Coolassprov MC
23-02-06, 16:42
Vrijheid van Meningsuiting: Duitsland eist verbod Turkse film
dinsdag 21 februari 2006
De Duitse politicus Stoiber eist een verbod van een spraakmakende en antiwesterse Turkse film. Turkse Duitsers oordelen minder afwijzend. ,,Alles wat de Amerikanen fout konden doen, hebben ze fout gedaan.''
De ontvoerders hebben hun zwaard al klaar. De gegijzelde journalist zit op zijn knieën. Hij bidt zacht het Onze Vader. De videocamera van de ontvoerders snort al. Want ook deze gruwelscène moet de wereld overgaan. Op dat moment gebeurt er iets onverwachts. Een islamitische geestelijke met een lange baard stapt binnen. Streng en zacht zegt hij tegen de bivakmutsen: ,,Wat denken jullie nu eigenlijk dat je hier aan het doen bent...?'' De bioscoopzaal, merendeels gevuld met Turkse Duitsers uit Berlijn, houdt de adem in.
Dit is een van de opmerkelijke scènes in de Turkse film 'De Vallei van de Wolven', die afgelopen zondag in Nederland in première ging en in Duitsland zijn tienduizenden verslaat. De tien miljoen dollar kostende film, de duurste Turkse film ooit, draait sinds 9 februari in andere Europese bioscopen. De film riep woede op bij de Beierse minister-president Stoiber. Hij wil dat de rolprent onmiddellijk uit de Duitse bioscopen verdwijnt. Volgens de christen-democraat zaait de film haat en wantrouwen tegen het Westen.
Amerikaanse soldaten in het bezette Irak worden erin voorgesteld als onverschillige, barbaarse oorlogsmachines, die erop uit zijn hun Turkse NAVO-bondgenoten te vernederen. De CIA heeft in de film de rol van stiekeme steunpilaar van Turkijes naaste buren: de Koerden van vrij Koerdistan.
Het verhaal doet zich voor als een banale, harde en bloedige actiefilm. Maar voor wie tussen de regels kijkt, bevat het vele, veelbetekenende, sleutelscènes die iets laten zien van de worsteling van islamitische Turken met de Amerikaanse bezetting.
Zo wordt een van de foto's van de mishandelingen in de Abu-Ghraibgevangenis (naakte gevangenen die op een hoop moeten gaan liggen) kort nagespeeld. Necati Sasmaz speelt een Turkse James Bond die de Amerikanen mores leert en ze bij bosjes doodschiet.
De Syrische acteur Ghassan Massoud speelt een profeet Mohammed-achtige figuur. Hij rijdt rond op een witte schimmel en predikt rechtvaardigheid en geduld. Hollywood-acteur Billy Zane (die eerder de booswicht was in Titanic) speelt een boosaardige Amerikaanse gluiperd, 'Sam Marshall'. Deze 'Uncle Sam' bidt vroom tot een groot kruisbeeld: hij ziet zichzelf als een rechtvaardig 'kind van God', die namens Amerika het vredige Godsrijk komt vestigen in Irak. Hij handelt echter uit een mengsel van racisme, wreedheid, en zucht naar olie.
Het zijn voor christenen confronterende scènes. Die rolverwisseling van Christus en de Mohammedachtige geestelijke kan niemand ontgaan, maar christenen zeker niet. De film wrijft het er diep in: het Amerikaanse optreden in Irak besmeurt de christenen en bewijst dat de islam de ware religie is.
Vertrekpunt van de schokkende film is een echte gebeurtenis: het 'zakvoorval'. Op 14 juni 2003 arresteren Amerikanen een geheime eenheid van elf Turken. Ze worden met een zak over het hoofd weggevoerd. Daarna neemt de fictie het over. De logica ontbreekt in de verhaallijn en er loopt een naargeestig spoor doorheen van obligaat antisemitisme. De Hollywood-ster Gary Busey speelt een Joodse arts die Turkse organen smokkelt naar Israël.
Rollen omgedraaid
Uit de vaak symbolisch geladen scènes, door het Turkse publiek muisstil bekeken, valt op te maken hoe nationalistisch-islamitische Turken de Amerikanen zien. De 'rechtvaardige geestelijke' krijgt trekjes van een vredevorst, een messias die de moslims tot knarsetandend, geduldig afwachten maant, en die ook fel de staf breekt over zelfmoordaanslagen. Hij stelt ook dat de diepe verdeeldheid onder moslims zelf mede leidde tot het Amerikaanse optreden in Irak en de regio.
De Duitse kranten reageerden verdeeld. Sommige commentatoren constateerden dat de Turkse makers gewoon Hollywoodtechnieken gebruikten om de rollen van schurk en held eens flink om te draaien. ,,De film heeft niks met de vermeende 'botsing der culturen' van doen,'' aldus de Berliner Tageszeitung. ,,Als je het politiek wilt plaatsen, denk dan eerder aan een dom, onbeheerst, anti-Amerikaans antwoord op Abu Ghraib.''
Bij de uitgang van de bioscoop aan de Berliner Seestrasse zucht de dertiger Mehmet, een in Duitsland geboren advocaat, eens diep: ,,Ik hou eigenlijk niet van Turkse films. Maar toen ik las dat de Amerikaanse minister van Defensie, Donald Rumsfeld, de manschappen in Irak verboden heeft ernaartoe te gaan, wilde ik juist per se gaan kijken. Natuurlijk is de rol van Massoud helemaal toegesneden op Mohammed. Wat je hiervan kunt leren? De conclusie moet maar gewoon zijn dat de Amerikanen er nog niet eens in zijn geslaagd hun bondgenoten in de regio aan hun zijde te houden. Alles wat ze fout konden doen, hebben ze fout gedaan.'
www.nd.nl
dinsdag 21 februari 2006
De Duitse politicus Stoiber eist een verbod van een spraakmakende en antiwesterse Turkse film. Turkse Duitsers oordelen minder afwijzend. ,,Alles wat de Amerikanen fout konden doen, hebben ze fout gedaan.''
De ontvoerders hebben hun zwaard al klaar. De gegijzelde journalist zit op zijn knieën. Hij bidt zacht het Onze Vader. De videocamera van de ontvoerders snort al. Want ook deze gruwelscène moet de wereld overgaan. Op dat moment gebeurt er iets onverwachts. Een islamitische geestelijke met een lange baard stapt binnen. Streng en zacht zegt hij tegen de bivakmutsen: ,,Wat denken jullie nu eigenlijk dat je hier aan het doen bent...?'' De bioscoopzaal, merendeels gevuld met Turkse Duitsers uit Berlijn, houdt de adem in.
Dit is een van de opmerkelijke scènes in de Turkse film 'De Vallei van de Wolven', die afgelopen zondag in Nederland in première ging en in Duitsland zijn tienduizenden verslaat. De tien miljoen dollar kostende film, de duurste Turkse film ooit, draait sinds 9 februari in andere Europese bioscopen. De film riep woede op bij de Beierse minister-president Stoiber. Hij wil dat de rolprent onmiddellijk uit de Duitse bioscopen verdwijnt. Volgens de christen-democraat zaait de film haat en wantrouwen tegen het Westen.
Amerikaanse soldaten in het bezette Irak worden erin voorgesteld als onverschillige, barbaarse oorlogsmachines, die erop uit zijn hun Turkse NAVO-bondgenoten te vernederen. De CIA heeft in de film de rol van stiekeme steunpilaar van Turkijes naaste buren: de Koerden van vrij Koerdistan.
Het verhaal doet zich voor als een banale, harde en bloedige actiefilm. Maar voor wie tussen de regels kijkt, bevat het vele, veelbetekenende, sleutelscènes die iets laten zien van de worsteling van islamitische Turken met de Amerikaanse bezetting.
Zo wordt een van de foto's van de mishandelingen in de Abu-Ghraibgevangenis (naakte gevangenen die op een hoop moeten gaan liggen) kort nagespeeld. Necati Sasmaz speelt een Turkse James Bond die de Amerikanen mores leert en ze bij bosjes doodschiet.
De Syrische acteur Ghassan Massoud speelt een profeet Mohammed-achtige figuur. Hij rijdt rond op een witte schimmel en predikt rechtvaardigheid en geduld. Hollywood-acteur Billy Zane (die eerder de booswicht was in Titanic) speelt een boosaardige Amerikaanse gluiperd, 'Sam Marshall'. Deze 'Uncle Sam' bidt vroom tot een groot kruisbeeld: hij ziet zichzelf als een rechtvaardig 'kind van God', die namens Amerika het vredige Godsrijk komt vestigen in Irak. Hij handelt echter uit een mengsel van racisme, wreedheid, en zucht naar olie.
Het zijn voor christenen confronterende scènes. Die rolverwisseling van Christus en de Mohammedachtige geestelijke kan niemand ontgaan, maar christenen zeker niet. De film wrijft het er diep in: het Amerikaanse optreden in Irak besmeurt de christenen en bewijst dat de islam de ware religie is.
Vertrekpunt van de schokkende film is een echte gebeurtenis: het 'zakvoorval'. Op 14 juni 2003 arresteren Amerikanen een geheime eenheid van elf Turken. Ze worden met een zak over het hoofd weggevoerd. Daarna neemt de fictie het over. De logica ontbreekt in de verhaallijn en er loopt een naargeestig spoor doorheen van obligaat antisemitisme. De Hollywood-ster Gary Busey speelt een Joodse arts die Turkse organen smokkelt naar Israël.
Rollen omgedraaid
Uit de vaak symbolisch geladen scènes, door het Turkse publiek muisstil bekeken, valt op te maken hoe nationalistisch-islamitische Turken de Amerikanen zien. De 'rechtvaardige geestelijke' krijgt trekjes van een vredevorst, een messias die de moslims tot knarsetandend, geduldig afwachten maant, en die ook fel de staf breekt over zelfmoordaanslagen. Hij stelt ook dat de diepe verdeeldheid onder moslims zelf mede leidde tot het Amerikaanse optreden in Irak en de regio.
De Duitse kranten reageerden verdeeld. Sommige commentatoren constateerden dat de Turkse makers gewoon Hollywoodtechnieken gebruikten om de rollen van schurk en held eens flink om te draaien. ,,De film heeft niks met de vermeende 'botsing der culturen' van doen,'' aldus de Berliner Tageszeitung. ,,Als je het politiek wilt plaatsen, denk dan eerder aan een dom, onbeheerst, anti-Amerikaans antwoord op Abu Ghraib.''
Bij de uitgang van de bioscoop aan de Berliner Seestrasse zucht de dertiger Mehmet, een in Duitsland geboren advocaat, eens diep: ,,Ik hou eigenlijk niet van Turkse films. Maar toen ik las dat de Amerikaanse minister van Defensie, Donald Rumsfeld, de manschappen in Irak verboden heeft ernaartoe te gaan, wilde ik juist per se gaan kijken. Natuurlijk is de rol van Massoud helemaal toegesneden op Mohammed. Wat je hiervan kunt leren? De conclusie moet maar gewoon zijn dat de Amerikanen er nog niet eens in zijn geslaagd hun bondgenoten in de regio aan hun zijde te houden. Alles wat ze fout konden doen, hebben ze fout gedaan.'
www.nd.nl