Marsipulami
25-05-07, 10:14
Protestant heeft nu eigen rozenkrans
Lodewijk Dros
http://www.trouw.nl/multimedia/archive/00178/111par_178221a.jpg
Het is een simpel armbandje met achttien gekleurde kralen, ’levensparels’. Het is het protestantse antwoord op de populaire rozenkrans. Een belachelijk idee of een gouden vondst?
Friso Mout (30) draagt de armband zelf. Het is misschien geen esthetisch hoogstandje, maar dat deert de jongerenwerker van JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), niet. „Ik ben aan hem gehecht geraakt. Ik vind hem mooi.”
Mout is een van de twee-, drieduizend jongeren die er eentje heeft aangeschaft. Sinds driekwart jaar is de armband te koop bij JOP.
„De zichtbaarheid, het tastbare, daar is behoefte aan”, zegt Mout.
In Engeland en Duitsland genieten de levensparels al enige populariteit, zegt Mout, en vooral in Zweden heeft het religieuze hebbeding een ware vlucht genomen.
Daar komt het idee ook vandaan. Of eigenlijk uit Griekenland, waar de Zweedse lutherse bisschop Martin Lönnebo deze variatie op de rozenkrans bedacht. Als bijdrage aan ’spirituele verdieping’. Zijn snoer heet ook wel de ’lutherse rozenkrans’.
In een interview vertelt Lönnebo hoe hij op een eilandje al tekenend eerst de tientallen kralen van de traditionele rozenkrans terugbracht tot één, die hij de ’Godsparel’ noemde. Daarna groeide het aantal weer aan, tot twaalf ronde en zes ovale kralen; met een parelmoeren ’ik-parel’, een rode voor liefde en een blauwe voor zorgeloosheid (’relaxparel’), kleine pareltjes voor geheimen en een zwarte voor de ’nacht’.
Het getal achttien zal Lönnebo wel hebben ontleend aan het belangrijkste synagogegebed, het joodse ’Achttiengebed’.
De achttienkralenarmband heeft een standaarduitvoering gekregen; mooi of niet mooi, dat doet er niet toe, het gaat om de herkenbaarheid. De parels worden geproduceerd in India. Fair trade, zegt Mout, dan hebben armen er ook nog wat aan.
„Sommigen dragen de armband om hun arm – dat doe ik. Anderen hebben ’m in hun tas of broekzak.”
Het kleinood biedt een ’nieuwe manier om te bidden, stil te staan, te mediteren’. Het helpt, zegt Mout, bij bidden, maar het is net even anders dan de gebedssnoeren die uit het rooms-katholicisme en andere religies bekend zijn. „De kralen hebben allemaal een andere kleur. Elke parel staat voor een levensthema, zoals liefde, vriendschap of leegte.”
Daar kun je bij bidden, maar, typisch protestants, er zijn geen vaste gebedsteksten bij opgesteld – geen weesgegroet of onzevader. Mout: „Dat maakt de levensparels tot een open product. Je mag er zelf bij denken wat je wilt.”
Mouts PKN vertegenwoordigt protestanten van vederlicht tot loodzwaar. Waar slaan de levensparels aan? Mout vertelt wat hem tijdens een workshop opviel. „Vrijzinnige jongeren zeiden dat ze het zo aantrekkelijk vonden omdat het ’open’ is, de gereformeerde bondsjeugd was enthousiast omdat de armband de drager bepaalt bij het gebed.”
Volgens de jongerenwerker heeft de armband zijn weg niet alleen naar jongeren gevonden, maar ook naar zo’n vijftig kerken die er vieringen mee vormgeven, en catecheseprojecten – van Schagen tot Etten-Leur en van Zeeland tot in Groningen. Mout: „Dan krijgt een jongere de levensparels mee met de vraag ’welke parel, welk thema spreekt je het meest aan?’ en doet na een week verslag van zijn of haar ervaringen.”
In de Hengelose Ontmoetingskerk hebben ze er inmiddels een paar keer mee geoefend, en predikant Peter Hendriks vindt ’die parels een vóndst, hoor’. Hendriks begeleidt aan de hand van – sterk uitvergrote – parels een ’basiscursus geloof voor jongeren’. „Daar kunnen ze naar kijken, zich concentreren. Het is geleide meditatie. Na die bijeenkomsten wilden ze allemaal een kettinkje. Of twee. Ik moest er een heleboel bestellen. Laatst zag ik er een van hen mee lopen. Je kunt hem ook in je zak steken en school tussendoor een kraal vastpakken. Even tot jezelf komen.”
Friso Mout heeft zijn armband altijd om. Hoe gebruikt hij hem? „Soms kijk ik er even naar. Bij de gouden Godsparel denk ik tussen alle vergaderwerk en drukte door ’ik geloof’. Meer niet. Soms houd ik een parel vast, als die veel voor me betekent op dat moment. Nu is dat die zwarte, de Nachtparel. Er gebeuren nu verdrietige dingen in mijn omgeving. Als ik die parel vastpak, dan kan ik dat verdriet even parkeren.”
Levensparels. Met begeleidend boekje (7 euro) te bestellen via www.JOP.nl/young ; www.pearlsoflife.org .
Rozenkrans, mala en misbaha waren er eerder
De armband met ’levensparels’ is geen nieuw idee. Verschillende godsdiensten hebben ’gebedssnoeren’. Vroeger kon je op straat rooms-katholieken tegengekomen met een rozenkrans, tegenwoordig lopen Marokkaanse mannen rond met een islamitische variant. Waarschijnlijk de oudste vorm van gebedssnoer is de mala, in gebruik bij boeddhisten en hindoes.
De islamitische misbaha telt 99 kralen (of 33, driemaal te bidden) die de 99 namen van Allah vertegenwoordigen.
Het boeddhistische gebedssnoer heet mala (108 kralen, voor de mantra’s), ook in gebruik bij hindoes. In Nederland droegen de roodgeklede volgelingen van Bhagwan (’sannyasins’) hem. Ook ’Hare Krishna’s’ gebruiken de mala.
Het snoer van de rozenkrans, in gebruik bij rooms-katholieken, telt vijf groepen van elk tien kleine kralen (voor weesgegroetjes), gescheiden door vijf grote (voor onzevaders). Dit attribuut wint aan populariteit doordat beroemdheden als David Beckham en Madonna zich er graag mee vertonen.
Robbers: Leentjebuur
Een lutherse rozenkrans? Liturgiespecialist Bart Robbers moet er hard om lachen. „Met een rozenkrans maken we onszelf als protestanten belachelijk.” Het propageren van de levensparels noemt Robbers ’leentjebuur spelen’. „We hebben behoefte aan rituelen, omdat we niet goed meer weten wat met de grote vragen moeten beginnen. Maar dan moet je te rade gaan bij je eigen traditie. En een rozenkrans maakt daar geen deel vanuit.”
Toch verwerpt Robbers het idee niet helemaal. „Het sluit aan bij de straatcultuur – bij die Marokkaanse mannen met hun gebedssnoeren.”
Aan de islamitische traditie heeft Robbers zelf zijn ’vijf zuilen van het protestantisme’ ontleend, een leefregel voor de protestant die Robbers onlangs in Trouw presenteerde. „Maar die zuilen zijn inhoudelijk geworteld in de protestantse traditie.”
De rozenkrans bestaat uit gebeden weesgegroetjes en onzevaders. Robbers: „Dat dóen protestanten niet. Wel weet ik dat er in meditatiecentra het Jezusgebed gebeden wordt.” Dat is een aan het oosterse christendom ontleend gebruik: het als een mantra herhalen van de naam ’Jezus’, soms uitgebreid als ’Heer Jezus, Zoon van God, ontferm U over mij, zondaar, Heer Jezus, ontferm U over mij’.
Lodewijk Dros
http://www.trouw.nl/multimedia/archive/00178/111par_178221a.jpg
Het is een simpel armbandje met achttien gekleurde kralen, ’levensparels’. Het is het protestantse antwoord op de populaire rozenkrans. Een belachelijk idee of een gouden vondst?
Friso Mout (30) draagt de armband zelf. Het is misschien geen esthetisch hoogstandje, maar dat deert de jongerenwerker van JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), niet. „Ik ben aan hem gehecht geraakt. Ik vind hem mooi.”
Mout is een van de twee-, drieduizend jongeren die er eentje heeft aangeschaft. Sinds driekwart jaar is de armband te koop bij JOP.
„De zichtbaarheid, het tastbare, daar is behoefte aan”, zegt Mout.
In Engeland en Duitsland genieten de levensparels al enige populariteit, zegt Mout, en vooral in Zweden heeft het religieuze hebbeding een ware vlucht genomen.
Daar komt het idee ook vandaan. Of eigenlijk uit Griekenland, waar de Zweedse lutherse bisschop Martin Lönnebo deze variatie op de rozenkrans bedacht. Als bijdrage aan ’spirituele verdieping’. Zijn snoer heet ook wel de ’lutherse rozenkrans’.
In een interview vertelt Lönnebo hoe hij op een eilandje al tekenend eerst de tientallen kralen van de traditionele rozenkrans terugbracht tot één, die hij de ’Godsparel’ noemde. Daarna groeide het aantal weer aan, tot twaalf ronde en zes ovale kralen; met een parelmoeren ’ik-parel’, een rode voor liefde en een blauwe voor zorgeloosheid (’relaxparel’), kleine pareltjes voor geheimen en een zwarte voor de ’nacht’.
Het getal achttien zal Lönnebo wel hebben ontleend aan het belangrijkste synagogegebed, het joodse ’Achttiengebed’.
De achttienkralenarmband heeft een standaarduitvoering gekregen; mooi of niet mooi, dat doet er niet toe, het gaat om de herkenbaarheid. De parels worden geproduceerd in India. Fair trade, zegt Mout, dan hebben armen er ook nog wat aan.
„Sommigen dragen de armband om hun arm – dat doe ik. Anderen hebben ’m in hun tas of broekzak.”
Het kleinood biedt een ’nieuwe manier om te bidden, stil te staan, te mediteren’. Het helpt, zegt Mout, bij bidden, maar het is net even anders dan de gebedssnoeren die uit het rooms-katholicisme en andere religies bekend zijn. „De kralen hebben allemaal een andere kleur. Elke parel staat voor een levensthema, zoals liefde, vriendschap of leegte.”
Daar kun je bij bidden, maar, typisch protestants, er zijn geen vaste gebedsteksten bij opgesteld – geen weesgegroet of onzevader. Mout: „Dat maakt de levensparels tot een open product. Je mag er zelf bij denken wat je wilt.”
Mouts PKN vertegenwoordigt protestanten van vederlicht tot loodzwaar. Waar slaan de levensparels aan? Mout vertelt wat hem tijdens een workshop opviel. „Vrijzinnige jongeren zeiden dat ze het zo aantrekkelijk vonden omdat het ’open’ is, de gereformeerde bondsjeugd was enthousiast omdat de armband de drager bepaalt bij het gebed.”
Volgens de jongerenwerker heeft de armband zijn weg niet alleen naar jongeren gevonden, maar ook naar zo’n vijftig kerken die er vieringen mee vormgeven, en catecheseprojecten – van Schagen tot Etten-Leur en van Zeeland tot in Groningen. Mout: „Dan krijgt een jongere de levensparels mee met de vraag ’welke parel, welk thema spreekt je het meest aan?’ en doet na een week verslag van zijn of haar ervaringen.”
In de Hengelose Ontmoetingskerk hebben ze er inmiddels een paar keer mee geoefend, en predikant Peter Hendriks vindt ’die parels een vóndst, hoor’. Hendriks begeleidt aan de hand van – sterk uitvergrote – parels een ’basiscursus geloof voor jongeren’. „Daar kunnen ze naar kijken, zich concentreren. Het is geleide meditatie. Na die bijeenkomsten wilden ze allemaal een kettinkje. Of twee. Ik moest er een heleboel bestellen. Laatst zag ik er een van hen mee lopen. Je kunt hem ook in je zak steken en school tussendoor een kraal vastpakken. Even tot jezelf komen.”
Friso Mout heeft zijn armband altijd om. Hoe gebruikt hij hem? „Soms kijk ik er even naar. Bij de gouden Godsparel denk ik tussen alle vergaderwerk en drukte door ’ik geloof’. Meer niet. Soms houd ik een parel vast, als die veel voor me betekent op dat moment. Nu is dat die zwarte, de Nachtparel. Er gebeuren nu verdrietige dingen in mijn omgeving. Als ik die parel vastpak, dan kan ik dat verdriet even parkeren.”
Levensparels. Met begeleidend boekje (7 euro) te bestellen via www.JOP.nl/young ; www.pearlsoflife.org .
Rozenkrans, mala en misbaha waren er eerder
De armband met ’levensparels’ is geen nieuw idee. Verschillende godsdiensten hebben ’gebedssnoeren’. Vroeger kon je op straat rooms-katholieken tegengekomen met een rozenkrans, tegenwoordig lopen Marokkaanse mannen rond met een islamitische variant. Waarschijnlijk de oudste vorm van gebedssnoer is de mala, in gebruik bij boeddhisten en hindoes.
De islamitische misbaha telt 99 kralen (of 33, driemaal te bidden) die de 99 namen van Allah vertegenwoordigen.
Het boeddhistische gebedssnoer heet mala (108 kralen, voor de mantra’s), ook in gebruik bij hindoes. In Nederland droegen de roodgeklede volgelingen van Bhagwan (’sannyasins’) hem. Ook ’Hare Krishna’s’ gebruiken de mala.
Het snoer van de rozenkrans, in gebruik bij rooms-katholieken, telt vijf groepen van elk tien kleine kralen (voor weesgegroetjes), gescheiden door vijf grote (voor onzevaders). Dit attribuut wint aan populariteit doordat beroemdheden als David Beckham en Madonna zich er graag mee vertonen.
Robbers: Leentjebuur
Een lutherse rozenkrans? Liturgiespecialist Bart Robbers moet er hard om lachen. „Met een rozenkrans maken we onszelf als protestanten belachelijk.” Het propageren van de levensparels noemt Robbers ’leentjebuur spelen’. „We hebben behoefte aan rituelen, omdat we niet goed meer weten wat met de grote vragen moeten beginnen. Maar dan moet je te rade gaan bij je eigen traditie. En een rozenkrans maakt daar geen deel vanuit.”
Toch verwerpt Robbers het idee niet helemaal. „Het sluit aan bij de straatcultuur – bij die Marokkaanse mannen met hun gebedssnoeren.”
Aan de islamitische traditie heeft Robbers zelf zijn ’vijf zuilen van het protestantisme’ ontleend, een leefregel voor de protestant die Robbers onlangs in Trouw presenteerde. „Maar die zuilen zijn inhoudelijk geworteld in de protestantse traditie.”
De rozenkrans bestaat uit gebeden weesgegroetjes en onzevaders. Robbers: „Dat dóen protestanten niet. Wel weet ik dat er in meditatiecentra het Jezusgebed gebeden wordt.” Dat is een aan het oosterse christendom ontleend gebruik: het als een mantra herhalen van de naam ’Jezus’, soms uitgebreid als ’Heer Jezus, Zoon van God, ontferm U over mij, zondaar, Heer Jezus, ontferm U over mij’.