PDA

Bekijk Volledige Versie : Libie een NAVO-project? Onzin!



Hatert
14-04-11, 21:43
Libie een NAVO-project? Onzin!


Anne Applebaum, 14-04-2011 08:00

Als Groot-Brittannië en Frankrijk door hun vliegtuigen, brandstof, geld en enthousiasme heen zijn, is het voorbij in Libië. En de NAVO zal de meeste verwijten krijgen.

Een woordvoerder van de Libische regering toonde westerse journalisten vorige week tijdens een bezoek aan Tripoli het bewijs dat NAVO-luchtaanvallen ‘burgerslachtoffers’ hadden gemaakt. Ze trapten er niet in, besefte hij. ‘Het is niet eens menselijk bloed’, zei hij, walgend van de belachelijke propaganda van zijn regering. Het incident vormde de aanleiding voor een paar grappige verhalen in de krant.

Wij, westerse journalisten, vinden het heerlijk de spot te drijven met buitenlandse dictators die ons trachten te manipuleren. Maar hoe vaak herkennen we de smoezen die onze eigen leiders ons vertellen? Zo grof als nepbloed gebruiken is het niet, maar als westerse leiders het optreden in Libië een ‘NAVO-operatie’ noemen dan gaan ze, op zijn minst, erg spaarzaam om met de waarheid.

Geen consensus

Ga maar na: er was geen discussie in de NAVO over de operatie, geen debat, geen stemming, geen gezamenlijke planning. Technisch gesproken komt de NAVO alleen in actie als een lid is aangevallen. De oorlog in Afghanistan begon in feite na zo’n aanval en werd in het begin algemeen gezien als een oorlog tegen een gemeenschappelijke vijand. Bij Libië ligt het anders. Er vond geen aanval plaats, er is geen gemeenschappelijke vijand en er is geen consensus.

Twee vooraanstaande NAVO-leden, Duitsland en Turkije, verzetten zich openlijk tegen de Libië-missie en weigeren elke operationele rol. Een aantal kleinere lidstaten heeft achter de schermen bezwaren kenbaar gemaakt en ze sturen niet veel meer dan mondjesmaat wat voedsel. De secretaris-generaal van de NAVO heeft de afgelopen dagen doorgebracht met het in Europa’s minder belangrijke hoofdsteden vragen om vliegtuigen. Meer dan eens kreeg hij nul op het rekest.

Zwierigheid

Zelfs zij die de missie steunen, doen er niet veel aan. Met een zekere zwierigheid keurde het Zweedse parlement voor het eerst in veertig jaar het gebruik van Zweedse vliegtuigen goed. Helaas is het de Zweedse jachttoestellen alleen toegestaan de no-flyzone te bewaken. Dat betekent dat ze toestellen van de Libische regering kunnen neerhalen, maar geen gronddoelen kunnen bombarderen. Nu er geen Libische regeringsvliegtuigen meer zijn, kunnen ze nooit een erg lastige taak hebben.

Nederlandse vliegtuigen opereren met dezelfde restricties, terwijl het Noorse vliegtuigen kennelijk alleen is toegestaan om vliegvelden te bombarderen, en niets anders. Italiaanse vliegtuigen hebben meer dan honderd missies uitgevoerd, maar nog niet één bom laten vallen.

Wat als deze historisch onbetrouwbare Engels-Franse coalitie niet in staat blijkt een lange operatie vol te houden?
De Canadezen doen iets meer, dat klopt, maar Canadese politici spannen zich tot het uiterste in er niet te veel over te zeggen.

Buitenlands

Wat de VS betreft, zij het u vergeven als u de indruk zou hebben dat Amerikaanse militairen niet langer deel uitmaken van de NAVO. Het is raar en ook wel wat eng om Amerikaanse ambtenaren de afgelopen dagen te horen spreken over de ‘NAVO’, alsof het iets vreemds en iets behoorlijk buitenlands is. President Obama maakte duidelijk dat de ‘NAVO’ nu de controle heeft over de Libische operatie en dat betekent voor hem dat het Amerikaanse leger niet meer in beeld is. ‘Het zijn niet onze vliegtuigen die de no-flyzone handhaven’, zei Obama bij het begin van de bombardementen en inderdaad zijn Amerikaanse vliegtuigen enige dagen geleden gestopt met vliegen.

Dat is buitengewoon raar, omdat tot vorige week de meeste mensen nog aannamen dat de NAVO een door de Amerikanen geleid bondgenootschap was.

In werkelijkheid is de Libische expeditie een Engels-Frans project, en dat was het van meet af aan. Maar geen van beide landen wil de verantwoordelijkheid nemen voor de operatie en geen van beide vindt het een prettig vooruitzicht van de ander afhankelijk te zijn.

Mislukken

De Fransen morren dat de Amerikaanse terugtrekking Kadhafi heeft aangemoedigd, de Britten denken dat de Fransen nu afgeleid zullen worden door een oorlog in hun vroegere kolonie Ivoorkust. Het mislukken van deze samenwerking is nauwelijks een verrassing te noemen. Dit is immers de eerste Engels-Franse militaire operatie sinds hun gezamenlijke escapade tijdens de Suez-crisis in 1956, en die liep nogal slecht af.

Maar wat als deze historisch onbetrouwbare Engels-Franse coalitie niet in staat blijkt een lange operatie vol te houden? Er is zeker geen Europese macht voorhanden die daarvoor in de plaats kan komen. Er is zelfs geen Europese buitenlandse politiek. Jaren van diplomatiek debat en tal van nationale referenda zijn een paar jaar geleden geculmineerd in de uitverkiezing van twee machteloze boegbeelden, de Europese ‘president’ en ‘minister van Buitenlandse Zaken’. Pogingen om een gemeenschappelijk Europees leger te scheppen zijn nooit verder gekomen dat pure symboliek.

Als Groot-Brittannië en Frankrijk door hun vliegtuigen, brandstof, geld en enthousiasme heen zijn, is het voorbij. En de NAVO, een organisatie die - ik herhaal het nog maar even - noch de Libische operatie plande, noch voorbereidde noch erover stemde, zal de meeste verwijten krijgen. Verwijzen naar de NAVO in Libië is een fictie. Maar de uitholling van de reputatie van de NAVO als Libië voorbij is, kon wel eens angstwekkend echt zijn.

Anne Applebaum is columnist van The Washington Post.


http://opinie.volkskrant.nl/artikel/show/id/8290/Libie_een_NAVO-project%3F_Onzin%21