PDA

Bekijk Volledige Versie : Navo geeft niets om burgers maar alleen om de eigen hebzucht



Hatert
19-06-11, 10:26
Val van Kadhafi: het gaat toch om beschermen burgers

Hans Feddema, 17-06-2011 13:59


De burgeroorlog in Libië heeft al vele mensenlevens gekost. Het is tijd dat de NAVO een wapenstilstand houdt en de burgers in bescherming neemt.

De NAVO liet vanuit de bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken op 8 juni te Brussel weten, zich uit Libië te gaan terugtrekken ‘zodra Kadhafi is gevallen’. De NAVO geeft daarmee impliciet toe uit te zijn op de omverwerping van Kadhafi.

Aftreden
Het kabinet Rutte zegt in haar artikel100 Brief van 10 juni over het verlengen van de operatie met 3 maanden eveneens, dat ‘alle politieke inspanningen gericht zijn op het aftreden van Kadhafi’. En Hillary Clinton riep op 13 juni in een rede voor de landen van de Afrikaanse Unie deze er toe op ‘afstand te nemen van Kadhafi’. Riekt dat naar de Amerikaanse politiek van bondgenoten zien te krijgen in een (psychologische) oorlog tegen iets wat je niet zint en dan liefst de partijen zelf tegen elkaar te laten strijden?

Ik weet het niet. Wel meen ik dat het mandaat van de Veiligheidsraad deze op de val Kadhafi gerichte acties niet toelaten. Rusland en China spraken geen veto uit over VN-resolutie 1973, omdat die zich richt op ‘bescherming van burgers via veiligstelling van het luchtruim’ in Libië.

Doodzonde
Maar het Westen misbruikt de resolutie, doordat de NAVO in feite fungeert als de luchtmacht van de rebellen. Het Westen kiest partij in de burgeroorlog, ook door van de rebellen hun eis van regime change over te nemen. Partij kiezen in een oorlog is polemologisch een ‘doodzonde’ en is ook niet wat ‘1973’ beoogt, - integendeel want dan ben je mede aan het (burger)oorlog voeren -, maar louter het beschermen van burgers tegen (dreigende) offensieve acties van het Libische bewind.

Dat doel wordt ‘het best gediend met een wapenstilstand’ zegt docent internationaal recht André de Hoogh (Trouw 9-6-’11) terecht. Daarna zouden VN-blauwhelmen kunnen worden gevraagd voor bewaking van een bestand. Dat klinkt anders dan wat NAVO nu doet.

Nu zegt genoemde artikel 100 Brief zelfs expliciet dat de ‘oppositiekrachten qua aantallen, materieel en organisatie onvoldoende capaciteit blijven hebben en sterk afhankelijk zijn van de NAVO-operatie’. We houden hen dus op de been.

Afwijzing
En dat terwijl de Veiligheidsraad onderkent dat de Libische dictatuur op zich internationaal-rechterlijk een gewelddadige opstand – we vergeten vaak dat zulks het geval is – wel mag proberen neer te slaan. Vandaar haar eis van een wapenstilstand, iets wat ook de Afrikaanse Unie vraagt. En toch werd afwijzend gereageerd op het Libische voorstel van 25 mei in een brief aan Spanje, waarin expliciet werd gevraagd om een wapenstilstand. In wezen onthullend die afwijzing, niet omdat de rebellen daarin dwars liggen, maar omdat het Westen dat honoreert. Een wapenstilstand kan leiden tot onderhandelingen over een bestand, ja zelfs over een politieke oplossing.

De oorlog zit in een patstelling. Er is al weken sprake van een tweedeling. Zo’n situatie te moeten aanvaarden is te veel gevraagd voor de rebellen. Ik begrijp dat. Ze willen geen genoegen nemen met de helft van het land, maar denken met steun van de NAVO het hele land te kunnen krijgen, hoe lang de strijd ook duurt of hoeveel extra mensenlevens dat ook kost.

Maar moet het Westen zich als derde partij niet richten op hoe dat laatste te voorkomen en hoe te komen tot vrede, ook al betekent dit mogelijk een tweedeling van het land? Een dictator vanuit wraak of haat geen uitweg bieden is vanuit de vredesoptiek niet slim. Het verlengt het bloedvergieten, omdat het ‘zich dood vechten’ van deze dan al gauw de optie is. De rebellen zitten daar niet mee vanuit haat of aversie tegen Kadhafi.

Afkeer
Maar wat me erg verbaast is dat van de westerse regeringen die deelnemen (of half meedoen zoals Nederland, terwijl Duitsland weigerde) de leidende politici daarin gewoon mee gaan. En de westerse publieke opinie van de in de oorlog participerende landen min of meer ook. Dit gezien de geringe protesten tegen het in feite meedoen van de NAVO aan de burgeroorlog.

Zo gaat dat in een oorlog. Ik herinner me hoe alle Britse gezichten dezelfde kant opgingen, toen premier Thatcher oorlog voerde met Argentinië over de Falkland eilanden. Dit komt dan vaak mede door het demoniseren van de tegenspeler, wat uiteraard gemakkelijker gaat, als deze afkeer opwekkende middelen hanteert. Maar is dit niet de politiek van het sentiment in plaats van die van vrede? Beter gezegd de politiek van macht, gezien de militaire macht van het Westen?

Verkneuteren
Dit is des te ernstiger omdat zo met de woorden van advocaat Geert-Jan Knoops internationaal recht ‘speelbal van de politiek’ wordt. Het zich even verkneuteren, als de NAVO Kadhafi ‘deuken’ toebrengt, herken ik ook wel in mezelf. Maar ik vrees dat zulk sentiment geen goed beleid is. Er zijn al 10 tot 15 duizend doden gevallen, mede ook omdat het ingrijpen van de NAVO indirect de burgeroorlog heeft verlengd. Voortzetting van de strijd zal nog veel mensenlevens gaan kosten. Ook Nederland is in het kader van de NAVO-operatie mede verantwoordelijk daarvoor.

Zelfs meer nog dan door de politieke steun die ons land in 2003 gaf aan de invasie in Irak, waarover het kabinet Balkenende-Bos in eerste instantie dreigde te vallen. Komt spijt nu ook weer later? Laat ons land daarom al of niet onder druk van onderop de NAVO bewegen te stoppen met het beleid van het louter gericht zijn op de val van Kadhafi – daar gaan wij immers niet over hoe onsympathiek we hem ook vinden – , dus stoppen met het impliciet meedoen aan de burgeroorlog. En in plaats daarvan zich richten op het komen tot een wapenstilstand of beter een bestand tussen beide partijen, met het uitzicht op onderhandelen zonder tevoren opties uit te sluiten.

Hans Feddema is antropoloog, publicist en actief in GroenLinks en de Linker Wang.

Val van Kadhafi: het gaat toch om beschermen burgers - de Volkskrant - Opinie (http://opinie.volkskrant.nl/artikel/show/id/8736/Val_van_Kadhafi%3A_het_gaat_toch_om_beschermen_bur gers)