Marsipulami
02-06-14, 10:03
De koning die de democratie redde
Auteur: Frank Segers
AP
ma 02/06/2014 - 10:39 Frank Segers
Koning Juan Carlos (76) zal de geschiedenis ingaan als de man die de overgang van het franquisme naar de democratie in Spanje mogelijk maakte en een militaire staatsgreep kon verijdelen. Door enkele schandalen was zijn populariteit de afgelopen jaren wel in vrije val.
Juan Carlos Alfonso Victor Maria de Borbón y Borbón-Dos Sicilias werd op 5 januari 1938 tijdens de Spaanse burgeroorlog geboren in ballingschap in Rome. Hij is de zoon van Juan de Bórbon, graaf van Barcelona en Maria de las Mercedes van Bourbon-Sicilië. Zijn grootvader is Alfons XIII, de vorige koning van Spanje die in 1931 van de troon werd gestoten en plaats moest maken voor de republiek.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Juan Carlos door Franco naar Spanje gehaald. De Spaanse dictator had in 1947 formeel de monarchie hersteld maar had geen koning aangewezen. Juan Carlos vervolgde zijn opleiding in Spanje en trad in 1962 in het huwelijk met prinses Sofia van Griekenland. Het paar kreeg drie kinderen: Elena (1963), Christina (1965) en Felipe (1968).
Juan Carlos onderhield nauwe banden met Franco die hem uiteindelijk als zijn opvolger aanwees. In 1969 kreeg hij van het parlement (onder Franco alleen een adviesraad) de titel van koning. Na de dood van de dictator werd hij op 22 november 1975 tot koning uitgeroepen.
In tegenstelling tot wat velen dachten koos Juan Carlos niet voor een voortzetting van het franquisme, maar sloeg hij de weg in naar democratische hervormingen. Hij legde contacten met de linkse partijen en organiseerde in 1977 de eerste democratische verkiezingen na de dood van Franco. In 1978 werd een nieuwe grondwet aangenomen, waarbij Juan Carlos afstand deed van zijn absolute macht.
Staatsgreep
Voor veel aanhangers van het franquisme en ook voor delen van het leger gingen de democratische hervormingen veel te ver. In februari 1981 werd het parlement bezet door leden van de Guardia Civil onder leiding van kolonel Tejero. De staatsgreep mislukte nadat Juan Carlos, in het uniform van opperbevelhebber van het leger, op televisie de coup veroordeelde en de militairen uitdrukkelijk beval zich van anti-grondwettelijke daden te onthouden.
Met zijn optreden verdiende Juan Carlos veel respect in binnen- en buitenland, niet in het minst van de linkse partijen die tot dan toe maar lauwe liefhebbers waren van de monarchie. Sindsdien vervulde hij zijn rol als grondwettelijke vorst, te vergelijken met de rol van koning Filip in ons land.
Belga Maar de grote waardering voor Juan Carlos brokkelde de laatste jaren fel af. Uit een peiling begin 2014 bleek dat 62 procent van de Spanjaarden vond dat de koning moest aftreden. De dalende populariteit had te maken met twee affaires waar de koning rechtstreeks of onrechtstreeks bij betrokken was.
Zo raakte in april 2012 bekend dat de koning zijn heup had gebroken bij een olifantenjacht in Botswana, waar hij samen met zijn minnares was. Vlak voor de geheimgehouden reis had de koning nog gezegd wakker te liggen van de hoge jeugdwerkloosheid in zijn land. De koning bood nadien wel zijn excuses aan, maar zijn populariteit kreeg een flinke knauw. Bovendien sukkelde hij sindsdien met zijn gezondheid. Op drie jaar tijd werd hij zeven maal geopereerd en moest hij krukken gebruiken.
De monarchie had ook te lijden onder een schandaal rond zijn schoonzoon Inaki Urdangarin, de man van zijn jongste dochter Cristina. Die had samen met een zakenpartner de Spaanse staat voor enkele miljoenen opgelicht en het geld via schaduwbedrijven doorgesluisd naar belastingparadijzen.
De rechter die het onderzoek leidde, riep ook Cristina op om na te gaan in welke mate zij op de hoogte was van de fraude. Protest van het paleis tegen deze beslissing lokte publieke verontwaardiging uit omdat het leek dat het hof zich wilde moeien in de rechtsgang.
Juan Carlos symboliseerde jarenlang de verzoening en de herwonnen eenheid van het land. Zijn zoon Felipe (45) wacht de zware taak die taak voort te zetten en de schaduwen over de laatste jaren van de regeerperiode van Juan Carlos weg te werken.
Auteur: Frank Segers
AP
ma 02/06/2014 - 10:39 Frank Segers
Koning Juan Carlos (76) zal de geschiedenis ingaan als de man die de overgang van het franquisme naar de democratie in Spanje mogelijk maakte en een militaire staatsgreep kon verijdelen. Door enkele schandalen was zijn populariteit de afgelopen jaren wel in vrije val.
Juan Carlos Alfonso Victor Maria de Borbón y Borbón-Dos Sicilias werd op 5 januari 1938 tijdens de Spaanse burgeroorlog geboren in ballingschap in Rome. Hij is de zoon van Juan de Bórbon, graaf van Barcelona en Maria de las Mercedes van Bourbon-Sicilië. Zijn grootvader is Alfons XIII, de vorige koning van Spanje die in 1931 van de troon werd gestoten en plaats moest maken voor de republiek.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Juan Carlos door Franco naar Spanje gehaald. De Spaanse dictator had in 1947 formeel de monarchie hersteld maar had geen koning aangewezen. Juan Carlos vervolgde zijn opleiding in Spanje en trad in 1962 in het huwelijk met prinses Sofia van Griekenland. Het paar kreeg drie kinderen: Elena (1963), Christina (1965) en Felipe (1968).
Juan Carlos onderhield nauwe banden met Franco die hem uiteindelijk als zijn opvolger aanwees. In 1969 kreeg hij van het parlement (onder Franco alleen een adviesraad) de titel van koning. Na de dood van de dictator werd hij op 22 november 1975 tot koning uitgeroepen.
In tegenstelling tot wat velen dachten koos Juan Carlos niet voor een voortzetting van het franquisme, maar sloeg hij de weg in naar democratische hervormingen. Hij legde contacten met de linkse partijen en organiseerde in 1977 de eerste democratische verkiezingen na de dood van Franco. In 1978 werd een nieuwe grondwet aangenomen, waarbij Juan Carlos afstand deed van zijn absolute macht.
Staatsgreep
Voor veel aanhangers van het franquisme en ook voor delen van het leger gingen de democratische hervormingen veel te ver. In februari 1981 werd het parlement bezet door leden van de Guardia Civil onder leiding van kolonel Tejero. De staatsgreep mislukte nadat Juan Carlos, in het uniform van opperbevelhebber van het leger, op televisie de coup veroordeelde en de militairen uitdrukkelijk beval zich van anti-grondwettelijke daden te onthouden.
Met zijn optreden verdiende Juan Carlos veel respect in binnen- en buitenland, niet in het minst van de linkse partijen die tot dan toe maar lauwe liefhebbers waren van de monarchie. Sindsdien vervulde hij zijn rol als grondwettelijke vorst, te vergelijken met de rol van koning Filip in ons land.
Belga Maar de grote waardering voor Juan Carlos brokkelde de laatste jaren fel af. Uit een peiling begin 2014 bleek dat 62 procent van de Spanjaarden vond dat de koning moest aftreden. De dalende populariteit had te maken met twee affaires waar de koning rechtstreeks of onrechtstreeks bij betrokken was.
Zo raakte in april 2012 bekend dat de koning zijn heup had gebroken bij een olifantenjacht in Botswana, waar hij samen met zijn minnares was. Vlak voor de geheimgehouden reis had de koning nog gezegd wakker te liggen van de hoge jeugdwerkloosheid in zijn land. De koning bood nadien wel zijn excuses aan, maar zijn populariteit kreeg een flinke knauw. Bovendien sukkelde hij sindsdien met zijn gezondheid. Op drie jaar tijd werd hij zeven maal geopereerd en moest hij krukken gebruiken.
De monarchie had ook te lijden onder een schandaal rond zijn schoonzoon Inaki Urdangarin, de man van zijn jongste dochter Cristina. Die had samen met een zakenpartner de Spaanse staat voor enkele miljoenen opgelicht en het geld via schaduwbedrijven doorgesluisd naar belastingparadijzen.
De rechter die het onderzoek leidde, riep ook Cristina op om na te gaan in welke mate zij op de hoogte was van de fraude. Protest van het paleis tegen deze beslissing lokte publieke verontwaardiging uit omdat het leek dat het hof zich wilde moeien in de rechtsgang.
Juan Carlos symboliseerde jarenlang de verzoening en de herwonnen eenheid van het land. Zijn zoon Felipe (45) wacht de zware taak die taak voort te zetten en de schaduwen over de laatste jaren van de regeerperiode van Juan Carlos weg te werken.