PDA

Bekijk Volledige Versie : Gregorius Nekschot stopt ermee. Helemaal.



Eric de Blois
27-12-11, 13:30
Gregorius Nekschot stopt ermee. Helemaal.

John Schoorl − 27/12/11, 05:57

Bron: volkskrant.nl (http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/article/detail/3094883/2011/12/27/Gregorius-Nekschot-stopt-ermee-Helemaal.dhtml)

http://static2.volkskrant.nl/static/photo/2011/4/12/12/20111226233910/media_xl_1055967.jpg
De laatste tekening van Gregorius Nekschot. © Gregorius Nekschot

Op 13 mei 2008 viel de politie zijn huis binnen en verdween hij achter de tralies. Om acht cartoons. Er ontstond veel commotie. Nu houdt Gregorius Nekschot het voor gezien. Tekenen doet hij voortaan voor zichzelf.

Zijn moeder is blij toe dat hij ermee stopt, ze kon er niet van slapen. Ze maakte zich zorgen over haar zoon, die als de controversiële cartoonist Gregorius Nekschot door het leven ging. Ging, inderdaad, want de tekenaar, die in mei 2008 door justitie werd aangehouden vanwege zijn vlijmscherpe spotprenten, houdt ermee op. Vanaf 1 januari 2012 gaat ook zijn website op zwart.
Het was een geleidelijk proces, zegt hij, roerend in zijn koffie in een café in Amsterdam. De onder pseudoniem opererende tekenaar zit er gewoon als zichzelf en zeker niet gehuld in een boerka, zoals hij op televisie was te zien.

Maar hij moest dus zijn contract verlengen om serverruimte voor zijn website te reserveren. Die had hij nodig gehad, zeker in dagen van topdrukte rond zijn aanhouding, vrijlating en uiteindelijke vrijspraak, toen zijn site dagelijks tienduizenden bezoekers trok.
Het in stand houden van een webshop kost hem ook geld. Aan de inkomstenkant liep het niet storm meer: geen tekenopdrachten, de donaties en schenkingen waren opgehouden, en zijn uitgever zag geen brood meer in nieuwe bundels.

Om nou het cartoonistenschap uit de huishoudpot te gaan betalen, dat ging hem te ver. Hij zal het maar eerlijk zeggen.

Nekschot
Dan maar na acht jaar stoppen, en Nekschot een nekschot geven.
Teleurgesteld? Nou, nee, zegt hij, het is wat het is, voor de ene creatieve uiting is belangstelling en voor de andere niet.

Maar hij heeft toch een boodschap, zou je kunnen zeggen. Het brandt toch van binnen? Hij wil toch met zijn satirische snoeiharde tekeningen de boel wakker schudden? Hij haalt zijn schouders op en trekt een vies gezicht. Hij heeft helemaal geen boodschap, of ideeën, hij houdt er ook niet van. Dat is nou net waar zijn tekeningen over gingen, over mensen die achter grote boodschappen, ideeën of ideologieën aan liepen. Die zich manifesteren als gelijkhebbers, die machthebbers willen worden.
De enige denker die hij weleens gelijk geeft, is Karel van het Reve, die bovendien in het allermooiste Nederlands denkbaar formuleert.

Reden tot tekenen is er genoeg, zegt hij. We zitten nog midden in het tijdperk waarin hij acht jaar figureerde. De problemen rond integratie worden nu naar de achtergrond gedrongen door economische problemen, daarom lijken ze nu even niet meer te bestaan. Het is een tijdperk van de verkrampte houding rond de islam, waar extremisten iedereen de mond willen snoeren die kritiek heeft, of afwijkt. Hij noemt het gedrag van de moslimextremisten die begin december in De Balie in Amsterdam de lesbische moslima Irshad Manji het spreken onmogelijk maakten.

Representatief
Zijn geval was representatief voor een periode in de Nederlandse geschiedenis - het zijn zijn woorden. Na de moord op Fortuyn en Van Gogh was er een periode van onzekerheid en paniek. Zijn arrestatie leek daar een uiting van. De machthebbers raakten ook in paniek van al het ongezeefde gemor dat opsteeg uit nieuwe op internet publicerende periodieken, zoals De Gezonde Roker of GeenStijl. De kritiek kwam van een kant die ze niet kenden of verwachtten - en daar houden machthebbers niet van.

We moeten vooral niet de voordelen voor hem vergeten, van het stoppen. Hij kan nu weer zichzelf zijn, en hoeft minder geheimzinnig te doen in zijn persoonlijk leven. Hij hoeft niet meer bang te zijn dat zijn identiteit bekend wordt en dat ook hij te grazen wordt genomen. Het is het einde van de angst.

Want dat is eigenlijk het allerbelangrijkste voor hem is: hij is er de hele affaire zonder kleerscheuren van afgekomen, afgezien van de arrestatie. Kijk maar naar Kurt Westergaard, zijn Deense collega, die hij in Kopenhagen ontmoette. Die is belaagd en is nog steeds zijn leven niet zeker, die is er zeker niet zonder kleerscheuren van afgekomen.

Fan
Om over Theo van Gogh nog maar te zwijgen. En daarmee is hij ook bij het begin van Gregorius Nekschot, in 2003, toen hij ook op Theo's website De Gezonde Roker publiceerde. Van Gogh was een fan van zijn scherpe schetsen, waarin hij de draak stak met het moslimfundamentalisme. Hij noemde zich Gregorius vanwege paus Gregorius IX die de inquisitie invoerde. Zijn achternaam Nekschot verwees naar de fascisten en communisten die deze methode hanteerden om hun (ideologische) tegenstanders uit de weg te ruimen.

In 2005 riep de Nederlandse moslimfundamentalist Abdul Jabbar van de Ven iedereen op om zich te beklagen over de cartoonist. Van de Ven werd herhaaldelijk door Nekschot op satirische wijze afgebeeld en kreeg uiteindelijk zijn zin: justitie zette Nekschot op 13 mei 2008 achter de tralies. Tien man vielen zijn huis binnen, vanwege acht cartoons.

Wat volgde, was nationale en internationale ophef en de politiek verantwoordelijke, Ernst Hirsch Ballin, werd van alle kanten zwaar bekritiseerd. Nekschot noemt Hirsch Ballin nu een godsdienstwaanzinnige, die zijn geloof als de maat der dingen ziet en meent dat zonder geloof het leven geen betekenis heeft. Het bestrijden van Geert Wilders was voor de CDA-bestuurder een obsessie en in het kielzog daarvan richtte hij zich op Gregorius Nekschot, die met godsdienst de spot dreef. Hij ziet zichzelf daarom als het wisselgeld in de Fitna-affaire; mocht het de regering niet lukken om Fitna, de film van Geert Wilders, tegen de houden, dan waren er altijd nog Nekschot en zijn cartoons.

Pion
En dat gebeurde dan ook, zijn arrestatie lag als het ware nog op de plank, in geval van nood, en daarom duurde het ook drie jaar voordat ze hem oppakten.

Je moet je altijd bewust zijn dat je een pion kunt zijn in een groter spel, zegt hij, op zachte toon. De ene keer neemt een partij als de VVD het voor je op, vanuit het idee van de vrijheid van meningsuiting, en lijkt het een principiële kwestie te zijn en de andere keer blijkt dit van voorbijgaande aard en laten ze je vallen als een baksteen. Kijk maar naar de Vrijdenkersruimte die de VVD opeens niet meer nodig vond.

Iemand die consequent is gebleven in haar steun voor hem was Femke Halsema. Die liet zich niet vermurwen door opportunisme. Maar die Hirsch Ballin, die vindt hij het allerergste. Dat die voormalige minister onlangs de AKO-literatuurprijs mocht uitdelen, vindt hij helemaal een gotspe; de bestuurder die zich eerst een groot aanhanger van censuur toonde, mocht medebepalen wat de mooiste uiting van literaire creativiteit is.

Satire
Je hoort het, zegt hij, er zijn kwesties genoeg om over te tekenen en vooral als het om zijn kwelgeest gaat. De behoefte blijft en nu gaat hij het voor zichzelf doen, thuis aan de tekentafel, over dingen die hem bezighouden en dan komt hij toch uit bij satire.

En dan is het nu tijd voor het laatste plaatje, zegt hij, in het waar gebeurde stripverhaal van Gregorius Nekschot. Denk maar aan dat van Suske & Wiske: een vette knipoog.

Eric de Blois
27-12-11, 13:37
Dreigen en straffen helpt soms. Ik zou er ook mee stoppen. Voor schijtvolk moet je je nek niet uitsteken. Nederland is geen vrij land en is dat ook nooit geweest.

Stopnaald
27-12-11, 15:13
Dankjewel Gregorius Nekschot, ik zal je plaatjes missen...

BTW ik hoop echt dat je er zonder kleerscheuren vanaf komt, maar ik durf daar vooralsnog niet in te geloven totdat we minstens een decade verder zijn....

super ick
27-12-11, 18:32
Voor schijtvolk moet je je nek niet uitsteken.

De grootste schijterds gaan meestal een eind weg wonen. Die vluchten.