Marsipulami
21-11-08, 10:00
Jihad van vertrouwen
’Apologie Europese islam kan zelfs gelovige christenen inspireren’
(Bron: TERTIO)
ANTWERPEN (RKnieuws.net) - Kan de islam een bijdrage leveren aan de opbouw van Europa? En is er een typisch Europese islam mogelijk? Op die beide vragen antwoordt Tariq Ramadan in zijn pas vertaalde boek Een jihad van vertrouwen (Van Gennep, Amsterdam) volmondig ja.
Eigenlijk wil de controversiële Egyptisch-Zwitserse moslimdenker de veel gehoorde kritiek ontzenuwen dat hij zich dubbelzinnig opstelt: hyperorthodox in moslimmilieus, verlicht in westerse kringen. Dat verwijt houdt verband met een spagaat die er geen hoeft te zijn: als moslim is Ramadan complexloos gelovig-praktiserend en tegelijkertijd zijn zijn denken, taal en politieke opvattingen door en door Europees. Hij pleit met verve voor zo’n meervoudige identiteit. Als Europees burger heb je verschillende loyaliteiten die niet noodzakelijk met elkaar botsen, maar elkaar integendeel verrijken. Inburgeringsvragen voor migranten uit moslimlanden in de trant van “Voelt u zich allereerst Nederlander of moslim?” zijn misleidend.
Natuurlijk zijn er ook in Europa opstoten van islamfundamentalisme. Dat mag evenwel het beeld van de islam niet vertroebelen. Want belangrijker en omvangrijker is de aanwezigheid van een vreedzame Europese islam. Die vertoont de trekken van een typisch Europese religieuze cultuur: volgens Ramadan is 75 tot 80 procent van de moslims in Europa gelovig, maar weinig of niet praktiserend, al onderhouden ze vaak de ramadan. Moslim-zijn in onze cultuur roept voor die groep weinig religieuze problemen op. Bij de overige 20 tot 25 procent praktiserenden is de hervormingsgezinde stroming – waartoe Ramadan zichzelf rekent – vanaf de tweede generatie duidelijk in de meerderheid. Die hervormingsgezinde islam probeert trouw aan de beginselen van de religie te verzoenen met hedendaagse ontwikkelingen in de westerse samenlevingen: democratie, scheiding van de machten, vrouwenrechten, levensbeschouwelijke pluraliteit, enzovoort. Als schriftgeleerde beoefent en promoot Ramadan een interpretatie van de heilige teksten die rekening houdt met de context van hun ontstaan en met de historische ontwikkeling van de religieuze boodschap.
Die apologie van een Europese islam klinkt bijzonder overtuigend en kan zelfs gelovige christenen inspireren. Ook zij worstelen met de vraag hoe ze zich het best positioneren in de Europese samenleving. Van Ramadan kunnen ze leren dat religiositeit wel ‘in vertrouwen’ dialogeert met de maatschappelijke context, maar daar niet zomaar mee samenvalt. Het hervormingsgezinde islamitische denken past zich niet zomaar aan de meerderheidsopinie van het moment aan. Als het goed is, gaat er een transformerende kracht van uit die een eigen bijdrage levert aan het intellectuele, wetenschappelijke en ethische denken dat onze wereld nodig heeft. De jihad – wat betekent ‘inspanning en verzet’ – van vertrouwen gaat met andere woorden ook over zelfvertrouwen. Over de ontwikkeling van een identiteit zonder zich af te zetten tegen de ander. Die cultuur van vertrouwen in jezelf en de ander is allicht de specifieke bijdrage van religies aan de toekomst van Europa, aldus Peter Vande Vyvere deze week in Tertio. (tb)
’Apologie Europese islam kan zelfs gelovige christenen inspireren’
(Bron: TERTIO)
ANTWERPEN (RKnieuws.net) - Kan de islam een bijdrage leveren aan de opbouw van Europa? En is er een typisch Europese islam mogelijk? Op die beide vragen antwoordt Tariq Ramadan in zijn pas vertaalde boek Een jihad van vertrouwen (Van Gennep, Amsterdam) volmondig ja.
Eigenlijk wil de controversiële Egyptisch-Zwitserse moslimdenker de veel gehoorde kritiek ontzenuwen dat hij zich dubbelzinnig opstelt: hyperorthodox in moslimmilieus, verlicht in westerse kringen. Dat verwijt houdt verband met een spagaat die er geen hoeft te zijn: als moslim is Ramadan complexloos gelovig-praktiserend en tegelijkertijd zijn zijn denken, taal en politieke opvattingen door en door Europees. Hij pleit met verve voor zo’n meervoudige identiteit. Als Europees burger heb je verschillende loyaliteiten die niet noodzakelijk met elkaar botsen, maar elkaar integendeel verrijken. Inburgeringsvragen voor migranten uit moslimlanden in de trant van “Voelt u zich allereerst Nederlander of moslim?” zijn misleidend.
Natuurlijk zijn er ook in Europa opstoten van islamfundamentalisme. Dat mag evenwel het beeld van de islam niet vertroebelen. Want belangrijker en omvangrijker is de aanwezigheid van een vreedzame Europese islam. Die vertoont de trekken van een typisch Europese religieuze cultuur: volgens Ramadan is 75 tot 80 procent van de moslims in Europa gelovig, maar weinig of niet praktiserend, al onderhouden ze vaak de ramadan. Moslim-zijn in onze cultuur roept voor die groep weinig religieuze problemen op. Bij de overige 20 tot 25 procent praktiserenden is de hervormingsgezinde stroming – waartoe Ramadan zichzelf rekent – vanaf de tweede generatie duidelijk in de meerderheid. Die hervormingsgezinde islam probeert trouw aan de beginselen van de religie te verzoenen met hedendaagse ontwikkelingen in de westerse samenlevingen: democratie, scheiding van de machten, vrouwenrechten, levensbeschouwelijke pluraliteit, enzovoort. Als schriftgeleerde beoefent en promoot Ramadan een interpretatie van de heilige teksten die rekening houdt met de context van hun ontstaan en met de historische ontwikkeling van de religieuze boodschap.
Die apologie van een Europese islam klinkt bijzonder overtuigend en kan zelfs gelovige christenen inspireren. Ook zij worstelen met de vraag hoe ze zich het best positioneren in de Europese samenleving. Van Ramadan kunnen ze leren dat religiositeit wel ‘in vertrouwen’ dialogeert met de maatschappelijke context, maar daar niet zomaar mee samenvalt. Het hervormingsgezinde islamitische denken past zich niet zomaar aan de meerderheidsopinie van het moment aan. Als het goed is, gaat er een transformerende kracht van uit die een eigen bijdrage levert aan het intellectuele, wetenschappelijke en ethische denken dat onze wereld nodig heeft. De jihad – wat betekent ‘inspanning en verzet’ – van vertrouwen gaat met andere woorden ook over zelfvertrouwen. Over de ontwikkeling van een identiteit zonder zich af te zetten tegen de ander. Die cultuur van vertrouwen in jezelf en de ander is allicht de specifieke bijdrage van religies aan de toekomst van Europa, aldus Peter Vande Vyvere deze week in Tertio. (tb)