PDA

Bekijk Volledige Versie : Gratis geld bestaat niet



azulay
24-06-08, 19:24
financiering moskee Ruud van Startrecht

Een rijke sjeik die een nieuwe moskee betaalt, eist een vinger in de pap. Vaak met ruzie als gevolg, zoals bij een Rotterdamse megamoskee. Morgen dient een kort geding over de kwestie. Kunnen moskeebesturen beter met de pet rond?

Liefst twee rechtszaken heeft het bestuur van de Rotterdamse Essalam-moskee lopen: een tegen de aannemer die in maart het bijltje erbij neergooide wegens achterstallige betalingen, de ander tegen een factie onder de moskeegangers die zou oproepen tot ’oproer en verzet’.

Intussen ligt de bouw van de megamoskee, met minaretten hoger dan de lichtmasten van het naastgelegen Feijenoordstadion, voor de zoveelste maal stil. De moskee had in 2005 geopend zullen zijn.

Morgen doet de Rotterdamse rechter uitspraak in een kort geding tussen het moskeebestuur en vijf opposanten. Het bestuur wil hen de toegang tot de moskee ontzeggen. Legt de rechter het moskeeverbod op, is dat uniek in de Nederlandse rechtspraak. „Dan gaan we in hoger beroep”, kondigt advocaat M. Wiersma namens de gedaagden vast aan. „Een gebedsruimte is nou eenmaal publieke ruimte. Er wordt de vrijheid van godsdienst en van meningsuiting uitgeoefend. Die kun je mensen niet zomaar ontzeggen.” Volgens de raadsman van het moskeebestuur, J. Debije, is het een kwestie van eigendomsrecht: de eigenaar van een semi-openbare ruimte heeft het recht mensen de toegang te verbieden als er sprake is van misbruik. De interne strubbelingen begonnen toen het moskeebestuur rond 2000 in Dubai een rijke sjeik bereid vond de vier miljoen euro kostende nieuwbouw van de Marokkaanse moskee te betalen. De oude moskee in een woonblok aan de Polderlaan voldeed niet meer en de gemeente wilde af van de vele kleine moskeeruimtes in de stad. In ruil kreeg de sjeik drie vertegenwoordigers in het moskeebestuur. Sindsdien voelt een deel van de 800 vaste moskeegangers (95 procent volgens de opposanten; hooguit twintig mensen schat het moskeebestuur) zich een vreemde in eigen huis.

De strijdende partijen houden allebei vol: de ruzie gaat niet over geloof. Het gaat over openheid, zegt Wiersma. Haar cliënten offerden tientallen jaren voor een nieuwe moskee. Zij willen weten wat er met hun geld is gebeurd. Het moskeebestuur weigert verantwoording af te leggen. Dat hoeft formeel niet, want de Essalam is, net als het overgrote deel van de moskeeën, een stichting. „Toen de opposanten zelf in het moskeebestuur zaten, hielden ze ook geen ledenvergadering”, reageert Debije. Volgens hem gaat het puur om een machtsstrijd.

De Leidse wetenschapper Eric Roose denkt dat het conflict wel degelijk over geloof gaat. Hij studeerde af op moskeebouw in Nederland, waaronder de Essalam. „Moslims vechten hun religieuze strijd in de architectuur uit”, ontdekte hij. Met het geld uit Dubai viel de moskee in handen van het pan-islamisme: die stroming wil alle moslimlanden bijeen brengen in één islamitische natie.

Dat komt tot uiting in het uiterlijk van de nieuwe Essalam-moskee. Het is een kopie van een aanbouw aan de moskee in Medina, die geldt als de oer-moskee uit de tijd dat moslims nog niet verdeeld waren. Tot verdriet van de opposanten die een moskee voor ogen stond in de stijl van de staatsislam uit Marokko, waar de koning de geestelijk leidsman is. De strijdende partijen delen dezelfde rotsvaste overtuiging, zegt Roose: „Hun islam is de ware islam, hun type moskee is de ultieme moskee”.

Turken vragen de bank Marokkanen hopen nog wel eens op gulle gevers, Turken niet. Verhalen over financiële steun van het Turkse Directoraat voor Godsdienstzaken zijn fabels, zegt Ayhan Tonca van de Islamitische Stichting Nederland (143 moskeeën). „Onze band met het Directo-raat is alleen voor rekrutering van imams. Er komt jammer genoeg geen geld deze kant op. ABN Amro is onze grootste geldschieter. Gewoon via leningen en hypotheken.”

Yusuf Altuntas, directeur Milli Görüs (22 moskeeën): „Wie een schuld op zich neemt, neemt volgens een Turks gezegde ook de verantwoordelijkheid. Dat wil je als moskeebestuur toch niet? Dan ben je gedoemd te luisteren. Rotterdam is een uniek geval. Goed dat die beerput open-gaat. Je kunt toch geen mensen de toegang tot het Huis van God ontzeggen?”