PDA

Bekijk Volledige Versie : Israël en het apartheidsbewind in Zuid-Afrika, een vergelijking



Qaiys
22-11-07, 00:59
In hoeverre is de positie van Israël te vergelijken met die van het apartheidsbewind in Zuid-Afrika?

S.W. Couwenberg

In het Midden-Oosten blijft het Israëlisch-Palestijnse conflict het politieke klimaat aldaar onverminderd verzieken. Het is een conflict dat wel als laatste koloniale oorlog gekarakteriseerd is (1). Het herinnert namelijk aan het Europese kolonialisme waarvan ontstaan en ontwikkeling van de staat Israël een laatste restant is. De zogenaamde terugkeer van Joden uit Europa en andere delen van de wereld naar Israël is in de literatuur ook geïnterpreteerd als een specifieke – i.c. interne - vorm van kolonialisme en als zodanig vergelijkbaar met het interne kolonialisme in Zuid-Afrika onder het apartheidsbewind (2). De in 1948 gestichte staat Israël vertoont in zijn grondslag en beleid evenals het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime duidelijk etnisch-nationalistische en koloniale trekken zoals een exclusief Joods karakter; discriminatie van in Israël achtergebleven Arabieren (3); kolonisatie en territoriale expansie via de nederzettingenpolitiek in bezet gebied, opgevat als welkome gebiedsuitbreiding of ‘bevrijding van het bijbelse en historische Israël en als zodanig geïnspireerd door de zogenaamde Groot-Israël ideologie (4); onteigening van Palestijnse grond; belemmering van de bewegingsvrijheid van Palestijnen; economische blokkades en dergelijke. Dat de situatie in Israël vergelijkbaar is met die in Zuid-Afrika onder de apartheid is begin 1988 al door J.A.A. van Doorn als columnist van NRC Handelsblad opgemerkt (5).

Die verwantschap met het Zuid-Afrikaanse apartheidsbewind signaleert ook een prominente bestrijder van de apartheid als de Anglicaanse aartsbisschop Desmond Tutu, evenals de Zuid-Afrikaanse hoogleraar internationaal recht John Dugard, sinds 2001 de specifieke rapporteur van de VN voor de mensenrechten in de bezette Palestijnse gebieden. Wat hij daar waarneemt, lijkt heel sterk op de apartheid in Zuid-Afrika, verklaarde hij vorig jaar juli in een interview met de Volkskrant. De bekende publicist M. Benzakour (6) laat zich ook in die geest uit en karakteriseert het zionisme zelfs onomwonden als een apartheidsideologie. Als zodanig is het in zijn ogen evenals indertijd het Zuid-Afrikaanse apartheidsbewind een gevaar voor de wereldvrede; een standpunt dat blijkens een in 2003 gepubliceerd opinieonderzoek in opdracht van de Europese Commissie gedeeld werd door 59 procent van de inwoners van de EU en door 74 procent van de ondervraagde Nederlanders. Israël was ook een van de weinige bondgenoten van het Zuid-Afrikaanse apartheidsbewind. Ondanks VN-sancties bleef het probleemloos militaire en andere zaken doen met dat bewind waaronder ook het beschikbaar stellen van Israëlische nucleaire technologie. Het werd daarvoor nimmer terecht gewezen. Als westerse enclave in een niet-westerse regio en late exponent van Europees kolonialisme en als zodanig een voorpost van westerse macht is Israël evenals eerder Zuid-Afrika onder het apartheidsbewind een land geworden dat voor zijn zelfhandhaving zo sterk leunt op militaire macht en wapengeweld dat we hier evenals in de VS kunnen spreken van herlevend militarisme (7). Dat bijna alle leidinggevende politici (o.a. Shamir, Moshe Dayan, Begin, Rabin, Netanyahu, Barak en Sharon) een militaire achtergrond hebben en hun politieke gezag mede ontlenen aan hun prestaties in de krijgsmacht, is daarvan een specifieke uiting. Dat het militaire budget in Israël evenals in de VS als een heilige koe geldt, is daarvan eveneens een duidelijk teken, evenals het feit dat zich ook in Israël een militair-industrieel complex ontwikkeld heeft, dat mede de bezetting van Palestijns gebied mogelijk maakt.

Verklaringen
Op de Wereldconferentie van de Verenigde Naties tegen racisme in Durban in 2001 werd Israël voor het eerst officieel beschuldigd van racisme en apartheid. Maar die beschuldiging is door Israël en de meeste westerse landen inclusief Nederland onmiddellijk afgestraft als uiting van antisemitisme en dus racisme (8). Een fraai staaltje van politieke taalmanipulatie.

Vanwaar die verschillende bejegening die Israël van westerse, vooral Amerikaanse zijde ten deel valt en die zelfs zo ver gaat dat Israël verre van een ontwikkelingsland te zijn, jaarlijks het hoogste bedrag aan Amerikaans hulpgeld ontvangt, liefst zo’n 3 miljard dollar? Daarvoor dienen zich verschillende verklaringen aan, met name een strategische, een morele en een politiek verklaring.

Tot de val van de Berlijnse muur fungeerde Israël als het Amerikaanse bruggenhoofd in het Midden-Oosten tegen de expansie van het wereldcommunisme. Door daar na 1967 als cliënt van de VS op te treden hielp Israël de Sovjet expansie in het Midden-Oosten in te dammen en bracht het pijnlijke nederlagen toe aan Sovjet-cliënten als Egypte en Syrië. Vooral sinds 11/9 wordt die Amerikaanse steun gerechtvaardigd als onderdeel van de oorlog tegen het terrorisme. Israël wordt in dat verband gezien als een essentiële bondgenoot.

Een belangrijke verklarende factor is voorts gelegen in de geschiedenis van de vernedering en onderdrukking van Joden in het christelijke Westen en de holocaust als meest extreme uiting daarvan waaraan Israël ook de directe aanleiding voor zijn ontstaan ontleent. Dat verklaart ook de grote moeite die Israël heeft met erkenning van Armeense en andere genociden. Dat zou namelijk de historische uniciteit van de holocaust aantasten. Door toedoen van de schande van de holocaust kan Israël zich veel meer veroorloven dan andere staten, zoals het negeren van een reeks van VN-resoluties (9) en het plegen van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in de strijd tegen de Palestijnen en recentelijk in de Libanon-oorlog. Zo kon het met steun van de VS die Israël dwongen dat stil te houden, ook een eigen kernwapenprogramma en –arsenaal ontwikkelen. En toen de Israëliër M. Vanunu dat bekend dreigde te maken kon het hem in het geheim ontvoeren en berechten en achttien jaar opsluiten waarvan twaalf in een isoleercel zonder dat dat tot enig officieel protest geleid heeft. Andere landen met nucleaire ambities worden daarentegen hardhandig tot de orde geroepen. Door eeuwenlang diepgeworteld en religieus gelegitimeerd antisemitisme culminerend in de holocaust, heeft het Westen, in het bijzonder Europa, te veel boter op het hoofd om Israël terecht te wijzen zoals het dat Zuid-Afrika onder de apartheid kon doen. Geïnspireerd door de anti-apartheidsstrijd stellen kerken en actiegroepen de laatste tijd de economische relaties van westerse bedrijven met de Israëlische bezetting en de handelsbetrekkingen met Israëlische nederzettingen op de Westoever wel ter discussie en aan de kaak.

Tenslotte wordt ter verklaring gewezen op de buitensporige invloed van de Israël lobby in de VS op het Amerikaanse Midden-Oosten beleid. In samenspel met Israël houdt die lobby een open debat over die invloed zo veel mogelijk tegen. Dit jaar is dat niettemin toch ter discussie gesteld en dat heeft een felle botsing der meningen uitgelokt. De politicologen J.J. Mearsheimer en S.M. Walt hebben dat debat toen opengebroken en zien in de invloed van die lobby zelfs de voornaamste verklaring van de voortgaande Amerikaanse steun aan Israël en in die steun ook de belangrijkste oorzaak van het terreurprobleem waarmee Amerika te kampen heeft. In hun ogen valt er ook nauwelijks aan te twijfelen dat Israel en die Israel-lobby een sleutelrol gespeeld hebben in de beslissing van de regering Bush om Irak binnen te vallen omdat dit ook Israëlische belangen zou dienen (10).

Het zijn in feite de Palestijnen die het kind geworden zijn van een Europese rekening (11) die eindelijk met de stichting van de staat Israël vereffend moest worden tegenover het eeuwenlang zo vernederde Joodse volk. Dat heeft op zijn beurt de Palestijnen in een positie gebracht die door hen eveneens als een vernedering ervaren wordt. De Israëlische bezetting, aldus de Amerikaans-Israëlische filosoof A Margalit, is ten diepste vernederend. In diens visie is Israël dan ook geen fatsoenlijke samenleving (12). Zo sluit zich de cirkelgang van onderdrukt en vernederd worden en daarna zelf onderdrukken en vernederen die het verloop van de geschiedenis zo vaak te zien geeft. Evenals in Zuid-Afrika ligt de oplossing van het Israëlisch–Palestijnse conflict in een dekolonisatie van de heersende machtsverhoudingen aldaar. Maar die is voorlopig niet in zicht. Wel brak de Amerikaanse studiegroep Irak onder leiding van oud-minister James Baker in haar vorig jaar december gepubliceerde rapport een lans voor een nieuw diplomatiek offensief in het Midden-Oosten waarin ook een oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict aan de orde gesteld wordt, omdat dit conflict onverbrekelijk deel uitmaakt van de Midden-Oosten problematiek. Van Israëlische zijde is daar meteen afwijzend op gereageerd. En van de Amerikaanse regering, waarin de neoconservatieve vleugel onder leiding van vice-president Dick Cheney nog steeds de toon aangeeft, valt op dit punt ook weinig te verwachten.


1) Zie R. Fisk, The Great War for Civilisation. The conquest of the Middle-East, 2005

2) Zie o.a. C.A.O. van Nieuwenhuijze en L.A.V. Metzemaekers, Dekolonisatie en intern kolonialisme in: Kolonisatie en dekolonisatie: een evaluatie in historisch en mondiaal perspectief, Civis Mundi 2, 1989

3) Binnen de joodse meerderheid is er een groeiende consensus over segregatie van deze Arabieren. Meer dan twee-derde van Joodse Israëliërs, zo blijkt uit een recente opiniepeiling, wenst niet met Arabieren in eenzelfde gebouw te wonen. Zie The Guardian, 24 maart 2006

4) Zie G. Gorenberg, The AccidentalEempire – Israel and the birth of the Settlements, 1967-1977, 2006

5) Zie J.A.A. van Doorn, Israel en Zuid-Afrika, NRC Handelsblad, 28 januari 1988

6) Zie D. Tutu, Apartheid in de Holy Land, The Guardian, 29 april 2002; idem, Build moral pressure to end the occupation, International Herald Tribune, 14 juni 2002; idem, Against Israelian Apartheid, The Nation, 15 juli 2002; en M. Benzakour, De Derde Weg, in: P. van Tongeren en G. Steunebrink (red.), Vreemde verwanten, 2003, p. 180

7) Zie A. Bacewich, The New American Militarism. How Americans are seduced by war, 2005

8) Zie S.W. Couwenberg, Israël en de strijd tegen racisme: kanttekeningen bij antiracisme-conferentie in Durban, Internationale Spectator, 2, 2002

9) Te beginnen met resolutie 242, zoals door de Veiligheidsraad is vastgesteld op 22 november 1967: ‘Israël moet zich terugtrekken uit de bezette gebieden met beëindiging van de staat van oorlog, met respect en erkenning van de soevereiniteit, territoriale integriteit en politieke onafhankelijkheid van alle staten in de regio.’ Ook in VN-resolutie 338 van oktober 1973 wordt Israel opgeroepen de strijd te staken en onmiddellijk te beginnen met de uitvoering van Resolutie 242.

10) Zie J.J. Mearsheimer en S.M. Walt, De wurggreep van de Israel lobby, NRC Handelsblad, 19 mei 2006

11) Zie A. Pijpers, Now we should all acknowledge our holocaust guilt, Europe’s World, 4, 2006. Pijpers wil de holocaust maken tot een gedeelde verantwoordelijkheid van Europa en een van de pijlers van een meer substantiële Europese identiteit

12) Zie A. Margalit, The Decent Society, 1996; idem, Views in Review. Politics and Culture in the State of the Jews, 1998


http://www.civismundi.nl/Civis_Mundi_opinie/wim710.doc[B]

Maarten
22-11-07, 06:18
Leuke poging tot een algemeen overzicht.
Misschien nog niet het beste, maar ook zeker niet het slechtste.
Maar dit is wel het plaatje, waar ongeveer alle critici van Israel het over eens zijn.

Natuurlijk doet de Israel-aanhang verwoede pogingen om al dit soort mensen tot antisemiet te verklaren, en er wordt altijd verschrikkelijk op de persoon gespeeld, alsof het om een individueel geval zou gaan. Allemaal flauwe kul natuurlijk..

Wie hebben/hadden we in Nederland eigenlijk, met dit soort identieke geluiden?

Gretta Duisenberg.
Dries van Agt
Anja meulenbelt
J.A.A. van Doorn
Hayo Meijer
Harrie de Winter
M. Benzakour
H van Bommel
S.W. Couwenberg
Jan Wijenberg
Edith Mastenbroek
Astrid Essed
Th. van Boven
F. Strijbosch
Peter Edel
Karin Spaink?
ooit: F. Halsema.

Wie heb ik nog over het hoofd gezien?

Maarten
22-11-07, 06:26
Geplaatst door Qaiys

S.W. Couwenberg

Meer dan twee-derde van Joodse Israëliërs, zo blijkt uit een recente opiniepeiling, wenst niet met Arabieren in eenzelfde gebouw te wonen. Zie The Guardian, 24 maart 2006
Behoorlijk racistisch dus.
Vandaar ook dat ze tezamen al 40 jaar democratisch voor een politiek stemmen, die zwaar onderdrukkend is.
Hoezo onschuldige burgers?

Slinger
22-11-07, 07:25
Veelvuldig wordt Israël vergeleken met het Apartheidsregime van Zuid-Afrika, dat eind jaren '80 mede onder druk van een internationale boycot bezweek en in 1994 werd afgeschaft. Israël zou ook een soort Apartheidsstaat zijn, waarbinnen de Arabieren op allerlei manieren worden gediscrimineerd, en de bezette gebieden worden vergeleken met de Zuid-Afrikaanse Bantoestans (thuislanden). De afscheidingsbarrière rond de Westoever wordt dan ook graag als 'Apartheidsmuur' aangeduid.

De beschuldiging van Apartheid is een grove: Apartheid is meer dan ongelijke behandeling of discriminatie van bepaalde groepen. Het begrip is in zwang gekomen toen vanaf 1948 de Zuid-Afrikaanse overheid rassenscheiding en discriminatie in de wet heeft vastgelegd. Deze rassenscheiding betrof alle aspecten van het dagelijks leven. Waar je geboren werd, waar je werkte, waar je mocht recreëren en hoe je je mocht verplaatsen, tot en met waar je werd begraven: alles werd bepaald door je huidskleur. Deze wetten waren opgelegd door de blanke minderheid en kwamen voort uit een ideologie van superioriteit van het blanke ras en uit pure machtspolitiek.

De vergelijking tussen Apartheid en Israël gaat niet op om verschillende redenen:

Ongelijkheid binnen Israël.
Binnen Israël hebben de Israëlische Arabieren voor de wet gelijke rechten, mogen zij stemmen, zijn zij vertegenwoordigd in het parlement en in andere overheidsorganen, en zijn er anti-discriminatiewetten waardoor zij ongelijke behandeling kunnen aanvechten bij de rechter. Bovendien hebben zij vergaande vrijheden wat betreft religie en religieuze wetten op gebied van huwelijk e.d., eigen scholen, beheer over religieuze instellingen/heiligdommen, etc. Dit is voor ons misschien normaal, maar in de Arabische wereld ongekend: een Koptische christen in Egypte of een Koerd in Syrië is er jaloers op. Desondanks worden Israëlische Arabieren naar Westerse maatstaven behoorlijk gediscrimineerd. Voor Israëlische Arabieren geldt geen dienstplicht (zij mogen wel in het leger, en met name Druzen en Bedoeïenen doen dit ook), en zonder in het leger te hebben gediend, blijven deuren tot een aantal banen gesloten. Zo kunnen werkgevers de anti-discriminatiewetgeving omzeilen. Ook is het moeilijker voor Israëlische Arabieren om land te kopen, en investeert de overheid minder geld in de ontwikkeling van Arabische dorpen en steden dan van joodse (beide gemeenschappen leven nogal gescheiden van elkaar), waardoor de voorzieningen in deze plaatsen slechter zijn dan in overwegend joodse steden. De anti-discriminatiewetten worden in de praktijk vaak geschonden en het is moeilijk ze af te dwingen, al wordt af en toe met succes tegen discriminatie geprocedeerd. Israëlische Arabieren voelen zich vaak tweede-rangsburgers.
Hoewel discriminatie op grote schaal voorkomt, is dit in Israël ondanks gelijke rechten voor de wet, terwijl in Zuid-Afrika de ongelijkheid bij wet was vastgelegd. Deze discriminatie is onacceptabel, maar niet te vergelijken met het systeem van rassenscheiding in Zuid-Afrika.
De in dit kader ook veelvuldig bekritiseerde Wet op de Terugkeer en landwetten van Israël zijn middelen om het specifieke doel van de Joodse staat - het creëren van een veilige haven en thuisland voor joden - mogelijk te maken, en nieuwe immigranten bestaansmogelijkheden in Israël te bieden. De discriminerende aspecten van de landwetten, die het moeilijker maken voor Israëlische Arabieren om land te verwerven, zijn onlangs met succes voor het Hooggerechtshof aangevochten. In de praktijk worden Arabische Israëli's hierin nog steeds tegengewerkt.
De moeilijke relatie tussen joden en Arabieren in Israël komt voort uit de geschiedenis en het nog steeds onopgeloste conflict tussen Israël en de Palestijnen en Arabieren: de Israëlische Arabieren worden gewantrouwd als onderdeel van de grotere Arabische wereld die zich steeds tegen Israël heeft verzet. Sommige Israëlisch-Arabische leiders steunen ook openlijk de Hamas en Hezbollah en roepen op tot ontmanteling van de staat Israël. De Israëlische Arabieren van hun kant zijn verdeeld tussen enerzijds loyaliteit aan de staat waarvan zij burger zijn en anderzijds solidariteit met hun familieleden en geloofsgenoten in de Palestijnse gebieden die onder de bezetting gebukt gaan.

De bezette gebieden.
De Palestijnen in de bezette gebieden zijn er veel slechter aan toe. De bezetting heft een zware tol op het dagelijks leven in de bezette gebieden, zeker sinds de tweede intifada. Door het toegenomen aantal checkpoints en de bouw van de afscheidingsbarrière is hun bewegingsvrijheid drastisch ingeperkt, en het is voor de meeste Palestijnen onmogelijk geworden nog in Israël te werken, waardoor de armoede en werkloosheid sterk zijn gestegen. De afscheidingsbarrière vormt een extra belemmering om land, ziekenhuizen en scholen te bereiken.
De Palestijnen worden echter niet onderdrukt vanwege hun ras, maar als gevolg van het al bijna een eeuw durende conflict tussen twee nationale bewegingen om hetzelfde land. Als zwakkere partij hebben de Palestijnen het zwaarst onder dit conflict te lijden, maar zij zijn niet slechts hulpeloze slachtoffers: hun gewelddadige strijd tegen de komst en aanwezigheid van de Zionisten en diens nationale aspiraties gaat terug tot de jaren '20 van de vorige eeuw, en de wreedheid van de bezetting is in ieder geval gedeeltelijk een gevolg van de vele terroristische aanslagen.
Tot de slachting in Sharpville in 1960 had de zwarte bevolking van Zuid-Afrika zich vreedzaam verzet tegen de Apartheidswetten, en ook daarna was het geweld nooit primair tegen burgers gericht maar tegen infrastructuur en Apartheidsinstituten.
Ook de vergelijking van de Palestijnse gebieden met de Zuid-Afrikaanse Bantoestans gaat niet op: de Bantoestans waren bedoeld als goedkoop arbeidsreservoir en als een excuus om de zwarte bevolking geen stemrecht of burgerrechten in Zuid-Afrika te hoeven toekennen. Israël daarentegen wil zo min mogelijk met de Palestijnen te maken hebben en ze - met name om veiligheidsredenen - zoveel mogelijk uit Israël weren. De Palestijnen in de bezette gebieden willen in Israël kunnen werken; ze willen echter geen burgerrechten in Israël, maar een eigen onafhankelijke staat. De Palestijnen in het geannexeerde Oost-Jeruzalem konden kiezen voor het Israëlische staatsburgerschap als ze een eed van trouw zouden afleggen, maar vrijwel allen weigerden dit. Zij hebben wel stemrecht voor de gemeentelijke verkiezingen, alsmede voor Palestijnse verkiezingen in de bezette gebieden.

Het wezen van het conflict en haar geschiedenis.
De kern van het conflict is zoals vermeld dat twee volken aanspraak maken op hetzelfde land. De Zionisten wilden in het land van hun voorvaderen een eigen thuis stichten, voor een volk dat het gedurende 1800 jaar zonder had moeten stellen en meer dan ieder ander volk aan vervolging had blootgestaan. De in Palestina levende Arabieren wilden dat dit gebied - net zoals de omliggende landen - onder Arabisch bestuur zou komen.
Inmiddels zegt een meerderheid in zowel Israël als de Palestijnse gebieden voor een twee-statenoplossing te zijn, al wordt dit aan beide kanten wel wat anders uitgelegd. Eén staat of een bi-nationale staat wordt slechts door een kleine minderheid aan beide kanten gesteund. Beide volken vrezen immers dat de ander die zal proberen te overheersen, de Arabieren door hun hogere bevolkingsgroei, de joden door hun economische en technische voorsprong. De kans op een burgeroorlog is niet denkbeeldig.
Het is dus in de eerste plaats een nationaal conflict, waarin beide volken zoveel mogelijk land voor zichzelf willen hebben, en zo min mogelijk met de ander te maken willen hebben. Het conflict tussen blanken en zwarten in Zuid-Afrika was geen nationaal maar een koloniaal conflict, waarin de blanken de zwarten aan zich onderwierpen en economisch uitbuitten.
Hoewel vroege Zionisten in Palestina ook een soort plantages hadden gesticht, waar zij goedkope Arabische arbeidskrachten voor inhuurden, stuitten deze op toenemend verzet van de voor een groot deel socialistisch georiënteerde Zionisten, die werden gedreven door idealen van gelijkheid en emancipatie van het joodse volk door arbeid. Toen deze mensen het inzetten van Arabische arbeidskrachten wilden beperken werd dit hun door de Arabieren verweten. De economische activiteiten van de Zionisten in Palestina trokken Arabieren uit de regio aan die op zoek waren naar werk. Door het verschil in organisatie, cultuur en achtergrond waren de verhoudingen tussen beide volken ongelijk en vertoonden oppervlakkig gezien gelijkenissen met koloniale verhoudingen. De Zionisten waren er echter niet op uit om de Arabieren te koloniseren.

De vergelijking van Israël met het Zuid-Afrikaanse Apartheidssysteem is op zijn best naïef en misleidend en op zijn slechtst propagandistisch en kwaadaardig. Het Apartheidregime is terecht door een internationale boycot op de knieën gedwongen. Door een gelijkenis tussen Israël en Apartheid te suggereren, wordt Israël als staat als net zo onmenselijk en crimineel neergezet, en haar vernietiging als even moreel en wenselijk als de vernietiging van de Apartheid voorgesteld.

Bron (http://www.israel-palestina.info/israel_boycot.html#2._De_Apartheidsvergelijking)

Coolassprov MC
22-11-07, 10:07
http://www.ameu.org/printer.asp?iid=271&aid=584

About That Word Apartheid
by: Mahoney, John; Adas, Jane; Norberg, Robert
April - May 2007
The Link - Volume 40, Issue 2


May 2002: Israel. A major study of Israeli settlement practices by the Israeli human rights organization B’Tselem concludes: “Israel has created in the Occupied Territories a regime of separation based on discrimination, applying two separate systems of law in the same area and basing the rights of individuals on their nationality. This regime is the only one of its kind in the world, and is reminiscent of distasteful regimes from the past, such as the apartheid regime in South Africa.”

May 16, 2003: Former prime minister F. W. deKlerk says that the U.S.-sponsored Roadmap, which is supposed to lead to a Palestinian state, looks exactly like South Africa’s “grand apartheid” that prime minister Hendrik Verwoerd set in motion in the mid-1950s.

June 16, 2003: Washington, D.C. At a forum co-sponsored by the Foundation for Middle East Peace and Americans for Peace Now, Akiva Eldar, senior political correspondent for Israel’s leading daily Ha’aretz, warns that Ariel Sharon’s model for a Palestinian state is not that of a nation-state, but rather the South African bantustan model of apartheid. He quotes Sharon as telling the former prime minister of Italy Massimo D’Alema that “the best solution for the Palestinian problem is bantustans.”

July 3, 2003: Writing in American Prospect, Israeli researcher Gershom Gorenberg concludes that it is no accident that Ariel Sharon’s plan for the West Bank “bears a striking resemblance to the ‘grand apartheid’ promoted by the old South African regime,” and he also quotes Sharon as saying “the bantustan model was the most appropriate solution to the conflict.”

July 29, 2003: Prime Minister Sharon rejects President Bush’s appeal to halt construction of a separation barrier that Israel is building on occupied Palestinian land. When completed, the barrier will form a complex system of electronic fences and concrete walls, up to 24-feet high in population areas, and ultimately stretching for 420 miles. Hundreds of acres of West Bank land will be confiscated for the barrier’s construction, and the route will incorporate into Israel all of East Jerusalem and major Jewish settlement blocks on the West Bank. A year later, the World Court will advise that the barrier is illegal and must be dismantled.

April 26, 2004: Former deputy mayor of Jerusalem Meron Benvenisti writes in The Guardian: “The bantustan model for Gaza … is a model that Sharon plans to copy on the West Bank. His announcement that he will not start to disengage before construction of the fence is completed along a route that will include all settlement blocs (in keeping with Binyamin Netanyahu’s demand), underscores the continuity of the bantustan concept. The fence creates three bantustans on the West Bank—Jenin-Nablus, Bethlehem-Hebron, and Ramallah.”

August, 2004: A report by the Israeli human rights organization B’Tselem concludes that the for-Jews-only road system Israel has established in the West Bank “bears striking similarities to the racist Apartheid regime,” and “entails a greater degree of arbitrariness than was the case with the regime that existed in South Africa.”

Maarten
22-11-07, 11:15
Geplaatst door Slinger
Bron (http://www.israel-palestina.info/israel_boycot.html#2._De_Apartheidsvergelijking)
O ja, www.israel-palestina.info zogenaamd met evenwichtige info.

Je moet altijd even kijken, waar de zaak het beste doorgeprikt kan worden. Ik neem maar eens wat:

Volgens dit stuk gaat het conflict om twee partijen, die beide aanspraak op land maken, en daar niet uitkomen.
Noem dit in de bewoordingen van het stuk "op zijn best naïef en misleidend en op zijn slechtst propagandistisch en kwaadaardig.".
Het gaat en ging namelijk om een zittend volk dat ook landrechten heeft, die zelfs internationaal erkend zijn, dat langzaam verdreven wordt door een ander volk, dat geen enkel recht kan aanvoeren, behalve dan het recht van de sterkste.

Weliswaar is er ook een andere claim, maar die is heel zwak:
1. Het gaat om religie. En religieuze landclaims worden nooit gehonoreerd: vgl. Aboriginals, Maori's, Eskimo's, Indianen enz..
2. Het gaat slechts om de religie van éen der partijen.
3. De claim stamt van 3000 jaar geleden. Geen enkel volk ter aarde slaagt er in om op dergelijke oude claims landrechten te baseren.
4. Er is 1800 jaar geen gebruik gemaakt van de claim.
5. Een aanmerkelijk deel van de gelovigen meent zelfs, dat er geen enkel recht op terugkeer bestaat, en zelfs dat terugkeer verboden is.
6. Degenen die teruggingen waren juist degenen die niet religieus waren, en dus ook geen aanspraak op de claim konden doen.
7. Het internationale recht, dat de landrechten van volkeren regelt, laat geen enkele speelruimte voor dit soort claims.
De religieuze claim is dus eenzijdig, verouderd, twijfelachtig, zelfs betwist in eigen kring, en werd en wordt vooral gedaan door niet-religieuzen.
Blijft over: aanspraken die nergens op gebaserd zijn, en dus domweg niet bestaan.


Israel Apartheidsstaat?
De term staat slaat hier op de overheidsorganisatie en de wetgeving, maar niet op de omvang van het gebied. Israel erkent de green Line niet eens. Dus moet je kijken over wie de staat in werkelijkheid macht uitoefent? En dat is mede over de Palestijnen.
Dat maakt alle bespiegelingen over de Arabische Israeli's grotendeels overbodig, omdat het bij de Palestijnen om 3,5 miljoen mensen gaat.
De behandeling daarvan door de Israelische staat is minstens zo erg als die door het Apartheidsregime.
Kortom: het hele verhaal op die site is flauwe kul. Noem het gerust Israelische propaganda, met de schijn van evenwichtigheid. Misleiding dus.

rami_elharrak
22-11-07, 11:32
Israel( Palestina) kan niet vergeleken worden met Zuid Afrika; Israel(Palestina) ligt in t midden van de Moslim countries die een gevaar voor t bestann van dark politics van de Usa vormen!!
T verhaal van Ju7a en zijn naald geeft meer explications!!!

Israel kan je alleen maar met Israel vergelijken; de zuid

rami_elharrak
22-11-07, 11:37
Israel( Palestina) kan niet vergeleken worden met Zuid Afrika; Israel(Palestina) ligt in t midden van de Moslim countries die een gevaar voor t bestann van dark politics van de Usa vormen!!
T verhaal van Ju7a en zijn naald geeft meer explications!!!

Israel kan je alleen maar met Israel vergelijken; de zuidafricans zaten niet te janken over een genocide ( haulocost) die twijfels verwrkt, of een religie die voor iedereen is ; of origines die gemingd zijn met de land lords (palestijnen), ......................
Dus geeeeen vergelijking mogelijk, give me maar zuid africa!!
T heeft geduurd maar t is over, waneer zien we Palestina zonder invaders?

Maarten
22-11-07, 12:36
Geplaatst door rami_elharrak
Israel( Palestina) kan niet vergeleken worden met Zuid Afrika; Israel(Palestina) ligt in t midden van de Moslim countries die een gevaar voor t bestann van dark politics van de Usa vormen!!
T verhaal van Ju7a en zijn naald geeft meer explications!!!

Israel kan je alleen maar met Israel vergelijken; de zuidafricans zaten niet te janken over een genocide ( haulocost) die twijfels verwrkt, of een religie die voor iedereen is ; of origines die gemingd zijn met de land lords (palestijnen), ......................
Dus geeeeen vergelijking mogelijk, give me maar zuid africa!!
T heeft geduurd maar t is over, waneer zien we Palestina zonder invaders?
Ik vind dit niet erg zinnig.
Vergelijkingen gaan namelijk altijd mank, omdat alles in zekere opzichten uniek is.
In dit geval wordt enkel vergeleken hoe staten diverse groeperingen behandelen.
En de reden waarom dat gebeurt is dat er minimumnormen zijn voor wat de wereld nog moet pikken van een discutabel opererende staat.
Destijds vond de wereld, dat Zuid-Afrika aangepakt moest worden. En als Israel nou vergelijkbare toestanden creeert, is dat dus reden om Israel aan te pakken.

rami_elharrak
22-11-07, 21:50
Geplaatst door Maarten
Ik vind dit niet erg zinnig.
Vergelijkingen gaan namelijk altijd mank, omdat alles in zekere opzichten uniek is.
In dit geval wordt enkel vergeleken hoe staten diverse groeperingen behandelen.
En de reden waarom dat gebeurt is dat er minimumnormen zijn voor wat de wereld nog moet pikken van een discutabel opererende staat.
Destijds vond de wereld, dat Zuid-Afrika aangepakt moest worden. En als Israel nou vergelijkbare toestanden creeert, is dat dus reden om Israel aan te pakken.

:fpimp:
Hoe staten diverse groeperingen behandelen: je moet eerst een echte staat hebben, die uit verschillende groeperingen is gevormd om zo een vergelijking te kunnen maken, t enige probleem is dat Israel(Palestina) geen (een staat is), en als t zo is dan wordt t Palestina en dan hebben we even geen vergelijking en ook geen issue.
We hebben t niet over Brabanters en Amsterdammers of Limburgers die de same flag, nationaliteit en Land hebben, t gaat even verder: een land die door een paar terroristen , met coloniaal ideen is beroofd.
De Engelsen, zionisten met behulp van anderen( u know who i mean :) ) hebben Israel(Palestina) tot stand geholpen, r was een volk die daar woont (dus de landlords!!) die tot nu toe in verschillende kampen zit te wachten op een dag om terug te mogen naar hun huizen, landen , winkels, en.................etc............

We weten allemaal dat de zionisten op een fctor hebben gerekend: tijd, en generatie na generatie wordt t recht van de palestijnen om terug te keren en om de jews(zionisten) naar buiten te gooien als een impossible dream gezien, caus niemand van deze generatie weet hoe t echt is gegaan , en leugens krijgen steun van de beste tv shows en de beste reklame makers, zodat men eigenlijk alleen maar de shiny face van een vriendelijk land ziet:Israel(Palestina).

Als we de wereld zullen wachten om iets te gaan doen in Israel(Palestina) dan zou t even nog duren; je moet niet vergeten dat de wereld(Usa, Gba, and the band) steunen , worshipen en houden van zionisten , daarom zullen ze nooit echt stapen nemen om hun broertjes te straffffffen!!! :tik:

Maarten
22-11-07, 23:21
Geplaatst door rami_elharrak
:fpimp:
Hoe staten diverse groeperingen behandelen: je moet eerst een echte staat hebben, die uit verschillende groeperingen is gevormd om zo een vergelijking te kunnen maken, t enige probleem is dat Israel(Palestina) geen (een staat is), en als t zo is dan wordt t Palestina en dan hebben we even geen vergelijking en ook geen issue.
Nee.
Zuid-Afrika was gewoon éen land. Daar werd van beoordeeld hoe de regering de diverse groeperingen behandelde, en toen werden er maatregelen genomen.
Israel is gewoon éen land, en daar kun je hetzelfde mee doen.
Die vergelijking kun je prima maken.

Maar je kunt nog verder gaan, en zeggen: de israelische overheid fungeert in feite ook als overheid over de Palestijnen, en dus moet je meenemen hoe die behandeld worden. En dan blijkt israel misschien nog wel erger als Zuid-Afrika destijds.

De israel-aanhang zal wel graag protesteren tegen deze methode, maar in feite doet het er helemaal niet toe waar de formele grenzen precies liggen, en ook niet of die er wel zijn? Het gaat namelijk echt gewoon over een overheid, en hoe die mensen behandeld in het territiorium waar die overheid macht over uitoefent.

Verder heb je gelijk, dat de factor tijd de belangrijkste Israelische strategie vormt: Een politiek van uitstel van de vredesbesprekingen, in combinatie met verdrijvingspolitiek. Dat doen ze al 40 jaar. En de westerse politiek doet, alsof die dat niet ziet..

ronald
22-11-07, 23:49
Geplaatst door Maarten
Nee.
Zuid-Afrika was gewoon éen land. Daar werd van beoordeeld hoe de regering de diverse groeperingen behandelde, en toen werden er maatregelen genomen.
Israel is gewoon éen land, en daar kun je hetzelfde mee doen.
Die vergelijking kun je prima maken.

Maar je kunt nog verder gaan, en zeggen: de israelische overheid fungeert in feite ook als overheid over de Palestijnen, en dus moet je meenemen hoe die behandeld worden. En dan blijkt israel misschien nog wel erger als Zuid-Afrika destijds.

De israel-aanhang zal wel graag protesteren tegen deze methode, maar in feite doet het er helemaal niet toe waar de formele grenzen precies liggen, en ook niet of die er wel zijn? Het gaat namelijk echt gewoon over een overheid, en hoe die mensen behandeld in het territiorium waar die overheid macht over uitoefent.

Verder heb je gelijk, dat de factor tijd de belangrijkste Israelische strategie vormt: Een politiek van uitstel van de vredesbesprekingen, in combinatie met verdrijvingspolitiek. Dat doen ze al 40 jaar. En de westerse politiek doet, alsof die dat niet ziet..


Oh...dus jij ziet de Westbank als Israelisch land? Totaal geen aparte status? Totaal onderworpen omdat de regering dat opeens op een dag in 1967 daartoe heeft besloten? Grappig. Je redeneert weer als een hongerige kip zinder kop die een graantje wil meepikken.

Maarten
23-11-07, 02:09
Geplaatst door ronald
Oh...dus jij ziet de Westbank als Israelisch land? Totaal geen aparte status? Totaal onderworpen omdat de regering dat opeens op een dag in 1967 daartoe heeft besloten? Grappig. Je redeneert weer als een hongerige kip zinder kop die een graantje wil meepikken.
Geeft niet.. er is altijd wel een leerling die het niet meteen begrijpt, dus weer speciaal voor jou:

Het gaat er niet om, of je de Westbank als Israelisch gebied ziet of niet, noch om een andere theoretische of juridische kwestie.
Het gaat om de vraag of je een regime als apartheidsregime moet kwalificeren?

Ik dat verband is niet zo belangrijk, waar de formele grenzen precies liggen.
je kijkt gewoon naar het regime, en daar de bevolking waar dat regime de feitelijke macht over uitoefent, ofwel het territorium waar die macht over uitgeoefend wordt.
En dan kijk je gewoon naar hoe de bevolking in dat gebied door die overheid behandeld wordt.
Heel simpel en realtistisch allemaal.
En het leven van de Palestijnen wordt grotendeels bepaald door het Israelische regime.
Niet zo moeilijk he?

Je zou er trouwens op jouw manier niet komen. Het Israel dat jij bedoelt bestaat namelijk helemaal niet meer. Sinds de bezetting erkent Israel formeel namelijk helemaal geen grenzen, dus waar wou je meten? Israel noemt de gebieden de betwiste gebieden, en legt er dus een claim op. Voor Israel is de Westbank dus Israelisch, ook al zijn er (nog) gebieden waar Palestijnen wonen.

Ik zal je nog maar even wat verder wakker maken: zelfs de nederzettingen, die naar Israelisch recht illegaal zijn, zijn intussen wel deel van israel, in Israelische ogen. Er geldt namelijk Israelisch recht. En de bevolking heeft stemrecht. En er is daar verdedigingsrecht tegen zojuist beroofde Palestijnen, die hun land terug proberen te krijgen. Enkel als gemeente zijn ze niet legaal, maar dat is alles. Ze kunnen daar verder zoveel Palestjnen afknallen als ze willen, en krijgen daarvoor rustig hulp van het israelische leger.
Weet jij nog wat Israel is? Knappe jongen hoor..

mark61
23-11-07, 02:29
Geplaatst door Slinger [/B]

Load of crap. Israelische Arabieren, Bedoeïnen en Palestijnen worden op alle mogelijke manieren gediscrimineerd.

Probeer jij es een bouwvergunning te krijgen. Te voorkomen dat je dorp wordt platgegooid. Te trouwen met eentje van de verkeerde soort.

Word je je eigen gelul nou nooit moe?

mark61
23-11-07, 02:33
Geplaatst door rami_elharrak
Israel( Palestina) kan niet vergeleken worden met Zuid Afrika; Israel(Palestina) ligt in t midden van de Moslim countries die een gevaar voor t bestann van dark politics van de Usa vormen!!

2 miljoen blanke Zuid-Afrikanen wonen niet temidden van 500 miljoen Afrikanen? Lul toch niet zo.


T verhaal van Ju7a en zijn naald geeft meer explications!!!

Als iemand wist waar dit op sloeg.


Israel kan je alleen maar met Israel vergelijken; de zuidafricans zaten niet te janken over een genocide ( haulocost) die twijfels verwrkt,

Er zijn ook geen 6 miljoen Z-Afrikanen industrieel uitgeroeid. Rot op met je antisemitische braaksel.


give me maar zuid africa!!

Doe jij 1 week leven als zwarte in apartheid-Zuid-Afrika en je zou gillend wensen dat je in Gaza woonde.

Waarom schept God zulke kwaadaardige imbecielen?


T heeft geduurd maar t is over, waneer zien we Palestina zonder invaders?

Nooit. Tenzij iemand de VS verovert.

ronald
23-11-07, 02:59
Geplaatst door Maarten
Geeft niet.. er is altijd wel een leerling die het niet meteen begrijpt, dus weer speciaal voor jou:

Het gaat er niet om, of je de Westbank als Israelisch gebied ziet of niet, noch om een andere theoretische of juridische kwestie.
Het gaat om de vraag of je een regime als apartheidsregime moet kwalificeren?

Ik dat verband is niet zo belangrijk, waar de formele grenzen precies liggen.
je kijkt gewoon naar het regime, en daar de bevolking waar dat regime de feitelijke macht over uitoefent, ofwel het territorium waar die macht over uitgeoefend wordt.
En dan kijk je gewoon naar hoe de bevolking in dat gebied door die overheid behandeld wordt.
Heel simpel en realtistisch allemaal.
En het leven van de Palestijnen wordt grotendeels bepaald door het Israelische regime.
Niet zo moeilijk he?

Je zou er trouwens op jouw manier niet komen. Het Israel dat jij bedoelt bestaat namelijk helemaal niet meer. Sinds de bezetting erkent Israel formeel namelijk helemaal geen grenzen, dus waar wou je meten? Israel noemt de gebieden de betwiste gebieden, en legt er dus een claim op. Voor Israel is de Westbank dus Israelisch, ook al zijn er (nog) gebieden waar Palestijnen wonen.

Ik zal je nog maar even wat verder wakker maken: zelfs de nederzettingen, die naar Israelisch recht illegaal zijn, zijn intussen wel deel van israel, in Israelische ogen. Er geldt namelijk Israelisch recht. En de bevolking heeft stemrecht. En er is daar verdedigingsrecht tegen zojuist beroofde Palestijnen, die hun land terug proberen te krijgen. Enkel als gemeente zijn ze niet legaal, maar dat is alles. Ze kunnen daar verder zoveel Palestjnen afknallen als ze willen, en krijgen daarvoor rustig hulp van het israelische leger.
Weet jij nog wat Israel is? Knappe jongen hoor..


Moet??? Kunt zul je bedoelen. Jíj bepaalt weer...ingegeven door de Durbanlobby natuurlijk. De situatie die zich daar voordoet is er een van conflict op conflict van vele medespelers en jij probeert dat enkel op Israel te schuiven. Grenzen zijn wel degelijk belangrijk. De hele Westbank en Gaza zijn na 1967 als wat ze na 1948 waren alleen onder Israelisch bewind en jij praat alsof er naar wordt gedaan tegen een leuk landje dat "opeens" ontwaakte. Natuurlijk wordt het grotendeels door Israel bepaald. Waar haal je de indruk vandaan dat dat anders zou zijn? Je loopt totaal te raaskallen. Het gaat niet om Israel het gaat om de Westbank zoals die is overgenomen van Jordanie. Moet ik me voor Israel verdedigen. In die hoek wil jij me maar o zo graag duwen. Het kan me geen bal schelen hoe Israel die gebieden noemt. En wat jij denkt dat de Westbank voor Israel is kan me ook geen bal schelen. Dat je maar een beetje in de ruimte roept is hier ook wel duidelijk. De onderhandelingen die het wil voeren gaan over Jordanie nou goed. Bespaar me je zogenaamde "rechtlijnig"denken. Is dit wat je bedoelt dat jij "ook wel naar Israel kijkt"? Duidelijk met welke bril.


Als langzame leerling is hier wel het bewijs geleverd wat ik schetste over de waardeloze "leraar". Het hautaine gedoe is bijna lachwekkend. Laat je bijscholen.

Maarten
24-11-07, 14:13
Geplaatst door ronald
Moet??? Kunt zul je bedoelen. Jíj bepaalt weer...ingegeven door de Durbanlobby natuurlijk. De situatie die zich daar voordoet is er een van conflict op conflict van vele medespelers en jij probeert dat enkel op Israel te schuiven. Grenzen zijn wel degelijk belangrijk. De hele Westbank en Gaza zijn na 1967 als wat ze na 1948 waren alleen onder Israelisch bewind en jij praat alsof er naar wordt gedaan tegen een leuk landje dat "opeens" ontwaakte. Natuurlijk wordt het grotendeels door Israel bepaald. Waar haal je de indruk vandaan dat dat anders zou zijn? Je loopt totaal te raaskallen. Het gaat niet om Israel het gaat om de Westbank zoals die is overgenomen van Jordanie. Moet ik me voor Israel verdedigen. In die hoek wil jij me maar o zo graag duwen. Het kan me geen bal schelen hoe Israel die gebieden noemt. En wat jij denkt dat de Westbank voor Israel is kan me ook geen bal schelen. Dat je maar een beetje in de ruimte roept is hier ook wel duidelijk. De onderhandelingen die het wil voeren gaan over Jordanie nou goed. Bespaar me je zogenaamde "rechtlijnig"denken. Is dit wat je bedoelt dat jij "ook wel naar Israel kijkt"? Duidelijk met welke bril.


Als langzame leerling is hier wel het bewijs geleverd wat ik schetste over de waardeloze "leraar". Het hautaine gedoe is bijna lachwekkend. Laat je bijscholen.
Grenzen en landrechten zijn uiteraard een belangrijk onderwerp, net als de historie en de andere dingen die je noemt.

Maar voor het onderhavige onderwerp zijn die niet zo van belang.
Hier wordt de vraag gesteld of sprake is van een Apartheidsregime?
Voor het antwoord wordt eenvoudig gekeken naar het regime, en naar de bevolkingsgroepen, die daardoor beheersd worden, en vervolgens naar de discriminatie.
Alle zaken die je noemt zijn daar irrelevant voor.

Verder lees ik bij je, dat het niet zoveel uitmaakt of Israel nou het bewind voert in die gebieden of niet, zoals voorheen. Mischien moet je toch eens een beginnersboekje over dat soort zaken open slaan. Of eens een keer wat rapporten lezen. Je hebt ze in vele soorten en maten hoor: dik, dun, en in alle talen. Amnesty, Human Rights Watch, B'tselem, het Rode Kruis, Dugard, de VN, en vele vele anderen. Ook van joden, als je dat liever hebt.
Of vraag het aan een van de 5 miljoen Palestijnen die inmiddels in het buitenland wonen. Dat zijn nummeriek al bijna net zoveel slachtoffers als van de Holocaust. Dat waren er toch genoeg, vind je ook niet?

Oh ja, en over dat "moet": als inderdaad aangetoond kan worden, dat een staat een Apartheidsstaat is, dan móet die staat inderdad ook als Apartheidsstaat aangemerkt en behandeld worden. Enkel de voorstanders van rassendiscriminatie hebben daar een probleempje mee.

ronald
24-11-07, 23:40
Geplaatst door Maarten
Grenzen en landrechten zijn uiteraard een belangrijk onderwerp, net als de historie en de andere dingen die je noemt.

Maar voor het onderhavige onderwerp zijn die niet zo van belang.
Hier wordt de vraag gesteld of sprake is van een Apartheidsregime?
Voor het antwoord wordt eenvoudig gekeken naar het regime, en naar de bevolkingsgroepen, die daardoor beheersd worden, en vervolgens naar de discriminatie.
Alle zaken die je noemt zijn daar irrelevant voor.

Verder lees ik bij je, dat het niet zoveel uitmaakt of Israel nou het bewind voert in die gebieden of niet, zoals voorheen. Mischien moet je toch eens een beginnersboekje over dat soort zaken open slaan. Of eens een keer wat rapporten lezen. Je hebt ze in vele soorten en maten hoor: dik, dun, en in alle talen. Amnesty, Human Rights Watch, B'tselem, het Rode Kruis, Dugard, de VN, en vele vele anderen. Ook van joden, als je dat liever hebt.
Of vraag het aan een van de 5 miljoen Palestijnen die inmiddels in het buitenland wonen. Dat zijn nummeriek al bijna net zoveel slachtoffers als van de Holocaust. Dat waren er toch genoeg, vind je ook niet?

Oh ja, en over dat "moet": als inderdaad aangetoond kan worden, dat een staat een Apartheidsstaat is, dan móet die staat inderdad ook als Apartheidsstaat aangemerkt en behandeld worden. Enkel de voorstanders van rassendiscriminatie hebben daar een probleempje mee.


Grapjas. Alsof tussen 1948 en 1967 Amnesty International, Human Right Watch, Rode Kruis, Halve Maan, een Jordaanse " Betselem bestond natuurlijk niet en zal wel nooit in het leven geroepen kunnen worden, geen " werk" zouden hebben gehad? Hypocriet. En dan denk je hiermee mij te hebben beticht van wwet ik veel wat? Ken jij het verschil tussen die twee periodes? Lees jij maar eerst een basisboekje MO-Problematiek door. Aan miljoenen Palestijnen die elders wonen valt inderdaad veel te vragen maar jij bent natuurlijk alleen geinteresseert in een vragenpaketje. Je gore insinuaties met alweer de holocaust doen mij niets. Dat jij weer degene bent die munt uit de holocaust wil slaan is wel weer duidelijk.
Je " moet" begint al aardig in te dammen. Bekijk je meteen alle andere omliggende staten? Bedankt.