Dwaalspoor
05-06-06, 04:26
Goslinga / Wie het gevecht om de stem van de migrant wint, verovert de stad
door Hans Goslinga
Nog een beetje in de schaduw van de strijd om het aanvoerderschap van de VVD, maar met grote felheid is deze week het politieke gevecht losgebarsten om de stemmen van de immigranten. PvdA-leider Bos opende dit gevecht met een aanval op het CDA, dat in zijn ogen ’de godsvrede’ tussen de verschillende levensbeschouwingen bedreigt door de islamangst van de katholieke fractieleider Verhagen.
Enkele uren later, vrijwel direct na zijn verkiezing tot VVD-lijsttrekker, gaf Mark Rutte aan dat ook de liberalen zich in dit gevecht zullen mengen. Net als aan het begin van zijn campagne maakte hij omarmende gebaren naar de ’Marokkaanse buurtvaders’ en de Turkse ondernemers. Een dag later sloeg Verhagen terug naar Bos met de constatering dat de PvdA tegenover de moslims nu wel mooi weer speelt, maar zelf de afgelopen jaren, getuige de uitgesproken huiver voor moslimscholen, niet van islamangst vrij is geweest.
Het gevecht om de migrantenstemmen is een direct gevolg van de uitslag van de raadsverkiezingen, waarin de PvdA het overgrote deel van de allochtone Nederlanders achter zich kreeg en daarmee haar oude machtspositie in de steden heroverde. Daarmee zijn de sociaal-democraten voor het CDA en de VVD volgend jaar bij de kamerverkiezingen de te kloppen partij. De liberalen maken in deze strijd meer kans nu zij Rutte tot hun aanvoerder hebben gekozen. Hij wil de partij verlossen van haar Wassenaarse imago en met Marokkanen, Turken en bijstandsmoeders veelkleuriger maken.
Daarin schuilt dan ook de wijdere politieke betekenis van zijn overwinning op Rita Verdonk. Met hem als lijstaanvoerder is de kans geslonken dat de nationale verkiezingen volgend jaar een polariserend karakter krijgen met het gevaar van een scheiding langs de lijn blank-gekleurd of seculier-gelovig. Rutte wil zich op het midden richten en met zijn optimistische visie pogen dreigende tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen te overstijgen. Met Verdonk zouden we terug naar 2002 zijn gegaan, het jaar waarin we ons dankzij Fortuyn voluit bewust werden van de aanwezigheid van twee miljoen immigranten en van de problemen en spanningen die dat meebracht.
Een belangrijke vraag voor de komende tijd is hoeveel invloed Rutte aan de (omvangrijke) stroming- Verdonk in zijn partij zal gunnen en hoeveel ruimte hij IJzeren Rita zelf zal geven in zijn campagne. Er staat veel op het spel. De migrantenstemmen zijn voor de grote partijen van vergaand strategisch belang in de slag om de macht in de steden.
In dat licht laat het CDA opnieuw zien over een fijne politieke neus te beschikken. Juist deze week bracht de partij een strategienota uit waarin zij onder de titel ’De stad spreekt’ haar leden oproept zich uit de natuurlijke provinciale bedding los te maken en de blik meer op de steden te richten. Dat houdt als vanzelf een hernieuwde aandacht in voor de immigranten, die een steeds groter deel van de stadsbevolking vormen. Tien procent van de stedelingen is van niet-westerse afkomst. In Amsterdam, Rotterdam en Den Haag ligt het percentage nog drie keer zo hoog en vormt de jeugd hier en daar al een meerderheid.
Maar er zijn ook andere ontwikkelingen, zoals de voortgaande verstedelijking van Nederland (bijna de helft van de bevolking woont nu in een stad) en de toenemende economische stuwkracht van de steden (veertig procent van het nationale inkomen komt uit de dertig grootste gemeenten). CDA-leider Balkenende nam onlangs met een grap afstand van het liberale visioen van Nederland als Manhattan aan de Noordzee, maar na lezing van de nota, opgesteld door christen-democratische stadsbestuurders, zal hij dat waarschijnlijk niet gauw weer doen.
Het CDA moet als partij van de provincie van ver komen om in de stad een poot aan de grond te krijgen. Door de wol geverfde stadsbestuurders als Sjaak van der Tak in Rotterdam en in de jaren zeventig Enneüs Heerma in Amsterdam waren uitzonderingen. Maar ook de PvdA, die in de vorige eeuw met haar doortastende en visionaire wethouders groot werd in de steden en daar haar machtsbasis vond, kan van deze positie niet meer zeker zijn. Wel spreekt en verstaat zij gemakkelijker dan het CDA de taal van de stad, al is ook dat na de ervaringen in 2002 ook niet meer zo zeker. De concurrentie van lokale en Leefbaarpartijen is hevig geworden en zal blijvend zijn.
Bovendien zullen zich, na het succes van twee van deze partijen in Den Haag, over vier jaar meer migrantenpartijen melden. Willen de gevestigde partijen dat voorkomen, dan zullen ze aan allochtone burgers meer ruimte moeten geven. CDA-fractieleider Verhagen trok deze week een verbaasd gezicht toen ik hem, na de aanval van Bos, voorzichtig voorhield dat hij toch niet als grote moslimvriend bekendstaat. Hij had toch altijd met verve de betekenis van de rol van religie, ja, ook de islam, voor de samenleving beklemtoond?
CDA-voorzitter Marja van Bijsterveldt wond er in haar rede op het partijcongres twee weken terug geen doekjes om: ’In de afgelopen weken heb ik met vele migranten binnen onze partij gesproken. Er is sprake van pijn en een gevoel van miskenning.’ Ze riep op tot een andere toon en een andere houding tegenover moslims en mensen met andere religies en een grotere bereidheid macht te delen. Dat was klare taal tegenover haar partij, die de afgelopen jaren in het integratievraagstuk, zoals Bos terecht opmerkte, met verschillende monden sprak en via Verhagen en de fractie dikwijls meer accent legde op gevaar uit de hoek van de islamieten dan op een gezamenlijk perspectief.
Nu met de nederlaag van Verdonk het spook van de polarisatie naar de achtergrond is gedrongen, lijkt na vier tamelijk naargeestige jaren ruimte te ontstaan voor een volgende stap. Voor de grotere partijen is daarbij de stad als basis voor hun macht en invloed op langere termijn de inzet. Dat verklaart de felheid waarmee het gevecht om de stad is begonnen.
http://www.trouw.nl/deverdieping/dossiers/article339138.ece/Goslinga_Wie_het_gevecht_om_de_stem_van_de_migrant _wint%2C_verovert_de_stad
door Hans Goslinga
Nog een beetje in de schaduw van de strijd om het aanvoerderschap van de VVD, maar met grote felheid is deze week het politieke gevecht losgebarsten om de stemmen van de immigranten. PvdA-leider Bos opende dit gevecht met een aanval op het CDA, dat in zijn ogen ’de godsvrede’ tussen de verschillende levensbeschouwingen bedreigt door de islamangst van de katholieke fractieleider Verhagen.
Enkele uren later, vrijwel direct na zijn verkiezing tot VVD-lijsttrekker, gaf Mark Rutte aan dat ook de liberalen zich in dit gevecht zullen mengen. Net als aan het begin van zijn campagne maakte hij omarmende gebaren naar de ’Marokkaanse buurtvaders’ en de Turkse ondernemers. Een dag later sloeg Verhagen terug naar Bos met de constatering dat de PvdA tegenover de moslims nu wel mooi weer speelt, maar zelf de afgelopen jaren, getuige de uitgesproken huiver voor moslimscholen, niet van islamangst vrij is geweest.
Het gevecht om de migrantenstemmen is een direct gevolg van de uitslag van de raadsverkiezingen, waarin de PvdA het overgrote deel van de allochtone Nederlanders achter zich kreeg en daarmee haar oude machtspositie in de steden heroverde. Daarmee zijn de sociaal-democraten voor het CDA en de VVD volgend jaar bij de kamerverkiezingen de te kloppen partij. De liberalen maken in deze strijd meer kans nu zij Rutte tot hun aanvoerder hebben gekozen. Hij wil de partij verlossen van haar Wassenaarse imago en met Marokkanen, Turken en bijstandsmoeders veelkleuriger maken.
Daarin schuilt dan ook de wijdere politieke betekenis van zijn overwinning op Rita Verdonk. Met hem als lijstaanvoerder is de kans geslonken dat de nationale verkiezingen volgend jaar een polariserend karakter krijgen met het gevaar van een scheiding langs de lijn blank-gekleurd of seculier-gelovig. Rutte wil zich op het midden richten en met zijn optimistische visie pogen dreigende tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen te overstijgen. Met Verdonk zouden we terug naar 2002 zijn gegaan, het jaar waarin we ons dankzij Fortuyn voluit bewust werden van de aanwezigheid van twee miljoen immigranten en van de problemen en spanningen die dat meebracht.
Een belangrijke vraag voor de komende tijd is hoeveel invloed Rutte aan de (omvangrijke) stroming- Verdonk in zijn partij zal gunnen en hoeveel ruimte hij IJzeren Rita zelf zal geven in zijn campagne. Er staat veel op het spel. De migrantenstemmen zijn voor de grote partijen van vergaand strategisch belang in de slag om de macht in de steden.
In dat licht laat het CDA opnieuw zien over een fijne politieke neus te beschikken. Juist deze week bracht de partij een strategienota uit waarin zij onder de titel ’De stad spreekt’ haar leden oproept zich uit de natuurlijke provinciale bedding los te maken en de blik meer op de steden te richten. Dat houdt als vanzelf een hernieuwde aandacht in voor de immigranten, die een steeds groter deel van de stadsbevolking vormen. Tien procent van de stedelingen is van niet-westerse afkomst. In Amsterdam, Rotterdam en Den Haag ligt het percentage nog drie keer zo hoog en vormt de jeugd hier en daar al een meerderheid.
Maar er zijn ook andere ontwikkelingen, zoals de voortgaande verstedelijking van Nederland (bijna de helft van de bevolking woont nu in een stad) en de toenemende economische stuwkracht van de steden (veertig procent van het nationale inkomen komt uit de dertig grootste gemeenten). CDA-leider Balkenende nam onlangs met een grap afstand van het liberale visioen van Nederland als Manhattan aan de Noordzee, maar na lezing van de nota, opgesteld door christen-democratische stadsbestuurders, zal hij dat waarschijnlijk niet gauw weer doen.
Het CDA moet als partij van de provincie van ver komen om in de stad een poot aan de grond te krijgen. Door de wol geverfde stadsbestuurders als Sjaak van der Tak in Rotterdam en in de jaren zeventig Enneüs Heerma in Amsterdam waren uitzonderingen. Maar ook de PvdA, die in de vorige eeuw met haar doortastende en visionaire wethouders groot werd in de steden en daar haar machtsbasis vond, kan van deze positie niet meer zeker zijn. Wel spreekt en verstaat zij gemakkelijker dan het CDA de taal van de stad, al is ook dat na de ervaringen in 2002 ook niet meer zo zeker. De concurrentie van lokale en Leefbaarpartijen is hevig geworden en zal blijvend zijn.
Bovendien zullen zich, na het succes van twee van deze partijen in Den Haag, over vier jaar meer migrantenpartijen melden. Willen de gevestigde partijen dat voorkomen, dan zullen ze aan allochtone burgers meer ruimte moeten geven. CDA-fractieleider Verhagen trok deze week een verbaasd gezicht toen ik hem, na de aanval van Bos, voorzichtig voorhield dat hij toch niet als grote moslimvriend bekendstaat. Hij had toch altijd met verve de betekenis van de rol van religie, ja, ook de islam, voor de samenleving beklemtoond?
CDA-voorzitter Marja van Bijsterveldt wond er in haar rede op het partijcongres twee weken terug geen doekjes om: ’In de afgelopen weken heb ik met vele migranten binnen onze partij gesproken. Er is sprake van pijn en een gevoel van miskenning.’ Ze riep op tot een andere toon en een andere houding tegenover moslims en mensen met andere religies en een grotere bereidheid macht te delen. Dat was klare taal tegenover haar partij, die de afgelopen jaren in het integratievraagstuk, zoals Bos terecht opmerkte, met verschillende monden sprak en via Verhagen en de fractie dikwijls meer accent legde op gevaar uit de hoek van de islamieten dan op een gezamenlijk perspectief.
Nu met de nederlaag van Verdonk het spook van de polarisatie naar de achtergrond is gedrongen, lijkt na vier tamelijk naargeestige jaren ruimte te ontstaan voor een volgende stap. Voor de grotere partijen is daarbij de stad als basis voor hun macht en invloed op langere termijn de inzet. Dat verklaart de felheid waarmee het gevecht om de stad is begonnen.
http://www.trouw.nl/deverdieping/dossiers/article339138.ece/Goslinga_Wie_het_gevecht_om_de_stem_van_de_migrant _wint%2C_verovert_de_stad