PDA

Bekijk Volledige Versie : Orwells Guantánamo



Qaiys
16-06-06, 14:39
Orwells Guantánamo


George Orwell was even terug in de krantenkolommen en de tv-journaals. Het soort ‘nieuwspraak’ dat hij in zijn anti-utopische meesterwerk 1984 bezigde, werd dit keer gebruikt door de commandant van de gevangenis voor terreurverdachten op de Amerikaanse marinebasis Guantánamo Bay. De schout-bij-nacht Harris zei over de zelfmoord van drie gedetineerden, vorige week vrijdag, dat „dit geen actie was uit wanhoop, maar een handeling van asymmetrische oorlogsvoering die tegen ons is gericht”. In Washington deed een zegsman van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken er nog een schep bovenop met zijn uitlating dat het hier om een goede pr-stunt ging om aandacht te trekken.

Oorlog is vrede, schreef Orwell, waarmee hij liet zien dat oorlog ook taalgebruik is. Zijn in 1948 uitgegeven boek heeft aan actualiteit niets verloren, zo blijkt maar weer. Een daad van wanhoop wordt omgedraaid en is eigenlijk het tegenovergestelde. Als het waar zou zijn, is het overigens een reden te meer om Guantánamo Bay te sluiten. Deze „goelag van onze tijd”, zoals de basis wel is genoemd, zet de Verenigde Staten te kijk als een land dat de mensenrechten op grove wijze schendt. De drie zelfmoorden richten daar hoe dan ook de aandacht weer eens op. Met veel negatieve publiciteit tot gevolg.

In Guantánamo Bay worden terreurverdachten zonder vorm van proces voor onbepaalde tijd vastgehouden en verhoord, zonder inachtneming van Amerikaanse of internationale rechtsregels. Dat het hier wellicht gaat om Al-Qaeda- en Talibaanstrijders die een gevaar voor de westerse samenleving kunnen zijn, doet niet ter zake. Ze behoren als gevangenen hun rechten te hebben. In brede kring wordt er terecht schande van gesproken dat dit niet het geval is. Ondanks toenemende druk, ook vanuit de Amerikaanse politiek en publieke opinie, is de gevangenis ruim vier jaar na de oprichting ervan nog steeds open. En een snelle sluiting is niet aan de orde.

In Europa was het de Duitse bondskanselier Angela Merkel die, als een van de eersten, onderkende dat het debat over de basis rondjes draait. Ze liet er geen misverstand over bestaan dat Guantánamo Bay dicht moet, maar zei ook dat naar andere middelen en manieren moet worden gezocht om met terreurverdachte gevangenen om te gaan. Van dat laatste is helaas nog weinig te merken. President Bush zei vorige week dat de VS willen samenwerken met landen om Guantánamo-gevangenen onder strikte voorwaarden te repatriëren. Dat kan een opening zijn, maar daarmee is de toestand van rechteloosheid op de basis nog niet opgeheven. Voor Bush’ gesprekspartners in de internationale arena dient dat een voorwaarde in de onderhandelingen te zijn.

Uiteindelijke ontmanteling van Guantánamo is de enige manier om een einde te maken aan misstanden die al veel te lang hebben geduurd en die als ongewenst neveneffect hebben dat ze als een magneet op would be-terroristen werken. Het recht moet zijn loop hebben; de basis moet dicht.


http://www.nrc.nl/opinie/hoofdartikelen/article347862.ece