Marsipulami
21-05-12, 19:17
Protestantse moraal
OPINIE − 21/05/12, 06u04
De oplossing voor de eurocrisis is vrij eenvoudig: creëer naast de eengemaakte munt ook een eengemaakte obligatiemarkt
Op de G8-top in Camp David hebben de leiders van de wereld net niet toegegeven dat hun eerdere aanpak van de eurocrisis onvoldoende is geweest. Want eigenlijk is er van een eurocrisis geen sprake, en eigenlijk blijft het te gek voor woorden dat Griekenland, dat nauwelijks enkele procenten van het totale Europese bnp voorstelt, de hele eurozone zou kunnen doen kapseizen. De echte crisis is er dan ook geen van de euro als munt, maar wel van het nog steeds nationale staatspapier dat de leninglast van de individuele staten moet financieren.
Daar zit net het grote verschil met de Verenigde Staten. Ook daar zijn de leninglast en het begrotingstekort enorm, zelfs nog zwaarder dan die van Europa, maar die leninglast wordt wel gedragen door een eengemaakte obligatiemarkt, door éénzelfde staatspapier. Dat massieve blok is voor de markten too big to chew, en dus blijven ze ervan af. Kleine naties met eigen staatspapier zijn wel makkelijke prooien voor de financiële markten, waartegen genadeloos kan worden gespeculeerd. De oplossing is dan eigenlijk betrekkelijk eenvoudig: creëer naast de eengemaakte munt ook een eengemaakte obligatiemarkt, waarin alle of een groot deel van de Europese tekorten gecentraliseerd worden, en ook dat wordt een financieel fort waar de markten het lastig mee zullen hebben.
Het probleem is dat landen in een sterke positie, die vandaag hun geld zogoed als gratis ophalen, dan wel een hogere rente zullen moeten betalen, en landen die er in het verleden met de pet naar gegooid hebben, dan plots aan goedkoper geld zullen raken. Dat spoort niet met een Duits-protestantse moraal, die vindt dat wie iets mispeuterd heeft, vooral gestraft en zeker niet geholpen moet worden. Dat het hun eigen verantwoordelijkheid is om de problemen die ze zelf hebben veroorzaakt, weer op te lossen.
Maar naast de moraliteit staat de werkelijkheid: een jeugdwerkloosheid in Griekenland van rond de vijftig procent, een verloren generatie, de simpele vaststelling dat het land het niet alleen kan oplossen, zelfs als ze zouden willen. De dreigende besmetting van de hele eurozone, de vlucht van tienduizenden en tienduizenden werkloze Zuid-Europeanen naar het noorden.
Dat los je niet alleen op met een schuld-en-boeteverhaal, en niet alleen met besparingen. Je hebt ook investeringen nodig die groei stimuleren, en een centralisatie van de schuld als buffer tegen de markten, ook al zal die solidariteit met de boosdoeners vergen. Op de G8 is een eerste stapje in die richting gezet.
Yves Desmet
Politiek commentator
OPINIE − 21/05/12, 06u04
De oplossing voor de eurocrisis is vrij eenvoudig: creëer naast de eengemaakte munt ook een eengemaakte obligatiemarkt
Op de G8-top in Camp David hebben de leiders van de wereld net niet toegegeven dat hun eerdere aanpak van de eurocrisis onvoldoende is geweest. Want eigenlijk is er van een eurocrisis geen sprake, en eigenlijk blijft het te gek voor woorden dat Griekenland, dat nauwelijks enkele procenten van het totale Europese bnp voorstelt, de hele eurozone zou kunnen doen kapseizen. De echte crisis is er dan ook geen van de euro als munt, maar wel van het nog steeds nationale staatspapier dat de leninglast van de individuele staten moet financieren.
Daar zit net het grote verschil met de Verenigde Staten. Ook daar zijn de leninglast en het begrotingstekort enorm, zelfs nog zwaarder dan die van Europa, maar die leninglast wordt wel gedragen door een eengemaakte obligatiemarkt, door éénzelfde staatspapier. Dat massieve blok is voor de markten too big to chew, en dus blijven ze ervan af. Kleine naties met eigen staatspapier zijn wel makkelijke prooien voor de financiële markten, waartegen genadeloos kan worden gespeculeerd. De oplossing is dan eigenlijk betrekkelijk eenvoudig: creëer naast de eengemaakte munt ook een eengemaakte obligatiemarkt, waarin alle of een groot deel van de Europese tekorten gecentraliseerd worden, en ook dat wordt een financieel fort waar de markten het lastig mee zullen hebben.
Het probleem is dat landen in een sterke positie, die vandaag hun geld zogoed als gratis ophalen, dan wel een hogere rente zullen moeten betalen, en landen die er in het verleden met de pet naar gegooid hebben, dan plots aan goedkoper geld zullen raken. Dat spoort niet met een Duits-protestantse moraal, die vindt dat wie iets mispeuterd heeft, vooral gestraft en zeker niet geholpen moet worden. Dat het hun eigen verantwoordelijkheid is om de problemen die ze zelf hebben veroorzaakt, weer op te lossen.
Maar naast de moraliteit staat de werkelijkheid: een jeugdwerkloosheid in Griekenland van rond de vijftig procent, een verloren generatie, de simpele vaststelling dat het land het niet alleen kan oplossen, zelfs als ze zouden willen. De dreigende besmetting van de hele eurozone, de vlucht van tienduizenden en tienduizenden werkloze Zuid-Europeanen naar het noorden.
Dat los je niet alleen op met een schuld-en-boeteverhaal, en niet alleen met besparingen. Je hebt ook investeringen nodig die groei stimuleren, en een centralisatie van de schuld als buffer tegen de markten, ook al zal die solidariteit met de boosdoeners vergen. Op de G8 is een eerste stapje in die richting gezet.
Yves Desmet
Politiek commentator