Man_Ray
22-11-06, 13:25
door Geert Buelens
Jan Peter Balkenende is de George Bush van de lage landen, die een heilig geloof in de emanciperende werking van de vrije markt koppelt aan een reactionair waardendiscours.
Dat zou je niet zeggen, hè, van die doodbrave, door en door gereformeerde Jan Peter Balkenende - dat hij zich nog meer door spindoctors laat leiden dan de socialist Blair of de liberaal Verhofstadt. Maken die laatste twee er een sport van om via retorische opsmukoperaties de werkelijkheid veel en veel mooier voor te stellen dan ze is, Balkenende heeft deze sport tot kunstvorm verheven. De discipline heet: de tienduizend meter struisvogelen voor gevorderden. Van serieuze debatprogramma's tot de triviaalste roddelrubrieken op de commerciële televisie, overal verkondigt Balkenende dat de heilstaat nabij is. Dat doen politici natuurlijk wel vaker, maar nooit leefde ik in een land waar de retoriek zo ver af staat van de dagelijkse realiteit.
Stel je een land voor waar studenten taal- en letterkunde op de universiteit arriveren, maar geen onderwerp van een lijdend voorwerp kunnen onderscheiden. Een land waar studentenclubs niet langer wakker liggen van het sluitingsuur van de plaatselijke cafés, maar acuut actie voeren om beter wiskundeonderwijs te eisen in de middelbare school. Een land waar geschiedenis gedegradeerd is tot keuzevak en men van de weeromstuit een nationale canon wil opleggen. Een land waar studenten straks - om de concurrentie tussen de instellingen te verhogen - maand na maand van universiteit mogen veranderen, als was het hoger onderwijs een warenhuis, een duiventil of een zapmachine. Dat land bestaat. Het wordt geleid door heilsoldaat Balkenende.
Stel je een land voor waar de ziekteverzekering nagenoeg volledig geprivatiseerd is en patiënten meer en meer worden overgeleverd aan de grillen van zorgverzekeraars. Een land waar die zorgverzekeraars gynaecologen dwingen minder keizersnedes uit te voeren bij kinderen in stuitligging om zo te voorkomen dat vrouwen in een ziekenhuis gaan bevallen. Ook dat land bestaat. Het wordt geleid door gezinsman Balkenende.
Stel je een westers land voor dat kinderen in gevangenissen opsluit omdat hun ouders uitgeprocedeerde asielzoekers zijn. Die kinderen, vaak in dat land geboren en perfect geïntegreerd, komen achter slot en grendel terecht en mogen niet langer naar school. Dit land schendt hiermee het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind maar de minister-president betwist dat. Volgens hem zijn enkel de ouders verantwoordelijk voor deze toestand.
Stel je een land voor waar er zo vaak treinen uitvallen wegens seinstoringen, defecte voertuigen en materiaaltekort dat vertragingen van drie uur niet eens meer het nieuws halen. In dat land worden na de spoorwegen nu ook het bus- en tramverkeer volledig geprivatiseerd, ter meerdere eer en glorie van de vrije markt. De verkeersminister in het kabinet werd geleverd door de partij van Balkenende.
Stel je een land voor waarvan de leider in een open brief aan EU-commissievoorzitter Barroso beweert dat Europa "nog altijd iets van een droom heeft", dat Europa een "must" is, dat hij ontroerd was door de tranen in de ogen van de Oostblokregeringsleiders toen ze toetraden tot de EU om dan op een andere bladzijde van dezelfde brief Barroso te prijzen omdat onder zijn voorzitterschap Nederland een miljard euro minder moet bijdragen aan de Europese begroting. Een land dus waarvan de leider groepsegoïsme tracht te verkopen als een nieuwe vorm van Europees idealisme.
Stel je een land voor waar de kloof tussen rijk en arm dusdanig gegroeid is dat zestien welgestelde burgers in een open brief vragen of ze alsjeblief meer belasting mogen betalen om zo het verschil te verkleinen. Balkenende mocht zo'n brief ontvangen, ondertekend door onder meer columnist Jan Mulder, schrijver Geert Mak en voetbalinternational Khalid Bouhlarouz.
Stel je een land voor waar de premier naam maakte door kreten als 'fatsoen moet je doen' en een pleidooi voor normen en waarden, maar de doodstraf voor Saddam Hoessein zonder meer "gepast" noemt. De EU veroordeelde die straf officieel, maar de diepgelovige christen Balkenende bleek er een afwijkende mening op na te houden.
Terwijl er in Vlaanderen steeds minder besmuikt werd gelachen om de Nederlandse Harry Potter, ontging ons dat Balkenende eigenlijk de George W. Bush van de lage landen is: een religieus geïnspireerd hervormer, een polderrevolutionair die een blijvende stempel wil drukken op zijn land door een heilig geloof in de emanciperende werking van de vrije markt te koppelen aan een reactionair waardendiscours. En vandaag dreigt het scenario van november 2004 zich te herhalen. Tot onbegrip van de buitenwereld en wanhoop van de binnenlandse tegenstanders werd Bush herkozen. Net zo is de kans groot dat de zo gesmade, bespotte en verwenste Balkenende vandaag de verkiezingen wint.
Veel meer dan Belgen beseffen loopt (een belangrijk deel van) Nederland de VS achterna. Er is een religieus reveil aan de gang dat haaks staat op het vrijgevochten Hilversumimago dat wij van de televisie kennen. Nederland maakt niet alleen deel uit van de coalition of the willing van Bush, vorig jaar pleitte de christelijke onderwijsminister ook voor het onderwijzen van (het antidarwinistische) Intelligent Design. Daar werden nadien weliswaar Kamervragen over gesteld, maar haar positie kwam nooit in het gedrang. Als het CDA straks de verkiezingen wint, dan zal dat in zeer ruime mate te danken zijn aan de ethisch conservatieve plattelandsbevolking, die Nederland niet langer geassocieerd wil zien met het liberalisme van de Randstad (de overbevolkte vierhoek Rotterdam-Den Haag-Amsterdam-Utrecht). Ook het voorspelde succes van de radicale partij SP kan overigens als reactie op het 'alles moet kunnen'-discours begrepen worden, met dat verschil dat zij de oplossing langs links zoekt met welvaartsherverdeling en een sterke overheid. Dat laatste is voor het CDA - alweer, net als voor de Amerikaanse neoconservatieven - allesbehalve een prioriteit. De overheid trekt zich terug en laat de markt beslissen. Door de verzorgingsstaat uit te kleden wordt de mens vrij gemaakt. Dat is de diepste overtuiging van Balkenende.
Op het eerste gezicht gaan de Nederlandse parlementsverkiezingen over klassieke politieke onderwerpen als zorg, onderwijs, gezins- en asielbeleid. Daarachter gaan echter nog wezenlijker vragen schuil over de plaats van de politiek in een moderne samenleving en over welke graad van Verlichting de Nederlanders verkiezen. Balkenendes blinde geloof in de reddende werking van een organische volksgemeenschap beweegt in Vlaanderen enkel nog de donkerbruinste nationalisten. Ondanks zijn eigen slogan ("Kies voor toekomst") is een stem voor de minister-president een stem voor het verleden.
Geert Buelens is schrijver en hoogleraar moderne Nederlandse literatuur aan de Universiteit van Utrecht. Voor 'De Gedachte' schrijft hij om de twee weken een opiniestuk.
Bron: De Morgen
Publicatiedatum : 2006-11-22
Jan Peter Balkenende is de George Bush van de lage landen, die een heilig geloof in de emanciperende werking van de vrije markt koppelt aan een reactionair waardendiscours.
Dat zou je niet zeggen, hè, van die doodbrave, door en door gereformeerde Jan Peter Balkenende - dat hij zich nog meer door spindoctors laat leiden dan de socialist Blair of de liberaal Verhofstadt. Maken die laatste twee er een sport van om via retorische opsmukoperaties de werkelijkheid veel en veel mooier voor te stellen dan ze is, Balkenende heeft deze sport tot kunstvorm verheven. De discipline heet: de tienduizend meter struisvogelen voor gevorderden. Van serieuze debatprogramma's tot de triviaalste roddelrubrieken op de commerciële televisie, overal verkondigt Balkenende dat de heilstaat nabij is. Dat doen politici natuurlijk wel vaker, maar nooit leefde ik in een land waar de retoriek zo ver af staat van de dagelijkse realiteit.
Stel je een land voor waar studenten taal- en letterkunde op de universiteit arriveren, maar geen onderwerp van een lijdend voorwerp kunnen onderscheiden. Een land waar studentenclubs niet langer wakker liggen van het sluitingsuur van de plaatselijke cafés, maar acuut actie voeren om beter wiskundeonderwijs te eisen in de middelbare school. Een land waar geschiedenis gedegradeerd is tot keuzevak en men van de weeromstuit een nationale canon wil opleggen. Een land waar studenten straks - om de concurrentie tussen de instellingen te verhogen - maand na maand van universiteit mogen veranderen, als was het hoger onderwijs een warenhuis, een duiventil of een zapmachine. Dat land bestaat. Het wordt geleid door heilsoldaat Balkenende.
Stel je een land voor waar de ziekteverzekering nagenoeg volledig geprivatiseerd is en patiënten meer en meer worden overgeleverd aan de grillen van zorgverzekeraars. Een land waar die zorgverzekeraars gynaecologen dwingen minder keizersnedes uit te voeren bij kinderen in stuitligging om zo te voorkomen dat vrouwen in een ziekenhuis gaan bevallen. Ook dat land bestaat. Het wordt geleid door gezinsman Balkenende.
Stel je een westers land voor dat kinderen in gevangenissen opsluit omdat hun ouders uitgeprocedeerde asielzoekers zijn. Die kinderen, vaak in dat land geboren en perfect geïntegreerd, komen achter slot en grendel terecht en mogen niet langer naar school. Dit land schendt hiermee het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind maar de minister-president betwist dat. Volgens hem zijn enkel de ouders verantwoordelijk voor deze toestand.
Stel je een land voor waar er zo vaak treinen uitvallen wegens seinstoringen, defecte voertuigen en materiaaltekort dat vertragingen van drie uur niet eens meer het nieuws halen. In dat land worden na de spoorwegen nu ook het bus- en tramverkeer volledig geprivatiseerd, ter meerdere eer en glorie van de vrije markt. De verkeersminister in het kabinet werd geleverd door de partij van Balkenende.
Stel je een land voor waarvan de leider in een open brief aan EU-commissievoorzitter Barroso beweert dat Europa "nog altijd iets van een droom heeft", dat Europa een "must" is, dat hij ontroerd was door de tranen in de ogen van de Oostblokregeringsleiders toen ze toetraden tot de EU om dan op een andere bladzijde van dezelfde brief Barroso te prijzen omdat onder zijn voorzitterschap Nederland een miljard euro minder moet bijdragen aan de Europese begroting. Een land dus waarvan de leider groepsegoïsme tracht te verkopen als een nieuwe vorm van Europees idealisme.
Stel je een land voor waar de kloof tussen rijk en arm dusdanig gegroeid is dat zestien welgestelde burgers in een open brief vragen of ze alsjeblief meer belasting mogen betalen om zo het verschil te verkleinen. Balkenende mocht zo'n brief ontvangen, ondertekend door onder meer columnist Jan Mulder, schrijver Geert Mak en voetbalinternational Khalid Bouhlarouz.
Stel je een land voor waar de premier naam maakte door kreten als 'fatsoen moet je doen' en een pleidooi voor normen en waarden, maar de doodstraf voor Saddam Hoessein zonder meer "gepast" noemt. De EU veroordeelde die straf officieel, maar de diepgelovige christen Balkenende bleek er een afwijkende mening op na te houden.
Terwijl er in Vlaanderen steeds minder besmuikt werd gelachen om de Nederlandse Harry Potter, ontging ons dat Balkenende eigenlijk de George W. Bush van de lage landen is: een religieus geïnspireerd hervormer, een polderrevolutionair die een blijvende stempel wil drukken op zijn land door een heilig geloof in de emanciperende werking van de vrije markt te koppelen aan een reactionair waardendiscours. En vandaag dreigt het scenario van november 2004 zich te herhalen. Tot onbegrip van de buitenwereld en wanhoop van de binnenlandse tegenstanders werd Bush herkozen. Net zo is de kans groot dat de zo gesmade, bespotte en verwenste Balkenende vandaag de verkiezingen wint.
Veel meer dan Belgen beseffen loopt (een belangrijk deel van) Nederland de VS achterna. Er is een religieus reveil aan de gang dat haaks staat op het vrijgevochten Hilversumimago dat wij van de televisie kennen. Nederland maakt niet alleen deel uit van de coalition of the willing van Bush, vorig jaar pleitte de christelijke onderwijsminister ook voor het onderwijzen van (het antidarwinistische) Intelligent Design. Daar werden nadien weliswaar Kamervragen over gesteld, maar haar positie kwam nooit in het gedrang. Als het CDA straks de verkiezingen wint, dan zal dat in zeer ruime mate te danken zijn aan de ethisch conservatieve plattelandsbevolking, die Nederland niet langer geassocieerd wil zien met het liberalisme van de Randstad (de overbevolkte vierhoek Rotterdam-Den Haag-Amsterdam-Utrecht). Ook het voorspelde succes van de radicale partij SP kan overigens als reactie op het 'alles moet kunnen'-discours begrepen worden, met dat verschil dat zij de oplossing langs links zoekt met welvaartsherverdeling en een sterke overheid. Dat laatste is voor het CDA - alweer, net als voor de Amerikaanse neoconservatieven - allesbehalve een prioriteit. De overheid trekt zich terug en laat de markt beslissen. Door de verzorgingsstaat uit te kleden wordt de mens vrij gemaakt. Dat is de diepste overtuiging van Balkenende.
Op het eerste gezicht gaan de Nederlandse parlementsverkiezingen over klassieke politieke onderwerpen als zorg, onderwijs, gezins- en asielbeleid. Daarachter gaan echter nog wezenlijker vragen schuil over de plaats van de politiek in een moderne samenleving en over welke graad van Verlichting de Nederlanders verkiezen. Balkenendes blinde geloof in de reddende werking van een organische volksgemeenschap beweegt in Vlaanderen enkel nog de donkerbruinste nationalisten. Ondanks zijn eigen slogan ("Kies voor toekomst") is een stem voor de minister-president een stem voor het verleden.
Geert Buelens is schrijver en hoogleraar moderne Nederlandse literatuur aan de Universiteit van Utrecht. Voor 'De Gedachte' schrijft hij om de twee weken een opiniestuk.
Bron: De Morgen
Publicatiedatum : 2006-11-22