Marsipulami
13-09-07, 12:38
Religieuzen claimen einde kloosterleven
De tijd van het kloosterleven en de priesterkerk is voorbij, vindt een werkgroep van de Koepelorganisatie van Nederlandse Religieuzen KNR. Het wordt tijd dat de bisschoppen dat ook gaan inzien, vindt zij.
Jan Peeters
De Nederlandse bisschoppen kunnen binnenkort een brief verwachten van de Koepelorganisatie van Nederlandse Religieuzen KNR, waarin het einde van het traditionele kloosterleven wordt verkondigd. Dat is althans de strekking van een brief die een werkgroep van de KNR begin september ter goedkeuring aan het bestuur heeft voorgelegd. De brief is tegelijkertijd ter ondertekening aangeboden aan alle generale en provinciale besturen van de orden en congregaties in Nederland.
Volgens KNR-woordvoerster Wil van de Ven gaat het om een “conceptbrief” die “helemaal niet voor publicatie bestemd is”. De brief is opgesteld door een ad-hocwerkgroep die dit voorjaar is voortgekomen uit een initiatiefgroep die zich over de toekomst van Kerk boog. Volgens een begeleidend schrijven, gedateerd op 4 september, is het de bedoeling dat de brief nog in september aan de bisschoppen wordt verzonden.
Foto: KN / Peter Doorakkers
Het voormalige clarissenklooster in Tilburg, niet meer dan een relikt.
De inhoud van het schrijven is uitermate controversieel. Niet alleen wordt het einde van het traditionele kloosterleven als voldongen feit erkend, maar ook dat dit Gods wil zou zijn.
De opstellers concluderen dat het traditionele kloosterleven plaats moet maken voor “andere, nieuwe, meer eigentijdse evangelische leefwijzen”. De religieuzen moeten ingaan op “de tekenen van de tijd”, in casu de vergrijzing en afkalving die als “Gods wil” worden geïnterpreteerd. Deze zienswijze wordt weliswaar vragenderwijs gesteld, maar dat blijkt slechts retorisch: zij dient, als vaststaand feit, als argument voor de stelling dat ook het einde van “de priesterkerk” onvermijdelijk en door God gewild is.
“Nu we (de religieuzen – JP) zelf eenmaal onze eigen situatie hebben leren duiden als een appèl van God om plaats te maken voor andere evangelische leefwijzen, vragen wij ons af, of hier God ook niet aan de ‘priesterkerk’ vraagt, plaats te maken voor een andere vorm van kerk; niet dat daarin geen plaats meer zou zijn voor priesters, maar een vorm van kerk-zijn waarin de uitoefening van het ambt een eigen maar geen overheersende plaats inneemt; een kerkvorm, waarin de gelovige gemeenschap zichzelf draagt, daarbij gesteund en geholpen door ambtsdragers.”
Deze gedachte sluit naadloos aan bij de omstreden brochure Kerk & Ambt die de Nederlandse dominicanen onlangs onder de Nederlandse parochies verspreidde. De afname van het priesterbestand en de groei van de lekenverantwoordelijkheid duidt de werkgroep als “tekenen van de tijd”. “Volgens ons zoekt Zij (d.i. Gods Geest – JP) van onderop haar weg naar boven en zoekt Ze gelovigen, die Haar stem geven.” Het niet toelaten van de vrouw tot het priesterschap vindt de werkgroep een duidelijke omissie. Het “bevreemdt ons dat de kerkdeuren voor vrouwen eerder steviger gegrendeld blijven dan dat zij wagenwijd open gezet worden”. Dat bewijst dat de Kerk de “tekenen van de tijd” oftewel “Gods genade” niet erkent. “Zolang de emancipatie van de vrouw binnen de kerk nog niet tot duidelijke consequenties heeft geleid, is zij naar onze mening nog niet de kerk ‘naar Jezus’ hart’: een kerk die open staat voor iedereen; waar iedereen welkom is, zich niet hoeft te identificeren, maar mag aanschuiven en gerespecteerd wordt (…) ongeacht geaardheid, ongeacht een voorgeschiedenis, als de goede wil maar aanwezig is.”
De brief pleit ook voor een multiculturele en multireligieuze dialoog. “God en godsdienst mag en kan in zich nooit een reden tot tegenstelling zijn. Verschillen in ‘geloven’ hoeven niet storend te zijn. Ze kunnen juist verbredend werken, andere aspecten van God – of hoe het Transcendente ook benoemd wordt – laten zien en zo verdiepend werken.”
De opstellers hopen dat de godsdiensten elkaar “open en luisterend naar elkaar gaan ontdekken dat men bij alle verschillen ‘één’ is in het geloof in een Opperwezen; dat alle godsdiensten uit zijn op een betere wereld, op het welzijn van mensen”. Godsdiensten kunnen alleen een “eenheidscheppende rol” vervullen als “geen enkele godsdienst zich het recht van de enige en absolute waarheid toe-eigent”. “Die opstelling verwachten wij ook van onze eigen kerk, niet alleen in woorden, maar ook en vooral in de wijze waarop zij zich naar buiten presenteert.”
De tijd van het kloosterleven en de priesterkerk is voorbij, vindt een werkgroep van de Koepelorganisatie van Nederlandse Religieuzen KNR. Het wordt tijd dat de bisschoppen dat ook gaan inzien, vindt zij.
Jan Peeters
De Nederlandse bisschoppen kunnen binnenkort een brief verwachten van de Koepelorganisatie van Nederlandse Religieuzen KNR, waarin het einde van het traditionele kloosterleven wordt verkondigd. Dat is althans de strekking van een brief die een werkgroep van de KNR begin september ter goedkeuring aan het bestuur heeft voorgelegd. De brief is tegelijkertijd ter ondertekening aangeboden aan alle generale en provinciale besturen van de orden en congregaties in Nederland.
Volgens KNR-woordvoerster Wil van de Ven gaat het om een “conceptbrief” die “helemaal niet voor publicatie bestemd is”. De brief is opgesteld door een ad-hocwerkgroep die dit voorjaar is voortgekomen uit een initiatiefgroep die zich over de toekomst van Kerk boog. Volgens een begeleidend schrijven, gedateerd op 4 september, is het de bedoeling dat de brief nog in september aan de bisschoppen wordt verzonden.
Foto: KN / Peter Doorakkers
Het voormalige clarissenklooster in Tilburg, niet meer dan een relikt.
De inhoud van het schrijven is uitermate controversieel. Niet alleen wordt het einde van het traditionele kloosterleven als voldongen feit erkend, maar ook dat dit Gods wil zou zijn.
De opstellers concluderen dat het traditionele kloosterleven plaats moet maken voor “andere, nieuwe, meer eigentijdse evangelische leefwijzen”. De religieuzen moeten ingaan op “de tekenen van de tijd”, in casu de vergrijzing en afkalving die als “Gods wil” worden geïnterpreteerd. Deze zienswijze wordt weliswaar vragenderwijs gesteld, maar dat blijkt slechts retorisch: zij dient, als vaststaand feit, als argument voor de stelling dat ook het einde van “de priesterkerk” onvermijdelijk en door God gewild is.
“Nu we (de religieuzen – JP) zelf eenmaal onze eigen situatie hebben leren duiden als een appèl van God om plaats te maken voor andere evangelische leefwijzen, vragen wij ons af, of hier God ook niet aan de ‘priesterkerk’ vraagt, plaats te maken voor een andere vorm van kerk; niet dat daarin geen plaats meer zou zijn voor priesters, maar een vorm van kerk-zijn waarin de uitoefening van het ambt een eigen maar geen overheersende plaats inneemt; een kerkvorm, waarin de gelovige gemeenschap zichzelf draagt, daarbij gesteund en geholpen door ambtsdragers.”
Deze gedachte sluit naadloos aan bij de omstreden brochure Kerk & Ambt die de Nederlandse dominicanen onlangs onder de Nederlandse parochies verspreidde. De afname van het priesterbestand en de groei van de lekenverantwoordelijkheid duidt de werkgroep als “tekenen van de tijd”. “Volgens ons zoekt Zij (d.i. Gods Geest – JP) van onderop haar weg naar boven en zoekt Ze gelovigen, die Haar stem geven.” Het niet toelaten van de vrouw tot het priesterschap vindt de werkgroep een duidelijke omissie. Het “bevreemdt ons dat de kerkdeuren voor vrouwen eerder steviger gegrendeld blijven dan dat zij wagenwijd open gezet worden”. Dat bewijst dat de Kerk de “tekenen van de tijd” oftewel “Gods genade” niet erkent. “Zolang de emancipatie van de vrouw binnen de kerk nog niet tot duidelijke consequenties heeft geleid, is zij naar onze mening nog niet de kerk ‘naar Jezus’ hart’: een kerk die open staat voor iedereen; waar iedereen welkom is, zich niet hoeft te identificeren, maar mag aanschuiven en gerespecteerd wordt (…) ongeacht geaardheid, ongeacht een voorgeschiedenis, als de goede wil maar aanwezig is.”
De brief pleit ook voor een multiculturele en multireligieuze dialoog. “God en godsdienst mag en kan in zich nooit een reden tot tegenstelling zijn. Verschillen in ‘geloven’ hoeven niet storend te zijn. Ze kunnen juist verbredend werken, andere aspecten van God – of hoe het Transcendente ook benoemd wordt – laten zien en zo verdiepend werken.”
De opstellers hopen dat de godsdiensten elkaar “open en luisterend naar elkaar gaan ontdekken dat men bij alle verschillen ‘één’ is in het geloof in een Opperwezen; dat alle godsdiensten uit zijn op een betere wereld, op het welzijn van mensen”. Godsdiensten kunnen alleen een “eenheidscheppende rol” vervullen als “geen enkele godsdienst zich het recht van de enige en absolute waarheid toe-eigent”. “Die opstelling verwachten wij ook van onze eigen kerk, niet alleen in woorden, maar ook en vooral in de wijze waarop zij zich naar buiten presenteert.”