naam
23-05-08, 07:21
Moslimradicalen en rechtse radicalen hebben meer gemeen dan ze zelf of wij denken, vond onderzoekster Amy-Jane Gielen.
Addie Schulte
In Slotervaart bestudeerde ze activiteiten die radicalisering moeten tegengaan. En ze sprak met extreem rechtse jongeren uit Almere die een kraakpand hadden bestormd.
Politicoloog Amy-Jane Gielen (23) combineerde onderzoek naar radicalisering in islamitische en extreem rechtse kringen voor haar afstudeerscriptie. Die scriptie kwam vandaag uit als boek onder de titel Radicalisering en identiteit.
Slotervaart lag als studieterrein voor de hand, want daar werden de eerste activiteiten tegen radicalisering ondernomen. In dezelfde periode werd een groepje radicaal rechtse Almeerse jongeren aangehouden. Gielen zocht contact met hen om te achterhalen hoe ze radicaal waren geworden.
Ze verdiepte zich in de ideologie van de extreem rechtse beweging Voorpost en kwam erachter dat er naast de in het oog springende verschillen veel overeenkomsten waren met de denkbeelden van radicale moslimjongeren. "Ze zijn tegen globalisering, tegen drugs, tegen alle immoraliteit van de samenleving." Beide groeperingen hebben een afkeer van de VS en homoseksualiteit. En ze voelen zich gemarginaliseerd en uitgesloten en reageren daar in het uiterste geval met geweld op.
Ook in de persoonlijkheid van de radicalen was veel overeenstemming. Hun politieke voorkeur bepaalt hun hele identiteit. Ze zijn steeds nationaalsocialist dan wel 'zuivere moslim'. Dat bepaalt hun hele leven.
Bepaalde gebeurtenissen of omstandigheden, zoals de aanslagen van 11 september of de aanwezigheid van migranten, kunnen jongeren het radicale pad op sturen. Aan die zaken is vaak weinig te veranderen. Dus zegt ze: "Leer die jongeren in Venray maar dat de multiculturele samenleving een onomkeerbare realiteit is. Leer moslimjongeren dat Hirsi Ali en Theo van Gogh het recht hadden om Submission te maken."
Radicalisering is de uitkomst van een zoektocht naar identiteit, is haar conclusie. Toegegeven, identiteit is een containerbegrip, maar in ieder geval is er de mogelijkheid voor de overheid en anderen om er invloed op uit te oefenen.
Dan moet die wel herkend worden. Volgens Gielen wordt rechtse radicalisering niet serieus genomen. De AIVD concludeerde een paar jaar geleden dat de zogeheten Lonsdalers geen politieke ideologie nastreefden. De beweging werd gekenschetst als een jeugdcultuur. Daardoor is over radicalisering in deze groepen minder bekend dan die bij moslimjongeren.
In Slotervaart schoof Gielen aan bij de 'interreligieuze dialoog' waarin christenen en moslims over geloofszaken spraken. In de gesprekken kwamen de verschillen, maar ook de overeenkomsten tussen de religies naar voren. Volgens Gielen was het succesvol.
"Er waren orthodoxe moslims bij, die al sterk in wij-zijcategorieën dachten en vonden dat alle christenen moslim moesten worden. In religieus opzicht waren ze fundamentalistisch, in theorie hadden ze ook politiek kunnen radicaliseren."
Een ander initiatief waren de 'socratische gesprekken' onder leiding van een jongerenimam. Aanvankelijk waren er aparte ruimtes voor mannen en vrouwen, op aandrang van een groep orthodoxe moslima's die iedere zondag lezingen aanhoorde van hun informele leidster. Maar het was belangrijk deze groep erbij te houden, en dus vond Gielen het terecht dat aan deze voorwaarde werd voldaan.
Later verklaarde de moskee deze vrouw en haar groep ongewenst, vooral uit vrees in verband gebracht te worden met een radicale groep. Gielen had liever gezien dat de vrouwen erbij waren gebleven.
De groep kreeg wel een training 'identiteitsontwikkeling en weerbaarheid'. Gielen heeft die ook onderzocht. "Dat heeft laten zien dat mensen die al heel ver heen zijn nog te redden zijn."
Deze twee initiatieven vonden vooral in de moskee plaats. Daarna zijn er andere activiteiten bij gekomen. Dat is goed, zegt Gielen. "Als overheid moet je niet op religie gaan zitten. Het gaat om competenties en vaardigheden. Mensen moeten vragen durven stellen. Dan worden ze te kritisch voor een orthodoxe vorm van religie. Veel jongeren beheersen die vaardigheden niet, scholen falen om hen die aan te leren."
Amsterdam en vooral Slotervaart lopen voorop bij de bestrijding van radicalisering; volgens Gielen kan de overheid nog veel meer doen. In radio- en tv spotjes wordt beweerd dat 200.000 mensen zich inzetten tegen terrorisme, maar de reclassering liet de Almeerse jongeren aan hun lot over toen ze vrijkwamen.
Volgens haar wordt ten onrechte alleen geprobeerd te voorkomen dat jongeren radicaal worden. Ook als ze al radicaal zijn of na een gevangenisstraf moet er meer gebeuren. Andere landen zijn daar al verder mee.
Amy-Jane Gielen, Radicalisering en identiteit. Radicale rechtse en moslimjongeren vergeleken. Aksant, Euro 19.
Addie Schulte
In Slotervaart bestudeerde ze activiteiten die radicalisering moeten tegengaan. En ze sprak met extreem rechtse jongeren uit Almere die een kraakpand hadden bestormd.
Politicoloog Amy-Jane Gielen (23) combineerde onderzoek naar radicalisering in islamitische en extreem rechtse kringen voor haar afstudeerscriptie. Die scriptie kwam vandaag uit als boek onder de titel Radicalisering en identiteit.
Slotervaart lag als studieterrein voor de hand, want daar werden de eerste activiteiten tegen radicalisering ondernomen. In dezelfde periode werd een groepje radicaal rechtse Almeerse jongeren aangehouden. Gielen zocht contact met hen om te achterhalen hoe ze radicaal waren geworden.
Ze verdiepte zich in de ideologie van de extreem rechtse beweging Voorpost en kwam erachter dat er naast de in het oog springende verschillen veel overeenkomsten waren met de denkbeelden van radicale moslimjongeren. "Ze zijn tegen globalisering, tegen drugs, tegen alle immoraliteit van de samenleving." Beide groeperingen hebben een afkeer van de VS en homoseksualiteit. En ze voelen zich gemarginaliseerd en uitgesloten en reageren daar in het uiterste geval met geweld op.
Ook in de persoonlijkheid van de radicalen was veel overeenstemming. Hun politieke voorkeur bepaalt hun hele identiteit. Ze zijn steeds nationaalsocialist dan wel 'zuivere moslim'. Dat bepaalt hun hele leven.
Bepaalde gebeurtenissen of omstandigheden, zoals de aanslagen van 11 september of de aanwezigheid van migranten, kunnen jongeren het radicale pad op sturen. Aan die zaken is vaak weinig te veranderen. Dus zegt ze: "Leer die jongeren in Venray maar dat de multiculturele samenleving een onomkeerbare realiteit is. Leer moslimjongeren dat Hirsi Ali en Theo van Gogh het recht hadden om Submission te maken."
Radicalisering is de uitkomst van een zoektocht naar identiteit, is haar conclusie. Toegegeven, identiteit is een containerbegrip, maar in ieder geval is er de mogelijkheid voor de overheid en anderen om er invloed op uit te oefenen.
Dan moet die wel herkend worden. Volgens Gielen wordt rechtse radicalisering niet serieus genomen. De AIVD concludeerde een paar jaar geleden dat de zogeheten Lonsdalers geen politieke ideologie nastreefden. De beweging werd gekenschetst als een jeugdcultuur. Daardoor is over radicalisering in deze groepen minder bekend dan die bij moslimjongeren.
In Slotervaart schoof Gielen aan bij de 'interreligieuze dialoog' waarin christenen en moslims over geloofszaken spraken. In de gesprekken kwamen de verschillen, maar ook de overeenkomsten tussen de religies naar voren. Volgens Gielen was het succesvol.
"Er waren orthodoxe moslims bij, die al sterk in wij-zijcategorieën dachten en vonden dat alle christenen moslim moesten worden. In religieus opzicht waren ze fundamentalistisch, in theorie hadden ze ook politiek kunnen radicaliseren."
Een ander initiatief waren de 'socratische gesprekken' onder leiding van een jongerenimam. Aanvankelijk waren er aparte ruimtes voor mannen en vrouwen, op aandrang van een groep orthodoxe moslima's die iedere zondag lezingen aanhoorde van hun informele leidster. Maar het was belangrijk deze groep erbij te houden, en dus vond Gielen het terecht dat aan deze voorwaarde werd voldaan.
Later verklaarde de moskee deze vrouw en haar groep ongewenst, vooral uit vrees in verband gebracht te worden met een radicale groep. Gielen had liever gezien dat de vrouwen erbij waren gebleven.
De groep kreeg wel een training 'identiteitsontwikkeling en weerbaarheid'. Gielen heeft die ook onderzocht. "Dat heeft laten zien dat mensen die al heel ver heen zijn nog te redden zijn."
Deze twee initiatieven vonden vooral in de moskee plaats. Daarna zijn er andere activiteiten bij gekomen. Dat is goed, zegt Gielen. "Als overheid moet je niet op religie gaan zitten. Het gaat om competenties en vaardigheden. Mensen moeten vragen durven stellen. Dan worden ze te kritisch voor een orthodoxe vorm van religie. Veel jongeren beheersen die vaardigheden niet, scholen falen om hen die aan te leren."
Amsterdam en vooral Slotervaart lopen voorop bij de bestrijding van radicalisering; volgens Gielen kan de overheid nog veel meer doen. In radio- en tv spotjes wordt beweerd dat 200.000 mensen zich inzetten tegen terrorisme, maar de reclassering liet de Almeerse jongeren aan hun lot over toen ze vrijkwamen.
Volgens haar wordt ten onrechte alleen geprobeerd te voorkomen dat jongeren radicaal worden. Ook als ze al radicaal zijn of na een gevangenisstraf moet er meer gebeuren. Andere landen zijn daar al verder mee.
Amy-Jane Gielen, Radicalisering en identiteit. Radicale rechtse en moslimjongeren vergeleken. Aksant, Euro 19.