Invidia
02-03-07, 11:24
http://www.nrc.nl/opinie/article638050.ece/Ja%2C_blijf_Mugabe_flink_pesten%2C_dat_heeft_echt_ zin
Goed geschreven, echt de moeite waard om even te lezen.
Ja, blijf Mugabe flink pesten, dat heeft echt zin
EU-sancties maken Zimbabwaanse president koppiger en veranderen niets aan malaise in het land
Door Bruce Mutsvairo
Als verjaardagscadeau heeft de Europese Unie maandag de sancties tegen Robert Mugabe met een jaar verlengd. Praten met de president van Zimbabwe zou beter zijn.print artikel mail artikelWoensdag 21 februari is de president van Zimbabwe, Robert Gabriel Mugabe, 83 jaar geworden. Maar voor de inwoners van het land is er weinig reden voor een feestje. De jaarlijkse inflatie is omhooggeschoten naar 1.600 procent, grote delen van de bevolking kampen met voedseltekorten, hoog opgeleide mensen zoeken hun heil elders, en het ooit zo hoge niveau van het onderwijs en de gezondheidszorg loopt halsoverkop terug.
Het is tragisch Zimbabwe zo te zien wegzinken. Het potentieel is groot. In 2000 had Zimbabwe volgens Unicef het hoogste percentage geletterden in Afrika: 95,2 procent. Vóór de bezetting van de witteboerenbedrijven door Mugabe in 2000, was Zimbabwe de derde tabaksproducent ter wereld, na Brazilië en de VS. Het land is nog altijd de op vier na grootste goudproducent ter wereld. En weinigen weten dat Zimbabwe tot voor kort de op een na grootste producent van snijbloemen was, na Kenia.
Wat ging er mis? Mugabe heeft vuile handen, dat is zeker. Maar de Europese Unie probeert die handen schoon te wassen op een wijze die weliswaar logisch lijkt, maar simpelweg niet werkt: gerichte sancties tegen Mugabe en ruim 120 naaste medewerkers. De sancties, die maandag met een jaar werden verlengd, zijn een reactie van de EU op de controversiële wijze waarop Mugabe in 2000 de boerderijen van blanke Zimbabwanen verdeelde onder bezitloze zwarten, en op zijn aanvechtbare herverkiezing in 2002. De sancties houden onder meer een wapenembargo in, een verbod op reizen en beslag op de activa van Mugabe en leden van regeringspartij ZANU-PF. Zo hoopt de EU Mugabe te isoleren en zijn beleid te beïnvloeden.
Maar na vijf sanctiejaren bevindt Mugabe zich nog steeds niet in een isolement. En hij heeft zijn beleid geen millimeter bijgesteld. Dat zal hij ook niet doen. Kortom, de sancties werken niet. Verschillende redenen liggen daaraan ten grondslag. Ik noem er drie.
1Mugabe profiteert van de globalisering. Je kwetst Mugabe niet door hem te zeggen dat hij niet naar de EU mag reizen. In deze tijden kunnen Mugabe en Jan-Peter Balkenende eenzelfde maatpak van hetzelfde merk dragen, met als enig verschil dat Mugabe het zijne in Kuala Lumpur koopt, en Balkenende het zijne in Den Haag. En Mugabe zal er ook niet van wakker liggen dat hij geen bankrekening mag hebben in Europa. Zijn bank is de eigen centrale bank. Dichterbij en veel gemakkelijker.
2 Mugabe geniet brede steun onder de Zimbabwaanse bevolking. Westerse pers, politici en ngo’s onderschatten vaak hoe zeer Mugabe nog wordt gesteund. Als er morgen ‘vrije’ verkiezingen in Zimbabwe gehouden zouden worden, zou de kans groot zijn dat Mugabe ze zou winnen. Hoe dat kan? Mugabe heeft volledige controle over de media en indoctrineert zo de plattelandsbevolking. U zult dat niet ‘vrij’ noemen, maar in de Afrikaanse politiek lijkt het een geaccepteerde methode. In 2002, toen mijn grootmoeder nog leefde, raadde ik haar aan op de oppositie te stemmen. Ze antwoordde: „Wil je dat de Engelsen Zimbabwe weer veroveren?”
3Veel mensen zien Mugabe nog altijd als een vrijheidsstrijder: iemand die vocht voor rassengelijkheid, net als Nelson Mandela in Zuid-Afrika. Na jaren van blanke overheersing was het Mugabe die in Zimbabwe in 1980 het recht op gelijke toegang tot zorg en onderwijs voor zwarten introduceerde. Ook al breekt hij deels af wat hij zelf heeft helpen opbouwen, veel mensen in Zimbabwe en daarbuiten zien hem nog als een held.
De EU-sancties hebben er alleen toe geleid dat Mugabe nog veel hardnekkiger is geworden. Met zijn ‘look east’-beleid wil hij het Westen laten zien dat zijn regime zal overleven zolang er opkomende economieën als die van China bestaan. (Vorig jaar toen ik twee maanden in Zimbabwe was, verbaasde ik me over de hoeveelheid Chinese producten. Zelfs het toiletpapier kwam uit Peking.) Met China aan zijn zijde weet Mugabe dat de VN-Veiligheidsraad nooit iets tegen hem zal ondernemen.
Er rest maar een alternatief voor de EU, en dat is het opheffen van de sancties en praten met Mugabe. Zimbabwe’s beschadigde imago kan zo worden hersteld. De broodnodige buitenlandse investeerders kunnen weer worden aangetrokken. De toeristenindustrie, die nu lijdt onder de negatieve publiciteit, kan weer opleven.
Maar onderhandelingen met Zimbabwe zien niet alleen economisch interessant. Mugabe heeft grote invloed in de Afrikaanse politiek. Zimbabwe, Mugabe in het bijzonder, was nauw betrokken bij de beëindiging van het gewapende conflict in Mozambique aan het einde van de jaren ’80. Waarom zou de EU de ervaring van Mugabe niet gebruiken om andere conflicten in Afrika te beëindigen? Bovendien, verschillende Afrikaanse leiders hebben het idee dat Afrika niet compleet is zonder Zimbabwe. Daarom zal Mugabe zeker gaan lobbyen voor een Afrikaanse boycot van de EU-Afrika top, in Lissabon in november dit jaar. Hij heeft het eerder gedaan en hij zal het in de toekomst zeker weer doen.
Via intensieve gesprekken met goedgeplaatste Zimbabwanen, is het misschien mogelijk Mugabe ervan te overtuigen eerder met pensioen te gaan. Onderhandelingen zullen ook kunnen bijdragen aan een betere leefsituatie voor de duizend nog overgebleven blanke boeren, voor wie de toekomst onder het regime van Mugabe er onheilspellend uitziet. En ten slotte zullen, wanneer Mugabe eenmaal weg is, de twee miljoen vaak universitair opgeleide Zimbabwaanse expats zoals ikzelf, bereid zijn terug te gaan om het land waar we zo veel van houden en dat we zo vreselijk missen, weer op te bouwen.
Goed geschreven, echt de moeite waard om even te lezen.
Ja, blijf Mugabe flink pesten, dat heeft echt zin
EU-sancties maken Zimbabwaanse president koppiger en veranderen niets aan malaise in het land
Door Bruce Mutsvairo
Als verjaardagscadeau heeft de Europese Unie maandag de sancties tegen Robert Mugabe met een jaar verlengd. Praten met de president van Zimbabwe zou beter zijn.print artikel mail artikelWoensdag 21 februari is de president van Zimbabwe, Robert Gabriel Mugabe, 83 jaar geworden. Maar voor de inwoners van het land is er weinig reden voor een feestje. De jaarlijkse inflatie is omhooggeschoten naar 1.600 procent, grote delen van de bevolking kampen met voedseltekorten, hoog opgeleide mensen zoeken hun heil elders, en het ooit zo hoge niveau van het onderwijs en de gezondheidszorg loopt halsoverkop terug.
Het is tragisch Zimbabwe zo te zien wegzinken. Het potentieel is groot. In 2000 had Zimbabwe volgens Unicef het hoogste percentage geletterden in Afrika: 95,2 procent. Vóór de bezetting van de witteboerenbedrijven door Mugabe in 2000, was Zimbabwe de derde tabaksproducent ter wereld, na Brazilië en de VS. Het land is nog altijd de op vier na grootste goudproducent ter wereld. En weinigen weten dat Zimbabwe tot voor kort de op een na grootste producent van snijbloemen was, na Kenia.
Wat ging er mis? Mugabe heeft vuile handen, dat is zeker. Maar de Europese Unie probeert die handen schoon te wassen op een wijze die weliswaar logisch lijkt, maar simpelweg niet werkt: gerichte sancties tegen Mugabe en ruim 120 naaste medewerkers. De sancties, die maandag met een jaar werden verlengd, zijn een reactie van de EU op de controversiële wijze waarop Mugabe in 2000 de boerderijen van blanke Zimbabwanen verdeelde onder bezitloze zwarten, en op zijn aanvechtbare herverkiezing in 2002. De sancties houden onder meer een wapenembargo in, een verbod op reizen en beslag op de activa van Mugabe en leden van regeringspartij ZANU-PF. Zo hoopt de EU Mugabe te isoleren en zijn beleid te beïnvloeden.
Maar na vijf sanctiejaren bevindt Mugabe zich nog steeds niet in een isolement. En hij heeft zijn beleid geen millimeter bijgesteld. Dat zal hij ook niet doen. Kortom, de sancties werken niet. Verschillende redenen liggen daaraan ten grondslag. Ik noem er drie.
1Mugabe profiteert van de globalisering. Je kwetst Mugabe niet door hem te zeggen dat hij niet naar de EU mag reizen. In deze tijden kunnen Mugabe en Jan-Peter Balkenende eenzelfde maatpak van hetzelfde merk dragen, met als enig verschil dat Mugabe het zijne in Kuala Lumpur koopt, en Balkenende het zijne in Den Haag. En Mugabe zal er ook niet van wakker liggen dat hij geen bankrekening mag hebben in Europa. Zijn bank is de eigen centrale bank. Dichterbij en veel gemakkelijker.
2 Mugabe geniet brede steun onder de Zimbabwaanse bevolking. Westerse pers, politici en ngo’s onderschatten vaak hoe zeer Mugabe nog wordt gesteund. Als er morgen ‘vrije’ verkiezingen in Zimbabwe gehouden zouden worden, zou de kans groot zijn dat Mugabe ze zou winnen. Hoe dat kan? Mugabe heeft volledige controle over de media en indoctrineert zo de plattelandsbevolking. U zult dat niet ‘vrij’ noemen, maar in de Afrikaanse politiek lijkt het een geaccepteerde methode. In 2002, toen mijn grootmoeder nog leefde, raadde ik haar aan op de oppositie te stemmen. Ze antwoordde: „Wil je dat de Engelsen Zimbabwe weer veroveren?”
3Veel mensen zien Mugabe nog altijd als een vrijheidsstrijder: iemand die vocht voor rassengelijkheid, net als Nelson Mandela in Zuid-Afrika. Na jaren van blanke overheersing was het Mugabe die in Zimbabwe in 1980 het recht op gelijke toegang tot zorg en onderwijs voor zwarten introduceerde. Ook al breekt hij deels af wat hij zelf heeft helpen opbouwen, veel mensen in Zimbabwe en daarbuiten zien hem nog als een held.
De EU-sancties hebben er alleen toe geleid dat Mugabe nog veel hardnekkiger is geworden. Met zijn ‘look east’-beleid wil hij het Westen laten zien dat zijn regime zal overleven zolang er opkomende economieën als die van China bestaan. (Vorig jaar toen ik twee maanden in Zimbabwe was, verbaasde ik me over de hoeveelheid Chinese producten. Zelfs het toiletpapier kwam uit Peking.) Met China aan zijn zijde weet Mugabe dat de VN-Veiligheidsraad nooit iets tegen hem zal ondernemen.
Er rest maar een alternatief voor de EU, en dat is het opheffen van de sancties en praten met Mugabe. Zimbabwe’s beschadigde imago kan zo worden hersteld. De broodnodige buitenlandse investeerders kunnen weer worden aangetrokken. De toeristenindustrie, die nu lijdt onder de negatieve publiciteit, kan weer opleven.
Maar onderhandelingen met Zimbabwe zien niet alleen economisch interessant. Mugabe heeft grote invloed in de Afrikaanse politiek. Zimbabwe, Mugabe in het bijzonder, was nauw betrokken bij de beëindiging van het gewapende conflict in Mozambique aan het einde van de jaren ’80. Waarom zou de EU de ervaring van Mugabe niet gebruiken om andere conflicten in Afrika te beëindigen? Bovendien, verschillende Afrikaanse leiders hebben het idee dat Afrika niet compleet is zonder Zimbabwe. Daarom zal Mugabe zeker gaan lobbyen voor een Afrikaanse boycot van de EU-Afrika top, in Lissabon in november dit jaar. Hij heeft het eerder gedaan en hij zal het in de toekomst zeker weer doen.
Via intensieve gesprekken met goedgeplaatste Zimbabwanen, is het misschien mogelijk Mugabe ervan te overtuigen eerder met pensioen te gaan. Onderhandelingen zullen ook kunnen bijdragen aan een betere leefsituatie voor de duizend nog overgebleven blanke boeren, voor wie de toekomst onder het regime van Mugabe er onheilspellend uitziet. En ten slotte zullen, wanneer Mugabe eenmaal weg is, de twee miljoen vaak universitair opgeleide Zimbabwaanse expats zoals ikzelf, bereid zijn terug te gaan om het land waar we zo veel van houden en dat we zo vreselijk missen, weer op te bouwen.