vervolg:
Zelfs voor iemand met slechts een oppervlakkige kennis van de menselijke aard moet het duidelijk zijn, dat een bepaald geloof een bepaald gedrag met zich meebrengt. Als de dingen waarin we geloven onwaar, onvolledig of onjuist zijn, zullen we ons zo gedragen, dat we alles wat we gezamenlijk willen bereiken – althans, wat we zeggen te willen bereiken – ontkrachten. Het probleem is dat de mensheid al eeuwenlang de wereld probeert te veranderen door middel van een bepaald gedrag. Dat werkt niet – ten minste, niet op de lange duur. Oorlog voeren, politieke macht uitoefenen, of economische druk opvoeren kan een tijdelijke oplossing zijn om een bepaald gedrag te verbieden of een halt toe te roepen, maar zolang mensen aan hun ideeën vasthouden, zal dit gedrag mettertijd opnieuw worden vertoond.
De situatie in het Midden-Oosten, met name de voortdurende strijd tussen de Palestijnen en de Israëli’s, is hiervan een pijnlijk voorbeeld. Hier en op andere plaatsen in de wereld wordt telkens weer aangetoond, dat bommen, stemmen, noch geld een bepaald gedrag uiteindelijk veranderen. Ideeën doen dit wel. De manier waarop bommen en geld worden gebruikt, vloeit voort uit overtuiging.
Als we er over eens zijn, dat ‘de dingen waarin we geloven’ synoniem zijn aan ‘onze spiritualiteit’, zullen we inzien dat de problemen waarmee de wereld van nu wordt geconfronteerd van spirituele aard zijn. Ze zijn verankerd in onze hedendaagse, spirituele opvattingen en de manier waarop deze aan mensen worden voorgeschoteld, de wijze waarop zij ermee in aanraking komen, ernaartoe worden geleid en in de opvattingen die hen worden geleerd door de geestelijke leiders van het heden en het verleden.
Het beeld van God dat door de eeuwen heen door vele religieuze instellingen is gevormd en ontwikkeld, heeft een diepe invloed op ons. Maar wat als dit beeld onjuist is? Wat als het een gebrekkige versie is van een gebrekkige visie? Onze huidige religieuze opvattingen leiden vaak tot grote misvattingen. Oorlog en ander abominabel gedrag wordt in veel te veel situaties gezien als acceptabel. Daarom kan ik u verzekeren dat er nooit een einde zal komen aan tragedies zoals deze plaatshebben in Irak, tenzij en wanneer wij ons fundamentele beeld van God, van het leven zelf en van het leven met onze medemens, veranderen en verbreden. De op uitsluiting berustende, geïnstitutionaliseerde religies van nu moeten de mens hierbij helpen, want zij hebben ons dit beperkte beeld bijgebracht – en er een moreel gezag aan verleend.
Moeten geïnstitutionaliseerde religies zich dan maar opheffen en verdwijnen? Nee, natuurlijk niet. Daarvoor bevatten ze te veel goede dingen. Dan zou er veel te veel verloren gaan. Niemand die een diepere kennis heeft van religies zou dit wenselijk achten. Moeten ze al hun leerstellingen dan maar verwerpen? Zeker niet en wel om dezelfde reden. Alles wat ik vraag is of geïnstitutionaliseerde religies hun leerstellingen eens grondig onder de loep willen nemen om te zien of enkele hiervan misschien niet tot vrede, maar tot oorlog aanzetten.
Dit kan echter niet een vraag van mij alleen zijn. We zullen deze vraag met zijn allen moeten stellen. Gevestigde instellingen luisteren nu eenmaal niet naar een roepende in de woestijn. Daarom vraag ik u allen om dapper te zijn. Onze politieke leiders moeten de problemen van de wereld spirituele problemen durven noemen, wat het ook zijn. Onze economen moeten de verdeling van rijkdom en bezit in de wereld vanuit een spiritueel gezichtspunt ter discussie durven stellen. Zelfs onze strijdkrachten moeten gewapende conflicten zien voor wat ze in werkelijkheid vaak zijn: de gevolgen van spirituele geschillen, en deze ook zo benaderen.
Sommigen zullen er moeite mee hebben onze problemen spiritueel te noemen. Het is gemakkelijker te zeggen dat onze politici het verkeerd doen. Tenslotte zijn zowel zij als wij daaraan gewend. Net als onze economen en onze legers. Maar onze religies op de vingers tikken is een andere zaak. Ronduit zeggen dat zij – op zijn minst een groot deel van de problemen veroorzaken – is verre van gemakkelijk.
Toch is dat wat ik vraag. Ik vraag de dapperen onder ons om de religieuze gemeenschappen uit te nodigen samen te werken aan de ontwikkeling van een nieuwe spiritualiteit op aarde, gebaseerd op de diepe wijsheden van onze heilige geschriften. Een spiritualiteit die zich hier niet toe beperkt, maar de mogelijkheid wil openlaten dat we misschien niet alles weten over God en het leven. Dit inzicht zou alles kunnen veranderen. Een spiritualiteit die ruimte biedt aan nieuwe inzichten, door mensen voor mensen, even waardevol als de oude – zelfs als alle spirituele waarheden al zijn onthuld.
Wanneer religies deze nieuwe spiritualiteit de ruimte geven zich te ontwikkelen, kunnen grote, nieuwe waarheden zich manifesteren die een gedrag stimuleren dat de religieuze waarden van de mensheid – en van alle levende wezens – koestert. Onafhankelijk van hun religie ontwikkelen mensen zich al in deze richting. De vraag is alleen of deze ontwikkeling snel genoeg gaat om de mensheid te redden, zonder de hulp van religie. Kunnen onze op uitsluiting berustende, geïnstitutionaliseerde religies samen met ons nieuwe spirituele inzichten ontwikkelen – of moeten we dit alleen doen? Is er binnen onze religies ruimte voor andere tradities en nationaliteiten? Kunnen zij hun ogen openen voor de realiteit en zich richten op een verbintenis en een eenheid met God en alle levende wezens, in plaats van op (af)scheiding en superioriteit?
Zullen religies dit uit zichzelf doen? Het antwoord is ‘nee’. De geschiedenis leert dat religie zich niet hervormt dankzij religie. We zullen actie moeten ondernemen, zoals Maarten Luther deed toen hij in 1517 zijn 95 stellingen op de deur van de kerk in Wittenberg spijkerde. Moderne Maarten Luthers zullen moeten oproepen tot een Tweede Reformatie. We moeten een vrijheidsbeweging oprichten, een burgerrechtenbeweging ten behoeve van de ziel, om ons eindelijk uit het keurslijf van een tirannieke God te verlossen.
De situatie op aarde drijft veel te veel mensen tot wanhoop, een rijke voedingsbodem voor terrorisme. Mensen die hun leven willen geven om het lijden van hun medemensen te verlichten. Onze ziel roept om het einde van het terrorisme en het einde van de terreur die dit terrorisme veroorzaakt. De ziel roept de mensen op de kant van de mensheid te kiezen.
Ik geloof in God. Maar niet in de God van het verleden, niet in de God van vrees en woede, onverdraagzaamheid en geweld, uitsluiting en starheid – een God die het doden van mensen in Zijn naam toestaat en vergeeft. Mijn God is de God van de toekomst, die de mensheid steunt. Als dit ook uw God is, vraag ik u samen met mij God te helpen de mensheid te redden. Het is een race tegen de klok. En we kunnen het ons niet veroorloven te verliezen.
Met toestemming bewerkt en overgenomen van Tikkun (juli/augustus 2003), een tweemaandelijks, Amerikaans opinieblad over politiek, cultuur en samenleving. De titel verwijst naar het Hebreeuwse woord voor ‘transformeren’. Voor informatie over abonnementen: Tikkun Subscription Service, PO Box 460 926, Escondido, CA 92046, Verenigde Staten,
[email protected], www.tikkun.org.
Neale Donald Walsch is schrijver van onder meer Een ongewoon gesprek met God en Een nieuw gesprek met God. Zijn boeken zijn verschenen in 27 talen, waarmee hij een miljoenenpubliek heeft bereikt. Met zijn vrouw Nancy Fleming-Walsch is hij oprichter van Converstations with God Foundation, een onderzoeksinstelling die de wereld wil inspireren om de aandacht te verleggen van geweld naar vrede en van boosheid naar liefde. Zie ook: www.cwg.org.