PDA

Bekijk Volledige Versie : Geen kans op scheiding kerk en staat in Israël



Marsipulami
22-02-07, 11:59
Geen kans op scheiding kerk en staat in Israël

Geplaatst door Theo Borgermans op
do 22 feb '07 om 11:37u (Bron: RD)
LEIDEN (RKnieuws.net) - „De strijd tussen ultraorthodoxe en seculiere Joden in Israël wordt grimmiger, maar het ziet er zeker niet naar uit dat er een burgeroorlog ontstaat.”
Deze conclusie trok drs. Els van Diggele gisteravond in Leiden. De auteur van het boek ”Een volk dat alleen woont” woonde tien jaar in Israël. Haar lezing van gisteravond was er een in een serie over Israël, georganiseerd door het Studium Generale van de Universiteit Leiden.

Van Diggele schetste het beeld van een zeer verdeeld Jodendom in Israël. De ultraorthodoxen (charedim) maken ongeveer 10 procent van de bevolking uit, maar ze hebben veel invloed. Zij stonden niet achter de oprichting van de Joodse staat in 1948.

Om aan hun bezwaren tegemoet te komen, deed de eerste premier van Israël, David Ben Gurion, een groot aantal concessies, die tot op de dag van vandaag doorwerken. Zo is er geen openbaar vervoer op de sabbat, zijn de charedim vrijgesteld van dienstplicht en erkent Israël geen civiel huwelijk. Ook kwam er door de invloed van de ultraorthodoxen geen grondwet tot stand. Zij stellen namelijk in de wetten van God een grondwet te hebben.

Grimmiger

Seculiere Joden nemen het Ben Gurion met terugwerkende kracht kwalijk dat hij niet gezorgd heeft voor een scheiding van kerk en staat. Van Diggele gelooft echter niet dat er spoedig een grondwet komt, omdat dit op te veel weerstand zou stuiten.

Aanvankelijk bemoeiden de charedim zich niet met de politiek, aldus Van Diggele. Zij gingen uiteindelijk in de politiek om een verdere secularisatie van het land, waardoor ze zich gekrenkt voelen, te voorkomen.

Het gevolg daarvan is dat de ”Kulturkampf” grimmiger wordt. Zo kan het gebeuren dat er in de Knesset, het Israëlische parlement, wordt gesproken over de vraag of de aardappels van McDonalds wel koosjer zijn en dat er een discussie is over tv-uitzendingen op de sabbat.

Sabbatslift

Dat leidt tot reacties van de seculieren, de chilonim. Zij kopen bijvoorbeeld een café op waarvan ze denken dat het in handen van de charedim zal komen. Als chilonim weten dat er in een flat een sabbatslift is (die gedurende de hele sabbat op en neer gaat, zodat niemand die hoeft te bedienen), willen ze er niet wonen. Zij hebben er met name bezwaar tegen dat de charedim niet werken en niet in het leger hoeven.

De charedim zeggen, aldus Van Diggele, dat dankzij hen het land Gods bescherming geniet en zijn Joodse identiteit behoudt. De paradox is dat de seculieren de ultraorthodoxen daarvoor dankbaar zijn. Ook zij willen een meer of minder Joods karakter van het land met behoud van de sabbat en koosjer voedsel.

Stevig in het zadel

Van Diggele trok de conclusie dat de status-quo tussen de twee groepen standhoudt. Ze constateert de laatste jaren wel een toename van het aantal winkels in Israël waar varkensvlees verkocht wordt en een groeiende druk op de ultraorthodoxen om een vervangende dienstplicht te accepteren. Daarnaast draaien de disco’s in Tel Aviv ook tijdens de herdenking van de verwoesting van de tempel op volle toeren. Na Pesach staan er geen rijen mensen meer voor de bakkerswinkel om brood te kopen. (Orthodoxe Joden hebben tijdens Pesach geen gewoon brood in huis, maar alleen matses.) Verder komen jonge charedim ook in internetcafés en zijn sommigen van hen in het bezit van een tv. En dan is er natuurlijk de homoparade in Jeruzalem, die vorig jaar november voor het eerst gehouden werd.

Van Diggele acht de kans erg klein dat kerk en staat in Israël gescheiden worden. Daarvoor is de maatschappij volgens haar te conservatief. „De orthodoxie zit nog stevig in het zadel”, is haar mening.