Hatert
17-03-11, 00:04
Europees eigenbelang gaat voor in Noord-Afrika
Coen de Jong, 16-03-2011 14:11
In plaats van ernaar te streven dat Noord-Afrika een democratische rechtsstaat wordt, moet Europa zijn eigen belangen in dat gebied nastreven. Met een moderne krijgsmacht.
Frans Timmermans maakt zich lichtelijk belachelijk met zijn pleidooi voor humanitair ingrijpen in Libië (Opinie & Debat, 1 maart). Hij is overigens niet de enige Europese politicus die een grote rol voor zichzelf ziet weggelegd op het wereldtoneel.
Pijnlijk
De waarheid is echter pijnlijk: de Europese landen stellen op het wereldtoneel weinig voor. Hoe machtelozer regeringen zijn, hoe grandiozer de plannen die ze lanceren. Er schijnt ook nog een mevrouw rond te lopen die zich minister van Buitenlandse Zaken van de EU noemt. Europa neemt het moraliseren graag voor zijn rekening, terwijl verwacht wordt dat de grote broer uit Washington het militaire gedeelte komt regelen.
De realiteit is echter dat de Amerikanen bepalen wat er gebeurt. De VS houden het Egyptische leger overeind en daarmee de koude vrede met Israël. Alleen de VS hebben een lucht- en zeemacht die er toe doet en militair optreden in het Middellandse Zeegebied vindt pas plaats als Washington het goedvindt.
Schande
Voor iedereen is wel duidelijk dat Europese landen, afgezien van schande spreken van het gedrag van Kadhafi, geen strategie hebben voor het Middellandse Zeegebied. En dat terwijl Noord-Afrika en de Levant, gelegen aan de zuidelijke flank van Europa, gebieden zijn waar strategische kwesties spelen als handelsroutes, toegang tot oliebronnen en migratiestromen. Europese landen als Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië zijn geen wereldmachten meer, maar economisch sterk genoeg om de rol van middelgrote mogendheid te spelen. In hun eigen achtertuin moeten ze in staat zijn een rol van betekenis te spelen. Dit staat los van de vraag of de inefficiënte Europese Unie de belangen moet behartigen of dat de regeringen in Berlijn, Parijs en Londen dit zelf regelen.
Tot nu toe ligt de focus op de humanitaire kwesties. Nobel, maar het raakt niet de kern. Een democratisch en rechtsstatelijk walhalla wordt Noord-Afrika op korte termijn zeker niet en Europa kan dat ook niet bewerkstelligen. In plaats van in Libië de ene factie te gaan helpen tegen de andere, kan Europa beter zijn eigen belangen nastreven. Ruimte voor Europa om invloed uit te oefenen is er volop. De Arabische wereld is ondanks de enorme olievoorraden economisch zwak, intern sterk verdeeld en permanent instabiel. Rusland en Turkije zijn momenteel niet in staat gebeurtenissen in de regio naar hun hand te zetten.
Handelsroutes
Met wat meer realisme en wat minder hoogdravendheid kan Europa zelf wel wat zaken regelen in dit gebied. Europese landen hebben belang bij het openhouden van de handelsroutes, de vrije doorvaart door het Suezkanaal en het indammen van de ongeregelde migratiestroom uit Noord-Afrika naar welvaartstaat Europa. Elke zichzelf respecterende mogendheid probeert de geopolitieke situatie in haar directe omgeving in haar voordeel te sturen, onder andere via de krijgsmacht. In Europa mogen militairen echter alleen worden gebruikt onder VN-vlag en voor de belangen van de ‘internationale gemeenschap’, wie of wat dat ook mag zijn.
Zou het een idee zijn om eens aandacht te besteden aan modernisering van de strijdkrachten in Europa, zodat die internationaal niet afzakken naar speelgoedlegers? Dat is een stuk realistischer dan wachten op de doorbraak van de mensenrechten, het feminisme en het pacifisme in de moslimwereld. Natuurlijk, uitgaven aan defensie zijn nooit populair en zeker niet in tijden van bezuinigingen. Daarnaast bestaat in Europa, anders dan in de VS, het idee dat wie voor investeringen in de krijgsmacht pleit per definitie een extremistisch, islamofoob en/of racistisch mens is.
Alternatief?
Maar wat is het alternatief? Europa kan niet eindeloos het opgeheven vingertje wapperen richting de VS en andere landen die wel hun eigen belangen nastreven.
En waarom zouden de VS doorgaan met de NAVO als Europa toch niets bijdraagt? Turkije, Rusland en andere landen blijven bovendien niet eeuwig passief toekijken in het Middellandse Zeegebied en de Balkan. Bij ongewijzigd beleid kunnen Europese landen daar niets tegenover stellen.
Europese landen zouden de helft van het budget voor de grotendeels ineffectieve ontwikkelingshulp in defensie kunnen investeren. Tegelijk kunnen we ophouden met internationale vredesmissies die niets oplossen, wel mensenlevens kosten en vooral dienen om irrelevante politici een goed gevoel te geven. Zo kan Europa in de nabije toekomst wellicht zelf conflicten in zijn eigen periferie voorkomen en beheersen. Maar ja, dat mag vast niet van Frans Timmermans.
Coen de Jong is politicoloog en historicus.
http://opinie.volkskrant.nl/artikel/show/id/8062/Europees_eigenbelang_gaat_voor_in_Noord-Afrika
Coen de Jong, 16-03-2011 14:11
In plaats van ernaar te streven dat Noord-Afrika een democratische rechtsstaat wordt, moet Europa zijn eigen belangen in dat gebied nastreven. Met een moderne krijgsmacht.
Frans Timmermans maakt zich lichtelijk belachelijk met zijn pleidooi voor humanitair ingrijpen in Libië (Opinie & Debat, 1 maart). Hij is overigens niet de enige Europese politicus die een grote rol voor zichzelf ziet weggelegd op het wereldtoneel.
Pijnlijk
De waarheid is echter pijnlijk: de Europese landen stellen op het wereldtoneel weinig voor. Hoe machtelozer regeringen zijn, hoe grandiozer de plannen die ze lanceren. Er schijnt ook nog een mevrouw rond te lopen die zich minister van Buitenlandse Zaken van de EU noemt. Europa neemt het moraliseren graag voor zijn rekening, terwijl verwacht wordt dat de grote broer uit Washington het militaire gedeelte komt regelen.
De realiteit is echter dat de Amerikanen bepalen wat er gebeurt. De VS houden het Egyptische leger overeind en daarmee de koude vrede met Israël. Alleen de VS hebben een lucht- en zeemacht die er toe doet en militair optreden in het Middellandse Zeegebied vindt pas plaats als Washington het goedvindt.
Schande
Voor iedereen is wel duidelijk dat Europese landen, afgezien van schande spreken van het gedrag van Kadhafi, geen strategie hebben voor het Middellandse Zeegebied. En dat terwijl Noord-Afrika en de Levant, gelegen aan de zuidelijke flank van Europa, gebieden zijn waar strategische kwesties spelen als handelsroutes, toegang tot oliebronnen en migratiestromen. Europese landen als Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië zijn geen wereldmachten meer, maar economisch sterk genoeg om de rol van middelgrote mogendheid te spelen. In hun eigen achtertuin moeten ze in staat zijn een rol van betekenis te spelen. Dit staat los van de vraag of de inefficiënte Europese Unie de belangen moet behartigen of dat de regeringen in Berlijn, Parijs en Londen dit zelf regelen.
Tot nu toe ligt de focus op de humanitaire kwesties. Nobel, maar het raakt niet de kern. Een democratisch en rechtsstatelijk walhalla wordt Noord-Afrika op korte termijn zeker niet en Europa kan dat ook niet bewerkstelligen. In plaats van in Libië de ene factie te gaan helpen tegen de andere, kan Europa beter zijn eigen belangen nastreven. Ruimte voor Europa om invloed uit te oefenen is er volop. De Arabische wereld is ondanks de enorme olievoorraden economisch zwak, intern sterk verdeeld en permanent instabiel. Rusland en Turkije zijn momenteel niet in staat gebeurtenissen in de regio naar hun hand te zetten.
Handelsroutes
Met wat meer realisme en wat minder hoogdravendheid kan Europa zelf wel wat zaken regelen in dit gebied. Europese landen hebben belang bij het openhouden van de handelsroutes, de vrije doorvaart door het Suezkanaal en het indammen van de ongeregelde migratiestroom uit Noord-Afrika naar welvaartstaat Europa. Elke zichzelf respecterende mogendheid probeert de geopolitieke situatie in haar directe omgeving in haar voordeel te sturen, onder andere via de krijgsmacht. In Europa mogen militairen echter alleen worden gebruikt onder VN-vlag en voor de belangen van de ‘internationale gemeenschap’, wie of wat dat ook mag zijn.
Zou het een idee zijn om eens aandacht te besteden aan modernisering van de strijdkrachten in Europa, zodat die internationaal niet afzakken naar speelgoedlegers? Dat is een stuk realistischer dan wachten op de doorbraak van de mensenrechten, het feminisme en het pacifisme in de moslimwereld. Natuurlijk, uitgaven aan defensie zijn nooit populair en zeker niet in tijden van bezuinigingen. Daarnaast bestaat in Europa, anders dan in de VS, het idee dat wie voor investeringen in de krijgsmacht pleit per definitie een extremistisch, islamofoob en/of racistisch mens is.
Alternatief?
Maar wat is het alternatief? Europa kan niet eindeloos het opgeheven vingertje wapperen richting de VS en andere landen die wel hun eigen belangen nastreven.
En waarom zouden de VS doorgaan met de NAVO als Europa toch niets bijdraagt? Turkije, Rusland en andere landen blijven bovendien niet eeuwig passief toekijken in het Middellandse Zeegebied en de Balkan. Bij ongewijzigd beleid kunnen Europese landen daar niets tegenover stellen.
Europese landen zouden de helft van het budget voor de grotendeels ineffectieve ontwikkelingshulp in defensie kunnen investeren. Tegelijk kunnen we ophouden met internationale vredesmissies die niets oplossen, wel mensenlevens kosten en vooral dienen om irrelevante politici een goed gevoel te geven. Zo kan Europa in de nabije toekomst wellicht zelf conflicten in zijn eigen periferie voorkomen en beheersen. Maar ja, dat mag vast niet van Frans Timmermans.
Coen de Jong is politicoloog en historicus.
http://opinie.volkskrant.nl/artikel/show/id/8062/Europees_eigenbelang_gaat_voor_in_Noord-Afrika