PDA

Bekijk Volledige Versie : Goed bestuur heeft waarden nodig



Marsipulami
14-06-07, 19:03
Goed bestuur heeft waarden nodig

Analyse Belgische verkiezingen

Geplaatst door Theo Borgermans op
do 14 jun '07 om 17:43u (Bron: Tertio)
ANTWERPEN (RKnieuws.net) - Alles van waarde gaat verloren en een volgende regering moet daar iets aan doen. Zo interpreteerde de Brusselse socioloog Mark Elchardus (VUB) maandagmorgen het signaal van de Vlaamse kiezer op 10 juni. Veel meer dan de staatshervorming beroert de nood aan oriëntatie en verbondenheid de geesten, zei hij. Een drastische, maar correcte analyse, aldus Peter Vande Vyvere, hoofredacteur van het Vlaams christelijk weekblad Tertio.
’Natuurlijk kun je de afstraffing van Paars en de zege van het kartel CD&V-N-VA daartoe niet reduceren. Er zijn vele oorzaken. Ook in andere landen gaan coalities zelden langer dan acht jaar mee, daarna duikt een onomkeerbaar verlangen naar verandering op. Premier Guy Verhofstadt (Open VLD) had de energie van de kiezer opgebruikt, analyseerde een Nederlandse commentator terecht. Te veel aangekondigde veranderingen bleven dode letter, te veel beloften onvervuld. Cruciale fouten op de departementen Justitie, Financiën en Begroting speelden in de kaart van het ‘goed bestuur’-verhaal van Yves Leterme (CD&V). En in de kanseliersverkiezingen die deze stembusslag meer dan ooit waren, vielen Johan Vande Lanotte en zijn SP.A tussen wal en schip.



Waarom kreeg de burger onder Paars de indruk dat alles van waarde verloren ging? De regering Verhofstadt zette onmiskenbaar in op individualisering, secularisering en ontzuiling. Het middenveld tout court, maar zeker het levensbeschouwelijk verankerde middenveld kon op weinig steun rekenen. Liberalen en socialisten vonden elkaar in de overtuiging dat het individu in volstrekte vrijheid zijn eigen identiteit bijeensprokkelt. Al de rest heet betutteling. Politiek vertaalde zich dat in ideologische aanvallen op het katholiek onderwijs en op christelijke zorginstellingen en in libertaire wetgevingen over euthanasie en partnerschap.

Die ideologische tsunami had ook een heilzaam effect. Levensbeschouwelijk geïnspireerde mensen, groepen en verenigingen werden uit hun slaap gewekt. Oude vanzelfsprekendheden sneuvelden, de veerkracht werd op de proef gesteld, een nieuwe identiteitsbepaling drong zich op. Zeker het katholieke onderwijs ging die uitdaging combattief aan.

Al rees er dus verzet, het ‘ik-denken’ van Paars strookte zeker met een diepe stroming in onze cultuur. Daarom sprak de nieuwe coalitie in 1999 ook tot de verbeelding. Maar de verabsolutering van het autonome individu had ook een keerzijde: toenemende onvoorspelbaarheid, grotere onzekerheid, groeiende vereenzaming en maatschappelijke desintegratie.

Tijdens Paars I kon de gevoelspoliticus Steve Stevaert (SP.A) nog een en ander milderen. Met uitspraken als ‘liever volle dan lege kerken’ en het binnenhalen van een ‘sociale pastoor’ als Staf Nimmegeers, wist hij zowaar oude ideologische barrières te slopen. Met het verdwijnen van Stevaert en zijn charisma, glipte ook de warmte uit de paarse coalitie weg. In de race naar 10 juni 2007 incarneerden gebeten vrijzinnigen als Marleen De Temmerman en Christine Van Broeckhoven ondanks hun sociale bekommernis toch een ander mens- en wereldbeeld. De ideologie van het vrije individu, met haar bekende blinde vlekken, leek weer volop in opmars.



De kans is groot – dat is alvast Elchardus’ stelling – dat dit op 10 juni werd gewroken. Dat velen de richting van CD&V-N-VA uitkeken, verwondert niet. Tijdens zijn oppositiejaren en alleszins bij het begin van de campagne, profileerde CD&V zich met een ‘wij’-verhaal tegenover het ‘ik’-discours van Paars. De CD&V-ondervoorzitter Wouter Beke schreef een opgemerkt boek met als titel De mythe van het vrije ik. Hij houdt daarin een pleidooi voor een ‘menselijke vrijheid’. De politiek, vindt hij, moet ook zorg dragen voor verbanden als het gezin, de wijk en de vereniging die belangrijke waarden – respect en solidariteit – bemiddelen. Zingeving en geloof zijn voor hem geen loutere privé-kwesties, maar hebben een plek in de publieke ruimte, ter bevordering van meer menselijkheid.



Dat klinkt mooi, maar het blijkt in de politieke arena niet zo makkelijk te realiseren. Tijdens de laatste weken van de CD&V-campagne hoorde je dat verhaal nog zelden. Ondanks de ‘Wikiwij-teams’. In de tv-debatten domineerden de sociaal-economische thema’s waarin de beste cijferaar niet zelden het pleit won. Macro-ethische thema’s als globalisering, Europese eenwording en migratie kwamen amper of niet aan bod. Over ethische kwesties als abortus, euthanasie en homohuwelijk verklaarden de CD&V-tenoren algauw dat ze die ‘verworvenheden’ niet wensten terug te schroeven. Tactiek en Realpolitiek, zeer zeker, maar die wetten belichamen wel bij uitstek de ‘mythe van het vrije ik’ die de kiezers zondag doorprikten.

Goed bestuur overstijgt een sluitende begroting of een geperfectioneerd belastingssysteem. "De burger is meer dan een calculerende consument,’’ luidt een van de kernstellingen van Bekes boek. Laat de partij die de verkiezingen won nu maar bewijzen dat ze dat meent’, aldus Vande Vyvere.