PDA

Bekijk Volledige Versie : Verdonk struikelde over haar baljurk



NIS
15-12-06, 09:52
Verdonk struikelde over haar baljurk
door Sandra Donker
DEN HAAG - De politieke rol van Rita Verdonk lijkt - voorlopig - uitgespeeld. Sterallures waren haar naar het hoofd gestegen, zeggen mensen die haar de afgelopen jaren van dichtbij meemaakten. Uitbundige lof van medestanders maakte haar doof voor kritiek.
Sommige politici dromen van een carričre als groot en belangrijk staatsman, anderen van een veilig, schoon en rijk Nederland. Rita Verdonk droomde van een mooie jurk. Ze verklapte het aan iemand uit haar kring van vertrouwelingen: wat zou het toch geweldig zijn om in een baljurk een zaal vol mensen binnen te komen, die dan allemaal vol bewondering naar je opkijken: Rita, wat zie je er toch prachtig uit!

Haar ontboezeming werd doorgefluisterd op het departement. Als Verdonk vol ornaat op het televisiescherm schittert om weer een plan te lanceren, verzuchten haar ambtenaren: ze heeft weer last van het mooie-jurkjessyndroom. Verdonk, weten zij inmiddels, heeft de smaak van roem geproefd. En die is haar goed bevallen.
De transformatie van de onbekende sociologe, die in 2003 onwennig de zware portefeuille Vreemdelingenzaken en Integratie op zich nam, naar de gestylde diva die het leiderschap van de VVD opeiste, is opmerkelijk.

Toen bekend werd dat bij de Tweede-Kamerverkiezingen niet Mark Rutte, maar zíj - met 620.555 voorkeurstemmen - de populairste liberaal was, straalde ze alsof ze tot premier was gekozen.
Rita, zeggen mensen in haar omgeving, is in zichzelf gaan geloven. Zozeer, dat zij doof is geworden voor kritiek en volstrekt haar eigen gang gaat. ,,Het schijnt niet tot de minister door te dringen dat niet zij, maar de Tweede Kamer de baas is’’, verwoordde SP’er Jan de Wit het dinsdagnacht, tijdens het debat over het generaal pardon.

Sterrendom
Alexander Pechtold zat vijftien maanden samen met Verdonk in het kabinet en zag het gebeuren. ,,Ze omringde zich steeds meer met mensen die haar naar de mond praatten. Dat gekoketteer met lunches met Marco Pastors dit voorjaar, breed uitgemeten in de kranten. Dat soort dingen geeft haar een gevoel van kracht, daar geniet ze van.’’
Ook het rondrijden in een gepantserde auto met vier lijfwachten ervaart ze als egostrelend, vermoedt Pechtold. ,,Het hangt tegen het sterrendom aan.’’
Verdonk laat zich graag bijstaan door stoere mannen, zegt een ambtenaar uit haar omgeving. Mannen die tegen haar zeggen dat ze het ’fŕn-tŕs-tisch’ doet, die haar rechtdoorzee-benadering toejuichen. Zoals de Amsterdamse VVD-baron Ed Sinke en politiek strateeg Kay van de Linde, haar campagneleiders tijdens de verkiezingen voor het VVD-lijsttrekkerschap.

Van de Linde noemt haar ook nu ’absoluut een grote politieke belofte’. ,,Rita is een prachtig politicus, het soort waar iedereen om roept’’, zegt hij daags na het debat over het pardon. ,,Haar optreden was niet schadelijk, integendeel. De enige die principieel bleef, is Rita. Dat is haar kracht. Mijn devies: vechten voor je principes, geen compromissen sluiten. Dat tast je geloofwaardigheid aan.’’
Arno Visser noemt de invloed van de raadgevers ‘kwalijk’. De voormalige VVD-asielwoordvoerder leerde Verdonk kennen toen beiden voor consultantbureau KPMG werkten. ,,Ze is niet met beide benen op de grond blijven staan. Ze is hard toegejuicht, maar een mens moet zijn tekorten kennen.’’ Visser heeft zich verbaasd over haar pretenties. ,,Na drie jaar in de politiek denkt ze alles te kunnen. Ik heb wel wat bescheidenheid gemist, ja. De houding van een leider is er wel, maar de inhoud niet.’’

Niet alleen de oppositiepartijen, maar ook haar collega-ministers hadden een harde dobber aan haar. ,,Er is weinig weerstand tegen haar optreden’’, is de ervaring van oud-minister Pechtold. ,,Ze houdt niet alleen de VVD, maar ook het kabinet in gijzeling. De bewindslieden worden geregeerd door angst voor de kiezers. Zij staat voor iets, voor populisme van het zuiverste soort. Daar durven ze niet tegenop.’’

Marco Pastors, fractieleider van Leefbaar Rotterdam, ziet het anders: ,,Ze heeft optimaal gebruik gemaakt van de rechtse meerderheid die er tot de verkiezingen was. Maar dat betekent dat je het haasje bent zodra die meerderheid verdwijnt. Dat had ze helaas niet snel door. Verdonk opereert niet altijd even intelligent.’’
Inhoudelijk valt ze steeds door de mand, meent ook D’66-er Pechtold. ,,Dan zegt ze: er ligt een boek van Thorbecke op mijn nachtkastje. Maar Thorbecke heeft nooit een boek geschreven. Het is alleen maar lawaai, geen oplossingen. Nul komma niks.’’
Sinds haar aantreden kreeg Verdonk vier maal een motie van afkeuring van de Kamer. Driemaal bleef een meerderheid achter haar beleid staan. De vierde keer, dinsdag, ging het mis.


Motie
In december 2005 informeerde Verdonk de Kamer onjuist over Congolese asielzoekers. Vier maanden later overleefde ze een motie van afkeuring nadat ze de fracties verkeerd inlichtte over Syrische ex-asielzoekers. In juni vond een minderheid dat Verdonk fout had gehandeld bij de naturalisatieproblemen van Ayaan Hirsi Ali. Die motie leidde tot het vertrek van de D66-ministers, omdat die coalitiepartij de motie van de oppostie steunde.
In de laatste motie werd Verdonks vertrek geëist omdat zij weigerde de uitzetting van uitgeprocedeerde asielzoekers te stoppen. Het kostte haar de portefeuille Vreemdelingenzaken.