PDA

Bekijk Volledige Versie : SP: strafrechtelijk onderzoek verhoren in Irak



IbnRushd
28-05-07, 15:39
SP: strafrechtelijk onderzoek verhoren in Irak

Door een onzer redacteuren

Rotterdam, 28 mei. De SP, de grootse oppositiepartij in de Tweede Kamer, heeft verontwaardigd gereageerd op het bericht dat ook op het minsterie van Defensie twijfels blijken te hebben bestaan over de verhoormethoden van de MIVD in Irak.

Dat er tijdens ongeoorloofde verhoren ook nog eens methoden lijken te zijn gebruikt die gelden als schending van mensenrechten en overtreding van de Geneefse conventies maakt de kwestie „politiek explosief”, dat zegt het Tweede Kamerlid Harry van Bommel naar aanleiding van een reconstructie van NRC Handelsblad van afgelopen weekend. Daarin werd onthuld dat de verhoormethoden van Nederlandse militairen in Irak stonden „op gespannen voet” met „de internationale mensenrechten”. De directeur Juridische Zaken van het ministerie van Defensie constateerde dat in maart 2004 in een interne nota.

In diezelfde periode meldde de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) toenmalig VVD-minister Kamp van Defensie dat er gevoelige foto’s bestonden van de ondervraging van gevangenen.

Kamp, tegenwoordig lid van de VVD-fractie in de Tweede Kamer, heeft het parlement niet over deze meldingen geďnformeerd. Nadat de Volkskrant eind vorig jaar berichtte dat MIVD’ers gevangenen zouden hebben gemarteld, heeft Kamp verklaard dat hij in 2003 op de hoogte is gebracht van mogelijke misstanden, maar dat hij de kwestie nooit aan de Tweede Kamer heeft gemeld omdat het Openbaar Ministerie na een onderzoek van de marechaussee destijds geen aanleiding zag voor verdere strafrechtelijke vervolging.

Uit de reconstructie blijkt dat er op het departement grote twijfels bleven bestaan over het optreden van de militairen. Directeur juridische zaken Ybema schreef op 31 maart 2004 in een interne nota over de gebeurtenissen. In de nota gaat de de topambtenaar uitgebreid in op de onderzoeksresultaten van de marechaussee. Volgens Ybema bestond er „gegronde twijfel wat betreft het volledig naleven van het verbod op dwang”. Zowel het gebruik van hard geluid als „het gebruik van koud water op de wijze zoals in het dossier aangegeven” zou volgens Ybema in strijd kunnen zijn met het internationale recht.

„Het is in een woord onaanvaardbaar dat verhalen over afranseling en stroomstoten nooit zijn onderzocht of zelfs maar serieus genomen”, zegt SP-Kamerlid Harry van Bommel. „Een strafrechtelijk onderzoek lijkt me onontkoombaar.”

In de Tweede Kamer werden in 2004 vragen gesteld naar aanleiding van het martelen van Irakezen door Amerikaanse militairen in de Abu Ghraib-gevangenis. Ook toen repte Kamp niet over de mogelijke mishandeling van gevangenen door Nederlanders. Tijdens een Kamerdebat op 17 januari van dit jaar zei de minister dat hij dit naliet omdat „er geen enkele relatie is tussen die gebeurtenissen en de activiteiten van Nederlandse militairen in Irak”. Maar de MIVD legde die relatie wel. Op 19 mei 2004 meldde de toenmalige directeur van de dienst, generaal-majoor Bert Dedden in een brief aan de minister dat er in het archief van de MIVD twee foto’s waren aangetroffen van gevangenen die door de MIVD waren verhoord. De twee mannen dragen afgeplakte skibrillen. Eén man is duidelijk nat gegooid met water. „Gelet op de recentelijke (negatieve) publiciteit omtrent de mishandeling van Iraakse detainees door Amerikaanse militairen” vond generaal Dedden het nodig de minister hierover te informeren. De generaal waarschuwde dat er ook „door het Korps Mariniers (...) (mogelijk gevoelig) foto- en videomateriaal is gemaakt”. De inlichtingendienst raadde Kamp aan „dit nader te doen onderzoeken”.

Kamp stelde na de publicatie in de Volkskrant een commissie onder voorzitterschap van voormalig SGP-kamerlid Van den Berg in. Deze commissie presenteert over enkele weken haar rapport. Tot dan wil Defensie niet reageren. De commissie Van den Berg analyseert niet alleen wijze waarop de gesprekken zijn gevoerd, „maar ook de manier waarop autoriteiten binnen en buiten Defensie zijn geďnformeerd en hebben gehandeld”, aldus Kamp bij de installatie van de commissie.

Defensiewoordvoerder Hans van Baalen wil „niet op elk artikel” reageren, maar wil eerst het rapport-Van de Berg „in zijn totaliteit” afwachten. „We moeten in zijn geheel beoordelen of dit incidenten zijn, of dat er een structuur in zit”.

nrc.nl