mark61
17-12-07, 08:48
door Gerard van Putten
Het land waar het eens goed was, kent ze amper terug. Anderhalf jaar geleden had Nilgün Yerli het gehad met de omgangsvormen in Nederland. De cabaretière, schrijfster en columniste zag de lol van cabaret maken ook niet langer in. Moe van alles besloot ze met haar gezin te verhuizen naar haar vaderland. De feestmaand december brengt ze evenwel door in het land waar ze volwassen is geworden. ,,Ik ben van haven veranderd, maar mijn schepen liggen nog steeds hier.''
AMSTERDAM - Net terug van anderhalf jaar weggeweest heeft ze alweer opgestoken middelvingers gezien, is ze uitgescholden en afgebekt in een winkel voor kinderartikelen. Waar is de Hollandse hoffelijkheid gebleven?
,,Toch mis ik Nederland. Als mensen in Turkije mij vragen wat dan wel, dan zeg ik de gewoonten. Ik erger me hier mateloos aan de vele regeltjes. Maar als ik in Turkije ben, stoor ik me suf aan al het ongeregelde gedoe.'' In de eerste dagen na haar remigratie ervoer zij die vrijblijvendheid als een verademing. Op den duur ging die losse benadering van het leven bij de dag haar tegenstaan. ,,Onwillekeurig dacht ik: geen wonder dat Turkije niet echt vooruit gaat.''
Speciaal om haar zoontje kennis te laten maken met Sinterklaas en de kerstman keerde Nilgün Yerli terug naar Kennemerland ,,maar op 5 januari gaan we terug naar Izmir. Zeg nooit nooit, maar ik zie me hier niet meer twaalf maanden achtereen wonen.''
Nilgün Yerli kwam op haar tiende met haar ouders naar Nederland. Vader had in 1980 in Friesland werk gevonden als leraar Turks, moeder pelde thuis garnalen. Toen Nilgün vijftien was, keerden haar ouders terug naar Turkije. Nilgün bleef. ,,Ik vond Nederland een sprookjesland. De mensen waren lief, hoffelijk, hulpvaardig. Pas veel later, na de geboorte van mijn zoon, realiseerde ik me dat het soms echt knokken was om te overleven. Sowieso ouderloos, maar ook nog eens als vrouw en als allochtoon. Niettemin heb ik me zelden gediscrimineerd gevoeld.''
Nog altijd houdt ze van Holland, al is het beter te spreken van haatliefde op afstand. Zoals zij het uitdrukt, is het laagland een klaagland geworden. Het viel haar man, die vijf jaar geleden in haar leven kwam, des te meer op. Hij komt uit Londen, heeft een Brits-Turkse achtergrond en werd na het overlijden van haar moeder Nilgüns nieuwe anker in het leven. ,,Weet je wat mijn man na enige tijd zei? Het lijkt in dit land alleen nog maar te gaan over Verdonk, Hirsi Ali, Geert Wilders en allochtonen.''
,,Inderdaad, ik kon me suf zappen, maar op elk kanaal zag ik wel een moslima of ging het over de Koran. Na de moord op Van Gogh ging minister Verdonk me toch een partij tekeer! Ik dacht: is het dan gek dat het volk massaal begint te schelden op moslims?! Dat een moslim Theo van Gogh heeft vermoord, rechtvaardigt nog niet om alle moslims over een kam te scheren.''
Ovatie
,,Mijn omkeerpunt was in Carré, op een Sinterklaasavond trad ik daar op voor tweeduizend mensen. Ik kreeg een staande ovatie. Dat was waar ik naar had gehunkerd, maar ik was ook moe. Moe van alles. Voelde me als een hamster die avond aan avond in een molentje had gerend. Op een gegeven moment zong ik in de voorstelling BangBang een lied over simpel leven. Elke keer als ik dat zong, dacht ik: ja, ik hou het publiek iets voor dat ik zelf niet nakom. Ik leefde om te werken in plaats van te werken om te leven. Ik moet hier uit, sprak ik mezelf toe, voordat ik verbitterd raak door de maatschappij.''
Turkije is ook niet alles. Geregeld maakt ze de vergelijking dat in Nederland alles recht voor z'n raap wordt gezegd, terwijl in haar vaderland het leugentje om bestwil regeert. ,,Zou je naar waarheid zeggen geen zin of geen tijd te hebben om te praten, dan vinden ze dat in Turkije in hoge mate onbeschoft. Ik zou de mensen daar choqueren met mijn in Holland aangeleerde eerlijkheid. Hoe anders dan anderen ik in Turkije ben, ondervond ik tijdens een diner. Aan tafel zat iemand die had gestudeerd in Genève, een ander in Londen en weer een ander in Amerika. Ik dacht dus met intellectuele mensen van doen te hebben.
Totdat zo'n vrouw mij onder het eten informeerde naar de besnijdenis van mijn zoontje. Ik antwoordde dat er geen plannen waren. Ik heb gezegd: 'Als hij het later zelf wil, is dat zijn keuze. Wij gaan niet kiezen voor hem.' Opeens werd de sfeer heel anders aan tafel. Onderweg naar huis, dat schokte mij misschien nog het meest, zei mijn man dat het misschien beter was geweest als ik mijn mening voor me had gehouden.''
Ze reageerde dat ze op het toneel en als columniste nooit anders had gedaan dan te zeggen wat ze dacht. De wederhelft wees erop dat de Turken aan tafel zich geraakt voelden omdat ze aan hun tradities was gekomen. Na een korte denkpauze vond ze daar wel wat in zitten. ,,Hoe ga ik hier overleven, begon ik me af te vragen. Ik sterf liever dan te moeten leven in angst, heb ik altijd gezegd. Nu ik een kind heb van tweeënhalf, dat mij nodig heeft en voor wie ik verantwoordelijk ben, durf ik dat niet meer zo hardop te schreeuwen.''
Haatmails
Ze was tien jaar als columniste verbonden aan Het Parool . Vlak voor haar vertrek naar Turkije voelde ze er alles voor er een punt achter te zetten. De haatmails en boze brieven die in reactie op haar columns kwamen, was ze meer dan beu. Hoofdredacteur Van Gruijthuizen wist Yerli van haar voornemen af te brengen. Verbijsterd was ze dan ook, toen niet veel later de samenwerking per e-mail alsnog werd opgezegd. ,,Het ga je goed, dag. Meer was het niet. Ik voelde me afgedankt. Mij had het essentieel geleken om als columniste vanuit Turkije in Nederland woonachtige buitenlanders die hun vaderland idealiseren de spiegel voor te houden. Ze duidelijk te maken dat het daar ook niet allemaal tiptop is. Dat ervaar je pas, als je daar bent.''
Na flirts met NRC Next en Trouw die op niets uitliepen, besloot ze de dagelijkse columns compleet met foto van de dag in eigen beheer te houden. In maart 2008 verschijnt Wie Ben Ik , waarin ze haar zoontje uitlegt hoe het leven in elkaar zit. Een halfjaar later komen de columns gebundeld in de boekhandel. Het boek gaat heten Weg van Nederland . ,,Klinkt heel dubbel, ja. Ik ben weg van Nederland in de zin dat ik er idolaat van ben, maar ik ben ook letterlijk weg van Nederland. Ik kom in 2009 wel terug met de voorstelling De Adem van Eva. Staat al aangekondigd op mijn website. Met het belerende Hollandse vingertje hebben mensen dit allochtoontje al gemaild dat Adam niet met een e maar met een a geschreven moet worden. Wat dat betreft is het heerlijk weg van Nederland te zijn, weg van dergelijke onverbeterlijke betweters.''
Nilgün Yerli weet wat het is om te hoppen tussen twee culturen. Op haar tiende kwam zij, geboren op 11 november 1969 in het Turkse Kirsehir, met haar ouders, broer en zus mee naar Heerenveen. Na vijf jaar keerde de familie terug naar Turkije, Nilgün bleef achter. Ze bezocht de kostschool in Steenwijkerwold, daarna de heao in Haarlem. Als vroeg zelfstandige meid kluste ze bij in de horeca, vormde met Inci Pamuk het cabaretduo Turkish Delight en ging na een ruzie op de solotoer met het programma 'Wat zeg ik?' Vele jaren later dronken Inci en zij het conflict af met een kop koffie. Nilgün Yerli liet veel van zichzelf en haar familie zien in het autobiografische werk De Garnalenpelster, verschenen in 2001. Binnenkort is de verfilming te verwachten. Op haar conto staan diverse cabaretprogramma's. Daarnaast schreef ze boeken en tien jaar lang columns voor Het Parool .
http://www.nd.nl/Document.aspx?document=nd_artikel&id=104988
Het land waar het eens goed was, kent ze amper terug. Anderhalf jaar geleden had Nilgün Yerli het gehad met de omgangsvormen in Nederland. De cabaretière, schrijfster en columniste zag de lol van cabaret maken ook niet langer in. Moe van alles besloot ze met haar gezin te verhuizen naar haar vaderland. De feestmaand december brengt ze evenwel door in het land waar ze volwassen is geworden. ,,Ik ben van haven veranderd, maar mijn schepen liggen nog steeds hier.''
AMSTERDAM - Net terug van anderhalf jaar weggeweest heeft ze alweer opgestoken middelvingers gezien, is ze uitgescholden en afgebekt in een winkel voor kinderartikelen. Waar is de Hollandse hoffelijkheid gebleven?
,,Toch mis ik Nederland. Als mensen in Turkije mij vragen wat dan wel, dan zeg ik de gewoonten. Ik erger me hier mateloos aan de vele regeltjes. Maar als ik in Turkije ben, stoor ik me suf aan al het ongeregelde gedoe.'' In de eerste dagen na haar remigratie ervoer zij die vrijblijvendheid als een verademing. Op den duur ging die losse benadering van het leven bij de dag haar tegenstaan. ,,Onwillekeurig dacht ik: geen wonder dat Turkije niet echt vooruit gaat.''
Speciaal om haar zoontje kennis te laten maken met Sinterklaas en de kerstman keerde Nilgün Yerli terug naar Kennemerland ,,maar op 5 januari gaan we terug naar Izmir. Zeg nooit nooit, maar ik zie me hier niet meer twaalf maanden achtereen wonen.''
Nilgün Yerli kwam op haar tiende met haar ouders naar Nederland. Vader had in 1980 in Friesland werk gevonden als leraar Turks, moeder pelde thuis garnalen. Toen Nilgün vijftien was, keerden haar ouders terug naar Turkije. Nilgün bleef. ,,Ik vond Nederland een sprookjesland. De mensen waren lief, hoffelijk, hulpvaardig. Pas veel later, na de geboorte van mijn zoon, realiseerde ik me dat het soms echt knokken was om te overleven. Sowieso ouderloos, maar ook nog eens als vrouw en als allochtoon. Niettemin heb ik me zelden gediscrimineerd gevoeld.''
Nog altijd houdt ze van Holland, al is het beter te spreken van haatliefde op afstand. Zoals zij het uitdrukt, is het laagland een klaagland geworden. Het viel haar man, die vijf jaar geleden in haar leven kwam, des te meer op. Hij komt uit Londen, heeft een Brits-Turkse achtergrond en werd na het overlijden van haar moeder Nilgüns nieuwe anker in het leven. ,,Weet je wat mijn man na enige tijd zei? Het lijkt in dit land alleen nog maar te gaan over Verdonk, Hirsi Ali, Geert Wilders en allochtonen.''
,,Inderdaad, ik kon me suf zappen, maar op elk kanaal zag ik wel een moslima of ging het over de Koran. Na de moord op Van Gogh ging minister Verdonk me toch een partij tekeer! Ik dacht: is het dan gek dat het volk massaal begint te schelden op moslims?! Dat een moslim Theo van Gogh heeft vermoord, rechtvaardigt nog niet om alle moslims over een kam te scheren.''
Ovatie
,,Mijn omkeerpunt was in Carré, op een Sinterklaasavond trad ik daar op voor tweeduizend mensen. Ik kreeg een staande ovatie. Dat was waar ik naar had gehunkerd, maar ik was ook moe. Moe van alles. Voelde me als een hamster die avond aan avond in een molentje had gerend. Op een gegeven moment zong ik in de voorstelling BangBang een lied over simpel leven. Elke keer als ik dat zong, dacht ik: ja, ik hou het publiek iets voor dat ik zelf niet nakom. Ik leefde om te werken in plaats van te werken om te leven. Ik moet hier uit, sprak ik mezelf toe, voordat ik verbitterd raak door de maatschappij.''
Turkije is ook niet alles. Geregeld maakt ze de vergelijking dat in Nederland alles recht voor z'n raap wordt gezegd, terwijl in haar vaderland het leugentje om bestwil regeert. ,,Zou je naar waarheid zeggen geen zin of geen tijd te hebben om te praten, dan vinden ze dat in Turkije in hoge mate onbeschoft. Ik zou de mensen daar choqueren met mijn in Holland aangeleerde eerlijkheid. Hoe anders dan anderen ik in Turkije ben, ondervond ik tijdens een diner. Aan tafel zat iemand die had gestudeerd in Genève, een ander in Londen en weer een ander in Amerika. Ik dacht dus met intellectuele mensen van doen te hebben.
Totdat zo'n vrouw mij onder het eten informeerde naar de besnijdenis van mijn zoontje. Ik antwoordde dat er geen plannen waren. Ik heb gezegd: 'Als hij het later zelf wil, is dat zijn keuze. Wij gaan niet kiezen voor hem.' Opeens werd de sfeer heel anders aan tafel. Onderweg naar huis, dat schokte mij misschien nog het meest, zei mijn man dat het misschien beter was geweest als ik mijn mening voor me had gehouden.''
Ze reageerde dat ze op het toneel en als columniste nooit anders had gedaan dan te zeggen wat ze dacht. De wederhelft wees erop dat de Turken aan tafel zich geraakt voelden omdat ze aan hun tradities was gekomen. Na een korte denkpauze vond ze daar wel wat in zitten. ,,Hoe ga ik hier overleven, begon ik me af te vragen. Ik sterf liever dan te moeten leven in angst, heb ik altijd gezegd. Nu ik een kind heb van tweeënhalf, dat mij nodig heeft en voor wie ik verantwoordelijk ben, durf ik dat niet meer zo hardop te schreeuwen.''
Haatmails
Ze was tien jaar als columniste verbonden aan Het Parool . Vlak voor haar vertrek naar Turkije voelde ze er alles voor er een punt achter te zetten. De haatmails en boze brieven die in reactie op haar columns kwamen, was ze meer dan beu. Hoofdredacteur Van Gruijthuizen wist Yerli van haar voornemen af te brengen. Verbijsterd was ze dan ook, toen niet veel later de samenwerking per e-mail alsnog werd opgezegd. ,,Het ga je goed, dag. Meer was het niet. Ik voelde me afgedankt. Mij had het essentieel geleken om als columniste vanuit Turkije in Nederland woonachtige buitenlanders die hun vaderland idealiseren de spiegel voor te houden. Ze duidelijk te maken dat het daar ook niet allemaal tiptop is. Dat ervaar je pas, als je daar bent.''
Na flirts met NRC Next en Trouw die op niets uitliepen, besloot ze de dagelijkse columns compleet met foto van de dag in eigen beheer te houden. In maart 2008 verschijnt Wie Ben Ik , waarin ze haar zoontje uitlegt hoe het leven in elkaar zit. Een halfjaar later komen de columns gebundeld in de boekhandel. Het boek gaat heten Weg van Nederland . ,,Klinkt heel dubbel, ja. Ik ben weg van Nederland in de zin dat ik er idolaat van ben, maar ik ben ook letterlijk weg van Nederland. Ik kom in 2009 wel terug met de voorstelling De Adem van Eva. Staat al aangekondigd op mijn website. Met het belerende Hollandse vingertje hebben mensen dit allochtoontje al gemaild dat Adam niet met een e maar met een a geschreven moet worden. Wat dat betreft is het heerlijk weg van Nederland te zijn, weg van dergelijke onverbeterlijke betweters.''
Nilgün Yerli weet wat het is om te hoppen tussen twee culturen. Op haar tiende kwam zij, geboren op 11 november 1969 in het Turkse Kirsehir, met haar ouders, broer en zus mee naar Heerenveen. Na vijf jaar keerde de familie terug naar Turkije, Nilgün bleef achter. Ze bezocht de kostschool in Steenwijkerwold, daarna de heao in Haarlem. Als vroeg zelfstandige meid kluste ze bij in de horeca, vormde met Inci Pamuk het cabaretduo Turkish Delight en ging na een ruzie op de solotoer met het programma 'Wat zeg ik?' Vele jaren later dronken Inci en zij het conflict af met een kop koffie. Nilgün Yerli liet veel van zichzelf en haar familie zien in het autobiografische werk De Garnalenpelster, verschenen in 2001. Binnenkort is de verfilming te verwachten. Op haar conto staan diverse cabaretprogramma's. Daarnaast schreef ze boeken en tien jaar lang columns voor Het Parool .
http://www.nd.nl/Document.aspx?document=nd_artikel&id=104988