PDA

Bekijk Volledige Versie : De transformatie van Latijns-Amerika is goed voor iedereen behalve voor het westen



aboenoeh
22-08-10, 00:39
Bijna twee eeuwen na het verwerven van haar nominale onafhankelijkheid is Latijns-Amerika nu in opkomst, ondanks dat Washington het tot haar achtertuin verklaarde. Het tij van progressieve verandering dat het continent de afgelopen tien jaar heeft overspoeld heeft een aantal sociaal-democratische en radicale, socialistische regeringen aan de macht gebracht die sociale en raciale voorrechten onder vuur hebben genomen, de neoliberale orthodoxie hebben verworpen en de imperialistische overheersing van de regio hebben uitgedaagd.

De betekenis ervan wordt vaak onderschat of gebagatelliseerd in Europa en Noord-Amerika. Maar samen met de opkomst van China, de economische crash van 2008 en de demonstratie van de beperkte Amerikaanse macht in de "war on terror", is de opkomst van een onafhankelijk Latijns-Amerika een van de handvol van ontwikkelingen die de wereldorde veranderen. Van Ecuador tot Brazilië, van Bolivia tot Argentinië, hebben verkozen leiders zich afgewend van het IMF, middelen teruggepakt van de corporates, regionale integratie versterkt en onafhankelijke allianties in de hele wereld aangegaan.

Zowel de omvang van de transformatie en de mate van misinterpretatie in de westelijke media worden op hun plek gezet in de nieuwe film van Oliver Stone, “South of the Border”, waarin zes van de nieuwe leiders voor zichzelf spreken. Meest opvallend is hun wederzijdse steun en een gemeenschappelijk engagement – van Cristina Kirchner van Argentinië tot de meer linkse Evo Morales – om de zeggenschap over hun continent weer eigen in handen te nemen.

Twee cruciale verkiezingen in de komende weken zullen de toekomst van dit proces op de proef stellen. De eerste zijn de parlementaire verkiezingen in Venezuela, waarvan de Boliviaanse revolutie op het snijvlak lag van de Latijns-Amerikaanse vernieuwing sinds Hugo eerste verkiezing als president in 1998. Ondanks is al zijn populariteit thuis, was Chávez het doel van een campagne van laster en spot in de VS, de Europese en de door de elite gecontroleerde Latijns-Amerikaanse media, die weinig heeft te maken had met zijn retoriek met een hoog octaan gehalte en veel meer met zijn doeltreffendheid de Venezolaanse olierijkdom te gebruiken om de Amerikaanse macht in de regio uit te dagen.

Vergeet even zijn succes bij het halveren van de Venezolaanse armoede, de verdrievoudiging van de sociale uitgaven, het snel uitbreiden van gezondheidszorg en onderwijs en de bevordering van een basisdemocratie en arbeidersparticipatie. Sinds het begin van het jaar roken Venezuela's vijanden bloed toen zijn werk stagneerde ten gevolge van door de droogte veroorzaakte stroomstoringen, het mislukken van een recessie stimulus pakket – zoals dat van Morales in Bolivia – en de toenemende onvrede over de hoge gewelddadige criminaliteit.

Dus verwacht maar een vlaag van nieuwe aanklachten dat Chávez een dictator is die vrijheid van de media beknot en bankiers en zakenlieden vervolgd, en wiens incompetente regime vastloopt in zand. In werkelijkheid won de Venezolaanse president meer vrije verkiezingen dan enige andere wereldleider, en worden de media van het land gedomineerd door de VS gefinancierde oppositie.

Als de socialistische partij van Chávez volgende maand verslagen wordt zou dat zeker zijn herverkiezing in 2012 op het spel zetten en Venezuela's radicalisering onder druk zetten. Maar dat lijkt steeds onwaarschijnlijker. De economie trekt aan, een nationale politie wordt op poten gezet, en cruciaal Chávez bezwoer vorige week drastisch de dreiging van oorlog met de pro-Amerikaanse regering in Colombia door middel van een regionaal bemiddelde toenadering.

Nog kritischer zijn de presidentsverkiezingen in Brazilië in oktober. Brazilië's opkomst als economische groot macht onder leiding van Lula heeft de grote veranderingen ondersteund in heel Latijns-Amerika. Minder radicaal dan Morales of Chávez, heeft de Braziliaanse president toch ook veel geld gestoken in armoedebestrijding campagnes en essentiële steun verleend aan het gemeenschappelijke project van continentale integratie en onafhankelijkheid.

Uitgesloten voor een derde mandaat, ondersteunt hij met zijn populariteit zijn chef-staf Dilma Roussef, die nog meer sympathie heeft voor de Bolivarianen dan hij. Niet in staat om Lula aan te vallen op zijn economische prestaties, start haar voornaamste rechtse tegenstander, Jose Serra, een campagne tegen Chávez en Morales, om de steun van Lula voor hen aan de kaak te stellen, alsmede zijn niet-erkenning van de post-coup regering in Honduras en zijn pogingen te bemiddelen tussen Iran en de Verenigde Staten. Tot nu toe ziet het eruit dat dit waarschijnlijk niet zal werken, en doet Serra het slecht in de polls.

Als zowel de Braziliaanse en de Venezolaanse verkiezingen zijn gewonnen door links, kunnen de VS en haar vrienden geneigd zijn te zoeken naar andere manieren om Latijns-Amerika af te leiden van de weg van zelfbeschikking en sociale rechtvaardigheid, die het insloeg terwijl George Bush zijn vijanden in de moslim wereld aan het bevechten was. Voorlopig is er weinig gewijzigd in het Amerikaanse beleid ten aanzien van de regio, ondanks de belofte van Barack Obama van "een nieuw engagement" en de waarschuwing dat er een "verschrikkelijk precedent” geschapen zou worden ingesteld als de een bloedige staatsgreep van vorig jaar tegen de hervormende Hondurese president Manuel Zelaya zou worden doorgezet. De Hondurese staatsgreep werd inderdaad toegestaan – of, zoals Hillary Clinton het zei: de "crisis is tot een goed einde gemanaged".

De duidelijke boodschap was dat het radicale tij omkeerbaar is en de angst leeft dat een van de meer kwetsbare regeringen, zoals van Paraguay of Guatemala is, ook gemanaged kan op de een of andere manier. Ondertussen probeert de VS zijn militaire aanwezigheid op het continent te versterken met Amerikaanse troepen in zeven bases in Colombia.

Maar een directe militaire interventie lijkt onwaarschijnlijk in de nabije toekomst. Als de politieke en sociale bewegingen die de transformatie van het continent op gang hebben gebracht hun dynamiek en ondersteuning kunnen behouden, leggen ze niet alleen het fundament voor een onafhankelijke Latijns-Amerika, maar scheppen ook nieuwe vormen van socialistische politiek die nog onlangs voor onmogelijk werden verklaard. Twee decennia nadat we te horen kregen dat er geen alternatief is, wordt er een andere wereld gemaakt
__________________
Oorspronkelijk geplaatst op forums.ansaar.nl