Qaiys
08-09-06, 00:27
Niet mensen maar ratten verwoestten Paaseiland
Voor milieubeschermers geldt de ondergang van Paaseiland als een schoolvoorbeeld van 'ecocide'; de mens die uit hebzucht en egoïsme de eigen leefomgeving verwoest. Maar nieuw onderzoek levert een heel andere verklaring.
Toen de Nederlander Jacob Roggeveen in 1722 Paaseiland - of Rapa Nui - ontdekte, trof hij een verarmd en ontbost eiland met verwilderde inboorlingen. En honderden, soms gigantische stenen beelden van hoofden, gehouwen uit lava, als zwijgende herinneringen aan betere tijden.
De gangbare verklaring voor het mysterie wijst de Polynesische bewoners van het eiland aan als de schuldigen voor de ecologische ramp die het eiland trof. Hun eens grote en bloeiende beschaving ging ten onder door blinde verwoesting van het milieu.
Voorbeeld
Een plotselinge bevolkingsgroei rond het jaar 1200, een obsessie met het bouwen van beelden en het ongebreideld kappen van bomen leidden tot hongersnood, oorlog, een populatiecrash en verval tot kannibalisme.
Zo zou Rapa Nui in het klein een voorbeeld zijn van wat de mensheid staat te wachten, als het doof blijft voor de waarschuwingen van de milieubeweging.
Verstekelingen
Maar deze verklaring staat nu op losse schroeven. Onderzoek van de archeoloog Terry Hunt wijst uit dat niet de kolonisten, maar Polynesische ratten die als verstekelingen meekwamen op hun schepen verantwoordelijk zijn voor de ecologische ramp die het eiland trof.
Zonder natuurlijke tegenstanders, en met een overvloed aan voedzame palmzaden, konden de ratten zich ongelimiteerd vermenigvuldigen, met een verdubbeling iedere zes of zeven weken. Gegeven de ruime aanwezigheid van voedsel waren er mogelijk 3 miljoen ratten op een eiland kleiner dan Texel.
Genocide
De eilandbewoners kapten weliswaar de palmen, maar die konden zich niet herstellen doordat hun zaden door de ratten werden weggeknaagd. En het was niet eens de ontbossing die het verval van hun beschaving inluidde, maar de komst van de Nederlanders - en, later, andere Europeanen - die ziekte en slavernij brachten.
Het was, concludeert Hunt, 'niet ecocide maar genocide die de ondergang van de Paaseilandcultuur veroorzaakte. Er was een ecologische ramp op Paaseiland, maar die was een gevolg van meerdere factoren, niet alleen menselijke kortzichtigheid.'
http://www.elsevier.nl/nieuws/wetenschap/nieuwsbericht/asp/artnr/114022/index.html
Voor milieubeschermers geldt de ondergang van Paaseiland als een schoolvoorbeeld van 'ecocide'; de mens die uit hebzucht en egoïsme de eigen leefomgeving verwoest. Maar nieuw onderzoek levert een heel andere verklaring.
Toen de Nederlander Jacob Roggeveen in 1722 Paaseiland - of Rapa Nui - ontdekte, trof hij een verarmd en ontbost eiland met verwilderde inboorlingen. En honderden, soms gigantische stenen beelden van hoofden, gehouwen uit lava, als zwijgende herinneringen aan betere tijden.
De gangbare verklaring voor het mysterie wijst de Polynesische bewoners van het eiland aan als de schuldigen voor de ecologische ramp die het eiland trof. Hun eens grote en bloeiende beschaving ging ten onder door blinde verwoesting van het milieu.
Voorbeeld
Een plotselinge bevolkingsgroei rond het jaar 1200, een obsessie met het bouwen van beelden en het ongebreideld kappen van bomen leidden tot hongersnood, oorlog, een populatiecrash en verval tot kannibalisme.
Zo zou Rapa Nui in het klein een voorbeeld zijn van wat de mensheid staat te wachten, als het doof blijft voor de waarschuwingen van de milieubeweging.
Verstekelingen
Maar deze verklaring staat nu op losse schroeven. Onderzoek van de archeoloog Terry Hunt wijst uit dat niet de kolonisten, maar Polynesische ratten die als verstekelingen meekwamen op hun schepen verantwoordelijk zijn voor de ecologische ramp die het eiland trof.
Zonder natuurlijke tegenstanders, en met een overvloed aan voedzame palmzaden, konden de ratten zich ongelimiteerd vermenigvuldigen, met een verdubbeling iedere zes of zeven weken. Gegeven de ruime aanwezigheid van voedsel waren er mogelijk 3 miljoen ratten op een eiland kleiner dan Texel.
Genocide
De eilandbewoners kapten weliswaar de palmen, maar die konden zich niet herstellen doordat hun zaden door de ratten werden weggeknaagd. En het was niet eens de ontbossing die het verval van hun beschaving inluidde, maar de komst van de Nederlanders - en, later, andere Europeanen - die ziekte en slavernij brachten.
Het was, concludeert Hunt, 'niet ecocide maar genocide die de ondergang van de Paaseilandcultuur veroorzaakte. Er was een ecologische ramp op Paaseiland, maar die was een gevolg van meerdere factoren, niet alleen menselijke kortzichtigheid.'
http://www.elsevier.nl/nieuws/wetenschap/nieuwsbericht/asp/artnr/114022/index.html