Olive Yao
11-02-09, 20:57
Den Haag, 11 februari 2009
Beste Pieter,
Deze brief schrijf ik je vanuit de grote zorg dat wij – regering en parlement – niet in staat zullen blijken bijtijds, effectieve maatregelen te treffen in reactie op de economische crisis die ons teistert en die nu al dagelijks grote aantallen mensen werkloos maakt.
Laat ik, voordat ik mijn verzoek aan je doe, je zeggen dat ik me ten volle realiseer dat je positie als fractievoorzitter van het CDA lastig is en je handelingsvrijheid zeer beperkt. Sinds je voorganger Elco Brinkman tegen zittend premier Lubbers zei “het speelkwartier is voorbij”, is er weinig ruimte om je te profileren. Deze uitspraak leidde immers tot een harde confrontatie met het toenmalige kabinet, een forse verkiezingsnederlaag en 8 jaar oppositie voor dé machtspartij van Nederland. Die episode zal een afschrikwekkend voorbeeld zijn voor iedere CDA-fractievoorzitter. Ook jij kiest er wijselijk voor om in de schaduw van de premier te opereren maar daardoor ben je wel permanent kwetsbaar voor de kritiek dat je ‘his master’s voice’ bent. Complicerend is bovendien dat je er ook voor te zorgen hebt dat het CDA-geluid wordt gehoord en beloften uit het verkiezingsprogramma en coalitieakkoord gestand worden gedaan.
Ik realiseer me ook dat de CDA-fractie zeer hecht aan de gemaakte afspraken in het Regeerakkoord. Tegelijkertijd demonstreert het onderzoek naar de Irak-oorlog dat coalitieafspraken door nieuwe ontwikkelingen onhoudbaar kunnen worden. Het opzeggen van een eerdere afspraak getuigt dan niet van onbetrouwbaarheid maar van de verstandige erkenning van gewijzigde maatschappelijke omstandigheden.
De kredietcrisis en de daaruit voortvloeiende wereldwijde recessie zijn zo onvoorzien en zo ernstig dat het terecht is dat álle opties op tafel liggen. Van iedereen, van jou én van mij, mag verwacht worden dat wij in deze situatie over onze schaduw heenstappen. Het zou slecht zijn als, zonder een volledig overzicht te hebben van de effectieve en minder effectieve maatregelen, op de politieke discussie al een ‘hypotheek’ wordt gelegd door sommige beleidswijzigingen taboe te verklaren. Ik veronderstel dat wij het hierover eens zijn.
Dit gezegd hebbende, zou ik een appèl op je willen doen om – in het licht van de zeer forse economische crisis – de afgesproken begrotingsregels los te laten.
Daartoe is namelijk alle reden. Afgelopen week liet Minister Donner de regeerakkoordafspraak los om 200.000 langdurige werklozen aan het werk te helpen. Deze belofte vormde samen met de afspraak om het financieringstekort niet boven de 2% uit te laten komen (zodat er in 2011 een overschot van 1,1% BBP is), het regeringspakket om de kosten van de vergrijzing op te vangen.
Het komt mij wrang voor dat een regeerakkoordafspraak over kwetsbare mensen gemakkelijker teniet kan worden gedaan dan een afspraak over cijfers.
De wens om in 2011 een cijfermatig overschot te hebben is in deze omstandigheden onverantwoord omdat dit enkel te bereiken is met heel grote bezuinigingen. Bij het rigide handhaven van de begrotingsafspraken zijn bezuinigingen eens te meer onafwendbaar omdat alle andere denkbare maatregelen om de vergrijzing op te vangen door het CDA taboe zijn verklaard: beperking van de hypotheekrenteaftrek, aanpassing van de AOW-leeftijd of het afschaffen van de aanrechtsubsidie.
Door deze dubbele klem – handhaving van de begrotingsafspraak èn de taboeïsering van alternatieve vergrijzingsmaatregelen – te plaatsen op het politieke debat, koerst het CDA af op vergroting van de publieke armoede. In een periode van snel oplopende werkloosheid en grote economische onzekerheid hebben we goed onderwijs, goede gezondheidszorg en een vangnet van solide en moderne sociale regelingen echter hard nodig.
Ik begrijp dat het CDA zowel het loslaten van de begrotingsafspraken als het lichten van het taboe op bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek, ervaart als groot politiek gezichtsverlies. Ik zou je er echter op willen wijzen dat het alternatief - het beschermen van de stokpaardjes - jou in een onaantrekkelijke defensieve positie brengt. Elk politiek debat zal zich dan al snel concentreren op wat het CDA niet wil, in plaats van op wat het CDA wel wil. Dat defensief wordt onvermijdelijk groter als we, terwijl de crisis voortwoedt, kostbare tijd verliezen: terecht wijzen de CNV en de SER erop dat we achter de feiten dreigen aan te lopen.
In deze uitzonderlijke omstandigheden, waartegen geen regeerakkoord is bestand, past een uitzonderlijk optreden van de fractievoorzitter van het CDA.
Ik zou je dringend willen vragen om de maatregelen die je wèl wilt overwegen open en bloot op tafel te leggen. Laat het parlement hierover constructief meedenken en niet straks te hoop lopen tegen een in de coalitiekamers bedacht pakket, dat vooral de politieke pijn over de drie coalitiepartijen uitsmeert maar niet vanzelfsprekend een antwoord is op onze economische en maatschappelijke nood.
Ik weet dat monisme in het CDA een traditionele reflex is en wijs je er daarom indringend op dat samenwerking met het parlement de kwaliteit van de crisisaanpak kan verhogen. Zeker op dit moment, nu de coalitiepartijen worstelen met vervelende beeldvorming (over bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek), als gevolg van wilde speculaties en het voortdurend opmaken van politieke winst- en verliesrekeningen. Openheid kan een neerwaartse spiraal van politieke concurrentie verminderen, het verschaft het kabinet beter inzicht in de wensen van de Kamer en de verantwoordelijke ministers zijn daardoor beter in staat de goede keuzes te maken.
Bijkomend effect is ook dat jij als fractievoorzitter van de grootste politieke partij het initiatief neemt en gezag verwerft op creatieve en effectieve voorstellen.
Voor mij geldt in ieder geval dat ik de crisis beschouw als zo ernstig en het effect ervan op onze bevolking als zo negatief, dat ik graag onbevangen en zonder enige politieke vooringenomenheid je voorstellen op hun effectiviteit wil beoordelen.
Voor GroenLinks is het enige criterium dat wij zoveel mogelijk banen willen behouden en nieuwe – liefst groene - banen willen scheppen. Ervoor te zorgen dat mensen aan het werk blijven èn komen is voor onze samenleving van het grootste belang. Alleen dan zullen wij erin slagen de toekomstige kosten van de vergrijzing te beheersen, alsook een forse groei in het aantal onbemiddelbare langdurige werklozen tegen te gaan.
Ik hoop van harte dat je mijn handreiking aanvaardt en ik zie je voorstellen met graagte tegemoet.
Hartelijke groet,
Femke Halsema
(Fractievoorzitter GroenLinks)
P.S. Mocht je de vele voorstellen die GroenLinks heeft gedaan om de kosten van de vergrijzing op te vangen en groene werkgelegenheid te creëren bij je denkwerk willen betrekken dan verwijs ik je naar onze site, en met name naar het vanochtend in de Volkskrant verschenen artikel van Jolande Sap over een nieuwe AOW en de nota ‘New Green Deal’.
Beste Pieter,
Deze brief schrijf ik je vanuit de grote zorg dat wij – regering en parlement – niet in staat zullen blijken bijtijds, effectieve maatregelen te treffen in reactie op de economische crisis die ons teistert en die nu al dagelijks grote aantallen mensen werkloos maakt.
Laat ik, voordat ik mijn verzoek aan je doe, je zeggen dat ik me ten volle realiseer dat je positie als fractievoorzitter van het CDA lastig is en je handelingsvrijheid zeer beperkt. Sinds je voorganger Elco Brinkman tegen zittend premier Lubbers zei “het speelkwartier is voorbij”, is er weinig ruimte om je te profileren. Deze uitspraak leidde immers tot een harde confrontatie met het toenmalige kabinet, een forse verkiezingsnederlaag en 8 jaar oppositie voor dé machtspartij van Nederland. Die episode zal een afschrikwekkend voorbeeld zijn voor iedere CDA-fractievoorzitter. Ook jij kiest er wijselijk voor om in de schaduw van de premier te opereren maar daardoor ben je wel permanent kwetsbaar voor de kritiek dat je ‘his master’s voice’ bent. Complicerend is bovendien dat je er ook voor te zorgen hebt dat het CDA-geluid wordt gehoord en beloften uit het verkiezingsprogramma en coalitieakkoord gestand worden gedaan.
Ik realiseer me ook dat de CDA-fractie zeer hecht aan de gemaakte afspraken in het Regeerakkoord. Tegelijkertijd demonstreert het onderzoek naar de Irak-oorlog dat coalitieafspraken door nieuwe ontwikkelingen onhoudbaar kunnen worden. Het opzeggen van een eerdere afspraak getuigt dan niet van onbetrouwbaarheid maar van de verstandige erkenning van gewijzigde maatschappelijke omstandigheden.
De kredietcrisis en de daaruit voortvloeiende wereldwijde recessie zijn zo onvoorzien en zo ernstig dat het terecht is dat álle opties op tafel liggen. Van iedereen, van jou én van mij, mag verwacht worden dat wij in deze situatie over onze schaduw heenstappen. Het zou slecht zijn als, zonder een volledig overzicht te hebben van de effectieve en minder effectieve maatregelen, op de politieke discussie al een ‘hypotheek’ wordt gelegd door sommige beleidswijzigingen taboe te verklaren. Ik veronderstel dat wij het hierover eens zijn.
Dit gezegd hebbende, zou ik een appèl op je willen doen om – in het licht van de zeer forse economische crisis – de afgesproken begrotingsregels los te laten.
Daartoe is namelijk alle reden. Afgelopen week liet Minister Donner de regeerakkoordafspraak los om 200.000 langdurige werklozen aan het werk te helpen. Deze belofte vormde samen met de afspraak om het financieringstekort niet boven de 2% uit te laten komen (zodat er in 2011 een overschot van 1,1% BBP is), het regeringspakket om de kosten van de vergrijzing op te vangen.
Het komt mij wrang voor dat een regeerakkoordafspraak over kwetsbare mensen gemakkelijker teniet kan worden gedaan dan een afspraak over cijfers.
De wens om in 2011 een cijfermatig overschot te hebben is in deze omstandigheden onverantwoord omdat dit enkel te bereiken is met heel grote bezuinigingen. Bij het rigide handhaven van de begrotingsafspraken zijn bezuinigingen eens te meer onafwendbaar omdat alle andere denkbare maatregelen om de vergrijzing op te vangen door het CDA taboe zijn verklaard: beperking van de hypotheekrenteaftrek, aanpassing van de AOW-leeftijd of het afschaffen van de aanrechtsubsidie.
Door deze dubbele klem – handhaving van de begrotingsafspraak èn de taboeïsering van alternatieve vergrijzingsmaatregelen – te plaatsen op het politieke debat, koerst het CDA af op vergroting van de publieke armoede. In een periode van snel oplopende werkloosheid en grote economische onzekerheid hebben we goed onderwijs, goede gezondheidszorg en een vangnet van solide en moderne sociale regelingen echter hard nodig.
Ik begrijp dat het CDA zowel het loslaten van de begrotingsafspraken als het lichten van het taboe op bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek, ervaart als groot politiek gezichtsverlies. Ik zou je er echter op willen wijzen dat het alternatief - het beschermen van de stokpaardjes - jou in een onaantrekkelijke defensieve positie brengt. Elk politiek debat zal zich dan al snel concentreren op wat het CDA niet wil, in plaats van op wat het CDA wel wil. Dat defensief wordt onvermijdelijk groter als we, terwijl de crisis voortwoedt, kostbare tijd verliezen: terecht wijzen de CNV en de SER erop dat we achter de feiten dreigen aan te lopen.
In deze uitzonderlijke omstandigheden, waartegen geen regeerakkoord is bestand, past een uitzonderlijk optreden van de fractievoorzitter van het CDA.
Ik zou je dringend willen vragen om de maatregelen die je wèl wilt overwegen open en bloot op tafel te leggen. Laat het parlement hierover constructief meedenken en niet straks te hoop lopen tegen een in de coalitiekamers bedacht pakket, dat vooral de politieke pijn over de drie coalitiepartijen uitsmeert maar niet vanzelfsprekend een antwoord is op onze economische en maatschappelijke nood.
Ik weet dat monisme in het CDA een traditionele reflex is en wijs je er daarom indringend op dat samenwerking met het parlement de kwaliteit van de crisisaanpak kan verhogen. Zeker op dit moment, nu de coalitiepartijen worstelen met vervelende beeldvorming (over bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek), als gevolg van wilde speculaties en het voortdurend opmaken van politieke winst- en verliesrekeningen. Openheid kan een neerwaartse spiraal van politieke concurrentie verminderen, het verschaft het kabinet beter inzicht in de wensen van de Kamer en de verantwoordelijke ministers zijn daardoor beter in staat de goede keuzes te maken.
Bijkomend effect is ook dat jij als fractievoorzitter van de grootste politieke partij het initiatief neemt en gezag verwerft op creatieve en effectieve voorstellen.
Voor mij geldt in ieder geval dat ik de crisis beschouw als zo ernstig en het effect ervan op onze bevolking als zo negatief, dat ik graag onbevangen en zonder enige politieke vooringenomenheid je voorstellen op hun effectiviteit wil beoordelen.
Voor GroenLinks is het enige criterium dat wij zoveel mogelijk banen willen behouden en nieuwe – liefst groene - banen willen scheppen. Ervoor te zorgen dat mensen aan het werk blijven èn komen is voor onze samenleving van het grootste belang. Alleen dan zullen wij erin slagen de toekomstige kosten van de vergrijzing te beheersen, alsook een forse groei in het aantal onbemiddelbare langdurige werklozen tegen te gaan.
Ik hoop van harte dat je mijn handreiking aanvaardt en ik zie je voorstellen met graagte tegemoet.
Hartelijke groet,
Femke Halsema
(Fractievoorzitter GroenLinks)
P.S. Mocht je de vele voorstellen die GroenLinks heeft gedaan om de kosten van de vergrijzing op te vangen en groene werkgelegenheid te creëren bij je denkwerk willen betrekken dan verwijs ik je naar onze site, en met name naar het vanochtend in de Volkskrant verschenen artikel van Jolande Sap over een nieuwe AOW en de nota ‘New Green Deal’.