PDA

Bekijk Volledige Versie : Het begon niet op 9/11



HUISBAAS
12-09-10, 20:49
Het Midden-Oosten heeft al eeuwen last van de bemoeizucht van het Westen. De spanning tussen beide is dus niet alleen aan de islam toe te schrijven, betoogt Graham E. Fuller. De voormalig CIA-agent is bezorgd over het buitenlandbeleid van de VS.

Stel dat de profeet Mohammed (vrede zij met hem), in het jaar onzes Heren 610 niet de engel Gabriël op bezoek kreeg. Of dat buiten de grot waar dat gebeurd moet zijn niemand hem had geloofd, in Mekka noch in Medina. Stel dat de wereld de islam nooit had leren kennen.

Dan hadden op 11 september 2001 negentien oosters-orthodoxe terroristen uit het Midden-Oosten vier vliegtuigen gekaapt in een land dat ze met al hun vezels haatten, de Verenigde Staten van Amerika.

Het staat niet letterlijk in ’A World without Islam’, het vorige maand verschenen boek van Graham E. Fuller, maar de gedachte komt vanzelf bij je op. En hij wijst het zelf ook niet direct van de hand: „Ik weet het natuurlijk niet zeker”, geeft hij telefonisch vanuit Vancouver toe. „Maar mijn denken over dit onderwerp is wel begonnen toen ik ontdekte hoe belangrijk de tegenstelling tussen het oosterse en het westerse christendom als factor in de geschiedenis is geweest. Extremisten gebruiken heel graag een godsdienst voor hun doeleinden. En als ze de islam niet hadden, dan weet ik zeker dat ze wel een andere godsdienst hadden gevonden.”

Een wereld zonder islam? Voor een zekere dominee in Gainesville, Florida is het vast een aantrekkelijke gedachte. Het World Trade Center zou nog trots boven Manhattan uit torenen. Duizenden Amerikaanse soldaten zouden niet zijn omgekomen in een verre woestijn. Amerika kon zorgeloos olie putten uit die woestijn. En niet ver daar vandaan zou Israël een groot, Joods land zijn met veilige grenzen.

Of niet natuurlijk. Want de toevloed van Joodse immigranten naar Palestina, na een massamoord van historische omvang die in een wereld zonder Islam ook had plaatsgevonden, was evengoed niet naar de zin geweest van de Palestijnen die er al woonden. Het lot van deze Arabieren had andere Arabieren in de landen er omheen niet onverschillig gelaten. Die landen hadden, net als nu, de staat Israël gezien als vooruitgeschoven post van het Westen. Een Westen dat ze diep zouden hebben gewantrouwd als een gebied met andere belangen, een andere cultuur en, al sinds het Grote Schisma van de elfde eeuw tussen Rome en Byzantium, een andere godsdienst.

Onder het motto ’De geschiedenis begon niet op 11 september’ brengt Fuller zijn lezers in herinnering dat het Midden-Oosten al te maken heeft met de bemoeizucht van het Westen sinds Alexander de Grote het kwam veroveren. Of het nu de Romeinen waren, de Britten of de Turken, telkens wanneer een imperium zich meester maakte van het gebied, nam de dynamiek van samenwerking en tegenwerking zijn loop, waarbij etniciteit en cultuur even belangrijk waren als godsdienst. Fuller: „Ik zeg niet dat de hele wereld er zonder de islam hetzelfde uit had gezien, maar de relaties tussen het Westen en het Midden-Oosten wel.”

Die boodschap zal de demonstranten vandaag bij Ground Zero hogelijk verbazen, of ze nu voor of tegen het islamitisch centrum zijn dat daar in de buurt moet komen.

Fuller zucht: „Ja, zo langzamerhand zijn natuurlijk de grieven wel onder de vlag van de islam gebracht. Het Westen heeft daarbij geholpen door de islam als het probleem te beschouwen, in plaats van de olie, de buitenlandse interventie en de geopolitieke overheersing. Moslims zelf hadden die neiging oorspronkelijk niet. Maar nu het Westen zich tegenover de islam opstelt, overtuigt dat de moslims dat de strijd daarom draait. De twee standpunten versterken elkaar. Dankzij de Amerikanen heeft de islamitische wereld nog nooit zoveel eenheid en zelfbewustzijn getoond.”

In de VS zelf tonen de moslims dat zelfbewustzijn tot nu toe door vast te houden aan de bouw van het Cordoba-centrum. Het verzet daartegen is natuurlijk emotioneel, zegt Fuller, maar hij ziet het niet als een uiting van onversneden islamofobie.

„Vijandigheid tegen religieuze groepen is in Amerika niet nieuw. Het komt telkens terug op een voorspelbare manier. Toen John F. Kennedy president werd, zag je nog virulent anti-katholiek sentiment. Er werden kerken in brand gestoken. Maar eigenlijk was dat natuurlijk gericht tegen etnische minderheden: Ieren, Italianen. Net zo hebben Joodse immigranten het te verduren gehad, niemand wilde hen in de buurt, synagoges moesten niet te zichtbaar zijn. Uiteindelijk gaat dat over. Veel meer zorgen maak ik me over de toekomst van het Amerikaanse buitenlandse beleid.”

Over waar het met dat beleid in het Midden-Oosten heen moet, is Fuller in zijn boek heel concreet. De VS en andere westerse landen moeten met hun troepen weg uit het gebied, omdat alleen al hun aanwezigheid de bevolking provoceert. Ze moeten het jagen op terroristen overlaten aan hun geheime diensten en de lokale politie. Ze moeten geen dictators meer steunen, ook al weet je dat er daarna om te beginnen een islamistische partij aan de macht zal komen. En er moet snel een oplossing komen voor het Palestijnse probleem, „dat in de islamitische wereld gezien wordt als het ergste voorbeeld van buitenlands imperialisme”.

Amerika als imperialistische mogendheid, dat is geen beschrijving waarmee je in de VS buiten kringen van historici veel vrienden maakt. Toch is Fuller geen studeerkamerideoloog. Hij werkte in de jaren tachtig als CIA-agent in Turkije, Libanon, Saoedi-Arabië, Jemen, Afghanistan en Hongkong – vandaar dat hij behalve boeken over het Midden-Oosten ook ’A Spymaster’s Secrets of Learning Foreign Languages’ op zijn naam heeft staan.


Daarna werd hij in Washington analist, eindigend als vicevoorzitter van de National Intelligence Council, die de Amerikaanse regering periodiek vertelt welke ontwikkelingen op het gebied van nationale veiligheid te verwachten zijn.

Was hij er in zijn CIA-tijd al van overtuigd dat Amerika op de verkeerde weg was?

„Ja, dat wist ik. De meeste inlichtingenofficieren vonden dat en de diplomaten in de landen waar wij werkten. We maakten ons enorm zorgen als Washington ons advies compleet negeerde.

„Het was dus geen plotselinge openbaring voor me dat het beleid verkeerd was, maar het drong wel pas langzaam tot me door, dat het niet alleen verkeerd was, maar dat er een dieper probleem in schuilt, dat de VS een imperium aan het bouwen zijn. Vooral onder George W. Bush. Ook al eerder, ook onder Clinton. Bush dreef het verder door, buiten alle perken.

„Eigenlijk heeft Bush ons een dienst bewezen: hij heeft de wereld aan het denken gezet over de ware aard van het beleid. Ik ben veel somberder over Obama. Hij is waarschijnlijk de beste president die we ooit zullen krijgen. Hij is intelligent, heeft invoelingsvermogen... als hij die supertanker niet gekeerd krijgt, dan kan niemand het. Dan komen we pas tot inkeer als er een ramp gebeurt, militair, sociaal, economisch. Tot die tijd hoop ik dat Europa iets doet. Zich afwendt van Amerika en uit de Navo stapt. De Navo is geschiedenis, de Koude Oorlog is voorbij, het is nu een enorm ongezond instrument. Alsjeblieft, neem je eigen plaats in, doe iets, onafhankelijk, heel onafhankelijk van Amerika.”

Graham E. Fuller: A World without Islam. Hachette Book Group, 328 pagina’s, euro 15,99

© Trouw 2010, op dit artikel rust copyright.

http://www.trouw.nl/nieuws/wereld/ar...1_.html?part=2 (http://www.trouw.nl/nieuws/wereld/article3203430.ece/Het_begon_niet_op_9_11_.html?part=2)
__________________
Oorspronkelijk geplaatst op forums.ansaar.nl