Marsipulami
03-01-08, 22:03
Christenen buitengesloten van vredesproces
Een historische mijlpaal, noemde de Palestijnse leider Abbas de vredesbijeenkomst in Annapolis op 27 november. Ook de Israëlische premier Olmert was optimistisch, maar de euforie is inmiddels voorbij. Het is zonneklaar dat er zonder hulp van buiten geen vrede komt.
Ben van de Venn
Het Heilig Land. In veel gebeden en liederen zal het dezer dagen weer als decor van heilige gebeurtenissen genoemd worden. Voor diegenen die er wel eens geweest zijn, spreken de verwijzingen tot de verbeelding. Maar de actualiteit die via de media tot ons komt, is minder lieflijk. Van weinig gebieden dringen zoveel beelden van oorlog en geweld tot ons door als van de landstrook tussen de Middellandse Zee en de Jordaan. Vrede tussen Israël en de Palestijnen lijkt een verre utopie.
Maar dan ineens zijn er tekenen van een doorbraak. Op de marinebasis Annapolis, 50 kilometer buiten Washington, zaten 27 november onder auspiciën van de VS de Palestijnse leider Abbas en de Israëlische premier Olmert aan de onderhandelingstafel. Voor het eerst sinds 2000 ontmoetten de staatshoofden van Israël en de Palestijnse Gebieden elkaar in een direct gesprek. Vertegenwoordigers van zestien Arabische landen woonden de bijeenkomst bij. Zou het dan toch nog lukken een echt vredesproces op gang te brengen?
Foto: Reuters
De Franse president Nicolas Sarkozy ontving op 16 december in Parijs
de Palestijnse president Mahmoud Abbas.
De eerste resultaten waren veelbelovend. In een slotverklaring werd het voornemen vastgelegd dat er voor het eind van 2008 een Palestijnse staat moet komen. Verder zullen Israëlische en Palestijnse onderhandelaars vanaf nu elke twee weken bijeenkomen voor vervolgonderhandelingen. En daarbij zou het om de vijf tot nu toe angstvallig vermeden ‘heikele onderwerpen’ gaan, met als meest controversiële de toekomstige status van Jeruzalem. Iets minder heikel maar ook steeds omzeild zijn de overige vier punten: de Palestijnse vluchtelingen, ontruiming van de Israëlische nederzettingen, de grenzen van een toekomstige Palestijnse staat en verdeling van het schaarse water.
Afgezwakt enthousiasme
Commentatoren in de VS schamperden dat het enige doel was dat Annapolis geen faliekante mislukking zou worden. Ook Olmert, Abbas en Bush zwakten hun aanvankelijk enthousiasme af toen 27 november dichterbij kwam. Ineens heette het geen ‘conferentie’ meer, maar een ‘ontmoeting’.
De scepsis werd mede gevoed door de zwakke positie van de drie hoofdrolspelers Bush, Olmert en Abbas, zoals Bertus Hendriks op de website van de Wereldomroep uiteenzet. Bush’ ambtstermijn is tot nu toe totaal verkruimeld door de desastreuze gevolgen van de Irakoorlog. Olmert zou om tot een akkoord te komen met de Palestijnen concessies moeten doen die hij thuis moeilijk kan verkopen. Bovendien loopt er een corruptieonderzoek tegen hem. Abbas heeft weinig politieke macht na de verloren verkiezingen en de machtsgreep van Hamas in Gaza. Spottend wordt hij wel ‘de burgemeester van Ramallah’ genoemd. Maar juist door hun zwakke positie hebben ze alledrie een succes hard nodig, zeggen anderen.
Is de combinatie van een wankele positie en angst wel de goede voedingsbodem voor een vruchtbaar resultaat? De eerste vervolgonderhandelingen vonden op 12 december in West-Jeruzalem plaats met de vertrouwde stroeve sfeer en verwijten. De Israëlische plannen ruim driehonderd appartementen te bouwen in bezet Oost-Jeruzalem hebben kwaad bloed gezet bij de Palestijnse delegatie. Ook de inval in Gaza twee weken geleden, waarbij zes doden vielen, temperde de toeschietelijkheid. De Israëli’s waren op hun beurt boos over de aanhoudende beschieting van Israëlisch grondgebied met Quassamraketten vanuit Gaza. Er rolde nog een afspraak uit om elkaar na 17 december weer te ontmoeten, maar de oorspronkelijke euforie was flink gekrompen.
Vaticaans voorstel
De partijen komen er met zijn tweeën niet uit, zoveel is duidelijk. Neem Jeruzalem. Het is nauwelijks voorstelbaar dat Israël nog van zins is ooit het in 1967 bezette oostelijk deel af te staan aan de Palestijnen, die het hoofdstad van hun toekomstige staat willen maken. Met de geplande bouw van driehonderd appartementen aan de rand van het oostelijk deel van de stad wordt de omsingeling van Jeruzalem door joodse nederzettingen bijna compleet.
‘Oog om oog, tand om tand is heilloos’
De meeste westerse landen hebben hun ambassades in Tel Aviv, maar voor Israël blijft Jeruzalem ‘de ene en ondeelbare hoofdstad’ zoals het steevast luidt. Om de impasse te doorbreken kan het aloude voorstel van het Vaticaan uitstekend dienst doen: geef Jeruzalem een internationale status met vrije toegang tot de heilige plaatsen voor joden, moslims en katholieken. De nieuwe ambassadeur bij de Heilige Stoel van de Palestijnse PLO, die 10 december zijn opwachting maakte, drong er bij paus Benedictus op aan deze diplomatieke oplossing opnieuw kracht bij te zetten.
Pijnlijk
Ook een ander schijnbaar onoverkomelijk en pijnlijk onderwerp kan alleen maar opgelost worden door hulp van buitenaf. Volgens schattingen zijn er ruim 800.000 Palestijnse vluchtelingen. Ze wonen in kampen verspreid over Libanon, Syrië en Jordanië. De Palestijnen eisen dat deze vluchtelingen mogen terugkeren naar waarvan ze bij de stichting van Israel in 1948 zijn verdreven. De angst bij de Israëliërs is dat door de instroom van bijna een miljoen Arabische moslims, met hun grotere kindertal, Israël op termijn nauwelijks meer een joodse staat zal zijn.
Er is voor dit probleem een tussenoplossing geopperd. De vluchtelingen die destijds van huis en haard verdreven zijn, zouden financiële compensatie moeten krijgen en zo mogelijk woningen in Palestijns gebied. Maar daarvoor is geld nodig, veel geld. Al zou Israël natuurlijk, net als de Palestijnen nu aangeboden wordt, westerse steun kunnen zoeken.
Heilloos
Op een conferentie aan de pauselijke Gregoriana-universiteit in Rome spraken 11 december een katholiek priester en een joodse en islamitische wetenschapper over hun religieuze kijk op het Heilig Land. Naar hun mening mag de religieuze betekenis van het land niet buiten beschouwing blijven bij het debat tussen Israël en de Palestijnen. Een delegatie van Kerk in Nood bezocht van 30 november tot 8 december het Heilig Land. Zij vond dat “in dit land waar drie monotheïstische godsdiensten hun wortels hebben, de leerlingen van Christus geroepen zijn hun onmisbare bijdrage te leveren”.
De partijen komen er samen niet uit
Dat idee leeft ook bij de ca. 200.000 christenen ter plekke. Pater Peter Madros, Palestijn en verbonden aan het Latijnse patriarchaat van Jeruzalem (zie ook p.16) is er uitgesproken over. “Als christenen zijn wij ook deel van dit land”, stelt hij. “Maar wij verwerpen theocratische staten. Dus ook een islamitische staat Palestina. Daarin kunnen wij als christelijke Palestijnen niet echt christen zijn. Eveneens verwerpen wij de verkeerde joodse interpretatie van het Beloofde Land. Als God een volk land belooft, dan kan dat niet ten koste van anderen gaan. Het is jammer dat de moslims en de joden niet beseffen dat vrede en verzoening de sleutel zijn voor welke overeenkomst dan ook. Het principe van Christus is: bemin je vijanden en beantwoordt geweld niet met geweld. Het principe ‘oog om oog, tand om tand’ is heilloos.”
Bovendien, zegt pater Madros, zijn het in de jaren dertig, veertig en vijftig de christenen geweest die het krachtigst de Palestijnse zaak behartigden. “Maar helaas heeft men ons nooit een rol laten spelen, onder het mom dat wij een te kleine groep waren. Men vergeet dat wij hier zeven eeuwen voor de moslims waren. Cultureel zouden wij de brug moeten zijn tussen de joden en de moslims. Met de joden delen we 39 boeken van het Oude Testament, met de moslims delen wij de Arabische taal en erfenis. Toch heeft men ons in beide naties buitengesloten.”
Een historische mijlpaal, noemde de Palestijnse leider Abbas de vredesbijeenkomst in Annapolis op 27 november. Ook de Israëlische premier Olmert was optimistisch, maar de euforie is inmiddels voorbij. Het is zonneklaar dat er zonder hulp van buiten geen vrede komt.
Ben van de Venn
Het Heilig Land. In veel gebeden en liederen zal het dezer dagen weer als decor van heilige gebeurtenissen genoemd worden. Voor diegenen die er wel eens geweest zijn, spreken de verwijzingen tot de verbeelding. Maar de actualiteit die via de media tot ons komt, is minder lieflijk. Van weinig gebieden dringen zoveel beelden van oorlog en geweld tot ons door als van de landstrook tussen de Middellandse Zee en de Jordaan. Vrede tussen Israël en de Palestijnen lijkt een verre utopie.
Maar dan ineens zijn er tekenen van een doorbraak. Op de marinebasis Annapolis, 50 kilometer buiten Washington, zaten 27 november onder auspiciën van de VS de Palestijnse leider Abbas en de Israëlische premier Olmert aan de onderhandelingstafel. Voor het eerst sinds 2000 ontmoetten de staatshoofden van Israël en de Palestijnse Gebieden elkaar in een direct gesprek. Vertegenwoordigers van zestien Arabische landen woonden de bijeenkomst bij. Zou het dan toch nog lukken een echt vredesproces op gang te brengen?
Foto: Reuters
De Franse president Nicolas Sarkozy ontving op 16 december in Parijs
de Palestijnse president Mahmoud Abbas.
De eerste resultaten waren veelbelovend. In een slotverklaring werd het voornemen vastgelegd dat er voor het eind van 2008 een Palestijnse staat moet komen. Verder zullen Israëlische en Palestijnse onderhandelaars vanaf nu elke twee weken bijeenkomen voor vervolgonderhandelingen. En daarbij zou het om de vijf tot nu toe angstvallig vermeden ‘heikele onderwerpen’ gaan, met als meest controversiële de toekomstige status van Jeruzalem. Iets minder heikel maar ook steeds omzeild zijn de overige vier punten: de Palestijnse vluchtelingen, ontruiming van de Israëlische nederzettingen, de grenzen van een toekomstige Palestijnse staat en verdeling van het schaarse water.
Afgezwakt enthousiasme
Commentatoren in de VS schamperden dat het enige doel was dat Annapolis geen faliekante mislukking zou worden. Ook Olmert, Abbas en Bush zwakten hun aanvankelijk enthousiasme af toen 27 november dichterbij kwam. Ineens heette het geen ‘conferentie’ meer, maar een ‘ontmoeting’.
De scepsis werd mede gevoed door de zwakke positie van de drie hoofdrolspelers Bush, Olmert en Abbas, zoals Bertus Hendriks op de website van de Wereldomroep uiteenzet. Bush’ ambtstermijn is tot nu toe totaal verkruimeld door de desastreuze gevolgen van de Irakoorlog. Olmert zou om tot een akkoord te komen met de Palestijnen concessies moeten doen die hij thuis moeilijk kan verkopen. Bovendien loopt er een corruptieonderzoek tegen hem. Abbas heeft weinig politieke macht na de verloren verkiezingen en de machtsgreep van Hamas in Gaza. Spottend wordt hij wel ‘de burgemeester van Ramallah’ genoemd. Maar juist door hun zwakke positie hebben ze alledrie een succes hard nodig, zeggen anderen.
Is de combinatie van een wankele positie en angst wel de goede voedingsbodem voor een vruchtbaar resultaat? De eerste vervolgonderhandelingen vonden op 12 december in West-Jeruzalem plaats met de vertrouwde stroeve sfeer en verwijten. De Israëlische plannen ruim driehonderd appartementen te bouwen in bezet Oost-Jeruzalem hebben kwaad bloed gezet bij de Palestijnse delegatie. Ook de inval in Gaza twee weken geleden, waarbij zes doden vielen, temperde de toeschietelijkheid. De Israëli’s waren op hun beurt boos over de aanhoudende beschieting van Israëlisch grondgebied met Quassamraketten vanuit Gaza. Er rolde nog een afspraak uit om elkaar na 17 december weer te ontmoeten, maar de oorspronkelijke euforie was flink gekrompen.
Vaticaans voorstel
De partijen komen er met zijn tweeën niet uit, zoveel is duidelijk. Neem Jeruzalem. Het is nauwelijks voorstelbaar dat Israël nog van zins is ooit het in 1967 bezette oostelijk deel af te staan aan de Palestijnen, die het hoofdstad van hun toekomstige staat willen maken. Met de geplande bouw van driehonderd appartementen aan de rand van het oostelijk deel van de stad wordt de omsingeling van Jeruzalem door joodse nederzettingen bijna compleet.
‘Oog om oog, tand om tand is heilloos’
De meeste westerse landen hebben hun ambassades in Tel Aviv, maar voor Israël blijft Jeruzalem ‘de ene en ondeelbare hoofdstad’ zoals het steevast luidt. Om de impasse te doorbreken kan het aloude voorstel van het Vaticaan uitstekend dienst doen: geef Jeruzalem een internationale status met vrije toegang tot de heilige plaatsen voor joden, moslims en katholieken. De nieuwe ambassadeur bij de Heilige Stoel van de Palestijnse PLO, die 10 december zijn opwachting maakte, drong er bij paus Benedictus op aan deze diplomatieke oplossing opnieuw kracht bij te zetten.
Pijnlijk
Ook een ander schijnbaar onoverkomelijk en pijnlijk onderwerp kan alleen maar opgelost worden door hulp van buitenaf. Volgens schattingen zijn er ruim 800.000 Palestijnse vluchtelingen. Ze wonen in kampen verspreid over Libanon, Syrië en Jordanië. De Palestijnen eisen dat deze vluchtelingen mogen terugkeren naar waarvan ze bij de stichting van Israel in 1948 zijn verdreven. De angst bij de Israëliërs is dat door de instroom van bijna een miljoen Arabische moslims, met hun grotere kindertal, Israël op termijn nauwelijks meer een joodse staat zal zijn.
Er is voor dit probleem een tussenoplossing geopperd. De vluchtelingen die destijds van huis en haard verdreven zijn, zouden financiële compensatie moeten krijgen en zo mogelijk woningen in Palestijns gebied. Maar daarvoor is geld nodig, veel geld. Al zou Israël natuurlijk, net als de Palestijnen nu aangeboden wordt, westerse steun kunnen zoeken.
Heilloos
Op een conferentie aan de pauselijke Gregoriana-universiteit in Rome spraken 11 december een katholiek priester en een joodse en islamitische wetenschapper over hun religieuze kijk op het Heilig Land. Naar hun mening mag de religieuze betekenis van het land niet buiten beschouwing blijven bij het debat tussen Israël en de Palestijnen. Een delegatie van Kerk in Nood bezocht van 30 november tot 8 december het Heilig Land. Zij vond dat “in dit land waar drie monotheïstische godsdiensten hun wortels hebben, de leerlingen van Christus geroepen zijn hun onmisbare bijdrage te leveren”.
De partijen komen er samen niet uit
Dat idee leeft ook bij de ca. 200.000 christenen ter plekke. Pater Peter Madros, Palestijn en verbonden aan het Latijnse patriarchaat van Jeruzalem (zie ook p.16) is er uitgesproken over. “Als christenen zijn wij ook deel van dit land”, stelt hij. “Maar wij verwerpen theocratische staten. Dus ook een islamitische staat Palestina. Daarin kunnen wij als christelijke Palestijnen niet echt christen zijn. Eveneens verwerpen wij de verkeerde joodse interpretatie van het Beloofde Land. Als God een volk land belooft, dan kan dat niet ten koste van anderen gaan. Het is jammer dat de moslims en de joden niet beseffen dat vrede en verzoening de sleutel zijn voor welke overeenkomst dan ook. Het principe van Christus is: bemin je vijanden en beantwoordt geweld niet met geweld. Het principe ‘oog om oog, tand om tand’ is heilloos.”
Bovendien, zegt pater Madros, zijn het in de jaren dertig, veertig en vijftig de christenen geweest die het krachtigst de Palestijnse zaak behartigden. “Maar helaas heeft men ons nooit een rol laten spelen, onder het mom dat wij een te kleine groep waren. Men vergeet dat wij hier zeven eeuwen voor de moslims waren. Cultureel zouden wij de brug moeten zijn tussen de joden en de moslims. Met de joden delen we 39 boeken van het Oude Testament, met de moslims delen wij de Arabische taal en erfenis. Toch heeft men ons in beide naties buitengesloten.”