Bekijk Volledige Versie : De onverwachte wederopstanding van Keynes
DE ONVERWACHTE WEDEROPSTANDING VAN KEYNES
NRC 28 januari 2008, Alfred Kleinknecht
Plotseling blijkt stimuleren van de economie met extra consumptie ook voor rechts een middel om de economie uit het slop te halen, schrijft Alfred Kleinknecht. De onverwachte wederopstanding van Keynes
Wie schetst mijn verbazing. Op advies van de Amerikaanse Centrale Bank komt de regering Bush met een programma om de consumptie te stimuleren. Je waant je terug in de jaren zestig van de vorige eeuw. Toen leerden we op school dat een depressie als in de jaren dertig niet meer mogelijk was. Wij hadden nu immers de economische instrumenten die teruggaan op de Engelse econoom John Maynard Keynes. De theorie van Keynes hield de belofte in dat men met renteverlagingen en het vergroten van de staatschuld de economie kon stimuleren en depressies voorkomen. De theorie van Keynes werd na de Tweede Wereldoorlog de dominante doctrine onder economen. De hoge economische groei leek toen de juistheid van keynesiaans beleid te bevestigen.
Tijdens mijn studie economie in Berlijn, rond het midden van de jaren zeventig, bleek ineens dat het feest voorbij was. De economie haperde. De werkloosheid liep op. Tot overmaat van ramp kwam bij de stagnatie ook nog hoge inflatie, ‘stagflatie’ dus. Pogingen om de economie te stimuleren met keynesiaans beleid leken niet meer te werken. Grote macro-economische rekenmodellen die geïnspireerd waren door de theorie van Keynes makten ineens stevige voorspellingsfouten. Je kon als student economie op iedere hoek van de faculteit voelen dat het crisis was. Crisis in de economie én in de economische theorie. Boeiende tijden: onze docenten wisten het ook niet meer.
Door de crisis van het keynesianisme ontstond een vacuüm dat moest worden opgevuld. Links was men bezig met de herontdekking van Marx en Schumpeter. Rechts kwamen de volgelingen van Friedman en Hayek met hun propaganda voor het kortwieken van de overheid. Zo ongeveer alles moest worden geprivatiseerd. De sociale dienst moest liefst meteen dicht. Voor de armen hadden we toch de caritas? Friedman had een recept om de werkloosheid af te schaffen: schrap alle uitkeringen! Dat prikkelt de werkzoekenden tot creativiteit.
Ondanks allerlei theoretische verschillen tussen figuren als Friedman, Hayek of Barro was men rechts over één ding het altijd volmondig eens: de theorie van Keynes deugde van geen kant. De problemen waren er niet ondanks maar dankzij het Keynesianisme! Keynesiaans beleid verstoorde de werking van markten. Keynesiaanse economen lieten de staatschuld torenhoog oplopen. Keynesiaans beleid wakkerde de inflatie aan. Kortom, omwille van een gezonde economie moest ieder pleidooi voor keynesiaans beleid te vuur en te zwaard worden bestreden.
De antikeynesiaanse beweging heeft in de economische faculteiten stevig huisgehouden, in alle landen. De klinkende overwinning van rechts op het keynesianisme was ook politiek zeer betekenisvol. Keynes was immers de filosoof van het maakbare, sociaal verantwoorde kapitalisme. Keynes was de peetvader van de sociaal-democratie en van de sociale vleugel van de christen-democratie.
De nederlaag van het keynesianisme droeg ertoe bij dat dit soort partijen (en in het bijzonder de sociaal-democraten) door heel Europa in een staat van ideologische verwarring raakten. Deze ideologische verwarring was voor rechts heel belangrijk. Anders was hun streven naar het uitkleden van de welvaartstaat onbegonnen werk geweest.
Overigens was er op rechts altijd een opmerkelijke spanning tussen de leer en de werkelijkheid. Terwijl men keynesiaanse stimulering van de economie via een hogere staatschuld fel veroordeelde, hadden rechtse regeringen soms wel erg ‘keynesiaans’ ogende tekorten op hun begroting. Zo behoorden de financieringstekorten van het kabinet Van Agt-Wiegel tot de hoogste in de Nederlandse naoorlogse geschiedenis. Dit belette overigens de VVD niet om links bij andere gelegenheden van ‘potverteren’ te beschuldigen. Terwijl onder Clinton nog een stuk staatschuld werd afbetaald, joegen Reagan en Bush de staatschuld fors op. Maar dit kon men nog als ‘aanbodbeleid’ [supply side economics (http://en.wikipedia.org/wiki/Supply-side_economics), O. Y.] verkopen.
Nu komen president Bush en de voorzitter van de Fed, Bernanke, echter met ordinaire keynesiaanse vraagstimulering. Renteverlagingen en geldinjecties zijn nog politiek correct. Maar een tijdelijk fiscaal impuls van 145 miljard dollar om de consumptie te stimuleren en de conjunctuur te redden: dit is onversneden keynesianisme! Alleen een expliciet beroep op Keynes ontbreekt er nog.
Ik dacht altijd dat de overwinning op keynesiaans denken voor rechts strategisch ontzettend belangrijk was. Zo belangrijk dat in deze kringen het openlijk propageren van keynesiaans beleid, in welke vorm dan ook, vanzelfsprekend en voor altijd taboe zou zijn.
En nu dus deze openbaring. Wat een maakbaarheidsgeloof! Joop den Uyl laat u groeten. Hayek en Friedman draaien zich om in hun graf. Was het fanatisme waarmee rechts ooit het gedachtengoed van Keynes bestreed, alleen maar voor de bühne? Of is de nood van de kredietcrisis zo hoog dat men paniekvoetbal speelt en alle ideologische veren afschut? Wat een principeloos pragmatisme! Kent rechts, in het uur van de nood, echt geen schaamte meer?
Ik kijk reikhalzend uit naar de reacties van mijn neoliberale collega’s op de onverwachte terugkeer van Keynes – uitgerekend in hun liberale heilstaat!
Dr Alfred Kleinknecht is hoogleraar economie van innovatie aan de TU Delft.
Shemharosh
03-02-08, 18:01
het probleem is dat er geen sprake meer is van economie in de zin dat er een redelijke markt is.Het grote kapitaal heeft een monopolie op alles wat er aan toe doet en er zijn er zijn zo veel arbeiders die voor niks willen werken dus het enige wat er over blijft is de erfnis van de babyboomers en de spaargelden van de europeese welvaartstaten die nu aan het uitsterven zijn.Het is overduidelijk dat de huidige olie-dollar markt niet meer werkt in de internetsamenleving die al een feit is.....een crisis zoals die van 1929 is onvermijdelijk,niemand weet wanneer die plaats gaat vinden maar het zal me niet verbazen als die in Kenia of China begint en niet in de V.S. Want wat nu zien is dat de meerderheid van de mensheid in gefaalde staten leeft....misschien begint de crisis pas als het olympische vuur in Peking aangestoken wordt.
Geplaatst door Shemharosh
Het probleem is dat er geen sprake meer is van economie in de zin dat er een redelijke markt is. Het grote kapitaal heeft een monopolie op alles wat er aan toe doet en er zijn zo veel arbeiders die voor niks willen werken dus het enige wat er over blijft is de erfnis van de babyboomers en de spaargelden van de europeese welvaartstaten die nu aan het uitsterven zijn. Het is overduidelijk dat de huidige olie-dollar markt niet meer werkt in de internetsamenleving die al een feit is ..... een crisis zoals die van 1929 is onvermijdelijk, niemand weet wanneer die plaats gaat vinden maar het zal me niet verbazen als die in Kenia of China begint en niet in de V.S. Want wat nu zien is dat de meerderheid van de mensheid in gefaalde staten leeft .... misschien begint de crisis pas als het olympische vuur in Peking aangestoken wordt.
Ha, eindelijk een reactie op dit veelzeggende artikel, en nog een interessante reactie ook.
Shemharosh, wat jij “een redelijke markt” noemt zou ik nader omschrijven, maar ik kan dat idee helemaal volgen.
De actuele hypotheekcrisis vertoont zo te zien inderdaad overeenkomsten met de crisis van 1929 in de USA. Misschien ligt het aan de aard van het amerikaanse beestje dat ze dezelfde soort fout gemaakt hebben. "Live now, pay later".
De hypotheeksituatie in Nederland lijkt op die in de USA. Maar er is een groot verschil : die zuinige hollanders hebben flinke spaartegoeden achter de hand (€ 230 miljard nu, en dat is alleen spaarrekeningen) om eventuele moeilijkheden met hun hypotheken op te vangen.
Maar een lage conjunctuur in de USA slaat natuurlijk wel over naar de rest van de wereld.
Vind - op zoek naar een recept van mexicaanse kip voor mark61 - toevallig deze topic terug. Nog steeds actueel.
Friedman had een recept om de werkloosheid af te schaffen: schrap alle uitkeringen! Dat prikkelt de werkzoekenden tot creativiteit.
Hedendaagse neoliberale economische ideologie gaat hierin nog verder: onvrijwillige werkloosheid bestaat niet.
By means of rational expectations and real business cycle theory economists came to believe that the future was certain, that unemployment was voluntary and that numbers could substitute common sense. (...)
The New Classical economists developed the rational expectations hypothesis to demonstrate the uselessness and even harm of government interference with market processes. (...) Assume that everyone has perfect information about future events. (...) Wages and prices will adjust instantaneously to new conditions, because these conditions will have been anticipated and will already be incorporated in the prices which people charge and expect to pay for their services. (...) Moreover, because people are always at their prefered position, government efforts to improve their position will be ineffective. The bogey of involuntary or unwanted unemployment is banished. Such unemployment as is observed is a voluntary choice for leisure. Government should get out of the business of second-guessing private preferences.
This is the meaning of the rational expectations revolution.
uit R. Skidelsky, Keynes, the return of the master
Een vrije markteconomie is net zoiets als een ideaal gas.
Een sterk vereenvoudigd rekenmodel. Fysisch onmogelijk maar heel geschikt om systeemkarakteristieken uit te zoeken.
Goede vergelijking, roerend mee eens en nuttig, maar het kan wel te ver gaan. De rational expectations hypothesis (reh) vat economische subjecten op als Laplace's ideale waarnemers.
Since all agents were assumed to be rational and equiped with the same information, it followed that the whole economy could be treated as the outcome of the decisions of one individual. And it made the mathematics much easier.
(vgl. H.P.Pas: een sterk vereenvoudigd rekenmodel)
Dit leidt tot een onverwacht en voor neoliberalen wellicht ongewenst resultaat:
However, although REH economists were concerned to make the case for unfettered markets, REH is also the answer to the central planner's dream. (...) A single Platonic guardian would make no mistakes.
Deze manier van economie bedrijven vat ik samen als vereenzelviging van ideaal en werkelijkheid, de grootste fout in heersende economische theorie, die daarmee tot ideologische leugen verwordt - en inmiddels van meer kanten onder zware druk staat.
.
DE ONVERWACHTE WEDEROPSTANDING VAN KEYNES
NRC 28 januari 2008, Alfred Kleinknecht
Plotseling blijkt stimuleren van de economie met extra consumptie ook voor rechts een middel om de economie uit het slop te halen, schrijft Alfred Kleinknecht. De onverwachte wederopstanding van Keynes
Wie schetst mijn verbazing. Op advies van de Amerikaanse Centrale Bank komt de regering Bush met een programma om de consumptie te stimuleren. Je waant je terug in de jaren zestig van de vorige eeuw. Toen leerden we op school dat een depressie als in de jaren dertig niet meer mogelijk was. Wij hadden nu immers de economische instrumenten die teruggaan op de Engelse econoom John Maynard Keynes. De theorie van Keynes hield de belofte in dat men met renteverlagingen en het vergroten van de staatschuld de economie kon stimuleren en depressies voorkomen. De theorie van Keynes werd na de Tweede Wereldoorlog de dominante doctrine onder economen. De hoge economische groei leek toen de juistheid van keynesiaans beleid te bevestigen.
Tijdens mijn studie economie in Berlijn, rond het midden van de jaren zeventig, bleek ineens dat het feest voorbij was. De economie haperde. De werkloosheid liep op. Tot overmaat van ramp kwam bij de stagnatie ook nog hoge inflatie, ‘stagflatie’ dus. Pogingen om de economie te stimuleren met keynesiaans beleid leken niet meer te werken. Grote macro-economische rekenmodellen die geïnspireerd waren door de theorie van Keynes makten ineens stevige voorspellingsfouten. Je kon als student economie op iedere hoek van de faculteit voelen dat het crisis was. Crisis in de economie én in de economische theorie. Boeiende tijden: onze docenten wisten het ook niet meer.
Door de crisis van het keynesianisme ontstond een vacuüm dat moest worden opgevuld. Links was men bezig met de herontdekking van Marx en Schumpeter. Rechts kwamen de volgelingen van Friedman en Hayek met hun propaganda voor het kortwieken van de overheid. Zo ongeveer alles moest worden geprivatiseerd. De sociale dienst moest liefst meteen dicht. Voor de armen hadden we toch de caritas? Friedman had een recept om de werkloosheid af te schaffen: schrap alle uitkeringen! Dat prikkelt de werkzoekenden tot creativiteit.
Ondanks allerlei theoretische verschillen tussen figuren als Friedman, Hayek of Barro was men rechts over één ding het altijd volmondig eens: de theorie van Keynes deugde van geen kant. De problemen waren er niet ondanks maar dankzij het Keynesianisme! Keynesiaans beleid verstoorde de werking van markten. Keynesiaanse economen lieten de staatschuld torenhoog oplopen. Keynesiaans beleid wakkerde de inflatie aan. Kortom, omwille van een gezonde economie moest ieder pleidooi voor keynesiaans beleid te vuur en te zwaard worden bestreden.
De antikeynesiaanse beweging heeft in de economische faculteiten stevig huisgehouden, in alle landen. De klinkende overwinning van rechts op het keynesianisme was ook politiek zeer betekenisvol. Keynes was immers de filosoof van het maakbare, sociaal verantwoorde kapitalisme. Keynes was de peetvader van de sociaal-democratie en van de sociale vleugel van de christen-democratie.
De nederlaag van het keynesianisme droeg ertoe bij dat dit soort partijen (en in het bijzonder de sociaal-democraten) door heel Europa in een staat van ideologische verwarring raakten. Deze ideologische verwarring was voor rechts heel belangrijk. Anders was hun streven naar het uitkleden van de welvaartstaat onbegonnen werk geweest.
Overigens was er op rechts altijd een opmerkelijke spanning tussen de leer en de werkelijkheid. Terwijl men keynesiaanse stimulering van de economie via een hogere staatschuld fel veroordeelde, hadden rechtse regeringen soms wel erg ‘keynesiaans’ ogende tekorten op hun begroting. Zo behoorden de financieringstekorten van het kabinet Van Agt-Wiegel tot de hoogste in de Nederlandse naoorlogse geschiedenis. Dit belette overigens de VVD niet om links bij andere gelegenheden van ‘potverteren’ te beschuldigen. Terwijl onder Clinton nog een stuk staatschuld werd afbetaald, joegen Reagan en Bush de staatschuld fors op. Maar dit kon men nog als ‘aanbodbeleid’ [supply side economics (http://en.wikipedia.org/wiki/Supply-side_economics), O. Y.] verkopen.
Nu komen president Bush en de voorzitter van de Fed, Bernanke, echter met ordinaire keynesiaanse vraagstimulering. Renteverlagingen en geldinjecties zijn nog politiek correct. Maar een tijdelijk fiscaal impuls van 145 miljard dollar om de consumptie te stimuleren en de conjunctuur te redden: dit is onversneden keynesianisme! Alleen een expliciet beroep op Keynes ontbreekt er nog.
Ik dacht altijd dat de overwinning op keynesiaans denken voor rechts strategisch ontzettend belangrijk was. Zo belangrijk dat in deze kringen het openlijk propageren van keynesiaans beleid, in welke vorm dan ook, vanzelfsprekend en voor altijd taboe zou zijn.
En nu dus deze openbaring. Wat een maakbaarheidsgeloof! Joop den Uyl laat u groeten. Hayek en Friedman draaien zich om in hun graf. Was het fanatisme waarmee rechts ooit het gedachtengoed van Keynes bestreed, alleen maar voor de bühne? Of is de nood van de kredietcrisis zo hoog dat men paniekvoetbal speelt en alle ideologische veren afschut? Wat een principeloos pragmatisme! Kent rechts, in het uur van de nood, echt geen schaamte meer?
Ik kijk reikhalzend uit naar de reacties van mijn neoliberale collega’s op de onverwachte terugkeer van Keynes – uitgerekend in hun liberale heilstaat!
Dr Alfred Kleinknecht is hoogleraar economie van innovatie aan de TU Delft.
keynesianism is the only solution for u guys temporarily if u do not wanna apply some highly superior islamic economics at least :
u will discover soon enough that the latter is the best solution ever
http://www.youtube.com/watch?v=f6iFFs0l3fs&playnext=1&list=PLEF76CC27466F868D
http://www.islamicity.com/archive/action.lasso.asp?-database=services&-layout=new&-response=search.asp&-error=error.asp&-op=eq&Category1=Business_And_Finance&-op=eq&Flag=A&-token=Finance&-SortField=Pdate&-SortOrder=descending&-maxRecords=25&-search
In the meanwhile , good luck
keynesianism is the only solution for u guys temporarily if u do not wanna apply some highly superior islamic economics at least :
u will discover soon enough that the latter is the best solution ever
Dat zullen we nooit ontdekken want daar beginnen we niet aan. We hebben wel gezien hoe de islamitische wereld de afgelopen zes eeuwen ermee in het slop is geraakt,en een beslissende achterstand op het westen heeft opgelopen.
Dat zullen we nooit ontdekken want daar beginnen we niet aan. We hebben wel gezien hoe de islamitische wereld de afgelopen zes eeuwen ermee in het slop is geraakt,en een beslissende achterstand op het westen heeft opgelopen.
Je zegt het goed... Dat was in de afkalvende periode... Niet de beste... Dat weet je wel... Maar als ZIONIST siert het je om alles ontkennend te bejegenen... Het bevestigt alleen wat je van een zionist mag verwachten...
'Wereldeconomie in gevaar'
ANP / NU.nl zondag 25 december 2011
PARIJS - De wereldeconomie is in gevaar. Daarom moet Europa met één stem spreken en een beter tijdschema opstellen om de schuldencrisis aan te pakken. Dat zei het hoofd van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), Christine Lagarde in een interview met de krant Journal du Dimanche, dat zondag is gepubliceerd.
Volgens Lagarde zijn de afspraken die de Europese leiders op de top van begin december hebben gemaakt niet gedetailleerd genoeg en tegelijkertijd te gecompliceerd. "Beleggers wachten op duidelijkheid'', aldus de IMF-topvrouw. "Mooie principes maken weinig indruk''.
Ook de grote opkomende economieën, zoals Rusland, China en Brazilië, worden geraakt door de Europese problemen. "Deze landen zullen lijden onder de instabiliteit'', denkt Lagarde.
Coalities
Een belangrijk deel van het Europese probleem is dat in veel landen het protectionisme als een reflex de kop opsteekt. Daardoor is het moeilijk om "internationale coalities te smeden''.
Lagarde zei vorige week nog dat de voorspelling van het IMF van een groei van 4 procent voor de wereldeconomie in 2012 mogelijk zal worden verlaagd. Zij gaf toen geen indicatie voor een nieuwe verwachting.
"Beleggers wachten op duidelijkheid'', aldus de IMF-topvrouw.
"Beleggers wachten op duidelijkheid"? De mensen in Europa wachten op duidelijkheid.
Bij te geringe private investeringen kan de staat investeren, weten we sinds Keynes, mits op een verantwoorde manier.
(Daarom lijkt beperking van de staatsschuld tot 3% in het EU-verdrag me niet goed; het hangt van de oorzaken en omstandigheden af).
Een belangrijk deel van het Europese probleem is dat in veel landen het protectionisme als een reflex de kop opsteekt.
(Voor ontwikkelingslanden was weloverwogen bescherming van de economie juist goed, hun economieën hebben op diverse manieren te lijden gehad van neoliberale economische politiek van bijvoorbeeld het IMF).
Nog belangrijker is dat kapitaalmarkten weer krachtig gereguleerd worden.
In de afgelopen 30 jaar hebben veel private investeerders wereldwijd geprofiteerd van economische crises, en daarom ook crises verergerd. Dit was vaak pseudolegale roof. Het IMF weigerde steun tenzij regeringen privatiseerden, hun budgetten en belansting verlaagden en hun markten dereguleerden en openstelden. De regeringen waren genoopt dat te doen of lieten zich door IMF-marktideologen aanpraten dat ze het moesten doen; democratie werd overgeslagen.
Yukos heeft meer olie dan Koeweit en heeft een opbrengst van ongeveer € 2,8 miljard per jaar; zn rechtsvoorganger is in 1997 voor € 300 miljoen verkocht.
Ik pleit voor wereldwijde onteigening van deze pseudolegaal verworven bedrijven en winsten, zowel ten laste van corporaties als van privévermogens, en voor teruggave en herinvestering ervan. Dat is economische groei en job creation.
Ter rechtvaardiging hiervan voer ik het zgn. "beginsel van rectificatie" aan, het derde rechtvaardigheidsbeginsel in Robert Nozicks Anarchy, state and utopia. Dat is libertarisme - een waar genoegen om een rechtvaardigheidsbeginsel van libertarisme tegen gevolgen van neoliberalisme te hanteren.
.
'Wereldeconomie in gevaar'
ANP / NU.nl zondag 25 december 2011
Dankzij Keynes :)
Dankzij Keynes :)
Argumenten graag! Kan ze van jou niet raden, je lijkt me te pienter voor standaard domme gemeenplaatsen.
Daartegenover stel ik: door laisser faire kapitalisme, aka nieuwe klassieke economie, aka neoliberalisme.
Empirische aanwijzing: tijdens de Bretton Woods-periode - formeel de jaren 1951-1973 - voerden landen economische politiek in de stijl van Keynes. In de jaren daarna, met name sinds 1980, voeren landen neoliberale economische politiek volgens de "Washington consensus".
Tijdens de Bretton Woods periode zijn geen recessies van de wereldeconomie volgens de definitie van het IMF voorgekomen. In de periode daarna zijn 6 recessies voorgekomen, gedurende in totaal 16 jaar (als je de eerste recessie na Bretton Woods, die twee jaar duurde, tot een overgangsperiode rekent, blijven er 14 jaar over, waarbij de actuele recessie voortduurt).
Bij oordelen dienen we niet alleen naar empirische feiten te kijken, maar het ook te beredeneren, athans verklaren.
Lijkt mij goed verklaarbaar waarom laisser faire op financiële markten niet werkt.
thing 22
Financial markets need to become less, not more, efficient
What they tell you
The rapid development of the financial markets has enabled us to allocate and reallocate resources swiftly. This is why the US, the UK, Ireland and some other capitalist economies that have liberalized and opened up their financial markets have done so well in the last three decades. Liberal financial markets give an economy the ability to respond quickly to changing opportunities, thereby allowing it to grow faster.
True, some of the excesses of the recent period have given finance a bad name. However, we should not rush into restraining financial markets simply because of this one-in-a-century financial crisis that no one could have predicted, however bad it may be, as the efficiency of its financial markets is the key to a nation's prosperity.
What they don't tell you
The problem with financial markets today is that they are too efficient. With recent financial "innovations" that have produced so many new financial instruments, the financial sector has become more efficient in generating profits for itself in the short run. However, as seen in the 2008 global crisis, these new financial assets have made the overall economy, as well as the financial system itself, much more unstable.
Moreover, given the liquidity of their assets, the holders of financial assets are too quick to respond to change, which makes it difficult for real-sector companies to secure the 'patient capital' that they need for long-term development. The speed gap between the financial sector and the real sector needs to be reduced, which means that the financial market needs to be deliberately made less efficient.
Ha-Joon Chang, 23 things they don't tell you about capitalism
Het bovenstaande is een samenvatting van ding 22.
.
Argumenten graag! Kan ze van jou niet raden, je lijkt me te pienter voor standaard domme gemeenplaatsen.
Daartegenover stel ik: door laisser faire kapitalisme, aka nieuwe klassieke economie, aka neoliberalisme.
Empirische aanwijzing: tijdens de Bretton Woods-periode - formeel de jaren 1951-1973 - voerden landen economische politiek in de stijl van Keynes. In de jaren daarna, met name sinds 1980, voeren landen neoliberale economische politiek volgens de "Washington consensus".
Tijdens de Bretton Woods periode zijn geen recessies van de wereldeconomie volgens de definitie van het IMF voorgekomen.
[/COLOR]
De formele goud standaard tot '73 zorgde er voor dat er nog enigzins een limiet op het geld printen bestond; mijn argument is dat ondanks keyniaans geld uitgeven tijdens recessies door overheden ipv het liquideren van schulden, er geen grootschalige wereld recessies waren. Maar toen de goud standaard definitief in de prullebak is gegooid daarna ging het pas echt mis. Na de val van Sovjet Unie is er in westen grootschalig op de pof geleefd door middel van geld printen en over de kop overheids uitgaven, grotendeels gebaseerd op het idee dat Keynes geen fout kon doen.
En nu zitten we dus met de gebakken peren, vrij elk Westers land kamt met enorme schulden, en elk recessie uit vergroot die schulden ten opzichtte van de GDP. Barack Obama heeft geprobeerd Keyniaans geld uit geven, 700 miljard dollar in 2009, het heeft vrijwel geen positief effect gehad op de economie, maar het heeft de Amerikaanse belastingbetaler opgezadeld met een enorme rekening (niet dat Barack de enige schuldige daaraan is, de oorlogen, de TARP bailout zijn, zijn fout niet tenslotte).
Maw, fractioneel bankieren zonder goud standaard, heeft geleid tot een economische situatie dat ons vele jaren zal kosten om op te lossen (als het al mogelijk is*), het beste zou zijn als de schulden zouden liquideren en de overheids uitgave zouden verminderen zodat er ook geen schulden meer bijkomen. Dit zal pijn lijden worden, immers een groot aantal schulden die worden gehouden door pensioenfondsen en banken, en ja dat is dus deels ons geld.
Maar uiteindelijk moeten we af van het idee van fractioneel bankieren en geld printen, we moeten een nieuw idee creeeren van wat geld precies is. Wat een ding is dat zeker is (voor mij) dat geld printen en fractioneel bankieren creert artificiele bubbels, slechte investering, en enorm risico neming met andermans geld.
Daar.
* nog even een toevoeging, een van de redenen dat mijns inziens de economische crisis nu plaats vindt, is omdat we aangekomen zijn bij piek-olie, aangezien onze economie grotendeels gebaseerd is op olie winning/gebruik en we aankomen zijn bij de piek van olie winning, is er geen plaats meer voor groei in de olie gebaseerde economie. Dat er desondanks groei plaats vindt in bijvoorbeeld China, is omdat China het geld heeft om op te bieden tegen de Westerse landen om olie te krijgen, maar deze groei gaat ten kostte van Westerse landen.
De formele goud standaard tot '73 zorgde er voor dat er nog enigzins een limiet op het geld printen bestond; mijn argument is dat ondanks keyniaans geld uitgeven tijdens recessies door overheden ipv het liquideren van schulden, er geen grootschalige wereld recessies waren. Maar toen de goud standaard definitief in de prullebak is gegooid daarna ging het pas echt mis. Na de val van Sovjet Unie is er in westen grootschalig op de pof geleefd door middel van geld printen en over de kop overheids uitgaven, grotendeels gebaseerd op het idee dat Keynes geen fout kon doen.
En nu zitten we dus met de gebakken peren, vrij elk Westers land kamt met enorme schulden, en elk recessie uit vergroot die schulden ten opzichtte van de GDP. Barack Obama heeft geprobeerd Keyniaans geld uit geven, 700 miljard dollar in 2009, het heeft vrijwel geen positief effect gehad op de economie, maar het heeft de Amerikaanse belastingbetaler opgezadeld met een enorme rekening (niet dat Barack de enige schuldige daaraan is, de oorlogen, de TARP bailout zijn, zijn fout niet tenslotte).
Maw, fractioneel bankieren zonder goud standaard, heeft geleid tot een economische situatie dat ons vele jaren zal kosten om op te lossen (als het al mogelijk is*), het beste zou zijn als de schulden zouden liquideren en de overheids uitgave zouden verminderen zodat er ook geen schulden meer bijkomen. Dit zal pijn lijden worden, immers een groot aantal schulden die worden gehouden door pensioenfondsen en banken, en ja dat is dus deels ons geld.
Maar uiteindelijk moeten we af van het idee van fractioneel bankieren en geld printen, we moeten een nieuw idee creeeren van wat geld precies is. Wat een ding is dat zeker is (voor mij) dat geld printen en fractioneel bankieren creert artificiele bubbels, slechte investering, en enorm risico neming met andermans geld.
Daar.
* nog even een toevoeging, een van de redenen dat mijns inziens de economische crisis nu plaats vindt, is omdat we aangekomen zijn bij piek-olie, aangezien onze economie grotendeels gebaseerd is op olie winning/gebruik en we aankomen zijn bij de piek van olie winning, is er geen plaats meer voor groei in de olie gebaseerde economie. Dat er desondanks groei plaats vindt in bijvoorbeeld China, is omdat China het geld heeft om op te bieden tegen de Westerse landen om olie te krijgen, maar deze groei gaat ten kostte van Westerse landen.
Bedankt voor je reactie.
:chinees: Als ik je verhaal goed begrijp (en de olie even buiten beschouwing laat) zit het dus zo:
De goudstandaard (en de vaste wisselkoersen van Bretton Woods?) zorgden ervoor dat de geldvoorraad niet te groot werd door geld te drukken, en overheden dat geld dus niet konden uitgeven en staatsschulden scheppen. Daarom ging het in die jaren goed – niet dankzij “Keynes” maar ondanks “Keynes”.
Sinds de goudstandaard is losgelaten, drukken overheden teveel geld, zodat er teveel geld is ten opzichte van de reële economie, geven overheden teveel geld uit en scheppen ze staatsschulden – door Keynes denken ze ten onrechte dat dat kan.
De recessies sinds de jaren '70 liggen dus aan een combinatie van factoren:
– te grote staatsschulden, door teveel geld uitgeven, onder invloed van Keynes' economische ideeën, mogelijk gemaakt door teveel geld te drukken, op zijn beurt mogelijk gemaakt door het loslaten van de goudstandaard;
– in de particuliere sector bubbels en slechte investeringen, eveneens mogelijk gemaakt doordat er teveel geld is ten opzichte van de reële economie.
Is dat hoe het in elkaar zit?
:chinees: De rol van Keynes' economische theorie is me nog niet duidelijk. Dus hoe recessies daaraan liggen.
Heb idd gelezen dat economische politiek in de stijl van Keynes in de loop van de jaren '60 “overmoedig” werd. Overheden kunnen onder invloed van Keynes geneigd zijn te gemakkelijk, overmoedig, onweloverwogen geld uit te geven.
Echter, sinds omstreeks 1980 is monetarisme invloedrijker dan Keynes, en volgens monetarisme dienen we conjunctuur te beïnvloeden door de geldvoorraad te variëren.
De VS gingen over op supply side economics, met grote belastingverlagingen aan de aanbodszijde ten bate van investeringen. De hoge staatsschuld in de VS is mede te wijten aan die belastingverlagingen.
De Washington consensus heeft sinds 1980 in veel landen op grote schaal schrappen van overheidsprogramma's en budgets afgedwongen.
Aanhangers van al deze ideeën wijzen Keynes juist af.
De hypotheekcrisis en kredietcrisis in de VS zijn speculatiecrises. Teveel geld, bubbel, teveel risico, bubbel knapt.
Ook de crisis in Azië in 1997-1998 is ontstaan door speculatie, die mogelijk was omdat onder druk van de Washington consensus financiële markten ontregeld (“geliberaliseerd”) waren. Het IMF concludeerde dat de crisis in twee van de zwaarst getroffen landen, Zuid Korea en Indonesië, niet aan te hoge overheidsuitgaven lag.
De eurocrisis is inderdaad ontstaan door de te grote griekse staatsschuld, die verborgen is – te weinig controle.
Hoe zie je de rol van Keynes' economische theorie dan, in het licht van dit alles?
.