PDA

Bekijk Volledige Versie : Amerika zet zich schrap voor advies Irak



IbnRushd
27-08-07, 00:05
Amerika zet zich schrap voor advies Irak

Zowel Democraten als Republikeinen neigen de Iraakse premier tot zondebok te maken.

Hoe lang blijven de VS nog in Irak? Het eindspel begint: rijke Amerikanen schieten president Bush te hulp, Republikeinen vallen hem af, deskundigen laken de Democraten in het Congres.

Door onze correspondent Tom-Jan Meeus

Washington, 25 aug. Voor kenners van de Forbes-lijst van rijkste Amerikanen is Sheldon Adelson een begrip. Na Bill Gates en Warren Buffett stond Adelson vorig jaar derde, met een geschat vermogen van twintig miljard dollar. Geld dat de ondernemer, zoon van een taxichauffeur uit Boston, vooral heeft geďnvesteerd in gokpaleizen in Las Vegas.

Maar Sheldon Adelson heeft meer aan zijn hoofd. Hij mengt zich nu ook in het debat over de oorlog in Irak. Niet met argumenten, maar met zijn portemonnee.

Adelson is een van de steunpilaren van een nieuwe pressiegroep, Freedom’s Watch, die de komende weken via televisie- en radioadvertenties in twintig staten probeert het sceptische publiek van gedachten te laten veranderen. Daarvoor heeft de groep vijftien miljoen dollar beschikbaar – een aardig bedrag; kandidaten als Hillary Clinton en Barack Obama moeten gemiddeld twee maanden campagne voeren om zoveel geld binnen te halen.

De ambities van de groep laten zich raden. ,,Degenen die [uit Irak] willen terugtrekken terwijl een overwinning mogelijk is, hebben het debat [..] sinds 2004 gedomineerd. Freedom’s Watch gaat dit veranderen.’’ Officieel heeft Freedom’s Watch geen banden met het Witte Huis. Maar de lijnen zijn kort: Ari Fleischer, een ex-woordvoerder van president George W. Bush, behoort met miljardair Adelson tot de initiatiefnemers van Freedom’s Watch.

De lancering van de groep onderstreept hoeveel er de komende weken voor de regering-Bush – en de Republikeinen – op het spel staat. Medio september moet Bush de belofte inlossen dat hij het Congres gedetailleerd inzicht geeft in de situatie in Irak. Een half jaar geleden besloot de president 30.000 extra manschappen naar Bagdad te sturen om het tij te keren. Het Congres stelde daarna de financiering van de oorlog afhankelijk van vooruitgang in Irak. En omdat half september het eerste ‘meetmoment’ is, zet Washington zich schrap voor een nieuwe debatronde over het onderwerp.

Objectief was het een slechte week voor de regering. De scheidende stafchef van de strijdkrachten, generaal Peter Pace, adviseert het Witte Huis binnenkort het aantal militairen in Irak volgend jaar bijna te halveren tot 100.000, onthulde de Los Angeles Times vrijdag. Pace zou vrezen voor overbelasting van het leger.

Ook de Republikeinse senator John Warner, autoriteit op het gebied van defensie, riep Bush deze week op aan het eind van dit jaar te beginnen met een – bescheiden – terugtrekking van troepen uit Irak. Volgens Warner moet de terugtrekking worden opgevoerd als de regering van premier Maliki geen vooruitgang maakt bij de politieke hereniging van het land. ,,We moeten onze tanden laten zien.’’ Tot nu toe heeft Bush elk verzoek om terugtrekking naast zich neergelegd.

Warners aankondiging kwam niet als een enorme verrassing. Hij is een bondgenoot van een andere gezaghebbende Republikein, senator Dick Lugar, die voor de zomervakantie eenzelfde oproep deed. Beide senatoren leggen zich niet vast op een einddatum voor terugtrekking, zoals de meeste Democraten willen.

Hun middenpositie is daarom volgens waarnemers ideaal voor aarzelende Republikeinse Congresleden, die met het oog op hun herverkiezing volgend jaar afstand van Bush willen nemen. Zij hebben nu een alibi ook voor troepenreductie te pleiten zonder in de armen van de Democraten te worden gedreven. De kans is na gisteren daarom erg groot dat Bush veel steun uit eigen gelederen gaat verliezen.

Of dat de Democraten zal helpen staat nog te bezien. Als meerderheidspartij in het Congres zijn zij de laatste maanden in een positie gemanoeuvreerd die niet veel meer verschilt van die Bush: het vertrouwen in het Congres is in decennia niet zo laag geweest. Vooral sinds de Democraten dit voorjaar de financiering van de oorlog voor hun rekening namen (terwijl zij eerst dreigden met stopzetting), holt hun populariteit achteruit.

Zodoende is de verleiding van weerskanten groot om de schuld in de schoenen van iemand anders te schuiven: de Iraakse premier Maliki. Zowel senator Carl Levin, de Democratische voorzitter van de defensiecommissie, als president Bush uitte deze week kritiek op hem. Bush kwam een dag later op zijn woorden terug, maar Levin, gesteund door Hillary Clinton, sprak zelfs de hoop uit dat het Iraakse parlement de premier wegstuurt. En gisteren bevestigde een rapport van de gezamenlijke Amerikaanse inlichtingendiensten dat Iraakse politieke leiders ,,niet in staat zijn effectief te regeren’’.

Ook de gezaghebbende beleidsadviseur Anthony Cordesman van het Centrum voor Strategische en Internationale Studies kwam eerder deze maand terug uit Bagdad met forse kritiek op Maliki. Volgens hem is het oude probleem nog altijd niet van tafel: medewerkers van de premier zijn betrokken bij etnische zuiveringen en beletten dat leden van shi’itische milities gevangen genomen worden.

Maar Cordesman vindt dat de Amerikanen Irak op dit moment niet kunnen verlaten, zei hij twee weken geleden in Washington. Zonder erg optimistisch te zijn over de afloop is er volgens hem reden voor ,,geduld’’ tot komend voorjaar.

Hij is niet de enige onafhankelijke deskundige die Bush steunt. Twee onderzoekers van het progressieve Brookings-instituut, Michael O’Hanlon en Kenneth Pollack, concludeerden onlangs na een bezoek aan Irak eveneens dat de strategie van Bush – de extra troepenzendingen – tot betere resultaten leidt dan vaak wordt onderkend. Ook zij willen dat de regering tot volgend voorjaar de kans krijgt op de huidige voet door te gaan (zie inzet).

Cordesman zei te verwachten dat de Amerikaanse bevelhebber in Irak, generaal David Petraeus, het Congres volgende maand ook zal aanbevelen tot begin 2008 te wachten met een dramatische beleidsverandering. Het effect van de extra troepenzendingen – die pas twee maanden geleden allemaal op hun plek waren – is nu nog niet vast te stellen, zal Petraeus volgens Cordesman oordelen.

Cordesman vindt het vooral van belang dat de VS eindelijk inzien dat er geen gemakkelijke oplossing is voor Irak. Volgens hem doet de regering er goed aan de situatie volgende maand nu eens niet te rooskleurig voor te stellen. ,,Veel Amerikanen hebben genoeg van de spin van de regering. Al lijkt het mij een open vraag of de spin van de Democraten [troepenterugtrekking lost de grootste problemen op, red.] net zo erg is.’’

De VS kunnen beter onderkennen dat het land zich heeft uitgeleverd aan de Irakezen. ,,Het hele idee dat de VS een strategie kunnen bepalen voor een ander land, in een andere cultuur, is een gevaarlijke illusie.’’

Militairen: Tirannie Saddam is vervangen voor de tirannie van het geweld

Nu de meeste politici met vakantie zijn, domineren deskundigen het Amerikaanse debat over Irak. Vorig weekeinde verscheen echter op de opiniepagina van The New York Times ook een stuk van zeven militairen die momenteel in Irak dienen. Zij laken de opvatting van deskundigen dat de strategie van Bush nog een half jaar de kans moet krijgen.

,,Als verantwoordelijke infanteristen en onderofficieren [..] zijn wij sceptisch over de recente berichtgeving dat dit conflict nog te beheersen zou zijn. Wij constateren dat de toenemende civiele, politieke en sociale onrust, die wij elke dag zien, wordt genegeerd.’’ Volgens de militairen is Irak een rechtenloos land, waar de tirannie van Saddam is vervangen voor de tirannie van het geweld, waardoor de Irakees op de straat al zijn zelfrespect verliest. ,,Ze zullen snel inzien dat de beste manier om hun waardigheid terug te winnen is om ons – de bezetter – te dwingen zich terug te trekken.’’

nrc.nl