Hatert
28-05-11, 02:59
donderdag 26 mei 2011 door Marc Chavannes
Cultuursteun als taakstraf voor crisisveroorzakers
Naar aanleiding van voorgaand stukje over het Verantwoordingsdebat stuurde historicus Jan Drentje deze beredeneerde opwelling. Die plaats ik hieronder in z’n geheel. MCh
Cultuurbezuinigingen zijn wraakoefening
De miljarden die verdampten in de kredietcrisis worden inmiddels in minder dansers, orkesten, toneelspelers, filmers en andere kunstenmakers vertaald (Ankersmit, NRC Opinie zaterdag 14 mei). Vooral wat ooit voor hoge cultuur doorging moet het ontgelden.
Wie weinig besef heeft van onze geschiedenis, ziet er geen been in dat Nederland vooral een land is geworden van musicals en talentenjachten voor eendagsvliegen. Cultuurbeleid moet gericht zijn op bezoekersaantallen – kortom: geld opbrengen en een bijdrage leveren aan het kunstzinnig opleuken van de BV Nederland.
De ernstige verschraling die hiervan het gevolg is, is niet de zorg van keukenmeester Halbe Zijlstra. Zijn zorg is de gedoogsteun van de PVV – in de persoon van Geert Wilders die zijn zinnen heeft gezet op de bezuinigingen op de kunsten.
De onevenredige hoogte ervan geeft deze aderlating daarom het karakter van een wraakoefening: een afrekening met links cultuurbeleid. Met als kop van jut de voormalige minister van feesten en partijen Ronald Plasterk. Voor Wilders c.s. het prototype van de linkse elite die zich op kosten van het volk vrolijk maakt.
De ergernis hieraan moet in PVV-kringen buitenproportionele vormen hebben aangenomen – in geld uitgedrukt ongeveer tot een waarde van 200 miljoen. Deze botsing tussen het Venlose vendelzwaaien en links cultuurexhibitionisme met een hoedje op zou iets vermakelijks kunnen hebben, als de gevolgen ervan niet zo ernstig waren.
Van partijen met diepe wortels in onze geschiedenis als de VVD en het CDA mag worden verwacht dat ze ons land tegen dit soort gramstorig cultuurvandalisme beschermen. Een culturele infrastructuur wordt gemakkelijker afgebroken dan weer opgebouwd.
De schade kan vele decennia doorwerken. De voormalige leider van de VVD Frits Bolkestein keerde zich zonder voorbehoud tegen de disproportionele bezuinigingen en maakte duidelijk hoezeer het moderne westerse cultuurpatroon samenhangt met wat zich in de kunsten afspeelt. Zijn opvolgers in de VVD kunnen echter weinig beters bedenken dan het instellen van een cultuurloterij – die de noodlijdende kunstgezelschappen een aalmoes kan geven.
Hoe arm kan een liberale partij zijn. Meer in stijl was een voorstel geweest om alle kunsten aan de beurs te noteren en opties te verkopen op verwachte bezoekersaantallen: een vrolijk kunstspel dat door Rutte – afgestudeerd als historicus – wellicht als tribuut aan Huizinga’s homo ludens verkocht had kunnen worden. Maar, wist Huizinga, wanneer de grens tussen spel en ernst verdwijnt, en ook de ernst van het leven wordt voorgesteld als een kanspelletje, tekent zich een cultuurcrisis af.
Je zou denken dat de politieke elite na de kredietcrisis hiervan scherp doordrongen is. Het virtuele spel van de banken – anything that pays, goes – is ernst geworden. Maar de ernst wordt afgewenteld op de zwakke krachten die minder renderen in de groei van het BNP. Vanuit het marktdenken wordt de ontwikkeling van kunst, wetenschap en onderwijs afgemeten aan de economische gebruikswaarde.
Hierbij wordt vergeten dat de artes liberales tevens een eigen domein hebben – in onze geschiedenis en dus in onze cultuur – omdat zij in essentie door andere idealen dan winst en rendement worden geïnspireerd. Dit cultuurbeleid is daarom een dictaat van een markt – die zijn eigen verlies niet wil nemen.
Eerlijk spel zou het zijn om de banken en verzekeringsmaatschappijen gezamenlijk de cultuurbezuiniging te laten opbrengen: als een taakstraf en herinnering aan de rijke cultuur waarin hun bestaan is geworteld. Hun winsten laten het weer ruimschoots toe.
Hoe het tij te keren? Good old Bernard Haitink sprak één keer schande van het opheffen van het Muziekcentrum van de Omroep en dat scheelde meteen een paar miljoen. Misschien kunnen meer grootmeesters zich laten horen. Ook de koningin kan een bijdrage leveren.
Door bij een volgend staatsbezoek geen eminent dansgezelschap, maar de winnaar van The voice of Holland in een voorstelling na het avonddiner aan het gastland aan te bieden. Weet het buitenland meteen waar Nederland voor staat: dolle, dwaze dagen, alles in de uitverkoop
http://weblogs.nrc.nl/opklaringen/2011/05/26/cultuursteun-als-taakstraf-voor-crisisveroorzakers/
Cultuursteun als taakstraf voor crisisveroorzakers
Naar aanleiding van voorgaand stukje over het Verantwoordingsdebat stuurde historicus Jan Drentje deze beredeneerde opwelling. Die plaats ik hieronder in z’n geheel. MCh
Cultuurbezuinigingen zijn wraakoefening
De miljarden die verdampten in de kredietcrisis worden inmiddels in minder dansers, orkesten, toneelspelers, filmers en andere kunstenmakers vertaald (Ankersmit, NRC Opinie zaterdag 14 mei). Vooral wat ooit voor hoge cultuur doorging moet het ontgelden.
Wie weinig besef heeft van onze geschiedenis, ziet er geen been in dat Nederland vooral een land is geworden van musicals en talentenjachten voor eendagsvliegen. Cultuurbeleid moet gericht zijn op bezoekersaantallen – kortom: geld opbrengen en een bijdrage leveren aan het kunstzinnig opleuken van de BV Nederland.
De ernstige verschraling die hiervan het gevolg is, is niet de zorg van keukenmeester Halbe Zijlstra. Zijn zorg is de gedoogsteun van de PVV – in de persoon van Geert Wilders die zijn zinnen heeft gezet op de bezuinigingen op de kunsten.
De onevenredige hoogte ervan geeft deze aderlating daarom het karakter van een wraakoefening: een afrekening met links cultuurbeleid. Met als kop van jut de voormalige minister van feesten en partijen Ronald Plasterk. Voor Wilders c.s. het prototype van de linkse elite die zich op kosten van het volk vrolijk maakt.
De ergernis hieraan moet in PVV-kringen buitenproportionele vormen hebben aangenomen – in geld uitgedrukt ongeveer tot een waarde van 200 miljoen. Deze botsing tussen het Venlose vendelzwaaien en links cultuurexhibitionisme met een hoedje op zou iets vermakelijks kunnen hebben, als de gevolgen ervan niet zo ernstig waren.
Van partijen met diepe wortels in onze geschiedenis als de VVD en het CDA mag worden verwacht dat ze ons land tegen dit soort gramstorig cultuurvandalisme beschermen. Een culturele infrastructuur wordt gemakkelijker afgebroken dan weer opgebouwd.
De schade kan vele decennia doorwerken. De voormalige leider van de VVD Frits Bolkestein keerde zich zonder voorbehoud tegen de disproportionele bezuinigingen en maakte duidelijk hoezeer het moderne westerse cultuurpatroon samenhangt met wat zich in de kunsten afspeelt. Zijn opvolgers in de VVD kunnen echter weinig beters bedenken dan het instellen van een cultuurloterij – die de noodlijdende kunstgezelschappen een aalmoes kan geven.
Hoe arm kan een liberale partij zijn. Meer in stijl was een voorstel geweest om alle kunsten aan de beurs te noteren en opties te verkopen op verwachte bezoekersaantallen: een vrolijk kunstspel dat door Rutte – afgestudeerd als historicus – wellicht als tribuut aan Huizinga’s homo ludens verkocht had kunnen worden. Maar, wist Huizinga, wanneer de grens tussen spel en ernst verdwijnt, en ook de ernst van het leven wordt voorgesteld als een kanspelletje, tekent zich een cultuurcrisis af.
Je zou denken dat de politieke elite na de kredietcrisis hiervan scherp doordrongen is. Het virtuele spel van de banken – anything that pays, goes – is ernst geworden. Maar de ernst wordt afgewenteld op de zwakke krachten die minder renderen in de groei van het BNP. Vanuit het marktdenken wordt de ontwikkeling van kunst, wetenschap en onderwijs afgemeten aan de economische gebruikswaarde.
Hierbij wordt vergeten dat de artes liberales tevens een eigen domein hebben – in onze geschiedenis en dus in onze cultuur – omdat zij in essentie door andere idealen dan winst en rendement worden geïnspireerd. Dit cultuurbeleid is daarom een dictaat van een markt – die zijn eigen verlies niet wil nemen.
Eerlijk spel zou het zijn om de banken en verzekeringsmaatschappijen gezamenlijk de cultuurbezuiniging te laten opbrengen: als een taakstraf en herinnering aan de rijke cultuur waarin hun bestaan is geworteld. Hun winsten laten het weer ruimschoots toe.
Hoe het tij te keren? Good old Bernard Haitink sprak één keer schande van het opheffen van het Muziekcentrum van de Omroep en dat scheelde meteen een paar miljoen. Misschien kunnen meer grootmeesters zich laten horen. Ook de koningin kan een bijdrage leveren.
Door bij een volgend staatsbezoek geen eminent dansgezelschap, maar de winnaar van The voice of Holland in een voorstelling na het avonddiner aan het gastland aan te bieden. Weet het buitenland meteen waar Nederland voor staat: dolle, dwaze dagen, alles in de uitverkoop
http://weblogs.nrc.nl/opklaringen/2011/05/26/cultuursteun-als-taakstraf-voor-crisisveroorzakers/