druktheorie' weg. Freud heeft zich daar echter weinig van aangetrokken.
Ventiel
Gerald Russelman is zowel een groot kenner van Freud als van de wetenschapsgeschiedenis. In zijn nieuwe boekje Honderd jaar antifascistische psychologie laat hij zien hoe de begrippen van Freud in het publieke debat terecht konden komen, zonder dat iemand zich afvraagt of die wel juist zijn. Zelfs rechters niet. Zo beticht het recente 'Vlaams Blok-arrest' deze partij ervan dat zij "op openlijke en systematische wijze het zondebokmechanisme hanteert". Dit is een freudiaanse term, en een die zich heeft verbonden met een zekere visie op de maatschappij. Met de politiek dus. Volgens die theorie leidt autoriteit tot frustratie, frustratie tot agressie en zoekt agressie een bliksemafleider. Of in de terminologie van de stoommachine: een ventiel om stoom af te blazen.
Verbittering
Afgezien van de onwetenschappelijkheid van het 'zondebokmechanisme', hoe komt die term zo politiek geladen? Aan die vraag besteedt Russelman het grootste deel van zijn onthullende boek. Freud ontwikkelde zijn ideeën vanuit zijn eigen ervaringen. Hij was een atheïstische jood die religie, moraal, en in het bijzonder de Wet van het Oude Testament demoniseerde. Als wetenschapper voelde hij zich miskend. Hij meende - goeddeels ten onrechte - dat het christelijk antisemitisme hem tegenwerkte. Freud bejubelde het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Wanneer deze echter ontaardt in een zinloze slachting en een nederlaag voor Oostenrijk, ontwikkelt Freud de sombere theorie van de doodsdrift. In het spoor van Nietzsche herleidt hij oorlog als een vrijkomen van door moraal en cultuur geblokkeerde energie. Oorlog ontstaat niet door escalatie, maar doordat de doodsdrift van individuen zich door maatschappelijke oorzaken op anderen gaat richten. Die visie komt van pas, als je de schuld aan één partij wil geven. De tijd is Freud welgezind. Het Verdrag van Versailles (1919) legt de schuld voor de oorlog vierkant bij de Duitsers en eist loodzware herstelbetalingen. De verbittering die hieruit voortkomt, bereidt de weg voor Hitler.
Zelfonderzoek
In de jaren tussen de beide wereldoorlogen verspreidt de Freudiaanse psychoanalyse zich razendsnel. Er ontstaan verschillende scholen. De psychoanalyse dringt diep de filosofie (Frankfurter Schule) en de sociologie binnen.
Al deze stromingen hebben gemeen dat ze heftig gekant zijn tegen het fascisme en nazisme. Tegelijkertijd zijn ze er zozeer door geobsedeerd, dat hun psychologie een uiterst eenzijdig en armoedig karakter krijgt. Bovendien lijkt de holocaust van de joden in de Tweede Wereldoorlog het zondebokmechanisme te 'bewijzen'. Russelman: "Haat moet je niet willen verklaren met een simplistisch mechanisme. Het is veel vruchtbaarder te zoeken naar de echte oorzaken, hoeveel zelfonderzoek en pijn dat misschien ook kost."
Onaantastbaar
Omdat de psychoanalyse voor en tijdens de oorlog zo verbonden is geraakt met de bestrijding van het nazisme, geniet het na de Tweede Wereldoorlog een politiek gefundeerd prestige. Russelman: "In het proces van Neurenberg pasten de overwinnaars deze concepten klakkeloos toe, en gaven ze daarmee status. Deze ideeën hebben in de naoorlogse decennia onaantastbaar geheerst. Maar in de wetenschap zijn ze allang onderuitgehaald. Hun verstrengeling met politiek zorgt er echter voor dat een vrije discussie over hun merites nauwelijks mogelijk is. Protest ertegen komt nog steeds over als een poging het fascisme te rehabiliteren."
een mooi artikel Mars
Ik heb met volle teugen genoten... vooral dit stukje:
"Laatst hoorde ik een kinderpsycholoog tijdens een lezing zeggen dat bij een kind op tweejarige leeftijd het geweten wordt geïnstalleerd. Het viel me nog mee dat hij niet gedownload zei."
:melig2:
Geplaatst door prikkerd
WRONG
Monotheisme (overgave aan de ENE) bestaat vanaf de eerste mensen op aarde (Adam en Eva)
of is dat je ontgaan? :slapen:
Wat een slap gelul, spuit elf. Moet ik dit soort argumenten nog respecteren?
Geloof je ook nog in kabouters en sinterklaas?
Wat is nou de kern van het Freudse denken, de stoommachine, de kabbalistiek of het anti-fascisme.
Make up your minds folks
Wat zou ie gezegd hebben over iemand die dreigde je vrouw en/of dochter te verkrachten en tegelijkertijd smeekt om waardering? Mij gaat dat soort dingen boven de pet in iedergeval. En freud is dood. Jammer.
Geplaatst door Marsipulami
Hoe Sigmund Freud onaantastbaar werd
over het succes van de primitieve stoommachine in de psychologie
Het Vlaams Blok bedient zich van het 'zondebokmechanisme', oordeelt de rechter in Vlaanderen. Maar wat betekent dat eigenlijk? Dr. Gerald Russelman schreef een fascinerend boek over 'antifascistische psychologie'. Hij verbaast zich over de weidse verspreiding van wetenschappelijk dubieuze concepten.
Henk Rijkers
"Ja, ik weet veel van Freud", zucht dr. Gerald Russelman. "Maar eigenlijk koop ik daar weinig voor. Freud heeft heel veel aangekaart, maar wetenschappelijk moeten we hem niet hoog aanslaan." We spreken met Russelman in de kantine van de Vrije Universiteit in Amsterdam, waaraan hij lange tijd verbonden was. Hij is van huis uit natuurwetenschapper, maar promoveerde in de psychologie. De titel van zijn proefschrift luidt veelbetekenend: Van James Watt tot Sigmund Freud. Toen al verbaasde Russelman zich over het succes van de primitieve stoommachine in de psychologie.
Nagelbijten
"Het computermodel begint nu de stoommachine uit ons denken te verdringen", zegt de 69-jarige, maar jeugdig ogende Russelman. "Laatst hoorde ik een kinderpsycholoog tijdens een lezing zeggen dat bij een kind op tweejarige leeftijd het geweten wordt geïnstalleerd. Het viel me nog mee dat hij niet gedownload zei." In de negentiende eeuw raakten mensen ervan onder de indruk hoe je met onder druk gebrachte stoom alles leek te kunnen doen. Daardoor kwam het idee op dat je ook de menselijke psyche als een drukvat zou kunnen opvatten. Die druk zou via de zenuwen onze ledematen en psyche in beweging brengen. En inderdaad, als de ziel onder te grote druk komt te staan, gaan we ijsberen, nagelbijten of andere nutteloze activiteiten ontplooien.
Zenuwenergie
Iemand die daar wel iets in zag, was Charles Darwin. Hij stelde dat emoties veroorzaakt worden, niet zozeer om te communiceren (dat is als het ware een later bijproduct), maar doordat er een teveel aan 'zenuwenergie' moet worden afgevoerd. Freud pikte dat idee op en legde het ten grondslag aan zijn psychologische theorieën. Hij meende dat psychische druk ontstaat door 'verdringing'.
Inmiddels weten we dat zenuwbanen elektrische signalen geleiden, maar dat niet de stroomspanning de spier aanstuurt, maar het aantal prikkels per seconde. Daarmee valt de basis onder de psychologische 'druktheorie' weg. Freud heeft zich daar echter weinig van aangetrokken.
Ventiel
Gerald Russelman is zowel een groot kenner van Freud als van de wetenschapsgeschiedenis. In zijn nieuwe boekje Honderd jaar antifascistische psychologie laat hij zien hoe de begrippen van Freud in het publieke debat terecht konden komen, zonder dat iemand zich afvraagt of die wel juist zijn. Zelfs rechters niet. Zo beticht het recente 'Vlaams Blok-arrest' deze partij ervan dat zij "op openlijke en systematische wijze het zondebokmechanisme hanteert". Dit is een freudiaanse term, en een die zich heeft verbonden met een zekere visie op de maatschappij. Met de politiek dus. Volgens die theorie leidt autoriteit tot frustratie, frustratie tot agressie en zoekt agressie een bliksemafleider. Of in de terminologie van de stoommachine: een ventiel om stoom af te blazen.
Verbittering
Afgezien van de onwetenschappelijkheid van het 'zondebokmechanisme', hoe komt die term zo politiek geladen? Aan die vraag besteedt Russelman het grootste deel van zijn onthullende boek. Freud ontwikkelde zijn ideeën vanuit zijn eigen ervaringen. Hij was een atheïstische jood die religie, moraal, en in het bijzonder de Wet van het Oude Testament demoniseerde. Als wetenschapper voelde hij zich miskend. Hij meende - goeddeels ten onrechte - dat het christelijk antisemitisme hem tegenwerkte. Freud bejubelde het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Wanneer deze echter ontaardt in een zinloze slachting en een nederlaag voor Oostenrijk, ontwikkelt Freud de sombere theorie van de doodsdrift. In het spoor van Nietzsche herleidt hij oorlog als een vrijkomen van door moraal en cultuur geblokkeerde energie. Oorlog ontstaat niet door escalatie, maar doordat de doodsdrift van individuen zich door maatschappelijke oorzaken op anderen gaat richten. Die visie komt van pas, als je de schuld aan één partij wil geven. De tijd is Freud welgezind. Het Verdrag van Versailles (1919) legt de schuld voor de oorlog vierkant bij de Duitsers en eist loodzware herstelbetalingen. De verbittering die hieruit voortkomt, bereidt de weg voor Hitler.
Zelfonderzoek
In de jaren tussen de beide wereldoorlogen verspreidt de Freudiaanse psychoanalyse zich razendsnel. Er ontstaan verschillende scholen. De psychoanalyse dringt diep de filosofie (Frankfurter Schule) en de sociologie binnen.
Al deze stromingen hebben gemeen dat ze heftig gekant zijn tegen het fascisme en nazisme. Tegelijkertijd zijn ze er zozeer door geobsedeerd, dat hun psychologie een uiterst eenzijdig en armoedig karakter krijgt. Bovendien lijkt de holocaust van de joden in de Tweede Wereldoorlog het zondebokmechanisme te 'bewijzen'. Russelman: "Haat moet je niet willen verklaren met een simplistisch mechanisme. Het is veel vruchtbaarder te zoeken naar de echte oorzaken, hoeveel zelfonderzoek en pijn dat misschien ook kost."
Onaantastbaar
Omdat de psychoanalyse voor en tijdens de oorlog zo verbonden is geraakt met de bestrijding van het nazisme, geniet het na de Tweede Wereldoorlog een politiek gefundeerd prestige. Russelman: "In het proces van Neurenberg pasten de overwinnaars deze concepten klakkeloos toe, en gaven ze daarmee status. Deze ideeën hebben in de naoorlogse decennia onaantastbaar geheerst. Maar in de wetenschap zijn ze allang onderuitgehaald. Hun verstrengeling met politiek zorgt er echter voor dat een vrije discussie over hun merites nauwelijks mogelijk is. Protest ertegen komt nog steeds over als een poging het fascisme te rehabiliteren."
Freud's theorien zijn inderdaad discutabel. Maar daar zijn het ook theorien voor. Vergeet niet dat door Freud er een nieuwe weg in de behandeling van geesteziekten is ingeslagen.
Theorien zijn anders dan bijbelse dogma's.
Een zin als : "Laatst hoorde ik een kinderpsycholoog tijdens een lezing zeggen dat bij een kind op tweejarige leeftijd het geweten wordt geïnstalleerd." Is inderdaad een beetje ongelukkige beeldspraak. Een simpele ziel als Prikkerd, neemt het al gauw te letterlijk. Maar inderdaad het geweten begint zich te vormen als het kind een jaar of 2 is en een woordenschat begint te ontwikkelen.
Ondertussen is men met het onderzoek van de menselijke geest al veel verder en ook biologische en chemische processen en processen op genetisch niveau brengen meer licht op de zaak.
Geplaatst door H.P.Pas
Wat is nou de kern van het Freudse denken, de stoommachine, de kabbalistiek of het anti-fascisme.
Make up your minds folks
Ik dacht 'alles is sex' en de vele vormen die sublimatie kan aannemen. Aan dit forum zou ie een rijke Fundgrube hebben.
Geplaatst door mark61
Ik dacht 'alles is sex' en de vele vormen die sublimatie kan aannemen. Aan dit forum zou ie een rijke Fundgrube hebben.
het vreemde is dat we nooit zoveel tijd kunnen besteden aan sex als de tijd die we besteden aan het denken, fantaseren, schrijven en praten over sex. En dan bedoel ik dat dus fysiek.
Geplaatst door Tomas
het vreemde is dat we nooit zoveel tijd kunnen besteden aan sex als de tijd die we besteden aan het denken, fantaseren, schrijven en praten over sex. En dan bedoel ik dat dus fysiek.
Zal wel aan het energieverbruik liggen inderdaad.
Geplaatst door duende
Tegen een besnijdenis kon hij als baby weinig doen en ik denk dat als hij op 12 jarige leeftijd geweigerd had barmitswa te doen hem dat op een flinke straf had komen te staan. Als hij zich uberhaupt op die leeftijd al met zaken als psycho analyse bezig hield.
Wat moest hij dan? Hij kon moeilijk zijn opvoeding ontkennen.
Ik ga verder niet eens meer in op dit onzin artikel.
In wezen putten alle religies uit het jodendom???? PARDON, Dacht dat de vedische godsdienst en het boedhisme een beetje ouder waren.!!!!
Door zijn milieu is Freud traditioneel opgevoed. Daar hoort natuurlijk besnijdenis, bar mitswa en enig kennis van Tora bij. Dat hij op latere leeftijd daar niet zoveel waarde meer aanhechtte is o.a. wel duidelijk dat hij zijn vrouw, afkomstig uit een vroom gezin, verbood de shabatkaarsen tijdens zijn leven met hem, aan te steken. De eerste shabat na zijn dood deed zij het weer. Hij kan wel wat kennis van Tora hebben gehad maar erg intrinsiek was dat niet. Klinkt inderdaad als een figuur van de haskalah.
Ik leest van David Bakan het volgende dat Freud schreef:"SOME months ago I received a brief note, in German, from Chaim Bloch, the eminent student of Judaism, Cabbala, and Hasidism. He wrote that he had seen a review of my book, Sigmund Freud and...." Hier lees ik dat hij een student is. Is het dezelfde Chaim Bloch van "Israel de Gottekampfer"? Indien zo, dan kun je niet spreken dat Freud kennis van de Kabbala had doch hooguit wat Kabbalistische ideeen. In zijn theorie over de psychoanalysw is dat ook ver te zoeken. In contrast tot Heidegger en Sartre maakte Jung religie in zijn historische en biografische vorm het onderwerp van veel omvattende observaties.Eens zei hij over Freuds onvermogen om religieuze ervaringen te begrijpen. Hoe in Gds naam zou hij werkelijk door de Kabbala zijn beinvloed?
Om dat alles nu te bestempelen dat hij zijn joodse wortels trouw was, is natuurlijk onzin. Integendeel. Inderdaad kon hij zijn opvoeding en datgene wat hij wel had geleerd niet verloochenen, maar dat is wat anders. Trouw?.... dat was meer zijn vrouw.
Geplaatst door H.P.Pas
Wat is nou de kern van het Freudse denken, de stoommachine, de kabbalistiek of het anti-fascisme.
Make up your minds folks
http://groene.alias.nl/UserFiles/Image/week%2018/coverFREUD(2).jpg
Geplaatst door Orakel
http://groene.alias.nl/UserFiles/Image/week%2018/coverFREUD(2).jpg
Harndnekkige verstopping ?
:denk:
Post coïtam.
Geplaatst door H.P.Pas
Wat is nou de kern van het Freudse denken, de stoommachine, de kabbalistiek of het anti-fascisme.
Make up your minds folks
Dat wat MTV en Freud gemeenschappelijk hebben.... HET VERSPREIDEN VAN SLECHTE ZEDEN...
Geplaatst door Wizdom
Dat wat MTV en Freud gemeenschappelijk hebben.... HET VERSPREIDEN VAN SLECHTE ZEDEN...
Moet jij de evolutie niet aan de kaak gaan stellen ?
Geplaatst door H.P.Pas
Moet jij de evolutie niet aan de kaak gaan stellen ?
Ook... Dit is er aan gelieerd....
Geplaatst door Wizdom
Ook... Dit is er aan gelieerd....
I know. Autochtonen zieken. :)
Geplaatst door H.P.Pas
I know. Autochtonen zieken. :)
Verklaar je nader....?
Geplaatst door Wizdom
Verklaar je nader....?
Freud was een voortreffelijk schrijver, hij heeft zijn literaire prijs zeker niet gestolen. Hij is daardoor voor elke geïnteresseerde pientere leek toegankelijk. Toch heb je nog nooit een letter van hem gelezen; het onderwerp zelf interesseert je geen zak. Je gebruikt het om er je, al dan niet vermeende, 'vijanden' mee te treffen.
Barneveld heeft het, in een ander verband, eens aardig geformuleerd: 'Zo integer als een plastic tiet.'
Geplaatst door H.P.Pas
Freud was een voortreffelijk schrijver, hij heeft zijn literaire prijs zeker niet gestolen. Hij is daardoor voor elke geïnteresseerde pientere leek toegankelijk. Toch heb je nog nooit een letter van hem gelezen; het onderwerp zelf interesseert je geen zak. Je gebruikt het om er je, al dan niet vermeende, 'vijanden' mee te treffen.
Barneveld heeft het, in een ander verband, eens aardig geformuleerd: 'Zo integer als een plastic tiet.'
Ik ben het grondig oneens met zijn sexuele benadering van de kern van zijn activiteiten namelijk de psychoanalyse....
Dat riekt volgens mij naar het verspreiden van slechte zeden... Dat is de kern van mijn bezwaar....
Geplaatst door Wizdom
Ik ben het grondig oneens met zijn sexuele benadering van de kern van zijn activiteiten namelijk de psychoanalyse....
Dat riekt volgens mij naar het verspreiden van slechte zeden... Dat is de kern van mijn bezwaar....
Jouw grootste tekortkoming is geloof ik wel dat je geen onderscheid kan maken tussen prescriptieve en descriptieve oordelen. Als je niet weet wat dit betekent zou ik maar als de wiedeweerga uit dit topic verdwijnen.
Geplaatst door Wizdom
Ik ben het grondig oneens met zijn sexuele benadering van de kern van zijn activiteiten namelijk de psychoanalyse....
Dat riekt volgens mij naar het verspreiden van slechte zeden... Dat is de kern van mijn bezwaar....
Wat heb je van hem gelezen ?
Geplaatst door H.P.Pas
Wat heb je van hem gelezen ?
()
I see.
A PARABLE
In this town there lived a man who had been able to save enough money from his hard work that he decided that he was now able to afford a very nice house for his family. In one of the nicer parts of town was a beautiful old house that appeared to be vacant, and he often went by and looked at it from the street. The more he looked at it, the more he fell in love with this old house.
One day as he was standing admiring this house, he was approached by a very nice-looking gentleman who said to him: "I have noticed you frequently admiring this fine old house. I happen to be the agent for the owner, and I am authorized to sell it, if I can find a buyer." This was, of course, good news to the man, since the more he had looked at the house, the more he wanted it for himself and his family.
The agent took the man into the house and showed him through it, and everything the man saw made him want the house even more. The house was beautifully designed and built, with skill and imagination, in a style which was no longer very popular among most people, but which he and his family had always found attractive. He could picture in his mind how happy and comfortable his family would be there. It seemed that his fondest dream was about to come true. The man bought the house.
Before the man moved his family into the house, he asked the agent about the usual inspections, for termites, dry rot and other possible structural problems. The agent told him that everything had been inspected thoroughly by his staff. "You can take my word for it: this house is sound and solid. It is the finest house in the city!" The man thought for a moment that he should ask to see the inspection reports, but the agent was the kind of person that inspired trust and confidence, and the man had a strong feeling deep in his heart that the agent would not try to deceive him about something so important.
The man and his family moved into their home, and it was even more lovely and comfortable than he had imagined. They invited their friends and relatives to visit them, and they were able to entertain them graciously and hear their guests' praises of their beautiful home.
One evening his brother was visiting. The brother was a meddlesome and sometimes unpleasant person, but the man tried to be gracious to him because he was his brother.
"This is a very lovely old house you have," said the brother.
"Thank you for the compliment," replied the man.
"How is the foundation? Sometimes these old houses have structural problems."
"Don't worry about that," responded the man. "Everything has been inspected and is in good order."
"Who inspected it?"
The man began to get irritated with his brother. "It's really none of your business, but I'll be happy to tell you. The seller's agent had it inspected."
"Did you examine the report yourself?"
This was really going too far, the man felt. But he answered anyway, "I didn't have to. The agent read the reports and told me that they were in order."
"How can you trust the agent that much?" the brother asked, shaking his head.
"I pity you if you have to go through life without trust, without belief, without relying on the goodness of others! Sometimes you just know in your heart that you can trust someone."
The brother said nothing, but got up to leave. "I'll maybe poke around a little outside and look over your foundation. I'm not an expert, but I do have some experience with these things."
"I do not give you permission to go nosing about my house or grounds. You are just looking for something that will give you an excuse to find fault with my home and to spoil my enjoyment of it!"
"I assure you that I am only motivated by my concern for you as my brother. I will not cause any damage." And with that, he left the house.
As he looked around the grounds and examined the house, he had to admit that it was beautiful. But he also knew that paint could hide many problems. Near a corner, in the back, he found a small, almost invisible door that appeared to lead into the basement. It had been sealed shut with a half-dozen screws. He went back inside and asked the man: "Are you aware of the door into the basement which has been sealed shut?"
"Of course I am aware of it!"
"Why is it sealed shut?"
"Because there is absolutely no need for anyone to go into the basement. There is nothing there."
"Have you ever been there?"
"No, of course not! Why would I want to go down there? I'm sure that it's just dank and musty, and there's nothing there."
"I think it would pay to take a look, to check the foundation."
"Absolutely not!" shouted the man. "This is MY house! It is MY basement! I have no interest in going there, and I forbid you to do so! I told you that the foundation has already been inspected. Now please leave me in peace!"
Rather than argue with the man, the brother left. But the sealed door continue to bother him, and the basement which it concealed. A few weeks later, when the brother knew that the man and his family were going to be away for a day or two, the brother took a screwdriver and a flashlight to the man's house and carefully opened the sealed door.
He had to stoop to enter the dark basement. The man had been right: there was nothing down there, except the posts and beams and braces that held up the house. As he crept among them, lighting his way with the flashlight, he noticed that the beams and posts had thick coats of paint. Everything was covered with paint. He took his pocket knife and scraped away the paint in a few spots, and where he had removed the paint, instead of solid wood he found a lacy, delicate framework of worm holes. He scraped away paint from some of the other structural members, in all parts of the basement, and found that the wood fiber was missing in all of them, either having been eaten by worms or termites, or having crumbled with dry rot. He was horrified. Not a single beam or post or brace could be relied on. He wondered what could be holding up the great weight of the house. It seemed to be only the paint which was covering up the rot. He almost imagined he could feel the house settling, having removed the little bit of paint, and he urgently wanted to escape. He found his way to the door, and closed it carefully after he was again in the sunshine. But his mind was troubled.
As soon as the man and his family returned, the brother came to see him. "I have some terrible news for you," he said. He confessed that he had entered the basement, contrary to the man's order. "But I know you will forgive me when I tell you what I found." He then told the man that his entire house was in danger of falling down because of the worms, termites and rot in the structural members in the basement.
But instead of thanking his brother, the man flew into a rage. "You are telling me this only to rob me of the pleasure I have in living in this beautiful house! How can you attack me like this? How can you say such terrible things about a house that is so beautiful? You obviously are my enemy. You are jealous of me because of my house. You have made up these lies with the sole purpose of trying to destroy my happiness and to cast aspersions upon my house, the agent who sold it to me and the people who inspected it and pronounced it sound. Get out! And because you have become my enemy, I never wish to see you again!"
The brother tried to calm the man. "I assure you that I am not your enemy. I am acting only with your good at heart. Why would I want otherwise?"
The man would not be calmed. "You are trying to destroy my love for this house. Therefore you must have an evil motive."
"Please," said the brother. "Come down with me to your basement, and I will let you see with your own eyes what I have found."
"I am not interested in seeing anything that you have to show me. You are obviously such an evil person that you would stoop to any level to deceive me into believing your lies. You have probably planted phony evidence in my basement. You would twist and misinterpret anything I found so that it would appear to support your filthy lies about my house. No! I will not go into the basement with you! I don't care about your delusions, and I don't have the time to humor you."
The brother was puzzled by the man's obstinacy. He couldn't understand why he wouldn't at least look in the basement himself. Perhaps, by replacing the beams, or by taking other measures in time, the house could be saved. But if nothing was done, the house would surely collapse, sooner or later, perhaps injuring someone.
Seeing that he could not help, the brother left, sad that he had been unjustly labeled an "enemy."
In spite of the man's confidence in the soundness of his house, his brother's words did trouble him for a few days. Finally, he could no longer resist the temptation, and he took a flashlight and crept through the small door into the basement. He looked around and saw where his brother had scraped the paint away to expose the fragile, rotten timbers.
He was furious! Why had his brother done this? He went upstairs to a cabinet and got a bucket of paint and a brush, and carefully repainted all the places that his brother had scraped away. "There!" he said, as he screwed the door back into place.
He decided that he would not tell his wife and family what had happened, because it would only disturb them and spoil the love and pleasure they enjoyed, living in such a beautiful house.
- Richard Packham, 1995
Geplaatst door mark61
Jouw grootste tekortkoming is geloof ik wel dat je geen onderscheid kan maken tussen prescriptieve en descriptieve oordelen. Als je niet weet wat dit betekent zou ik maar als de wiedeweerga uit dit topic verdwijnen.
Niet zo stoer doen mark61 :blowen: