VerbalSmaeel
04-12-08, 19:32
BIDDEN VOOR GELD
DE KREDIETCRISIS EN DE THORA
JERUZALEM – ‘Er dreigt een catastrofe!’ en ‘Veel goede mensen zijn al door de crisis getroffen’. Tijdens een spoedvergadering vorige week in Jeruzalem beschreven Israëlische orthodoxe rabbijnen met veel pathos en dreigende woorden de economische crisis die de hele wereld doet wankelen. Onder het motto ‘wie goed doet, goed ontmoet’ riepen ze op tot een nationale gebedsdag voor financieel betere tijden voor joodse zakenmensen en weldoeners. De op het eerste oog altruïstische actie is bij nader inzien minder onbaatzuchtig.
Wat blijkt? De rabbijnen die regelmatig schnorr-reisjes (fondsenwerving) naar de VS maken en in het verleden met miljoenen dollars terugkeerden, kunnen nu van de donaties zelfs hun tickets niet meer betalen. De financiële brandstof die de Israëlische non-profitwereld – vooral de ultra-orthodoxe organisaties en de kollels (instituten waar getrouwde mannen de Thora bestuderen) – draaiende hield, bestaande uit ruim anderhalf miljard dollar aan mitswa-gelden en privé-schenkingen van rijke Amerikaanse joden, lijkt opgebrand.
Het ergste is dat volgens de rabbijnen voor de 63.000 Thora studerende mannen, die niet werken en gezinnen van vijf tot twintig kinderen moeten onderhouden. Zij zijn voor hun inkomen bijna volledig afhankelijk van schenkingen. Om het acute tekort in de kas te overbruggen tot de Amerikaanse geldkraan weer opengaat, hebben de kollels interimleningen bij de Israëlische banken gesloten. De grootste angst is dat deze financiële zeepbel, wanneer de Amerikaanse fondsen uitblijven, à la Lehman Brothers zal barsten.
Ook de binnenlandse overheidssteun lijkt opgedroogd. In een onderonsje met de orthodoxe Shas-partij had regeringspartij Kadima in ruil voor steun bij de parlementsverkiezingen in februari de religieuze wereld de worst van overheidssteun voorgehouden, maar Shas eiste meer en dus liep de vrijage op niets uit.
De rabbijnen hebben nu voor het eerst in de geschiedenis de koppen bij elkaar gestoken. Het resultaat is de stichting van een crisisnoodfonds en een serie maatregelen die de religieuze wereld collectief aan geld moeten helpen. Alle kollel-directeuren vliegen volgende week naar New York om de rijken op te roepen tot schenking. De kern van hun verhaal is volgens Jacov Segal, secretaris van de Kollel Raad: ‘Red de Thora, dan red je jezelf, zelfs als een donatie je financiële mogelijkheden te boven gaat.’ Als deze actie niet slaagt, hebben de rabbijnen nog een plan B: een gezamenlijke vlucht van alle wijzen uit Israël, een bestorming van de VS.
De voor de hand liggende oplossing dat de religieuze wereld minder afhankelijk wordt van liefdadigheid en orthodoxe mannen gewoon een baantje zoeken, is volgens kollel-directeur Jehoeda Arend uit den boze. In de Israëlische krant Ha’aretz legt hij uit waarom. ‘Nieuwe wegen zoeken? Dat betekent voor ons regelrechte zelfmoord. Het joodse volk en de joodse wereld bestaan dankzij de Thora. Het verlaten van de Thora-studie betekent onze ondergang.’
Intussen maken de Thora-studenten zich niet druk. Ze halen de buikriem verder aan en bidden dat het overgaat.
SIMONE KORKUS
DE KREDIETCRISIS EN DE THORA
JERUZALEM – ‘Er dreigt een catastrofe!’ en ‘Veel goede mensen zijn al door de crisis getroffen’. Tijdens een spoedvergadering vorige week in Jeruzalem beschreven Israëlische orthodoxe rabbijnen met veel pathos en dreigende woorden de economische crisis die de hele wereld doet wankelen. Onder het motto ‘wie goed doet, goed ontmoet’ riepen ze op tot een nationale gebedsdag voor financieel betere tijden voor joodse zakenmensen en weldoeners. De op het eerste oog altruïstische actie is bij nader inzien minder onbaatzuchtig.
Wat blijkt? De rabbijnen die regelmatig schnorr-reisjes (fondsenwerving) naar de VS maken en in het verleden met miljoenen dollars terugkeerden, kunnen nu van de donaties zelfs hun tickets niet meer betalen. De financiële brandstof die de Israëlische non-profitwereld – vooral de ultra-orthodoxe organisaties en de kollels (instituten waar getrouwde mannen de Thora bestuderen) – draaiende hield, bestaande uit ruim anderhalf miljard dollar aan mitswa-gelden en privé-schenkingen van rijke Amerikaanse joden, lijkt opgebrand.
Het ergste is dat volgens de rabbijnen voor de 63.000 Thora studerende mannen, die niet werken en gezinnen van vijf tot twintig kinderen moeten onderhouden. Zij zijn voor hun inkomen bijna volledig afhankelijk van schenkingen. Om het acute tekort in de kas te overbruggen tot de Amerikaanse geldkraan weer opengaat, hebben de kollels interimleningen bij de Israëlische banken gesloten. De grootste angst is dat deze financiële zeepbel, wanneer de Amerikaanse fondsen uitblijven, à la Lehman Brothers zal barsten.
Ook de binnenlandse overheidssteun lijkt opgedroogd. In een onderonsje met de orthodoxe Shas-partij had regeringspartij Kadima in ruil voor steun bij de parlementsverkiezingen in februari de religieuze wereld de worst van overheidssteun voorgehouden, maar Shas eiste meer en dus liep de vrijage op niets uit.
De rabbijnen hebben nu voor het eerst in de geschiedenis de koppen bij elkaar gestoken. Het resultaat is de stichting van een crisisnoodfonds en een serie maatregelen die de religieuze wereld collectief aan geld moeten helpen. Alle kollel-directeuren vliegen volgende week naar New York om de rijken op te roepen tot schenking. De kern van hun verhaal is volgens Jacov Segal, secretaris van de Kollel Raad: ‘Red de Thora, dan red je jezelf, zelfs als een donatie je financiële mogelijkheden te boven gaat.’ Als deze actie niet slaagt, hebben de rabbijnen nog een plan B: een gezamenlijke vlucht van alle wijzen uit Israël, een bestorming van de VS.
De voor de hand liggende oplossing dat de religieuze wereld minder afhankelijk wordt van liefdadigheid en orthodoxe mannen gewoon een baantje zoeken, is volgens kollel-directeur Jehoeda Arend uit den boze. In de Israëlische krant Ha’aretz legt hij uit waarom. ‘Nieuwe wegen zoeken? Dat betekent voor ons regelrechte zelfmoord. Het joodse volk en de joodse wereld bestaan dankzij de Thora. Het verlaten van de Thora-studie betekent onze ondergang.’
Intussen maken de Thora-studenten zich niet druk. Ze halen de buikriem verder aan en bidden dat het overgaat.
SIMONE KORKUS