PDA

Bekijk Volledige Versie : Wat doet de VS in Somalië?



IbnRushd
27-01-09, 18:58
Wat doet de VS in Somalië?

De Amerikaanse bemoeienis met Somalië werd tot op heden niet bepaald door belangen - wat in zekere zin wel voorspelbaar is - maar door nogal abstracte ideologieën, stelt Tom van den Berk, student amerikanistiek.

De lijken van Amerikaanse soldaten worden op 3 oktober 1993 in triomf door de straten van Mogadisjoe gedragen, nadat een Amerikaanse helikopter door de Somaliërs is neergeschoten en achttien Amerikanen zijn omgekomen. Het is misschien wel het bekendste incident uit de tijd dat Amerikaaanse troepen zich op Somalische bodem bevonden.

Maar de Amerikanen bemoeien zich al decennia met het land in de Hoorn van Afrika: elke keer met geheel andere motieven en volgens student amerikanistiek Tom van den Berk zonder dat het land directe belangen in Somalië heeft. Dat stelt hij in zijn masterscriptie United States strategy and Somalia. American involvement in Somalia in three different foreign policy eras.

De stelling van Van den Berk is interessant: de VS laat zich in zijn buitenlandse beleid bepalen door abstracte noties in plaats van concrete belangen. Idealen, zoals het verdedigen van de American way of life, de strijd tegen het communisme en de fight for freedom, maken dat de Amerikanen militair ingrijpen in landen in de periferie waar zij eigenlijk weinig te zoeken hebben, zoals Vietnam en Somalië.

Tijdens de Koude Oorlog is die abstracte notie volgens Van den Berk de strijd tegen het communisme: als Somalië in 1960 onafhankelijk wordt, is het land volgens de VS een gemakkelijk slachtoffer voor de Sovjet-Unie. En dus steunen de Amerikanen nu eens buurman Ethiopië en dan weer Somalië, om de situatie in de Hoorn van Afrika onder controle te houden.

Dan de jaren negentig: de Koude Oorlog is voorbij en er moeten een nieuwe strategie en visie op de buitenlandse politiek worden ontworpen. President George Bush sr. komt met het concept van een new world order: er moet een nieuwe wereldorde ontstaan van Amerikaanse dominantie, in samenwerking met de Verenigde Naties.

Ondertussen heeft een burgeroorlog in Somalië het land in een staat van anarchie en de bevolking in een humanitaire crisis gedompeld: een beeld dat niet past bij een een nieuwe wereldorde. Het gezamenlijke ingrijpen van de VS en de VN in Somalië dat volgt, is volgens Van den Berk van symbolische betekenis: de VS kan de wereld laten zien hoe de internationale betrekkingen er na de Koude Oorlog uitzien.

De missie loopt niet zoals gewenst. Het conflict duurt voort onder president Bill Clinton en als in 1993 een Amerikaanse helikopter wordt neergehaald en soldaten omkomen, is voor het Amerikaanse volk en het Congres de maat vol. De Amerikanen trekken zich terug. Van den Berk concludeert terecht dat voor een nieuwe wereldorde blijkbaar een stuk minder draagvlak bestaat dan voor de strijd tegen het communisme.

Ten slotte behandelt Van den Berk de jaren onder president George Bush jr. De op de economie gerichte buitenlandse politiek onder Clinton (na de mislukking in Somalië) was de Republikeinen een doorn in het oog en zeker na 11 september 2001 is de koers van Bush duidelijk: hij voert een oorlog tegen het terrorisme.

Al Qaida huist ook in Somalië en islamitische groeperingen komen - naar tevredenheid van het volk - aan de macht in Somalië. Relatief verborgen gebleven voor publiek en media, omdat na Irak en Afghanistan de publieke opinie niet aan zijn kant stond, steunt de VS Ethiopië in 2007 bij het verjagen van de islamitische machthebbers en bombardeert de Amerikaanse luchtmacht Mogadisjoe - wat opnieuw tot anarchie in het Afrikaanse land leidt.

Daarmee komt in Van den Berks scriptie ook de schrijnende situatie in Somalië aan de orde. In het land speelt zich volgens deskundigen wellicht de grootste humanitaire ramp van dit moment af, maar voor de rest van de wereld blijft die zo goed als onzichtbaar. Terwijl de Amerikanen in de jaren negentig nog een humanitaire ramp wilden voorkomen, stelt Van den Berk dat zij met de oorlog tegen het terrorisme wel een zeer grote bijdrage hebben geleverd aan de catastrofale staat waarin Somalië nu verkeert.

Van den Berks scriptie levert een overzichtelijke beschrijving op van de Amerikaanse buitenlandse politiek na de Tweede Wereldoorlog. De verschillende koersen - die alle een geloof in de Amerikaanse idealen en het streven naar Amerikaanse dominantie gemeen hebben - doen je afvragen hoe we over enkele jaren tegen de daden van president Barack Obama zullen aankijken. Van den Berk adviseert in elk geval van de abstracte idealen af te stappen: die mogen politieke eenheid en duidelijkheid scheppen, maar kosten in zijn ogen te veel dollars - en mensenlevens. (TESSA VAN BEEST)

Bron: parool.nl

mark61
27-01-09, 19:12
Beetje simplistisch verhaal. 'Belangen' betekent hier blijbaar alleen 'directe materiële belangen'; van 'gelaagdheid' heeft Tommie zeker nooit gehoord. Meestal spelen diverse overwegingen tegelijk een rol. In Bosnië was dat én humanitair én bestrijding van Russische invloed bijvoorbeeld, en misschien wel nog van allerlei waar wij geen weet van hebben.

In Vietnam speelde ook wel meer dan 'abstracte ideeën'. Het was een boodschap aan Rusland en China dat ze niet onbeperkt de wereld konden 'veroveren'. Als er dan later een echt conflict zou ontstaan zou het een veel grotere inspanning kosten daar nog wat aan te doen. En komen de economische belangen vanzelf in het geding. Uit communistische landen kan je geen grondstoffen wegslepen, en je kan er niets naar exporteren. Alles heeft met alles te maken, tis niet zo simpel vd Berk.

Overigens speelt de grootste humanitaire ramp zich al sinds jaar en dag in Congo af. Daarbij vergeleken is Somalië een picknick.