rikky
30-10-09, 09:48
Door: Kustaw Bessems / Camil Driessen
Sinds de moord op Theo van Gogh is censuur én zelfcensuur in de westerse wereld aan de orde van de dag. We buigen voor geweld en bedreigingen van fundamentalistische moslims.
Kunstwerken die niet meer tentoongesteld worden omdat ze een verdwaalde moslim kunnen kwetsen. Een columniste die stopt na doodsbedreigingen. Sinds de moord op Theo van Gogh is het doodnormaal en hebben radicale moslims hun zin gekregen.
Maandag is het vijf jaar geleden dat Mohammed Bouyeri filmmaker en columnist Van Gogh van zijn fiets schoot en de keel doorsneed. Omdat die de profeet Mohammed had beledigd. Terugkijkend is de moord een succes. Kritische, provocerende geesten doen er het zwijgen toe. Op een enkeling als politicus Geert Wilders na, maar die is ook meteen de best beveiligde man van het land.
Censuur en zelfcensuur vieren hoogtij, in Nederland én in de rest van de westerse wereld. Ingezet door de moord op Van Gogh, verhevigd door de Deense cartoonrellen. Cartoons die werden gepubliceerd omdat een kinderboekenschrijver na de moord op Van Gogh niemand kon vinden die zijn boek over de profeet wilde illustreren.
Soms is men terughoudend vanwege protest, dreigen of geweld, maar vaker is het uit voorzorg. Want je zóu maar eens zo’n ‘gevaarlijke moslim’ op de tenen kunnen trappen.
Wat volgt is een – niet uitputtend – overzicht van bekende gevallen van censuur. In werkelijkheid is de lijst veel langer. Al is het maar omdat niemand weet welke stukken niet zijn geschreven, welke films niet gedraaid en welke grappen niet gemaakt, omdat de angst onder onze huid is gekropen.
Januari 2005 Submission niet op filmfestival
De film van Theo van Gogh en Ayaan Hirsi Ali wordt toch niet als hommage aan de vermoorde regisseur vertoond op het International Film Festival Rotterdam. Productiemaatschappij Column Productions stelt de film niet ter beschikking op basis van veiligheidsadviezen.
Januari 2005 Schilder belaagd
De Amsterdamse kunstenaar Rachid ben Ali wordt op straat bedreigd en belaagd. Oorzaak zijn Ben Ali’s schilderijen in het Cobramuseum, waarmee hij protesteert tegen een starre islam en haatzaaiende predikers, onder meer door kontneukende imampjes te schilderen. Een half jaar daarvoor lag hij al twee weken in het ziekenhuis nadat hij met een stuk hout op zijn hoofd was geslagen door een groep Marokkanen.
Mei 2005 Muurschildering
Kunstenaars Loes Diephuis en John Prop schilderen hun vernielde muurschildering van Theo van Gogh in het Amsterdamse stadsdeel Oost-Watergraafsmeer over. In plaats van een afbeelding van de vermoorde filmmaker als engel met duivelshoorns, komt er de tekst ‘Alle Menschen werden Brüder (?)’. De oude afbeelding werd tot twee maal beklad met grijze verf. ‘We hadden het gevoel dat de muurschildering leidde tot iets meer afstand tussen de mensen’, aldus Prop. ‘Daarom dat we nu een hoopvolle spreuk hebben geschilderd.’
Oktober 2005 Tate Gallery
Het kunstwerk ‘God is Great’ van kunstenaar John Latham wordt door de Londense Tate Gallery verwijderd. Het toont een in stukken gescheurde Koran, Bijbel en Talmoed. Volgens het museum zou de kunst in ‘het gevoelige klimaat na de aanslagen’ sommige moslims kunnen beledigen.
Oktober 2005 Cartoonrellen
Denemarken is in rep en roer nadat de krant Jyllands-Posten twaalf spotprenten van de profeet Mohammed afdrukt. Twee tekenaars moeten na doodsbedreigingen onderduiken en de ambassadeurs van elf moslimlanden tekenen protest aan bij premier Anders Fogh Rasmussen. De krant publiceerde de tekeningen nadat een kinderboekenschrijver had geklaagd dat niemand zijn boek over profeet Mohammed wilde illustreren. Jyllands-Posten vroeg zich af of meer kunstenaars aan zelfcensuur doen als het om islam gaat. De cartoons zorgen begin 2006 voor een storm van – soms gewelddadig – protest in de Arabische en islamitische wereld, met zo’n 140 doden tot gevolg, en leiden tot een boycot van Deense goederen in landen als Jemen, Egypte en Saoedi-Arabië.
Juni 2006 Hoogleraar schrapt passages afscheidsspeech
Na druk van de rector magnificus van de Universiteit van Utrecht past hoogleraar Nieuwe Testament Pieter W. van der Horst onder protest zijn afscheidsspeech aan. Volgens Van der Horst moest hij passages over islamitisch antisemitisme schrappen omdat ‘de islamitische studenten stennis zouden schoppen en de rector niet kon instaan voor mijn veiligheid’.
September 2006 Geen opera in Berlijn
Ondanks zware politieke kritiek haalt de Opera in Berlijn Mozarts Idomeneovan het programma. Tijdens het slotstuk van de opera rollen de koppen van Neptunus, Jezus, Boeddha en Mohammed. Met die scène wil de regisseur laten zien dat een intellectueel en weldenkend mens zelf beslissingen neemt en de consequenties daarvan aanvaardt. Daarvoor dient de mens zijn ’goden’ te onthoofden. Na een waarschuwing van het Berlijnse Landeskriminalamt besluit het operahuis om vier reprisevoorstellingen af te gelasten. Al was de voorstelling tussen 2003 en 2004 gewoon in het operahuis aan de Berlijnse Bismarckstraße te zien. Na kritiek wordt de opera uiteindelijk in december toch vertoond in het door de ME omsingeld gebouw. Er gebeurt niets.
Oktober 2006 Naakte poppen
Een dag voor de tentoonstelling opent, besluit The Whitechapel Art Gallery in Londen om een aantal werken van de Duitse surrealist Hans Bellmer weg te halen om de mosliminwoners van Oost-Londen niet te shockeren. Bellmer maakt levengrote naakte poppen van meisjes.
Januari 2007 Zelfcensuur cabaretiers
Cabaretier Ewout Jansen (23) van het cabaretduo Ewout en Etienne wordt met de dood bedreigd door een bezoeker van de Assoena moskee in Amsterdam omdat hij grapt over de islam. Youp van ’t Hek zegt in 2005 al tegen HP de Tijd dat hij met regelmaat zelfcensuur hanteert en gevoelige onderwerpen vermijdt. Hans Teeuwen trekt in zijn Engelse shows aan de penis van God, maar zegt steevast dat het niet Allah is. Hij loopt namelijk liever tegen woede aan dan tegen kogels, grapt hij. Augustus 2007 Doodsbedreigingen Ehsan Jami
De oprichter van een comité voor ex-moslims, die de profeet Mohammed een crimineel noemt en met Osama bin Laden vergelijkt, ontvangt tientallen doodsbedreigingen. Daarnaast wordt hij mishandeld door drie mannen van allochtone afkomst. PvdA-leider Wouter Bos reageert door onder andere te zeggen dat ‘je geen belediging nodig hebt’ om voor het recht op geloofsafval te strijden.
September 2007 Bange terrorismecoördinator
Nationaal coördinator terrorismebestrijding Tjibbe Joustra uit in het ADzijn vrees voor de gevolgen van de toon die sommigen aanslaan in de discussie over moslims. Daarbij doelende op Geert Wilders en Ehsan Jami. ‘Zulke radicale uitspraken kunnen individuen die op de rand van geweld staan, het laatste duwtje geven.’
Oktober 2007 Nederland weigert beveiliging Ayaan Hirsi Ali
Nederland weigert de internationaal geroemde islamcritica en voorvechter van vrouwenrechten te beveiligen nadat zij naar de VS verhuist. Al wordt zij nog zo bedreigd. Alle partijen behalve GroenLinks en D66 zijn het roerend eens dat Nederland daar niet eeuwig voor kan opdraaien. Als ze naar Nederland komt, wordt ze beschermd, maar premier Balkenende heeft dat liever niet. ‘Het kan niet zo zijn dat iemand zegt: ik ga naar Nederland, want daar word ik beveiligd.’
December 2007 Museum weigert kunst Soorah Hera
Onder het motto ‘wij hangen in ons museum geen dingen op die mensen beledigen’ besluit directeur Wim van Krimpen van het Haagse Gemeentemuseum om twee kunstwerken over moslims en homoseksualiteit van de Iraanse Soorah Hera te weren, nadat hij die eerst juist om hun kwaliteit had geselecteerd. Hera reageert verbolgen. ‘De enige conclusie die ik kan trekken is dat Allah heel groot is en dat in Nederland de angst regeert.’ Ook de KunstRAI weigert de werken. In musea in Gouda en Milaan en tijdens Art Amsterdam worden de kunstwerken wel tentoongesteld. Hera kan er zelf niet heen, om veiligheidsredenen. Ze kiest voor een leven in de anonimiteit.
Februari 2008 Bang kabinet
Een reeks CDA-prominenten onder wie minister Verhagen van Buitenlandse Zaken doet een beroep op Wilders om zijn anti-islamfilm Fitnaniet uit te zenden. Volgens NRC Handelsblad heeft het kabinet onderzoek laten doen naar de mogelijkheid van een verbod voor de film, maar dat blijkt juridisch te ingewikkeld. Premier Balkenende legt de verantwoordelijkheid voor eventuele reacties bij de PVV-leider: ‘Er kunnen economische sancties komen, aanslagen, dreiging. Degene die daar aanleiding toe geeft, is daarvoor verantwoordelijk.’ Op de vraag of een terrorist niet verantwoordelijk is voor een aanslag, antwoordt de premier: ‘Die is verantwoordelijk voor de feitelijke handeling, maar die legitimeert hij met de film. Dat is niet los te zien.’
Mei 2008 Lange broek
Islamitische bewoners van de wijk Stedenwijk-Noord in Almere klagen over de korte broeken van bouwvakkers. Ondanks de hitte besluit de uitvoerder van het project dat de werklieden lange broeken moeten dragen.
Mei 2008 Arrestatie Cartoonist Nekschot Cartoonist Gregorius
Nekschot wordt in zijn huis in Amsterdam door een politie-overmacht gearresteerd op verdenking van het aanzetten tot haat en discriminatie. Volgens het OM zijn acht van Nekschots cartoons beledigend voor moslims en mensen met een donkere huidskleur. De arrestatie volgt op een aangifte uit 2005 door het Meldpunt Discriminatie Internet. Daar zijn veel klachten binnengekomen door een actie van de salafistische prediker Abdul Jabber van de Ven. Iemand die zelf bijvoorbeeld over Ahmadiyya-moslims zei dat ‘er geen vrede kan zijn voordat deze leugenaars en bondgenoten van de Joden uitgeroeid zijn.’
Mei 2008 Borstjes in Huizen
De gemeente Huizen verwijdert schilderijen van naakte vrouwen uit een expositie in het gemeentehuis. Reden is kritiek van moslims en baliemedewerksters. De doeken worden verplaatst naar een ruimte waar geen publiek komt. Kunstenares Ellen Vroegh reageert onthutst en wijst erop dat het gaat om figuratieve kunst, waarbij de geslachtsdelen niet te zien zijn: ‘Alleen twee borsten en houtjes als vagina.’ Een half jaar na de commotie besluit de gemeente dat naakt voortaan wel mag.
Mei 2008 Adan en Eva
Hanneke Koene, de uitbaatster van kinderboekhandel De Boekenwurm uit Maastricht weigert het nieuwe kinderboek van Ayaan Hirsi Ali te verkopen. Adan en Eva gaat over een Marokkaanse jongen en een joods meisje. Volgens Koene vergroot Hirsi Ali in het kinderboek culturele meningsverschillen uit ‘met het doel om haat te zaaien’.
September 2008 Publicatie ondanks bom
Ondanks een brandbom die voor zijn huis wordt gegooid besluit uitgever Martin Rynia om het boek The Jewel of Medina gewoon uit te geven. Sherry Jones, de schrijver van het boek over de kinderbruid van profeet Mohammed, reageert bij monde van haar woordvoerder verheugd. ‘Dit is een van de belangrijkste redenen dat we deze uitgeverij hebben gekozen. We wisten dat ze moedig zouden zijn.’ Eerder had de gerenommeerde uitgever Random House besloten haar boek niet uit te brengen.
Oktober 2008 Verbod op belediging
Minister Hirsch Ballin probeert het verbod op belediging uit te breiden zodat het strafbaar kan worden om iets te zeggen over een God, religie of religieus symbool. Hij wordt later teruggefloten door de Hoge Raad en de Kamer.
Februari 2009 Geen toegang tot Engeland
Geert Wilders wordt de toegang tot Engeland ontzegd. Hij wil zijn film Fitna in het Britse parlement laten zien, maar mag het land niet in omdat zijn aanwezigheid een gevaar zou vormen voor de openbare veiligheid. Het Britse ministerie van binnenlandse zaken stelt iedereen die 'extremisme, haat en gewelddadige boodschappen in onze gemeenschappen wil verspreiden' de toegang tot Groot-Brittannië te ontzeggen. Na een succesvolle gang naar de rechter mag Wilders in oktober wel het land in. Er gebeurt niets.
Februari 2009 Wilders óók op eieren?
Volgens defensiespecialist Rob de Wijk heeft Geert Wilders zijn film Fitna aangepast. ‘Die was in eerste instantie veel heftiger.’ In Pluspost zegt De Wijk: ‘Ik vind dat het hem siert. Hij heeft nog wel zoveel fatsoen, dat als een halve burgeroorlog dreigt, hij dat heftige einde terugtrekt.’ Ook het kabinet zegt dat Wilders zijn film heeft bijgesteld. Wilders ontkent.
Augustus 2009 Yale schrapt plaatjes
De prestigieuze Amerikaanse Yale Universiteit haalt alle afbeeldingen van Mohammed uit een boek over de cartoonrellen, uit angst voor geweld van moslims. Het boek gaat nota bene over de gevolgen van de prenten die nu dus niet mogen worden afgedrukt. ‘Het is geen anti-islamboek’, volgens de schrijfster Jytte Klausen. Maar na het raadplegen van 20 deskundigen besloot Yale de cartoons te verwijderen omdat het Amerikaanse belangen zou schaden en zou leiden tot geweld tussen moslims en christenen. Onzin volgens Klausen. ‘Ik heb met die tekeningen onder de arm door het Midden-Oosten gereisd, er zelfs met de Moslimbroederschap over gesproken.’
September 2009 Roman
Vlak voor de publicatie van Wem Ehre gebührt besluit de Duitse uitgever het boek terug te trekken uit vrees voor de veiligheid van zijn werknemers en zijn familie. Op het einde van Gabriele Brinkmanns Krimi komen namelijk zinsneden voor als ‘je duwt die koran maar in je...’
September 2009 Hoteleigenaren gearresteerd voor beledigen moslima
Een christelijk stel uit Liverpool wordt gearresteerd omdat ze in hun hotel een moslima beledigen tijdens een discussie over de verschillen tussen Islam en Christendom. De vrouw zou islamitische klederdracht hebben beschreven als bondage, terwijl de man Mohammed vergeleek met een krijgsheer. Volgens de politie braken ze daarmee de openbare orde.
September 2009 Rode hakken
Een kunstwerk van felrode en verlichte vrouwenschoenen, te midden van islamitische gebedsmatjes en mannenschoenen, kan blijkbaar niet in Brussel. Moslims zien het als een provocatie dus sluit de Franse kunstenaar zijn galerie na pogingen om de ruiten in te gooien.
Sinds de moord op Theo van Gogh is censuur én zelfcensuur in de westerse wereld aan de orde van de dag. We buigen voor geweld en bedreigingen van fundamentalistische moslims.
Kunstwerken die niet meer tentoongesteld worden omdat ze een verdwaalde moslim kunnen kwetsen. Een columniste die stopt na doodsbedreigingen. Sinds de moord op Theo van Gogh is het doodnormaal en hebben radicale moslims hun zin gekregen.
Maandag is het vijf jaar geleden dat Mohammed Bouyeri filmmaker en columnist Van Gogh van zijn fiets schoot en de keel doorsneed. Omdat die de profeet Mohammed had beledigd. Terugkijkend is de moord een succes. Kritische, provocerende geesten doen er het zwijgen toe. Op een enkeling als politicus Geert Wilders na, maar die is ook meteen de best beveiligde man van het land.
Censuur en zelfcensuur vieren hoogtij, in Nederland én in de rest van de westerse wereld. Ingezet door de moord op Van Gogh, verhevigd door de Deense cartoonrellen. Cartoons die werden gepubliceerd omdat een kinderboekenschrijver na de moord op Van Gogh niemand kon vinden die zijn boek over de profeet wilde illustreren.
Soms is men terughoudend vanwege protest, dreigen of geweld, maar vaker is het uit voorzorg. Want je zóu maar eens zo’n ‘gevaarlijke moslim’ op de tenen kunnen trappen.
Wat volgt is een – niet uitputtend – overzicht van bekende gevallen van censuur. In werkelijkheid is de lijst veel langer. Al is het maar omdat niemand weet welke stukken niet zijn geschreven, welke films niet gedraaid en welke grappen niet gemaakt, omdat de angst onder onze huid is gekropen.
Januari 2005 Submission niet op filmfestival
De film van Theo van Gogh en Ayaan Hirsi Ali wordt toch niet als hommage aan de vermoorde regisseur vertoond op het International Film Festival Rotterdam. Productiemaatschappij Column Productions stelt de film niet ter beschikking op basis van veiligheidsadviezen.
Januari 2005 Schilder belaagd
De Amsterdamse kunstenaar Rachid ben Ali wordt op straat bedreigd en belaagd. Oorzaak zijn Ben Ali’s schilderijen in het Cobramuseum, waarmee hij protesteert tegen een starre islam en haatzaaiende predikers, onder meer door kontneukende imampjes te schilderen. Een half jaar daarvoor lag hij al twee weken in het ziekenhuis nadat hij met een stuk hout op zijn hoofd was geslagen door een groep Marokkanen.
Mei 2005 Muurschildering
Kunstenaars Loes Diephuis en John Prop schilderen hun vernielde muurschildering van Theo van Gogh in het Amsterdamse stadsdeel Oost-Watergraafsmeer over. In plaats van een afbeelding van de vermoorde filmmaker als engel met duivelshoorns, komt er de tekst ‘Alle Menschen werden Brüder (?)’. De oude afbeelding werd tot twee maal beklad met grijze verf. ‘We hadden het gevoel dat de muurschildering leidde tot iets meer afstand tussen de mensen’, aldus Prop. ‘Daarom dat we nu een hoopvolle spreuk hebben geschilderd.’
Oktober 2005 Tate Gallery
Het kunstwerk ‘God is Great’ van kunstenaar John Latham wordt door de Londense Tate Gallery verwijderd. Het toont een in stukken gescheurde Koran, Bijbel en Talmoed. Volgens het museum zou de kunst in ‘het gevoelige klimaat na de aanslagen’ sommige moslims kunnen beledigen.
Oktober 2005 Cartoonrellen
Denemarken is in rep en roer nadat de krant Jyllands-Posten twaalf spotprenten van de profeet Mohammed afdrukt. Twee tekenaars moeten na doodsbedreigingen onderduiken en de ambassadeurs van elf moslimlanden tekenen protest aan bij premier Anders Fogh Rasmussen. De krant publiceerde de tekeningen nadat een kinderboekenschrijver had geklaagd dat niemand zijn boek over profeet Mohammed wilde illustreren. Jyllands-Posten vroeg zich af of meer kunstenaars aan zelfcensuur doen als het om islam gaat. De cartoons zorgen begin 2006 voor een storm van – soms gewelddadig – protest in de Arabische en islamitische wereld, met zo’n 140 doden tot gevolg, en leiden tot een boycot van Deense goederen in landen als Jemen, Egypte en Saoedi-Arabië.
Juni 2006 Hoogleraar schrapt passages afscheidsspeech
Na druk van de rector magnificus van de Universiteit van Utrecht past hoogleraar Nieuwe Testament Pieter W. van der Horst onder protest zijn afscheidsspeech aan. Volgens Van der Horst moest hij passages over islamitisch antisemitisme schrappen omdat ‘de islamitische studenten stennis zouden schoppen en de rector niet kon instaan voor mijn veiligheid’.
September 2006 Geen opera in Berlijn
Ondanks zware politieke kritiek haalt de Opera in Berlijn Mozarts Idomeneovan het programma. Tijdens het slotstuk van de opera rollen de koppen van Neptunus, Jezus, Boeddha en Mohammed. Met die scène wil de regisseur laten zien dat een intellectueel en weldenkend mens zelf beslissingen neemt en de consequenties daarvan aanvaardt. Daarvoor dient de mens zijn ’goden’ te onthoofden. Na een waarschuwing van het Berlijnse Landeskriminalamt besluit het operahuis om vier reprisevoorstellingen af te gelasten. Al was de voorstelling tussen 2003 en 2004 gewoon in het operahuis aan de Berlijnse Bismarckstraße te zien. Na kritiek wordt de opera uiteindelijk in december toch vertoond in het door de ME omsingeld gebouw. Er gebeurt niets.
Oktober 2006 Naakte poppen
Een dag voor de tentoonstelling opent, besluit The Whitechapel Art Gallery in Londen om een aantal werken van de Duitse surrealist Hans Bellmer weg te halen om de mosliminwoners van Oost-Londen niet te shockeren. Bellmer maakt levengrote naakte poppen van meisjes.
Januari 2007 Zelfcensuur cabaretiers
Cabaretier Ewout Jansen (23) van het cabaretduo Ewout en Etienne wordt met de dood bedreigd door een bezoeker van de Assoena moskee in Amsterdam omdat hij grapt over de islam. Youp van ’t Hek zegt in 2005 al tegen HP de Tijd dat hij met regelmaat zelfcensuur hanteert en gevoelige onderwerpen vermijdt. Hans Teeuwen trekt in zijn Engelse shows aan de penis van God, maar zegt steevast dat het niet Allah is. Hij loopt namelijk liever tegen woede aan dan tegen kogels, grapt hij. Augustus 2007 Doodsbedreigingen Ehsan Jami
De oprichter van een comité voor ex-moslims, die de profeet Mohammed een crimineel noemt en met Osama bin Laden vergelijkt, ontvangt tientallen doodsbedreigingen. Daarnaast wordt hij mishandeld door drie mannen van allochtone afkomst. PvdA-leider Wouter Bos reageert door onder andere te zeggen dat ‘je geen belediging nodig hebt’ om voor het recht op geloofsafval te strijden.
September 2007 Bange terrorismecoördinator
Nationaal coördinator terrorismebestrijding Tjibbe Joustra uit in het ADzijn vrees voor de gevolgen van de toon die sommigen aanslaan in de discussie over moslims. Daarbij doelende op Geert Wilders en Ehsan Jami. ‘Zulke radicale uitspraken kunnen individuen die op de rand van geweld staan, het laatste duwtje geven.’
Oktober 2007 Nederland weigert beveiliging Ayaan Hirsi Ali
Nederland weigert de internationaal geroemde islamcritica en voorvechter van vrouwenrechten te beveiligen nadat zij naar de VS verhuist. Al wordt zij nog zo bedreigd. Alle partijen behalve GroenLinks en D66 zijn het roerend eens dat Nederland daar niet eeuwig voor kan opdraaien. Als ze naar Nederland komt, wordt ze beschermd, maar premier Balkenende heeft dat liever niet. ‘Het kan niet zo zijn dat iemand zegt: ik ga naar Nederland, want daar word ik beveiligd.’
December 2007 Museum weigert kunst Soorah Hera
Onder het motto ‘wij hangen in ons museum geen dingen op die mensen beledigen’ besluit directeur Wim van Krimpen van het Haagse Gemeentemuseum om twee kunstwerken over moslims en homoseksualiteit van de Iraanse Soorah Hera te weren, nadat hij die eerst juist om hun kwaliteit had geselecteerd. Hera reageert verbolgen. ‘De enige conclusie die ik kan trekken is dat Allah heel groot is en dat in Nederland de angst regeert.’ Ook de KunstRAI weigert de werken. In musea in Gouda en Milaan en tijdens Art Amsterdam worden de kunstwerken wel tentoongesteld. Hera kan er zelf niet heen, om veiligheidsredenen. Ze kiest voor een leven in de anonimiteit.
Februari 2008 Bang kabinet
Een reeks CDA-prominenten onder wie minister Verhagen van Buitenlandse Zaken doet een beroep op Wilders om zijn anti-islamfilm Fitnaniet uit te zenden. Volgens NRC Handelsblad heeft het kabinet onderzoek laten doen naar de mogelijkheid van een verbod voor de film, maar dat blijkt juridisch te ingewikkeld. Premier Balkenende legt de verantwoordelijkheid voor eventuele reacties bij de PVV-leider: ‘Er kunnen economische sancties komen, aanslagen, dreiging. Degene die daar aanleiding toe geeft, is daarvoor verantwoordelijk.’ Op de vraag of een terrorist niet verantwoordelijk is voor een aanslag, antwoordt de premier: ‘Die is verantwoordelijk voor de feitelijke handeling, maar die legitimeert hij met de film. Dat is niet los te zien.’
Mei 2008 Lange broek
Islamitische bewoners van de wijk Stedenwijk-Noord in Almere klagen over de korte broeken van bouwvakkers. Ondanks de hitte besluit de uitvoerder van het project dat de werklieden lange broeken moeten dragen.
Mei 2008 Arrestatie Cartoonist Nekschot Cartoonist Gregorius
Nekschot wordt in zijn huis in Amsterdam door een politie-overmacht gearresteerd op verdenking van het aanzetten tot haat en discriminatie. Volgens het OM zijn acht van Nekschots cartoons beledigend voor moslims en mensen met een donkere huidskleur. De arrestatie volgt op een aangifte uit 2005 door het Meldpunt Discriminatie Internet. Daar zijn veel klachten binnengekomen door een actie van de salafistische prediker Abdul Jabber van de Ven. Iemand die zelf bijvoorbeeld over Ahmadiyya-moslims zei dat ‘er geen vrede kan zijn voordat deze leugenaars en bondgenoten van de Joden uitgeroeid zijn.’
Mei 2008 Borstjes in Huizen
De gemeente Huizen verwijdert schilderijen van naakte vrouwen uit een expositie in het gemeentehuis. Reden is kritiek van moslims en baliemedewerksters. De doeken worden verplaatst naar een ruimte waar geen publiek komt. Kunstenares Ellen Vroegh reageert onthutst en wijst erop dat het gaat om figuratieve kunst, waarbij de geslachtsdelen niet te zien zijn: ‘Alleen twee borsten en houtjes als vagina.’ Een half jaar na de commotie besluit de gemeente dat naakt voortaan wel mag.
Mei 2008 Adan en Eva
Hanneke Koene, de uitbaatster van kinderboekhandel De Boekenwurm uit Maastricht weigert het nieuwe kinderboek van Ayaan Hirsi Ali te verkopen. Adan en Eva gaat over een Marokkaanse jongen en een joods meisje. Volgens Koene vergroot Hirsi Ali in het kinderboek culturele meningsverschillen uit ‘met het doel om haat te zaaien’.
September 2008 Publicatie ondanks bom
Ondanks een brandbom die voor zijn huis wordt gegooid besluit uitgever Martin Rynia om het boek The Jewel of Medina gewoon uit te geven. Sherry Jones, de schrijver van het boek over de kinderbruid van profeet Mohammed, reageert bij monde van haar woordvoerder verheugd. ‘Dit is een van de belangrijkste redenen dat we deze uitgeverij hebben gekozen. We wisten dat ze moedig zouden zijn.’ Eerder had de gerenommeerde uitgever Random House besloten haar boek niet uit te brengen.
Oktober 2008 Verbod op belediging
Minister Hirsch Ballin probeert het verbod op belediging uit te breiden zodat het strafbaar kan worden om iets te zeggen over een God, religie of religieus symbool. Hij wordt later teruggefloten door de Hoge Raad en de Kamer.
Februari 2009 Geen toegang tot Engeland
Geert Wilders wordt de toegang tot Engeland ontzegd. Hij wil zijn film Fitna in het Britse parlement laten zien, maar mag het land niet in omdat zijn aanwezigheid een gevaar zou vormen voor de openbare veiligheid. Het Britse ministerie van binnenlandse zaken stelt iedereen die 'extremisme, haat en gewelddadige boodschappen in onze gemeenschappen wil verspreiden' de toegang tot Groot-Brittannië te ontzeggen. Na een succesvolle gang naar de rechter mag Wilders in oktober wel het land in. Er gebeurt niets.
Februari 2009 Wilders óók op eieren?
Volgens defensiespecialist Rob de Wijk heeft Geert Wilders zijn film Fitna aangepast. ‘Die was in eerste instantie veel heftiger.’ In Pluspost zegt De Wijk: ‘Ik vind dat het hem siert. Hij heeft nog wel zoveel fatsoen, dat als een halve burgeroorlog dreigt, hij dat heftige einde terugtrekt.’ Ook het kabinet zegt dat Wilders zijn film heeft bijgesteld. Wilders ontkent.
Augustus 2009 Yale schrapt plaatjes
De prestigieuze Amerikaanse Yale Universiteit haalt alle afbeeldingen van Mohammed uit een boek over de cartoonrellen, uit angst voor geweld van moslims. Het boek gaat nota bene over de gevolgen van de prenten die nu dus niet mogen worden afgedrukt. ‘Het is geen anti-islamboek’, volgens de schrijfster Jytte Klausen. Maar na het raadplegen van 20 deskundigen besloot Yale de cartoons te verwijderen omdat het Amerikaanse belangen zou schaden en zou leiden tot geweld tussen moslims en christenen. Onzin volgens Klausen. ‘Ik heb met die tekeningen onder de arm door het Midden-Oosten gereisd, er zelfs met de Moslimbroederschap over gesproken.’
September 2009 Roman
Vlak voor de publicatie van Wem Ehre gebührt besluit de Duitse uitgever het boek terug te trekken uit vrees voor de veiligheid van zijn werknemers en zijn familie. Op het einde van Gabriele Brinkmanns Krimi komen namelijk zinsneden voor als ‘je duwt die koran maar in je...’
September 2009 Hoteleigenaren gearresteerd voor beledigen moslima
Een christelijk stel uit Liverpool wordt gearresteerd omdat ze in hun hotel een moslima beledigen tijdens een discussie over de verschillen tussen Islam en Christendom. De vrouw zou islamitische klederdracht hebben beschreven als bondage, terwijl de man Mohammed vergeleek met een krijgsheer. Volgens de politie braken ze daarmee de openbare orde.
September 2009 Rode hakken
Een kunstwerk van felrode en verlichte vrouwenschoenen, te midden van islamitische gebedsmatjes en mannenschoenen, kan blijkbaar niet in Brussel. Moslims zien het als een provocatie dus sluit de Franse kunstenaar zijn galerie na pogingen om de ruiten in te gooien.