knuppeltje
22-09-13, 09:35
Martin Sommer: 'Het gaat er kennelijk om dat de overheid jouw sores betaalt'
OPINIE - Martin Sommer − 22/09/13, 06:00
© ANP. Premier Mark Rutte geeft zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad.
COLUMN Volgens columnist Martin Sommer is de participatiesamenleving die premier Rutte voor ogen heeft nog heel ver weg. Niet een helpende hand, maar het eigen belang lijkt de boventoon te voeren. Waarom? 'Het gelijkheidsideaal baart automatisch meer vraag naar gelijkheid. Er is per definitie altijd een achtergestelde groep, en daarna is er altijd wel weer een politicus die zich daarover ontfermt.'
De mevrouw van Actiz zei door de telefoon dat in het verzorgingstehuis zelfs de bingo door de AWBZ wordt betaald.
Geloof het of niet, om de hoek bij het Haagse Volkskrant-kantoor liep ik van de week premier Rutte tegen het lijf. Waar haalt u nou vandaan dat we al flink op weg zijn naar die participatie-samenleving, vroeg ik. Hij noemde een onderzoek van Motivaction en zei dat hij heel wat mensen kende, hoog en laag, die zich realiseren dat we het zelf moeten doen in plaats van de overheid.
Van dat Motivaction-onderzoek had ik geen weet. Het onderzoek dat míj deze week onder ogen kwam, was van de zorgkoepel Actiz. Niet meer dan 7 procent van de drieduizend ondervraagden vond het een goed idee om zelf bij te betalen aan de zorgkosten voor de oude dag. 59 procent zag daar juist helemaal niks in. Dat moet de overheid maar opknappen. De mevrouw van Actiz zei door de telefoon dat in het verzorgingstehuis zelfs de bingo door de AWBZ wordt betaald. Bingo op staatskosten.
In de Miljoenennota staat de AWBZ, de langdurige zorg, ingeboekt voor 25 miljard. En dat jaar in jaar uit. Een vriend zei laatst: als we de AWBZ afschaffen zijn we klaar met bezuinigen. Dat is misschien wat rigoureus. Sinds 1 januari bestaat er wel een eigen bijdrage voor de AWBZ, dus voor het tehuis of de huishoudelijke hulp. Die bijdrage is bescheiden. De vorige staatssecretaris had laten uitrekenen dat je met een spaarpot van een ton na tien jaar verzorgingstehuis nog een halve ton overhoudt. Dat valt dus reuze mee.
Cadeautje van minister Dijsselbloem
Zo denken de mensen in de participatiesamenleving er niet over. Sinds januari melden zich hordes ouderen bij de notaris om vast te leggen dat hun erfenis naar de kinderen gaat op het moment dat zij zelf naar een tehuis vertrekken. Dan vervalt de eigen bijdrage. Veel ouderen, stond prudent in het persbericht van het Netwerk Notarissen, hebben sinds de eigen-bijdrageregeling hun vermogen 'aangepast'. Notarissen hebben daaraan momenteel 10 procent van hun klandizie. Een cadeautje van minister Dijsselbloem is binnenkort de mogelijkheid om een ton weg te geven, hoeft niet eens aan de eigen kinderen. Is dat gat van de eigen bijdrage inmiddels gedicht? Nee hoor, aldus het Netwerk Notarissen. Daar zit nog meer klandizie aan te komen.
En dan moet de opstand der ouderen nog beginnen. Oud-CPB-directeur Henk Don berekende voor het ministerie van Financiën dat ouderen er sinds 1990 qua inkomen een kwart op vooruit zijn gegaan en dat hun vermogen sindsdien is verviervoudigd. Het maakt niet uit, de partij 50Plus loopt vandaag mee met de protestmars van SP en GroenLinks in Amsterdam. Boeiende coalitie. Het gaat er kennelijk niet om of je werkelijk nooddruftig bent, het gaat erom dat de overheid jouw sores betaalt.
Dat is precies volgens het socialistische ideaal van Marcel van Dam: steeds meer wordt via de collectiviteit verdeeld.
Wat betekent dat? Uit cijfers van het CBS blijkt dat de koopkracht van de burger sinds vijftien jaar achterblijft op de ontwikkeling van de economie. U mag dus steeds minder geld zelf besteden, de groei verdwijnt aan de ene kant in de zakken van de bedrijven en aan de andere kant bij de overheid. De overheid betaalt van dat geld vooral steeds meer zorg. Dat is precies volgens het socialistische ideaal van Marcel van Dam: steeds meer wordt via de collectiviteit verdeeld. Het komt dus wel bij u terug, alleen heeft u er zelf niks over te zeggen. Nog weinig participatiesamenleving, om kort te gaan.
Uitdijende verzorgingsstaat
Waarom de verzorgingsstaat zo moeilijk te temmen valt, is al sinds het kabinet-Den Uyl het grote raadsel. Het antwoord ontleen ik aan de oude De Tocqueville: het gelijkheidsideaal baart automatisch meer vraag naar gelijkheid. Er is per definitie altijd een achtergestelde groep, en daarna is er altijd wel weer een politicus die zich daarover ontfermt. Zo dijt de verzorgingsstaat permanent uit en is er dus een aanhoudende noodzaak om te bezuinigen.
In bovengenoemde berekening inventariseerde ex-CPB-directeur Don bijvoorbeeld een hele reeks speciale regelingen, in de loop der jaren ingevoerd ter bestrijding van armoede bij ouderen, of om ouderen te ontzien, of om ouderen te helpen bij de pensioenopbouw. Volgens Don kunnen die regelingen weg, aangezien ouderen niet meer armlastig zijn. Daar denken de ouderen dus anders over.
Hoe moeilijk het is om te argumenteren dat men verantwoordelijk is voor zijn eigen leven, bleek wel uit de armoedeserie die vorige week in deze krant stond. Eerlijk gezegd was ik nog aan het bijkomen van de vorige serie. Daarin figureerde een mevrouw die arm was omdat ze haar twee paarden moest onderhouden. Ditmaal was er een mevrouw die veertig jaar een relatie had gehad met een succesvolle BMW-dealer. De verhouding was helemaal op, zoals ze zei, en toen ze een appartementje kon huren voor tweehonderd-en-zoveel euro zag ze haar kans schoon. Nu is ze arm, ondanks huurtoeslag, zorgtoeslag en WAO.
Reuze inlevend
Allemaal heel treurig, maar de vraag blijft waarom de staat moet opdraaien voor het persoonlijke ongeluk van die mevrouw. In de laatste aflevering vond staatssecretaris Jetta Klijnsma met een snik dat armoede ons allemaal kan overkomen. Dat klinkt reuze inlevend, maar is natuurlijk niet waar. Klijnsma noemde als voorbeelden werkloosheid, echtscheiding en schulden. Werkloosheid, ja dat kan inderdaad zomaar gebeuren. Maar echtscheiding of schulden zijn toch geen ziekten die komen aanwaaien en waar je verder zelf niets aan had kunnen doen. Het is precies het soort politiek sentiment dat leidt tot die onstuitbare verzorgingsstaat.
Mark Rutte zegt dat hij veel mensen kent die zich realiseren dat we het zelf moeten opknappen in de participatiesamenleving. In zijn eigen kabinet moet hij in elk geval nog wat zegenrijk werk verrichten.
Martin Sommer is politiek commentator van de Volkskrant. (Volkskrant.nl)
OPINIE - Martin Sommer − 22/09/13, 06:00
© ANP. Premier Mark Rutte geeft zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad.
COLUMN Volgens columnist Martin Sommer is de participatiesamenleving die premier Rutte voor ogen heeft nog heel ver weg. Niet een helpende hand, maar het eigen belang lijkt de boventoon te voeren. Waarom? 'Het gelijkheidsideaal baart automatisch meer vraag naar gelijkheid. Er is per definitie altijd een achtergestelde groep, en daarna is er altijd wel weer een politicus die zich daarover ontfermt.'
De mevrouw van Actiz zei door de telefoon dat in het verzorgingstehuis zelfs de bingo door de AWBZ wordt betaald.
Geloof het of niet, om de hoek bij het Haagse Volkskrant-kantoor liep ik van de week premier Rutte tegen het lijf. Waar haalt u nou vandaan dat we al flink op weg zijn naar die participatie-samenleving, vroeg ik. Hij noemde een onderzoek van Motivaction en zei dat hij heel wat mensen kende, hoog en laag, die zich realiseren dat we het zelf moeten doen in plaats van de overheid.
Van dat Motivaction-onderzoek had ik geen weet. Het onderzoek dat míj deze week onder ogen kwam, was van de zorgkoepel Actiz. Niet meer dan 7 procent van de drieduizend ondervraagden vond het een goed idee om zelf bij te betalen aan de zorgkosten voor de oude dag. 59 procent zag daar juist helemaal niks in. Dat moet de overheid maar opknappen. De mevrouw van Actiz zei door de telefoon dat in het verzorgingstehuis zelfs de bingo door de AWBZ wordt betaald. Bingo op staatskosten.
In de Miljoenennota staat de AWBZ, de langdurige zorg, ingeboekt voor 25 miljard. En dat jaar in jaar uit. Een vriend zei laatst: als we de AWBZ afschaffen zijn we klaar met bezuinigen. Dat is misschien wat rigoureus. Sinds 1 januari bestaat er wel een eigen bijdrage voor de AWBZ, dus voor het tehuis of de huishoudelijke hulp. Die bijdrage is bescheiden. De vorige staatssecretaris had laten uitrekenen dat je met een spaarpot van een ton na tien jaar verzorgingstehuis nog een halve ton overhoudt. Dat valt dus reuze mee.
Cadeautje van minister Dijsselbloem
Zo denken de mensen in de participatiesamenleving er niet over. Sinds januari melden zich hordes ouderen bij de notaris om vast te leggen dat hun erfenis naar de kinderen gaat op het moment dat zij zelf naar een tehuis vertrekken. Dan vervalt de eigen bijdrage. Veel ouderen, stond prudent in het persbericht van het Netwerk Notarissen, hebben sinds de eigen-bijdrageregeling hun vermogen 'aangepast'. Notarissen hebben daaraan momenteel 10 procent van hun klandizie. Een cadeautje van minister Dijsselbloem is binnenkort de mogelijkheid om een ton weg te geven, hoeft niet eens aan de eigen kinderen. Is dat gat van de eigen bijdrage inmiddels gedicht? Nee hoor, aldus het Netwerk Notarissen. Daar zit nog meer klandizie aan te komen.
En dan moet de opstand der ouderen nog beginnen. Oud-CPB-directeur Henk Don berekende voor het ministerie van Financiën dat ouderen er sinds 1990 qua inkomen een kwart op vooruit zijn gegaan en dat hun vermogen sindsdien is verviervoudigd. Het maakt niet uit, de partij 50Plus loopt vandaag mee met de protestmars van SP en GroenLinks in Amsterdam. Boeiende coalitie. Het gaat er kennelijk niet om of je werkelijk nooddruftig bent, het gaat erom dat de overheid jouw sores betaalt.
Dat is precies volgens het socialistische ideaal van Marcel van Dam: steeds meer wordt via de collectiviteit verdeeld.
Wat betekent dat? Uit cijfers van het CBS blijkt dat de koopkracht van de burger sinds vijftien jaar achterblijft op de ontwikkeling van de economie. U mag dus steeds minder geld zelf besteden, de groei verdwijnt aan de ene kant in de zakken van de bedrijven en aan de andere kant bij de overheid. De overheid betaalt van dat geld vooral steeds meer zorg. Dat is precies volgens het socialistische ideaal van Marcel van Dam: steeds meer wordt via de collectiviteit verdeeld. Het komt dus wel bij u terug, alleen heeft u er zelf niks over te zeggen. Nog weinig participatiesamenleving, om kort te gaan.
Uitdijende verzorgingsstaat
Waarom de verzorgingsstaat zo moeilijk te temmen valt, is al sinds het kabinet-Den Uyl het grote raadsel. Het antwoord ontleen ik aan de oude De Tocqueville: het gelijkheidsideaal baart automatisch meer vraag naar gelijkheid. Er is per definitie altijd een achtergestelde groep, en daarna is er altijd wel weer een politicus die zich daarover ontfermt. Zo dijt de verzorgingsstaat permanent uit en is er dus een aanhoudende noodzaak om te bezuinigen.
In bovengenoemde berekening inventariseerde ex-CPB-directeur Don bijvoorbeeld een hele reeks speciale regelingen, in de loop der jaren ingevoerd ter bestrijding van armoede bij ouderen, of om ouderen te ontzien, of om ouderen te helpen bij de pensioenopbouw. Volgens Don kunnen die regelingen weg, aangezien ouderen niet meer armlastig zijn. Daar denken de ouderen dus anders over.
Hoe moeilijk het is om te argumenteren dat men verantwoordelijk is voor zijn eigen leven, bleek wel uit de armoedeserie die vorige week in deze krant stond. Eerlijk gezegd was ik nog aan het bijkomen van de vorige serie. Daarin figureerde een mevrouw die arm was omdat ze haar twee paarden moest onderhouden. Ditmaal was er een mevrouw die veertig jaar een relatie had gehad met een succesvolle BMW-dealer. De verhouding was helemaal op, zoals ze zei, en toen ze een appartementje kon huren voor tweehonderd-en-zoveel euro zag ze haar kans schoon. Nu is ze arm, ondanks huurtoeslag, zorgtoeslag en WAO.
Reuze inlevend
Allemaal heel treurig, maar de vraag blijft waarom de staat moet opdraaien voor het persoonlijke ongeluk van die mevrouw. In de laatste aflevering vond staatssecretaris Jetta Klijnsma met een snik dat armoede ons allemaal kan overkomen. Dat klinkt reuze inlevend, maar is natuurlijk niet waar. Klijnsma noemde als voorbeelden werkloosheid, echtscheiding en schulden. Werkloosheid, ja dat kan inderdaad zomaar gebeuren. Maar echtscheiding of schulden zijn toch geen ziekten die komen aanwaaien en waar je verder zelf niets aan had kunnen doen. Het is precies het soort politiek sentiment dat leidt tot die onstuitbare verzorgingsstaat.
Mark Rutte zegt dat hij veel mensen kent die zich realiseren dat we het zelf moeten opknappen in de participatiesamenleving. In zijn eigen kabinet moet hij in elk geval nog wat zegenrijk werk verrichten.
Martin Sommer is politiek commentator van de Volkskrant. (Volkskrant.nl)