Revisor
27-11-13, 12:41
VVD: verbied rechter wetten te toetsen aan internationaal verdrag
Door: Maartje Bakker − 27/11/13, 10:41
http://static1.volkskrant.nl/static/photo/2013/15/7/1/20131127103649/media_xl_1968301.jpg
© anp. VVD-Kamerlid Joost Taverne
Het parlement en de regering mogen bij het maken van wetten niet worden opgehouden door de rechter. Daartoe wil de VVD het rechters verbieden om nog langer te toetsen of wetten in strijd zijn met internationale verdragen. Een 'principiële keuze' voor VVD-Kamerlid Joost Taverne. Een ronduit verwerpelijk voorstel, vinden veel juristen.
'Ik vind dat de hoogste democratisch gelegitimeerde instantie, namelijk het parlement, over de eigen wetten moet gaan. Niet de rechter die, mind you, niet is gekozen.'
Joost Taverne, VVD-Kamerlid
Als het parlement een wet aanneemt, moeten de rechters ervan uitgaan dat die wet binnen de internationale afspraken valt, vindt Joost Taverne (42), VVD-Kamerlid en staatsrechtjurist. Taverne: 'Ik vind dat de hoogste democratisch gelegitimeerde instantie, namelijk het parlement, over de eigen wetten moet gaan. Niet de rechter die, mind you, niet is gekozen. Dat is een heel principiële keuze.'
Omdat Taverne naar eigen zeggen een ouderwetse opvatting heeft van het Kamerlidmaatschap - wetten maken, niet zichzelf steeds in de kijker spelen - werkte hij twee jaar aan een voorstel om zijn principiële keuze in de Grondwet te laten opnemen. Vandaag maakt hij zijn wetsvoorstel wereldkundig. 'De regering mag niet meer in de wielen worden gereden door de rechter als ze beloftes aan de kiezer wil uitvoeren. Dan denkt de kiezer: dat is gek.'
'Als je lang blijft doorpraten, dan is alles een mensenrecht. Dan word ik straks zelfs gedwongen om geen thee meer uit de automaat te schenken, maar zelf thee te zetten.'
Joost Taverne
Ruime uitleg verdragen
Taverne stoort zich aan de steeds ruimere uitleg die rechters geven aan internationale verdragen, zoals het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Taverne: 'Als je lang blijft doorpraten, dan is alles een mensenrecht. Dan word ik straks zelfs gedwongen om geen thee meer uit de automaat te schenken, maar zelf thee te zetten.'
Het is met de VVD in de regering een paar keer gebeurd dat de rechter bewindslieden terugfloot. Zo zou het kraakverbod op gespannen voet staan met het recht op bescherming van de privésfeer. Bij het plan om de uitkering aan kunstenaars terug te brengen tot op bijstandniveau, zou de bescherming van eigendom in het geding zijn.
In plaats van de rechter moet het parlement grondiger gaan kijken of wetten passen binnen internationale verdragen, vindt Taverne. 'Dit is een call to arms naar onszelf. Wij moeten preciezer kijken. Nu zijn het rechters die een draai geven aan internationale afspraken. Dat kun je niet van een rechter vragen. De rechter mag niet op de stoel van de politicus zitten.'
'Het zijn rechters die moeten oordelen of wetten verenigbaar zijn met mensenrechtenverdragen. Rechters die niet aan grondrechten mogen toetsen, dat zou uniek zijn in de wereld.'
Joseph Fleuren, docent algemene rechtswetenschap aan de Raboud Universiteit Nijmegen
Gotspe
Het is een gotspe, stelt een verontwaardigde Joseph Fleuren, docent algemene rechtswetenschap aan de Raboud Universiteit Nijmegen. 'Het zijn rechters die moeten oordelen of wetten verenigbaar zijn met mensenrechtenverdragen. Rechters die niet aan grondrechten mogen toetsen, dat zou uniek zijn in de wereld. Met het voorstel-Taverne geef je politici in feite een blanco volmacht. Een vrijbrief, daar is het om te doen.'
Dat past in een patroon: toen de Eerste Kamer een hinderlijk obstakel leek te worden voor het kabinet, stelde VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra prompt voor om de senaat dan maar op te doeken. Nu worden ook lastige rechters uit de weg geruimd.
Want denk maar niet dat politici de taak van de rechters overnemen, zegt rechtendocent Fleuren, als ze straks zelf moeten kijken of wetten kloppen met internationale verdragen. 'Er heerst een sterke fractiediscipline. Mensen worden onder druk gezet om voor een wet te stemmen. En stel dat de PVV de grootste wordt. Dan zullen er wetten tot stand worden gebracht die in strijd zijn met de mensenrechten. Nu vormt de rechter tenminste een stok achter de deur. Ik snap niet dat de VVD-fractie dit doorduwt. Zij maakt zich in juridisch Nederland onsterfelijk belachelijk.'
Europees Hof
Volgens Joost Taverne kunnen mensen nog altijd naar het Europees Hof stappen om hun recht te halen. 'Dat is de geëigende plek. Die is geoutilleerd om wetten tegen het internationale recht te houden. Niet de kantonrechter in Zutphen.' Maar ook daar heeft de burger weinig aan, voorspelt Fleuren. 'Ja, het Europees Hof kan Nederland veroordelen. En dan? Dan duurt het jaren voordat de wet weer is veranderd. De burger staat met lege handen.'
Er schuilt een verborgen motief achter het voorstel van Taverne, vermoedt Fleuren. 'Hij is een volbloedjurist, een slimme man. Hij weet heus wel dat het kansloos is. Maar hij wil een schot voor de boeg lossen. Een krachtig signaal geven aan rechters dat ze zich moeten inhouden bij het uitleggen van verdragen.' Want ook Fleuren ziet wel dat de rechters in Straatsburg het Europese mensenrechtenverdrag steeds verder oprekken. 'Er zijn uitspraken waarvan ook ik zeg: dit gaat wel erg ver. Dit voorstel van Taverne is een waarschuwing: geen uitwassen meer.'
VVD: verbied rechter wetten te toetsen aan internationaal verdrag - Politiek - VK (http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2824/Politiek/article/detail/3552195/2013/11/27/VVD-verbied-rechter-wetten-te-toetsen-aan-internationaal-verdrag.dhtml)
Door: Maartje Bakker − 27/11/13, 10:41
http://static1.volkskrant.nl/static/photo/2013/15/7/1/20131127103649/media_xl_1968301.jpg
© anp. VVD-Kamerlid Joost Taverne
Het parlement en de regering mogen bij het maken van wetten niet worden opgehouden door de rechter. Daartoe wil de VVD het rechters verbieden om nog langer te toetsen of wetten in strijd zijn met internationale verdragen. Een 'principiële keuze' voor VVD-Kamerlid Joost Taverne. Een ronduit verwerpelijk voorstel, vinden veel juristen.
'Ik vind dat de hoogste democratisch gelegitimeerde instantie, namelijk het parlement, over de eigen wetten moet gaan. Niet de rechter die, mind you, niet is gekozen.'
Joost Taverne, VVD-Kamerlid
Als het parlement een wet aanneemt, moeten de rechters ervan uitgaan dat die wet binnen de internationale afspraken valt, vindt Joost Taverne (42), VVD-Kamerlid en staatsrechtjurist. Taverne: 'Ik vind dat de hoogste democratisch gelegitimeerde instantie, namelijk het parlement, over de eigen wetten moet gaan. Niet de rechter die, mind you, niet is gekozen. Dat is een heel principiële keuze.'
Omdat Taverne naar eigen zeggen een ouderwetse opvatting heeft van het Kamerlidmaatschap - wetten maken, niet zichzelf steeds in de kijker spelen - werkte hij twee jaar aan een voorstel om zijn principiële keuze in de Grondwet te laten opnemen. Vandaag maakt hij zijn wetsvoorstel wereldkundig. 'De regering mag niet meer in de wielen worden gereden door de rechter als ze beloftes aan de kiezer wil uitvoeren. Dan denkt de kiezer: dat is gek.'
'Als je lang blijft doorpraten, dan is alles een mensenrecht. Dan word ik straks zelfs gedwongen om geen thee meer uit de automaat te schenken, maar zelf thee te zetten.'
Joost Taverne
Ruime uitleg verdragen
Taverne stoort zich aan de steeds ruimere uitleg die rechters geven aan internationale verdragen, zoals het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Taverne: 'Als je lang blijft doorpraten, dan is alles een mensenrecht. Dan word ik straks zelfs gedwongen om geen thee meer uit de automaat te schenken, maar zelf thee te zetten.'
Het is met de VVD in de regering een paar keer gebeurd dat de rechter bewindslieden terugfloot. Zo zou het kraakverbod op gespannen voet staan met het recht op bescherming van de privésfeer. Bij het plan om de uitkering aan kunstenaars terug te brengen tot op bijstandniveau, zou de bescherming van eigendom in het geding zijn.
In plaats van de rechter moet het parlement grondiger gaan kijken of wetten passen binnen internationale verdragen, vindt Taverne. 'Dit is een call to arms naar onszelf. Wij moeten preciezer kijken. Nu zijn het rechters die een draai geven aan internationale afspraken. Dat kun je niet van een rechter vragen. De rechter mag niet op de stoel van de politicus zitten.'
'Het zijn rechters die moeten oordelen of wetten verenigbaar zijn met mensenrechtenverdragen. Rechters die niet aan grondrechten mogen toetsen, dat zou uniek zijn in de wereld.'
Joseph Fleuren, docent algemene rechtswetenschap aan de Raboud Universiteit Nijmegen
Gotspe
Het is een gotspe, stelt een verontwaardigde Joseph Fleuren, docent algemene rechtswetenschap aan de Raboud Universiteit Nijmegen. 'Het zijn rechters die moeten oordelen of wetten verenigbaar zijn met mensenrechtenverdragen. Rechters die niet aan grondrechten mogen toetsen, dat zou uniek zijn in de wereld. Met het voorstel-Taverne geef je politici in feite een blanco volmacht. Een vrijbrief, daar is het om te doen.'
Dat past in een patroon: toen de Eerste Kamer een hinderlijk obstakel leek te worden voor het kabinet, stelde VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra prompt voor om de senaat dan maar op te doeken. Nu worden ook lastige rechters uit de weg geruimd.
Want denk maar niet dat politici de taak van de rechters overnemen, zegt rechtendocent Fleuren, als ze straks zelf moeten kijken of wetten kloppen met internationale verdragen. 'Er heerst een sterke fractiediscipline. Mensen worden onder druk gezet om voor een wet te stemmen. En stel dat de PVV de grootste wordt. Dan zullen er wetten tot stand worden gebracht die in strijd zijn met de mensenrechten. Nu vormt de rechter tenminste een stok achter de deur. Ik snap niet dat de VVD-fractie dit doorduwt. Zij maakt zich in juridisch Nederland onsterfelijk belachelijk.'
Europees Hof
Volgens Joost Taverne kunnen mensen nog altijd naar het Europees Hof stappen om hun recht te halen. 'Dat is de geëigende plek. Die is geoutilleerd om wetten tegen het internationale recht te houden. Niet de kantonrechter in Zutphen.' Maar ook daar heeft de burger weinig aan, voorspelt Fleuren. 'Ja, het Europees Hof kan Nederland veroordelen. En dan? Dan duurt het jaren voordat de wet weer is veranderd. De burger staat met lege handen.'
Er schuilt een verborgen motief achter het voorstel van Taverne, vermoedt Fleuren. 'Hij is een volbloedjurist, een slimme man. Hij weet heus wel dat het kansloos is. Maar hij wil een schot voor de boeg lossen. Een krachtig signaal geven aan rechters dat ze zich moeten inhouden bij het uitleggen van verdragen.' Want ook Fleuren ziet wel dat de rechters in Straatsburg het Europese mensenrechtenverdrag steeds verder oprekken. 'Er zijn uitspraken waarvan ook ik zeg: dit gaat wel erg ver. Dit voorstel van Taverne is een waarschuwing: geen uitwassen meer.'
VVD: verbied rechter wetten te toetsen aan internationaal verdrag - Politiek - VK (http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2824/Politiek/article/detail/3552195/2013/11/27/VVD-verbied-rechter-wetten-te-toetsen-aan-internationaal-verdrag.dhtml)