Marsipulami
10-01-11, 16:33
'Het is wij tegen hen, en wij verliezen altijd'
zaterdag 08 januari 2011
Spanning tussen christenen en moslims in Egypte bereikt nieuw hoogtepunt
CAIRO - In Caïro voelen de koptische christenen zich steeds onveiliger, zeker na de terreuraanslag op de el-Qidessinekerk in Alexandrië. ‘Het is niet zo dat alle moslims slecht zijn. Maar als er een conflict is, neemt de overheid het automatisch voor de moslims op. Christenen zijn makkelijke slachtoffers.'
Van onze correspondent
in Egypte
Behalve het stof en de uitlaatgassen die elke achterbuurt van Caïro typeren, hangt er iets in de lucht in el-Omraneyya. Na de bomaanslag op nieuwjaar tegen de el-Qidessine kerk in Alexandrië, waarbij 23 mensen omkwamen, is de angst voor ongeregeldheden in de wijk groot.
In november vorig jaar braken er in deze gemengd christelijk-islamitische buurt al zware rellen uit; daarbij kwamen de christelijke bewoners niet alleen tegenover de politie te staan, maar ook tegenover hun islamitische buren. De aanleiding was de stopzetting van de bouw van een kerk door de overheid, omdat er geen vergunning voor was verleend.
Twee christenen kwamen om bij de rellen, en talloze mensen raakten gewond. ‘Het was een veldslag', vertelt de 33-jarige Mithad Malak in de veiligheid van zijn huis. ‘Het begon als een protest, maar toen de gemoederen opliepen werden we belaagd door de politie, bijgestaan door de moslims. Ook nu bereiden we ons voor op het ergste.'
De ongelijke behandeling van moslims en christenen is, naast de veiligheid, de belangrijkste grief van christenen in Egypte. Hoewel alle Egyptische burgers gelijk zijn voor de wet, voelen christenen zich vaak tweederangsburgers in eigen land.
Oum Mithad, de moeder van Mithad, mengt zich in het gesprek en vertelt over de dagelijkse discriminatie die zij als christen ervaart. ‘Als ik in de bus zit en langs een kerk rijd, sla ik een kruis. De mensen om me heen staan op, alsof ik besmettelijk ben. Op straat fluisteren mannen me dingen na die ik niet kan herhalen. Moet ik dan ook een hoofddoek omdoen?'
Christenen voelen zich steeds meer op elkaar aangewezen. In Caïro wordt steeds meer een onderscheid gemaakt in christelijke en islamitische buurten. Malaks enige broer werkt in een meubelfabriek, waar iedereen christen is. ‘ Dat is makkelijker', legt Malak uit.' Daardoor kunnen ze samen eten en bidden zonder dat er problemen komen. Moslims denken altijd dat wij ze stiekem varkensvlees geven.'
Oum Mithad schudt langzaam haar hoofd. ‘Hoe is het zover gekomen?', vraagt ze hardop.' Vroeger was het helemaal niet zo. Ik ben opgegroeid in een gebouw waar de meeste families moslim waren. We kwamen bij elkaar over de vloer en problemen werden samen opgelost.' Dat is volgens Oum Mithad nu anders: ‘Het is zij tegen ons. En zij winnen altijd.'
De schuld van die evolutie legt ze zonder aarzelen bij de overheid. ‘Het is niet zo dat alle moslims slecht zijn. Maar als er een conflict is, neemt de overheid het automatisch voor de moslims op. Daar maken sommige mensen gebruik van. Christenen zijn makkelijke slachtoffers.'
‘Mohamed'
Malak zakt achterover in zijn versleten luie stoel. Het grootste deel van de dag brengt hij voor de tv door — sinds de komst van satelliettelevisie hebben zowel christenen als moslims hun eigen zenders. Hij heeft geen werk en woont nog thuis. Zijn kansen om te trouwen zijn klein. Als hij aanstalten maakt om uit te leggen waarom, verlaat zijn moeder snikkend de kamer.
Treurig doet Malak zijn verhaal. Negen jaar geleden kwam hij erachter dat hij bij de overheid als moslim te boek stond. Het was de schrik van zijn leven. Buiten zijn weten om was tussen zijn naam ‘Mohamed' gefrommeld, en zijn religie was veranderd van christen naar moslim.
Behalve dat Malak diep is gekrenkt, is voor hem het belangrijkste gevolg dat zijn eventuele kinderen automatisch moslim zullen zijn. En dat maakt hem niet gewild maakt bij de koptische meisjes. Aanvankelijk wisten ze niet wie erachter zat, maar nadat verschillende gevallen in de buurt waren ontdekt, leidde het spoor naar een rijke buurtbewoner. Voor details in de zaak verwijst Malak naar zijn advocaat, Peter Ramses Al-Naggar.
Op het kantoor van Al-Naggar, dat ruimschoots is voorzien van christelijke iconen en kruisen, legt de advocaat uit dat de rijke buurtbewoner vermoedelijk tientallen bekeringen voor zijn rekening heeft genomen, en op die manier een fortuin heeft verdiend. ‘Afhankelijk van het statuut en het beroep van het slachtoffer, krijgt de man een som geld', vertelt de advocaat, die vermoedt dat het geld uit Saudi-Arabië komt.
Het advocatenkantoor van Al-Naggar behandelt 4.000 gevallen van christenen wier religie onvrijwillig is veranderd. ‘Volgens de islamitische wet is het onmogelijk — op straffe van de dood — om dit terug te draaien', zegt Al-Naggar. ‘Maar volgens de Egyptische wet, die uitgaat van gelijkheid en burgerschap, mag dit wel.'
Na enkele jaren procederen kregen christenen, die buiten hun weten en tegen hun wil in moslim waren geworden, in 2006 het recht om zich terug te bekeren. Het bureau van Al-Naggar won 32 zaken na elkaar, tot er van hogerhand een stokje voor werd gestoken. In 2008 weigerde het ministerie van Binnenlandse Zaken de rechterlijke uitspraken nog te implementeren. ‘Zelfs met de uitspraak van de rechter viel er niets meer te beginnen. De fundamentalisten hebben de overheid overgenomen.'
‘Westerse connectie'
Bekering is een gevoelig onderwerp in Egypte, en de sociale gevolgen voor deze ‘onvrijwillige moslims' zijn groot, legt Al-Naggar uit. ‘Ze zitten tussen twee vuren. Zowel moslims als christenen willen eigenlijk niets met ze te maken hebben.
In Egypte staat de religie van de persoon vermeld op het identiteitsbewijs, dat letterlijk bij elke handeling moet worden getoond. Volgens Al-Naggar is het ‘een maatregel om christenen te onderdrukken en hen buiten alle belangrijke beroepsgroepen te houden. Hun standpunt is dat dit een islamitisch land is en dat wij hun gezag moeten accepteren.'
De christelijke advocaat haalt zichzelf aan als voorbeeld. ‘Ik wilde aanklager worden bij het Openbaar Ministerie. Maar ze vertelden me bij de inschrijving dat het quotum al bereikt was. Slechts 6 op de 200 procureurs mochten christen zijn.'
Ongeveer 10 procent van de 83 miljoen Egyptenaren is christen. Maar het is voor christenen moeilijk om een goede baan te krijgen bij de politie, het leger of de rechterlijke macht. Een van de gevolgen van die uitsluiting is dat de christenen oververtegenwoordigd zijn in vrije beroepen, zoals advocaten, dokters, apothekers en zakenlieden. Ze verdienen doorgaans meer dan een ambtenaar, wat dan weer tegen hen wordt gebruikt.
Ook de vermeende ‘westerse connectie' van de christenen wordt hen vaak door moslims verweten. Door emigratie zijn er grote koptische gemeenschappen in Noord-Amerika, die hun achtergebleven broeders (financieel) steunen. Bij problemen met christenen wijst de Egyptische regering vaak met de vinger naar de ‘buitenlandse ophitsers', die de situatie van de christenen in Egypte zouden overdrijven.
Maar die steun van buitenlandse kopten is volgens AL-Naggar niet meer dan normaal. ‘We worden onderdrukt door een overheid die de terroristen steunt en moslims het gevoel geeft dat ze christenen mogen onderdrukken. Zeg dan gewoon dat je een islamitische staat bent, en hou op met liegen door te zeggen dat alle burgers gelijk zijn.'
Hossam Bahgat, directeur van het Egyptisch Initiatief voor Persoonlijke Rechten (EIPR), is doorgaans mild in zijn opvattingen. Maar ook volgens hem hebben de spanningen tussen moslims en christenen een nieuw dieptepunt bereikt.
‘Er is een nieuwe vechtlust ontstaan onder jonge christenen, die voorheen luisterden naar hun leiders', zegt Bahgat. ‘De nieuwe slogan 'Wij pikken het niet langer' die te horen was bij de protesten door het hele land na de bomaanslag in Alexandrië, is daar volgens Bahgat een uiting van. ‘De christelijke leiders, de paus voorop, reageren altijd diplomatiek op de problemen en steunen president Mubarak onvoorwaardelijk. De jongere generatie is dat zat; zij eisen hun rechten. De kerkleiders verliezen controle.'
Eduard Padberg
zaterdag 08 januari 2011
Spanning tussen christenen en moslims in Egypte bereikt nieuw hoogtepunt
CAIRO - In Caïro voelen de koptische christenen zich steeds onveiliger, zeker na de terreuraanslag op de el-Qidessinekerk in Alexandrië. ‘Het is niet zo dat alle moslims slecht zijn. Maar als er een conflict is, neemt de overheid het automatisch voor de moslims op. Christenen zijn makkelijke slachtoffers.'
Van onze correspondent
in Egypte
Behalve het stof en de uitlaatgassen die elke achterbuurt van Caïro typeren, hangt er iets in de lucht in el-Omraneyya. Na de bomaanslag op nieuwjaar tegen de el-Qidessine kerk in Alexandrië, waarbij 23 mensen omkwamen, is de angst voor ongeregeldheden in de wijk groot.
In november vorig jaar braken er in deze gemengd christelijk-islamitische buurt al zware rellen uit; daarbij kwamen de christelijke bewoners niet alleen tegenover de politie te staan, maar ook tegenover hun islamitische buren. De aanleiding was de stopzetting van de bouw van een kerk door de overheid, omdat er geen vergunning voor was verleend.
Twee christenen kwamen om bij de rellen, en talloze mensen raakten gewond. ‘Het was een veldslag', vertelt de 33-jarige Mithad Malak in de veiligheid van zijn huis. ‘Het begon als een protest, maar toen de gemoederen opliepen werden we belaagd door de politie, bijgestaan door de moslims. Ook nu bereiden we ons voor op het ergste.'
De ongelijke behandeling van moslims en christenen is, naast de veiligheid, de belangrijkste grief van christenen in Egypte. Hoewel alle Egyptische burgers gelijk zijn voor de wet, voelen christenen zich vaak tweederangsburgers in eigen land.
Oum Mithad, de moeder van Mithad, mengt zich in het gesprek en vertelt over de dagelijkse discriminatie die zij als christen ervaart. ‘Als ik in de bus zit en langs een kerk rijd, sla ik een kruis. De mensen om me heen staan op, alsof ik besmettelijk ben. Op straat fluisteren mannen me dingen na die ik niet kan herhalen. Moet ik dan ook een hoofddoek omdoen?'
Christenen voelen zich steeds meer op elkaar aangewezen. In Caïro wordt steeds meer een onderscheid gemaakt in christelijke en islamitische buurten. Malaks enige broer werkt in een meubelfabriek, waar iedereen christen is. ‘ Dat is makkelijker', legt Malak uit.' Daardoor kunnen ze samen eten en bidden zonder dat er problemen komen. Moslims denken altijd dat wij ze stiekem varkensvlees geven.'
Oum Mithad schudt langzaam haar hoofd. ‘Hoe is het zover gekomen?', vraagt ze hardop.' Vroeger was het helemaal niet zo. Ik ben opgegroeid in een gebouw waar de meeste families moslim waren. We kwamen bij elkaar over de vloer en problemen werden samen opgelost.' Dat is volgens Oum Mithad nu anders: ‘Het is zij tegen ons. En zij winnen altijd.'
De schuld van die evolutie legt ze zonder aarzelen bij de overheid. ‘Het is niet zo dat alle moslims slecht zijn. Maar als er een conflict is, neemt de overheid het automatisch voor de moslims op. Daar maken sommige mensen gebruik van. Christenen zijn makkelijke slachtoffers.'
‘Mohamed'
Malak zakt achterover in zijn versleten luie stoel. Het grootste deel van de dag brengt hij voor de tv door — sinds de komst van satelliettelevisie hebben zowel christenen als moslims hun eigen zenders. Hij heeft geen werk en woont nog thuis. Zijn kansen om te trouwen zijn klein. Als hij aanstalten maakt om uit te leggen waarom, verlaat zijn moeder snikkend de kamer.
Treurig doet Malak zijn verhaal. Negen jaar geleden kwam hij erachter dat hij bij de overheid als moslim te boek stond. Het was de schrik van zijn leven. Buiten zijn weten om was tussen zijn naam ‘Mohamed' gefrommeld, en zijn religie was veranderd van christen naar moslim.
Behalve dat Malak diep is gekrenkt, is voor hem het belangrijkste gevolg dat zijn eventuele kinderen automatisch moslim zullen zijn. En dat maakt hem niet gewild maakt bij de koptische meisjes. Aanvankelijk wisten ze niet wie erachter zat, maar nadat verschillende gevallen in de buurt waren ontdekt, leidde het spoor naar een rijke buurtbewoner. Voor details in de zaak verwijst Malak naar zijn advocaat, Peter Ramses Al-Naggar.
Op het kantoor van Al-Naggar, dat ruimschoots is voorzien van christelijke iconen en kruisen, legt de advocaat uit dat de rijke buurtbewoner vermoedelijk tientallen bekeringen voor zijn rekening heeft genomen, en op die manier een fortuin heeft verdiend. ‘Afhankelijk van het statuut en het beroep van het slachtoffer, krijgt de man een som geld', vertelt de advocaat, die vermoedt dat het geld uit Saudi-Arabië komt.
Het advocatenkantoor van Al-Naggar behandelt 4.000 gevallen van christenen wier religie onvrijwillig is veranderd. ‘Volgens de islamitische wet is het onmogelijk — op straffe van de dood — om dit terug te draaien', zegt Al-Naggar. ‘Maar volgens de Egyptische wet, die uitgaat van gelijkheid en burgerschap, mag dit wel.'
Na enkele jaren procederen kregen christenen, die buiten hun weten en tegen hun wil in moslim waren geworden, in 2006 het recht om zich terug te bekeren. Het bureau van Al-Naggar won 32 zaken na elkaar, tot er van hogerhand een stokje voor werd gestoken. In 2008 weigerde het ministerie van Binnenlandse Zaken de rechterlijke uitspraken nog te implementeren. ‘Zelfs met de uitspraak van de rechter viel er niets meer te beginnen. De fundamentalisten hebben de overheid overgenomen.'
‘Westerse connectie'
Bekering is een gevoelig onderwerp in Egypte, en de sociale gevolgen voor deze ‘onvrijwillige moslims' zijn groot, legt Al-Naggar uit. ‘Ze zitten tussen twee vuren. Zowel moslims als christenen willen eigenlijk niets met ze te maken hebben.
In Egypte staat de religie van de persoon vermeld op het identiteitsbewijs, dat letterlijk bij elke handeling moet worden getoond. Volgens Al-Naggar is het ‘een maatregel om christenen te onderdrukken en hen buiten alle belangrijke beroepsgroepen te houden. Hun standpunt is dat dit een islamitisch land is en dat wij hun gezag moeten accepteren.'
De christelijke advocaat haalt zichzelf aan als voorbeeld. ‘Ik wilde aanklager worden bij het Openbaar Ministerie. Maar ze vertelden me bij de inschrijving dat het quotum al bereikt was. Slechts 6 op de 200 procureurs mochten christen zijn.'
Ongeveer 10 procent van de 83 miljoen Egyptenaren is christen. Maar het is voor christenen moeilijk om een goede baan te krijgen bij de politie, het leger of de rechterlijke macht. Een van de gevolgen van die uitsluiting is dat de christenen oververtegenwoordigd zijn in vrije beroepen, zoals advocaten, dokters, apothekers en zakenlieden. Ze verdienen doorgaans meer dan een ambtenaar, wat dan weer tegen hen wordt gebruikt.
Ook de vermeende ‘westerse connectie' van de christenen wordt hen vaak door moslims verweten. Door emigratie zijn er grote koptische gemeenschappen in Noord-Amerika, die hun achtergebleven broeders (financieel) steunen. Bij problemen met christenen wijst de Egyptische regering vaak met de vinger naar de ‘buitenlandse ophitsers', die de situatie van de christenen in Egypte zouden overdrijven.
Maar die steun van buitenlandse kopten is volgens AL-Naggar niet meer dan normaal. ‘We worden onderdrukt door een overheid die de terroristen steunt en moslims het gevoel geeft dat ze christenen mogen onderdrukken. Zeg dan gewoon dat je een islamitische staat bent, en hou op met liegen door te zeggen dat alle burgers gelijk zijn.'
Hossam Bahgat, directeur van het Egyptisch Initiatief voor Persoonlijke Rechten (EIPR), is doorgaans mild in zijn opvattingen. Maar ook volgens hem hebben de spanningen tussen moslims en christenen een nieuw dieptepunt bereikt.
‘Er is een nieuwe vechtlust ontstaan onder jonge christenen, die voorheen luisterden naar hun leiders', zegt Bahgat. ‘De nieuwe slogan 'Wij pikken het niet langer' die te horen was bij de protesten door het hele land na de bomaanslag in Alexandrië, is daar volgens Bahgat een uiting van. ‘De christelijke leiders, de paus voorop, reageren altijd diplomatiek op de problemen en steunen president Mubarak onvoorwaardelijk. De jongere generatie is dat zat; zij eisen hun rechten. De kerkleiders verliezen controle.'
Eduard Padberg