PDA

Bekijk Volledige Versie : Paradoxen en tegenstrijdigheden nav later pensioen.



Ron Haleber
24-08-09, 19:54
RH: Bij de discussie over de pensioenen viel mij op hetgeen mij lijkt:

Paradoxen en tegenstrijdigheden nav later pensioen.

<!-- article.id2210115article.sourcearticle.sourceid -->http://www.maroc.nl/multimedia/dynamic/00217/Vliegeraars_229761_217278e.jpg Slechts 27 procent van de mensen tussen 60 en 65 werkt. Als het aan het kabinet ligt worden dat er veel meer. Foto Willem Sluyterman van Loo

<!--
-->De dubbele moraal tegenover de oudere werknemer

Gepubliceerd: 10 april 2009 14:48 | Gewijzigd: 3 augustus 2009 15:34

De regering wil dat ouderen langer doorwerken. In de praktijk blijkt dat werkgevers niet op ze zitten te wachten.
Door onze redacteuren Patricia Veldhuis en Michèle de Waard

<STYLE type=text/css> .article_related_box table { width: 225px; } </STYLE>

Interview - Ze kijken naar mijn geboortedatum en dan is het klaar (http://www.nrc.nl/nieuwsthema/mijnrecessie/article2206573.ece/Ze_kijken_naar_mijn_geboortedatum_en_dan_is_het_kl aar)
Nieuws - Waar onderhandelen ze over? (http://www.nrc.nl/achtergrond/article2177866.ece/Waar_onderhandelen_ze_over)
Nieuwsthema - Pensioenen (http://www.nrc.nl/nieuwsthema/pensioenen/)
Hilversum, 10 april. Chris van de Ven, academicus, werd werkloos toen hij 46 jaar was.
Tegen zijn zin moest hij ermee ophouden als ambtenaar in Amsterdam. Jobrotation, heette het. „De manier om van oudere werknemers af te komen”, zegt hij. Na drie jaar van ‘losse baantjes’ en ruim honderd sollicitatiebrieven is het Van de Ven eindelijk gelukt weer een vaste baan te krijgen; datamanagement bij een kleinere gemeente. Eén ding is hem duidelijk na zijn zwerftocht naar werk: „Je wordt als oudere werknemer met kletspraatjes om de tuin geleid.”

De ervaring van Van de Ven, inmiddels 49 jaar, lijkt op die van veel veertigers die hun baan kwijtraken (http://www.nrc.nl/nieuwsthema/mijnrecessie/article2206573.ece/Ze_kijken_naar_mijn_geboortedatum_en_dan_is_het_kl aar). Ze komen moeilijk weer aan de slag, laat staan in een fulltime baan in vaste dienst. In de concurrentie met ‘jonge, enthousiaste’ medewerkers heeft de veertiger – laat staan de vijftiger – het zwaar.

AOW van 65 naar 67 jaar
Het kabinet wil juist dat mensen zoals Van de Ven weer snel aan de slag gaan. De regering heeft twee weken geleden zelfs besloten de AOW-leeftijd van 65 naar 67 jaar op te trekken. De vergrijzing vraagt om maatregelen (http://www.nrc.nl/achtergrond/article2177866.ece/Waar_onderhandelen_ze_over) . Willen de door de crisis toch al slinkende pensioenen en de gezondheidszorg betaalbaar blijven, dan is langer doorwerken volgens economen de voor de hand liggende oplossing.
Buurlanden zoals Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zijn Nederland al voorgegaan. De Duitsers trekken de pensioenleeftijd op naar 67 jaar, de Britten naar 68 jaar. Het kabinet geeft de Sociaal-Economische Raad nog gelegenheid om voor oktober met een beter alternatief te komen, maar het besluit de AOW-leeftijd te verhogen is genomen.

Kloof tussen ideaal en werkelijkheid
De kloof tussen het politieke ideaal en werkelijkheid is groot. FNV-voorzitter Agnes Jongerius zet zich schrap. De grootste vakcentrale ziet met verhoging van de AOW-leeftijd ook het hele bouwwerk van het zwaarbevochten prepensioen instorten. Langer werken is bij de achterban, die voor tweederde uit 45-plussers bestaat, niet populair. 67? Laten we eerst zorgen dat meer werknemers tot 65 jaar doorwerken, zegt de FNV.
De groep ouderen die werkt is nog klein. Slechts 27 procent van de mensen tussen 60 en 65 werkt, blijkt uit de laatste kwartaalcijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Van de ouderen tussen 55 en 60 jaar werkt 62 procent. In andere Europese landen werken meer ouderen tot op hoge leeftijd door. 70 procent van de beroepsbevolking tussen 55 en 65 jaar werkt nog in Zweden, van de mannen 80 zelfs procent.

Groep werkende ouderen groeit
Het aantal werkende ouderen in Nederland is de afgelopen jaren wel gestegen. Ruim acht jaar geleden werkte slechts 15 procent van de groep tussen 60 en 65 jaar. Van de groep tussen 55 tot 60 jaar nog niet de helft.
Ondernemers zijn niet dol op oudere werknemers. Nog geen tiende van de werkgevers onderneemt serieuze pogingen om mensen ouder dan 55 jaar in dienst te nemen, blijkt uit onderzoek dat het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) (http://www.nidi.knaw.nl/en/output/2009/tva-25-01-vandalen.pdf/tva-25-01-vandalen.pdf) recentelijk uitvoerde in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken. Slechts 12 procent probeert zijn oudere werknemers tot aan hun pensionering aan de slag te houden. „Ouderen worden door veel werkgevers gezien als kostenpost”, stelt Harry van Dalen, econoom bij het NIDI en aan de Universiteit van Tilburg.

Bijna niemand wil werken tot 65
Het NIDI vroeg in het onlangs verschenen rapport De vervagende grens tussen werk en pensioen (http://www.nidi.knaw.nl/en/output/reports/nidi-report-78.pdf/nidi-report-78.pdf)een groep van 1.670 ouderen in 2001 wanneer zij met pensioen dachten te gaan. In 2007 werd bekeken wat er van deze plannen terecht was gekomen. Conclusie: vrijwel niemand wil werken tot 65 en bijna tweederde was eerder met pensioen gegaan dan verwacht.
De belangrijkste reden hiervoor is ‘druk vanuit de organisatie’. Dat kan een reorganisatie zijn, of aansporingen van collega’s of de werkgever. „Ik moest verplicht vervroegd uittreden, er was geen mogelijkheid om een of twee jaar langer te blijven”, zei een 57-jarige operator tegen de onderzoekers. Hij had tot 60 jaar willen werken, maar moest met 56 jaar stoppen.

Ouderen gewild in krappe arbeidsmarkt
Volgens Van Dalen heeft de stijging van het aantal werkende ouderen de afgelopen jaren slechts gedeeltelijk met afschaffing van de vut en versobering van het prepensioen te maken. Hij schrijft het toe aan de krappe arbeidsmarkt van de afgelopen jaren. Werkgevers weken ook uit naar ouderen. Nu bedrijven kosten gaan verlagen als gevolg van de recessie, vreest hij het omgekeerde effect. „Zodra het tegenzit, worden ouderen aan de kant gezet”, aldus Van Dalen.

Doorwerksubsidie voor ouderen
Dat is precies de reflex waar de Bovag, de brancheorganisatie voor de autosector, bang voor is. In de autobranche zullen de komende maanden duizenden banen verdwijnen. Om te voorkomen dat oudere werknemers als eerste moeten afvloeien heeft Bovag vorige week met de bonden een afspraak gemaakt. Werkgevers die met ontslag bedreigde ouderen toch aan het werk houden, krijgen een doorwerksubsidie van 10.000 euro. De subsidie wordt betaald uit het bedrijfstakfonds, (onder meer voor opleidingen) dat de sociale partners zelf beheren.
„Het is ongelooflijk zuur als een monteur van 56 jaar op straat komt te staan”, zegt Jos Kleiboer, manager bij Bovag. En het is niet alleen medemenselijkheid. Zodra de economie weer aantrekt zal de sector deze vakmensen weer hard nodig hebben.

Geïnvesteerd in ouderen
Aad Goudriaan, topman van vrachtwagenfabrikant DAF, beaamt dat. „We hebben de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in opleidingen en trainingen om juist ouderen langer aan het werk te houden.” Maar Henk van der Kolk, voorzitter van FNV Bondgenoten, maakt er geen geheim van vertrekregelingen „voor iedereen open te stellen”.

Als ouderen vrijwillig vertrekken, kunnen jongeren aan het werk blijven, zei hij eerder dit jaar tijdens het congres van FNV Bondgenoten in Rotterdam. Bij staalconcern Corus, dat 800 banen schrapt, (http://www.nrc.nl/economie/article2131798.ece/Corus_schrapt_achthonderd_banen_in_IJmuiden) onderhandelen bonden volop met het bedrijf over „individuele vertrekstimulering” voor oudere werknemers.

Niet doen, waarschuwt Joop Schippers, hoogleraar arbeids- en emancipatie-economie. „We moeten juist zorgen dat we ouderen motiveren. Werkgevers moeten regelmatig met oudere werknemers om de tafel zitten en vragen: hoe wil je verder, wat wil je nog ontwikkelen en ga je dat hier doen?”

Cultuur van vroeg stoppen doorbreken
Intussen is het kabinet er veel aan gelegen de participatie van oudere werknemers verder op te voeren en de cultuur van ‘vroeg stoppen’ te doorbreken. Ouderen die vanaf 62 jaar doorwerken, of na 65 jaar, krijgen een bonus. Werkgevers krijgen premiekorting voor elke uitkeringsgerechtigde boven de 50 jaar die ze in dienst nemen. En als ze ouderen tussen 62 en 64 jaar laten doorwerken levert dat ook financieel voordeel op.

„De trend naar steeds vroeger stoppen met werken is omgebogen”, constateert het NIDI in zijn onderzoek. Maar tijdens de huidige crisis zal blijken of de „ingesleten cultuur om bij afvloeiing van personeel te kiezen voor vervroegde pensionering voorgoed achter ons ligt”.