mark61
23-10-10, 17:57
zaterdag 16 oktober 2010 door Bas Heijne
Hoe zei Gerd Leers het ook alweer precies? Gevraagd naar zijn uitgelekte onderhoud met Geert Wilders, verklaarde hij voor de NOS-radio – ik heb het even teruggeluisterd – dat zijn provinciegenoot de tijdgeest heel goed begrepen had, dat de PVV-leider goed gezien had dat er „een probleem” lag „in de harten van de mensen”. Hij was het weliswaar lang niet „op alle punten” met Wilders eens, maar dat hoefde ook helemaal niet, zolang je maar respect voor elkaar had en niet „op de persoon speelde” – en het regeerakkoord uitvoerde. Bovendien had het gesprek met Geert hem ook laten zien dat de media een verkeerd beeld van de man schetsten. Nee, hij was niet op sollicitatie bij zijn provinciegenoot geweest, daar zou hij zich nooit voor lenen. Echt niet.
Je kunt ook overdrijven. Nog niet zo heel lang geleden beschouwde Leers Wilders als de „vleesgeworden voorman van alle ordinaire vuilspuiters op internet”. Als dat een verkeerd beeld van Wilders geeft, dan is het toch echt van Leers zelf afkomstig, niet van „de media”. Of klopte het beeld gewoon? Er lag indertijd volgens Leers namelijk helemaal geen probleem in de harten van de mensen, het was gewoon een mindfuck, mensen werden gek gemaakt met onzin: „Zijn uitspraken zijn hard en eenzijdig, zodat de mensen erin geloven, en niet gerelateerd aan de werkelijkheid.”
Dat is het beeld van het nieuwe kabinet: fatsoenlijke mensen die zich in bochten wringen. Van veel ministers duiken in de pers uitspraken uit het verleden op die niet een beetje afwijken van de voorstellen in het regeerakkoord, maar er keihard tegen ingaan. Mark Rutte loochent zijn uitvoerig beleden geloof in een open, dynamische samenleving, waarin het niet uitmaakt waar je vandaan komt of waar je in gelooft, zolang je maar bereid bent je schouders eronder te zetten.
Staatssecretaris Ben Knapen (Europese Zaken, CDA) heeft in zijn werk voor de door Wilders verafschuwde WRR, en zijn stukken voor deze krant, blijk gegeven van een gretige kosmopolitische blik en een intense afkeer van de nieuwe Hollandse benepenheid. Hans Hillen blijkt voorzitter van de Vrienden van het Metropole Orkest, dat door deze regering de nek wordt omgedraaid.
Alleen over die 130 km per uur hoeft niemand te draaien, lijkt het.
Ik weet ook wel dat het verwarde tijden zijn, politiek is geven en nemen, ook Ronald Plasterk moest zijn nee tegen de Europese Grondwet relativeren toen hij minister werd – maar hier is iets anders aan de hand. Hier staan mensen die gedwongen lijken tegen hun eigen overtuigingen in te praten. Ik herinner me tal van opiniestukken waarin Gerd Leers zijn blik vol vertrouwen naar buiten richtte en afrekende met de steeds meer in zichzelf gekeerde blik van de Nederlander. Vrije handel in softdrugs, een ruimhartig immigratiebeleid, vanuit Maastricht zou de hele wereld worden omarmd: ‘Zet de deur niet op een kier, maar wagenwijd open.’
Het zal toch niet alleen machtshonger zijn, of een zware hypotheek in Bulgarije? De regering waarvan Leers deel uitmaakt, gooit de deur nagenoeg dicht – allemaal omdat Geert Wilders de tijdgeest goed heeft begrepen, goed aanvoelt wat „het probleem” is „in de harten der mensen”. Wat Leers eigenlijk wil zeggen is dat zijn ruimhartige wereldbeeld, en dat van het merendeel van zijn collega-ministers, op dit moment politiek domweg niet te verkopen is.
Dat zegt veel. Her en der wordt nu triomfantelijk vastgesteld dat dit het kabinet is dat door de meeste Nederlanders gewenst wordt – maar wat voor kabinet is het? Het bestaat voor het merendeel uit stevige mannen, maar hun woorden klinken een stuk minder stevig. Is men bezig het hetzerige populisme van Wilders te domesticeren, of is het de aankondiging van een onvoorwaardelijke capitulatie?
Wanneer tegenwoordig over polarisatie wordt gesproken, gaat het altijd over de spanning tussen links en rechts. De schrijnende discrepantie tussen de overtuigingen van de ministersploeg en het voorgestelde beleid onthult een heel andere spanning: de spanning tussen open rechts en gesloten rechts. Het verschil tussen die twee is echt meer dan ruziemaken over de vraag of de islam een godsdienst is of een ideologie – het gaat om twee wezenlijk verschillende wereldbeelden.
Het is heel goed mogelijk om rechts te zijn in het besef dat wanneer je over hardwerkende burgers spreekt, dat ook moslims kunnen zijn; die betalen ook mee aan de asfaltering van de snelwegen, en aan de beveiliging van Geert Wilders. Het zou geen goed idee zijn hier de sharia in te voeren, maar aangezien er in de afgelopen vijftig jaar niemand in Nederland een poging gedaan heeft om de sharia daadwerkelijk in te voeren, heeft het weinig zin mensen met dat schrikbeeld op de kast te jagen.
De VVD is traditioneel wars van cultuurpolitiek, het gedachtegoed van de PVV is een en al cultuurpolitiek. De liberale conservatief ziet hier en daar sociaal heikele kwesties die het gevolg zijn van een moeizame integratie, het rechtse populisme is in de ban van een even hatelijk als onmogelijk wensdenken: een Nederland dat zich volledig naar jouw zelfbeeld voegt en zich tegen alles keert dat daar niet mee overeenkomt. Dat is het Nederland dat Leers verafschuwt – en dat hij nu moet helpen realiseren.
Steeds weer wordt vergeten dat dit kabinet bestaat uit concurrenten op leven en dood. Het is niet alleen traditioneel links dat onder druk staat. De PVV is een afsplitsing van de VVD en het is die partij er alles aangelegen dat electoraat terug te krijgen.
Tegelijk overheerst de angst nog meer stemmen aan Wilders te verliezen. Vergelijk het met de houding van de Republikeinse Partij in de Verenigde Staten tegenover de volksrechtse Tea Party: hoe kun je die paaien zonder dat je erdoor wordt opgeslokt?
In dat licht moet je de slijmerige woorden van Gerd Leers zien – voor het CDA geldt namelijk precies hetzelfde. In de dubbelhartigheid ervan openbaart zich het gevaar dat door Leers’ partijgenoot Ab Klink haarfijn werd aangevoeld: je kunt niet schadeloos samen regeren wanneer je een compleet tegengestelde houding hebt. Een regering is niet geloofwaardig wanneer dezelfde maatregelen totaal verschillende doelen nastreven: aan de ene kant een geslaagde integratie van nieuwkomers, aan de andere kant een even vage als dreigende „de-islamisering”.
De gespletenheid geeft dit kabinet een dubbele tong. Daar is niets geruststellends aan, want het geeft aan dat men ook op rechts geen fundamentele keuzes durft te maken. Misschien volgt Rutte een strategie – ik zie vooral wankelmoedigheid.
http://weblogs.nrc.nl/heijne/2010/10/16/de-dubbele-tong-van-gerd-leers/
Hoe zei Gerd Leers het ook alweer precies? Gevraagd naar zijn uitgelekte onderhoud met Geert Wilders, verklaarde hij voor de NOS-radio – ik heb het even teruggeluisterd – dat zijn provinciegenoot de tijdgeest heel goed begrepen had, dat de PVV-leider goed gezien had dat er „een probleem” lag „in de harten van de mensen”. Hij was het weliswaar lang niet „op alle punten” met Wilders eens, maar dat hoefde ook helemaal niet, zolang je maar respect voor elkaar had en niet „op de persoon speelde” – en het regeerakkoord uitvoerde. Bovendien had het gesprek met Geert hem ook laten zien dat de media een verkeerd beeld van de man schetsten. Nee, hij was niet op sollicitatie bij zijn provinciegenoot geweest, daar zou hij zich nooit voor lenen. Echt niet.
Je kunt ook overdrijven. Nog niet zo heel lang geleden beschouwde Leers Wilders als de „vleesgeworden voorman van alle ordinaire vuilspuiters op internet”. Als dat een verkeerd beeld van Wilders geeft, dan is het toch echt van Leers zelf afkomstig, niet van „de media”. Of klopte het beeld gewoon? Er lag indertijd volgens Leers namelijk helemaal geen probleem in de harten van de mensen, het was gewoon een mindfuck, mensen werden gek gemaakt met onzin: „Zijn uitspraken zijn hard en eenzijdig, zodat de mensen erin geloven, en niet gerelateerd aan de werkelijkheid.”
Dat is het beeld van het nieuwe kabinet: fatsoenlijke mensen die zich in bochten wringen. Van veel ministers duiken in de pers uitspraken uit het verleden op die niet een beetje afwijken van de voorstellen in het regeerakkoord, maar er keihard tegen ingaan. Mark Rutte loochent zijn uitvoerig beleden geloof in een open, dynamische samenleving, waarin het niet uitmaakt waar je vandaan komt of waar je in gelooft, zolang je maar bereid bent je schouders eronder te zetten.
Staatssecretaris Ben Knapen (Europese Zaken, CDA) heeft in zijn werk voor de door Wilders verafschuwde WRR, en zijn stukken voor deze krant, blijk gegeven van een gretige kosmopolitische blik en een intense afkeer van de nieuwe Hollandse benepenheid. Hans Hillen blijkt voorzitter van de Vrienden van het Metropole Orkest, dat door deze regering de nek wordt omgedraaid.
Alleen over die 130 km per uur hoeft niemand te draaien, lijkt het.
Ik weet ook wel dat het verwarde tijden zijn, politiek is geven en nemen, ook Ronald Plasterk moest zijn nee tegen de Europese Grondwet relativeren toen hij minister werd – maar hier is iets anders aan de hand. Hier staan mensen die gedwongen lijken tegen hun eigen overtuigingen in te praten. Ik herinner me tal van opiniestukken waarin Gerd Leers zijn blik vol vertrouwen naar buiten richtte en afrekende met de steeds meer in zichzelf gekeerde blik van de Nederlander. Vrije handel in softdrugs, een ruimhartig immigratiebeleid, vanuit Maastricht zou de hele wereld worden omarmd: ‘Zet de deur niet op een kier, maar wagenwijd open.’
Het zal toch niet alleen machtshonger zijn, of een zware hypotheek in Bulgarije? De regering waarvan Leers deel uitmaakt, gooit de deur nagenoeg dicht – allemaal omdat Geert Wilders de tijdgeest goed heeft begrepen, goed aanvoelt wat „het probleem” is „in de harten der mensen”. Wat Leers eigenlijk wil zeggen is dat zijn ruimhartige wereldbeeld, en dat van het merendeel van zijn collega-ministers, op dit moment politiek domweg niet te verkopen is.
Dat zegt veel. Her en der wordt nu triomfantelijk vastgesteld dat dit het kabinet is dat door de meeste Nederlanders gewenst wordt – maar wat voor kabinet is het? Het bestaat voor het merendeel uit stevige mannen, maar hun woorden klinken een stuk minder stevig. Is men bezig het hetzerige populisme van Wilders te domesticeren, of is het de aankondiging van een onvoorwaardelijke capitulatie?
Wanneer tegenwoordig over polarisatie wordt gesproken, gaat het altijd over de spanning tussen links en rechts. De schrijnende discrepantie tussen de overtuigingen van de ministersploeg en het voorgestelde beleid onthult een heel andere spanning: de spanning tussen open rechts en gesloten rechts. Het verschil tussen die twee is echt meer dan ruziemaken over de vraag of de islam een godsdienst is of een ideologie – het gaat om twee wezenlijk verschillende wereldbeelden.
Het is heel goed mogelijk om rechts te zijn in het besef dat wanneer je over hardwerkende burgers spreekt, dat ook moslims kunnen zijn; die betalen ook mee aan de asfaltering van de snelwegen, en aan de beveiliging van Geert Wilders. Het zou geen goed idee zijn hier de sharia in te voeren, maar aangezien er in de afgelopen vijftig jaar niemand in Nederland een poging gedaan heeft om de sharia daadwerkelijk in te voeren, heeft het weinig zin mensen met dat schrikbeeld op de kast te jagen.
De VVD is traditioneel wars van cultuurpolitiek, het gedachtegoed van de PVV is een en al cultuurpolitiek. De liberale conservatief ziet hier en daar sociaal heikele kwesties die het gevolg zijn van een moeizame integratie, het rechtse populisme is in de ban van een even hatelijk als onmogelijk wensdenken: een Nederland dat zich volledig naar jouw zelfbeeld voegt en zich tegen alles keert dat daar niet mee overeenkomt. Dat is het Nederland dat Leers verafschuwt – en dat hij nu moet helpen realiseren.
Steeds weer wordt vergeten dat dit kabinet bestaat uit concurrenten op leven en dood. Het is niet alleen traditioneel links dat onder druk staat. De PVV is een afsplitsing van de VVD en het is die partij er alles aangelegen dat electoraat terug te krijgen.
Tegelijk overheerst de angst nog meer stemmen aan Wilders te verliezen. Vergelijk het met de houding van de Republikeinse Partij in de Verenigde Staten tegenover de volksrechtse Tea Party: hoe kun je die paaien zonder dat je erdoor wordt opgeslokt?
In dat licht moet je de slijmerige woorden van Gerd Leers zien – voor het CDA geldt namelijk precies hetzelfde. In de dubbelhartigheid ervan openbaart zich het gevaar dat door Leers’ partijgenoot Ab Klink haarfijn werd aangevoeld: je kunt niet schadeloos samen regeren wanneer je een compleet tegengestelde houding hebt. Een regering is niet geloofwaardig wanneer dezelfde maatregelen totaal verschillende doelen nastreven: aan de ene kant een geslaagde integratie van nieuwkomers, aan de andere kant een even vage als dreigende „de-islamisering”.
De gespletenheid geeft dit kabinet een dubbele tong. Daar is niets geruststellends aan, want het geeft aan dat men ook op rechts geen fundamentele keuzes durft te maken. Misschien volgt Rutte een strategie – ik zie vooral wankelmoedigheid.
http://weblogs.nrc.nl/heijne/2010/10/16/de-dubbele-tong-van-gerd-leers/