Revisor
22-11-13, 12:07
'Blank racisme staat integratie in de weg'
OPINIE - Tofik Dibi − 22/11/13, 11:30
http://static2.volkskrant.nl/static/photo/2013/0/16/13/20131122112035/media_xl_1959793.jpg
© anp. De Sint wordt verwelkomd in het Spoorwegmuseum tijdens een sinterklaasfeest met kinderen uit opvangcentra.
Het Zwarte Piet-debat vormt een radicale verschuiving van perspectief in het multiculturele debat, betoogt Tofik Dibi.
Greet Zonnenberg protesteerde in haar jongere jaren tegen de pasjeswetgeving in Zuid-Afrika. Zuid-Afrikanen met een donkere huidskleur werden tijdens de Apartheid geacht altijd pasjes bij zich te hebben en moesten die buiten de hun aangewezen gebieden op verzoek aan iedere blanke, zelfs kinderen, laten zien. Zonnenberg, intussen grootmoeder van vier kleinzoons, twee blonde jongens en twee donkere jongens, tekende onlangs opnieuw protest aan: 'Mijn donkere jongens lopen tegen problemen aan die de blonde jongens totaal onbekend zijn. Om te beginnen de identiteitskaart: nooit kan mijn oudste donkere kleinzoon die vergeten, hij wordt geregeld aangehouden om die te laten zien. Wanneer? Nou gewoon op het station of als een agent daar zin in heeft.' (U, 2 november)
Greet Zonnenberg vindt warme weerklank, waar haar donkere kleinzoons een kille opgetrokken wenkbrauw zouden aantreffen om één onverteerbare reden. Zij is een blanke Nederlander en in het debat over de multiculturele samenleving is de blanke Nederlander het subject en de donkere Nederlander het object. Het subject neemt actief waar, het object is passief en wordt slechts waargenomen. Het debat over de multiculturele samenleving wordt door dit dualisme gekenmerkt sinds de kickstart van Paul Scheffer op 29 januari 2000 met zijn essay 'Het multiculturele drama'. Zijn waarschuwing was even oprecht en onderbouwd als onheilspellend: 'Het huidige beleid van ruime toelating en beperkte integratie vergroot de ongelijkheid en draagt bij tot een gevoel van vervreemding. De tolerantie kreunt onder de last van achterstallig onderhoud. Het multiculturele drama dat zich voltrekt, is dan ook de grootste bedreiging voor de maatschappelijke vrede.'
Het essay ontketende lang onderdrukte zorgen over de drie i's: integratie, immigratie en islam. Zorgen die na 9/11 en de moord op Theo van Gogh Nederland in de jaren '00 niet loslieten. De drie i's domineerden de politieke agenda, de berichtgeving, subsidies, cursussen bij politie, justitie, onderwijs, jeugdzorg en gesprekken tussen burgers. Al die zorgen hadden één ding gemeen, zij werden volledig geuit vanuit het perspectief van het subject, de blanke Nederlander.
De blanke Nederlander heeft gesproken: racisme is onbespreekbaar.
Nu, 14 jaar na 'Het multiculturele drama' vindt een radicale omkering plaats. Het object, de donkere Nederlander, neemt actief waar en laat het subject weten in Zwarte Piet een racistische karikatuur te zien. Normaal bepaalt de linkse blanke Nederlander waar het object slachtoffer van is, en het rechtse subject waar het object schuldig aan is. Nu bepaalt de donkere Nederlander zelf waar hij slachtoffer van is en waar de blanke Nederlander schuldig aan is. De reactie van het subject is spiegelbeeldig aan de reactie van veel donkere Nederlanders in de jaren '00: 'Ssst, dit is alleen maar olie op het vuur', 'Gaat het nou alweer hierover!', 'We worden allemaal weggezet als', 'Kunnen we het niet over echte problemen hebben?'
Lageschooladvies
Ondanks verwoede pogingen van het subject om het object gehoorzaam te doen zwijgen, zal Zwarte Piet zich na 5 december opnieuw manifesteren. Hij is namelijk een metafoor voor de lang onderdrukte zorgen van de donkere Nederlander, die de oppervlakte hebben bereikt. Zwarte Piet is dat lageschooladvies, dat zoveel allochtone kinderen ten onrechte kregen. Hij is de zoveelste aanhouding als je snel nog even de tram wilt halen om op tijd op je werk te zijn. Zwarte Piet is de blik in de ogen van de portier wanneer je weer uit de groep wordt gehaald. Hij staat voor al het diepgewortelde racisme dat elke donkere Nederlander heeft waargenomen, maar waar geen institutionele oren en ogen voor zijn, die bereid zijn écht te handelen.
Greet Zonnenberg bracht een veel subtielere pasjeswetgeving aan het licht. Nederlanders met een donkere huidskleur genieten een grote mate van vrijheid binnen de hun aangewezen gebieden. Wanneer zij buiten die gebieden treden, controleert de blan-ke Nederlander of het pasje adequaat is. De blanke Nederlander heeft gesproken: racisme is onbespreekbaar.
No-go-area
Maar het object is geen object meer. Het is subject aan het worden en bemoeit zich actief met zijn leefomgeving. Ooit was dit volwaardige burgerschap het meest dringende appèl van politiek en maatschappij aan de donkere Nederlander, nu is het een no-go-area. Dit is de andere kant van het multiculturele drama.
Tofik Dibi is leraar maatschappijleer in opleiding aan de Hogeschool van Amsterdam.
'Blank racisme staat integratie in de weg' - opinie - VK (http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3549498/2013/11/22/Blank-racisme-staat-integratie-in-de-weg.dhtml)
OPINIE - Tofik Dibi − 22/11/13, 11:30
http://static2.volkskrant.nl/static/photo/2013/0/16/13/20131122112035/media_xl_1959793.jpg
© anp. De Sint wordt verwelkomd in het Spoorwegmuseum tijdens een sinterklaasfeest met kinderen uit opvangcentra.
Het Zwarte Piet-debat vormt een radicale verschuiving van perspectief in het multiculturele debat, betoogt Tofik Dibi.
Greet Zonnenberg protesteerde in haar jongere jaren tegen de pasjeswetgeving in Zuid-Afrika. Zuid-Afrikanen met een donkere huidskleur werden tijdens de Apartheid geacht altijd pasjes bij zich te hebben en moesten die buiten de hun aangewezen gebieden op verzoek aan iedere blanke, zelfs kinderen, laten zien. Zonnenberg, intussen grootmoeder van vier kleinzoons, twee blonde jongens en twee donkere jongens, tekende onlangs opnieuw protest aan: 'Mijn donkere jongens lopen tegen problemen aan die de blonde jongens totaal onbekend zijn. Om te beginnen de identiteitskaart: nooit kan mijn oudste donkere kleinzoon die vergeten, hij wordt geregeld aangehouden om die te laten zien. Wanneer? Nou gewoon op het station of als een agent daar zin in heeft.' (U, 2 november)
Greet Zonnenberg vindt warme weerklank, waar haar donkere kleinzoons een kille opgetrokken wenkbrauw zouden aantreffen om één onverteerbare reden. Zij is een blanke Nederlander en in het debat over de multiculturele samenleving is de blanke Nederlander het subject en de donkere Nederlander het object. Het subject neemt actief waar, het object is passief en wordt slechts waargenomen. Het debat over de multiculturele samenleving wordt door dit dualisme gekenmerkt sinds de kickstart van Paul Scheffer op 29 januari 2000 met zijn essay 'Het multiculturele drama'. Zijn waarschuwing was even oprecht en onderbouwd als onheilspellend: 'Het huidige beleid van ruime toelating en beperkte integratie vergroot de ongelijkheid en draagt bij tot een gevoel van vervreemding. De tolerantie kreunt onder de last van achterstallig onderhoud. Het multiculturele drama dat zich voltrekt, is dan ook de grootste bedreiging voor de maatschappelijke vrede.'
Het essay ontketende lang onderdrukte zorgen over de drie i's: integratie, immigratie en islam. Zorgen die na 9/11 en de moord op Theo van Gogh Nederland in de jaren '00 niet loslieten. De drie i's domineerden de politieke agenda, de berichtgeving, subsidies, cursussen bij politie, justitie, onderwijs, jeugdzorg en gesprekken tussen burgers. Al die zorgen hadden één ding gemeen, zij werden volledig geuit vanuit het perspectief van het subject, de blanke Nederlander.
De blanke Nederlander heeft gesproken: racisme is onbespreekbaar.
Nu, 14 jaar na 'Het multiculturele drama' vindt een radicale omkering plaats. Het object, de donkere Nederlander, neemt actief waar en laat het subject weten in Zwarte Piet een racistische karikatuur te zien. Normaal bepaalt de linkse blanke Nederlander waar het object slachtoffer van is, en het rechtse subject waar het object schuldig aan is. Nu bepaalt de donkere Nederlander zelf waar hij slachtoffer van is en waar de blanke Nederlander schuldig aan is. De reactie van het subject is spiegelbeeldig aan de reactie van veel donkere Nederlanders in de jaren '00: 'Ssst, dit is alleen maar olie op het vuur', 'Gaat het nou alweer hierover!', 'We worden allemaal weggezet als', 'Kunnen we het niet over echte problemen hebben?'
Lageschooladvies
Ondanks verwoede pogingen van het subject om het object gehoorzaam te doen zwijgen, zal Zwarte Piet zich na 5 december opnieuw manifesteren. Hij is namelijk een metafoor voor de lang onderdrukte zorgen van de donkere Nederlander, die de oppervlakte hebben bereikt. Zwarte Piet is dat lageschooladvies, dat zoveel allochtone kinderen ten onrechte kregen. Hij is de zoveelste aanhouding als je snel nog even de tram wilt halen om op tijd op je werk te zijn. Zwarte Piet is de blik in de ogen van de portier wanneer je weer uit de groep wordt gehaald. Hij staat voor al het diepgewortelde racisme dat elke donkere Nederlander heeft waargenomen, maar waar geen institutionele oren en ogen voor zijn, die bereid zijn écht te handelen.
Greet Zonnenberg bracht een veel subtielere pasjeswetgeving aan het licht. Nederlanders met een donkere huidskleur genieten een grote mate van vrijheid binnen de hun aangewezen gebieden. Wanneer zij buiten die gebieden treden, controleert de blan-ke Nederlander of het pasje adequaat is. De blanke Nederlander heeft gesproken: racisme is onbespreekbaar.
No-go-area
Maar het object is geen object meer. Het is subject aan het worden en bemoeit zich actief met zijn leefomgeving. Ooit was dit volwaardige burgerschap het meest dringende appèl van politiek en maatschappij aan de donkere Nederlander, nu is het een no-go-area. Dit is de andere kant van het multiculturele drama.
Tofik Dibi is leraar maatschappijleer in opleiding aan de Hogeschool van Amsterdam.
'Blank racisme staat integratie in de weg' - opinie - VK (http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3549498/2013/11/22/Blank-racisme-staat-integratie-in-de-weg.dhtml)