Marsipulami
08-08-14, 16:47
Op bezoek in het eerste holebirusthuis van Zweden
Sofie Vanlommel − 08/08/14, 17u05
In het land waar onlangs een onzijdig voornaamwoord aan de taal werd toegevoegd voor wie zich man noch vrouw voelt, is een eerste rusthuis voor holebisenioren opengegaan. Noodzaak of de zoveelste Zweedse stunt? 'Zweden zijn helemaal niet zo open als jullie denken.' .
Het sobere appartementsblok in zacht geel verschilt in niets van de andere gebouwen in deze woonwijk aan de rand van Stockholm. Alle raampjes zijn even groot. Geen enkele building steekt erboven uit. Iedereen heeft hetzelfde uitzicht, een park waar mensen wandelen, fietsen en paardrijden.
Op de achtste verdieping zitten zeven bewoners aan een lange houten tafel in een knusse keuken. Ze heten, onder andere, Agneta, Björn, Lars en Lotta. Ze drinken bittere koffie uit grote mokken en eten plakjes sponscake met chocolade en slagroom. Ze zijn homo, lesbienne of biseksueel. Het zijn de eerste bewoners van Regnbågen ('Regenboog'), een rusthuis voor holebi's en transgenders dat in november is geopend. Op zaterdag luisteren ze hier samen naar de muziekquiz op de nationale radio. De antwoorden worden in een kruiswoordraadsel ingevuld. 10 verticaal: 'Cher'. .
De ogen zijn geconcentreerd gesloten, er klinkt een streng 'shhhht' als iemand te luid door het liedje praat. Er wordt gelachen, geknuffeld en geplaagd. Op de vensterbank staat een ingelijste foto van het Zweedse koningspaar.
Christer Fällman, de drijvende kracht achter Regnbågen, is een pezige man met zorgvuldig geföhnd en geblondeerd haar. Hij heeft een baan in een therapeutische tuin, een zinnenprikkelend park waar dementerende ouderen geuren komen opsnuiven en kinderen met autisme aan bloemen voelen. Een paar jaar g**eleden wandelde een oudere man net voor sluitingstijd het park in. Hij keek Christer recht in de ogen, en zakte in elkaar. "Hij is in mijn armen gestorven. Het was mooi, niet akelig. Die ervaring heeft mij wel aan het denken gezet: hoe wil ik zelf mijn laatste jaren doorbrengen? Wat wil ik nog met mijn leven doen? Ik heb geen kinderen, geen familie en een dementerende moeder die zeshonderd kilometer hiervandaan woont."
Niet veel later bezocht hij een debat over oudere holebi's. "De grote zaal zat afgeladen vol. Ik dacht: wij hebben allemaal dezelfde zorgen. We willen rustig ouder worden in een veilige omgeving. En we willen met mensen samenleven die ons begrijpen. Zo is het idee voor deze wooneenheid ontstaan."
Ziekte
Eenzaamheid, discriminatie en isolatie zijn de grootste bekommernissen van oudere holebi's. Dat wijzen internationale en Vlaamse enquêtes uit. Volgens Fällman bestaat het gevaar dat oudere LGBT's (lesbisch-gay-biseksueel-trans) weer in de kast kruipen. "Veel van deze mensen zijn als criminelen gezien, of erger. Ondertussen worden wij gelukkig beschermd door wetten. Maar wetten kunnen vooroordelen niet verbieden." Tot 1949 stond homoseksualiteit in de Zweedse strafwet. "Daarna werd het heel lang als een ziekte beschouwd."
Fällman groeide op in een dorp op het Zweedse platteland, waar het leven gedomineerd wordt door ijshockey. "Ik was alleen geïnteresseerd in kunstschaatsen." Hij was zestien toen hij, aan tafel met familie, eruit flapte dat hij gay was. Zijn vader reageerde boos. "Hij zei: dit is ziek, ziek, ziek." Zijn ouders stuurden hem naar een psycholoog. "Ik besefte dat ik daar zo snel mogelijk weg moest. Mijn eigen ouders ontkenden de kern van mijn bestaan."
Andere bewoners zijn met geweld bedreigd, uitgescholden, verstoten. In buurland Finland werd letterlijk op homo's gejaagd, zegt Christer. Hij beweert dat een aantal bewoners van Finse origine gevlucht zijn voor de repressie. Die mensen krijgen we niet te spreken. We kunnen alleen praten met bewoners die zelf aangeven dat ze openstaan voor een gesprek.
Hij reageert een beetje kregelig op de vraag of zijn initiatief dan geen segregatie in de hand werkt. "We ontvangen hier scholen, groepen, buren en journalisten van over de hele wereld. We zijn enorm open en geïntegreerd." Het initiatief heeft gepensioneerde politiemensen en brandweermannen geïnspireerd om ook over een eigen rusthuis na te denken, zegt hij. "Een rusthuis voor brandweermannen! Ik denk dat ik verhuis."
Dit is een kort fragment uit een lange reportage die u morgen integraal kunt lezen in onze weekendbijlage DM Zomeruur. Abonnees lezen de krant gratis digitaal.
Sofie Vanlommel − 08/08/14, 17u05
In het land waar onlangs een onzijdig voornaamwoord aan de taal werd toegevoegd voor wie zich man noch vrouw voelt, is een eerste rusthuis voor holebisenioren opengegaan. Noodzaak of de zoveelste Zweedse stunt? 'Zweden zijn helemaal niet zo open als jullie denken.' .
Het sobere appartementsblok in zacht geel verschilt in niets van de andere gebouwen in deze woonwijk aan de rand van Stockholm. Alle raampjes zijn even groot. Geen enkele building steekt erboven uit. Iedereen heeft hetzelfde uitzicht, een park waar mensen wandelen, fietsen en paardrijden.
Op de achtste verdieping zitten zeven bewoners aan een lange houten tafel in een knusse keuken. Ze heten, onder andere, Agneta, Björn, Lars en Lotta. Ze drinken bittere koffie uit grote mokken en eten plakjes sponscake met chocolade en slagroom. Ze zijn homo, lesbienne of biseksueel. Het zijn de eerste bewoners van Regnbågen ('Regenboog'), een rusthuis voor holebi's en transgenders dat in november is geopend. Op zaterdag luisteren ze hier samen naar de muziekquiz op de nationale radio. De antwoorden worden in een kruiswoordraadsel ingevuld. 10 verticaal: 'Cher'. .
De ogen zijn geconcentreerd gesloten, er klinkt een streng 'shhhht' als iemand te luid door het liedje praat. Er wordt gelachen, geknuffeld en geplaagd. Op de vensterbank staat een ingelijste foto van het Zweedse koningspaar.
Christer Fällman, de drijvende kracht achter Regnbågen, is een pezige man met zorgvuldig geföhnd en geblondeerd haar. Hij heeft een baan in een therapeutische tuin, een zinnenprikkelend park waar dementerende ouderen geuren komen opsnuiven en kinderen met autisme aan bloemen voelen. Een paar jaar g**eleden wandelde een oudere man net voor sluitingstijd het park in. Hij keek Christer recht in de ogen, en zakte in elkaar. "Hij is in mijn armen gestorven. Het was mooi, niet akelig. Die ervaring heeft mij wel aan het denken gezet: hoe wil ik zelf mijn laatste jaren doorbrengen? Wat wil ik nog met mijn leven doen? Ik heb geen kinderen, geen familie en een dementerende moeder die zeshonderd kilometer hiervandaan woont."
Niet veel later bezocht hij een debat over oudere holebi's. "De grote zaal zat afgeladen vol. Ik dacht: wij hebben allemaal dezelfde zorgen. We willen rustig ouder worden in een veilige omgeving. En we willen met mensen samenleven die ons begrijpen. Zo is het idee voor deze wooneenheid ontstaan."
Ziekte
Eenzaamheid, discriminatie en isolatie zijn de grootste bekommernissen van oudere holebi's. Dat wijzen internationale en Vlaamse enquêtes uit. Volgens Fällman bestaat het gevaar dat oudere LGBT's (lesbisch-gay-biseksueel-trans) weer in de kast kruipen. "Veel van deze mensen zijn als criminelen gezien, of erger. Ondertussen worden wij gelukkig beschermd door wetten. Maar wetten kunnen vooroordelen niet verbieden." Tot 1949 stond homoseksualiteit in de Zweedse strafwet. "Daarna werd het heel lang als een ziekte beschouwd."
Fällman groeide op in een dorp op het Zweedse platteland, waar het leven gedomineerd wordt door ijshockey. "Ik was alleen geïnteresseerd in kunstschaatsen." Hij was zestien toen hij, aan tafel met familie, eruit flapte dat hij gay was. Zijn vader reageerde boos. "Hij zei: dit is ziek, ziek, ziek." Zijn ouders stuurden hem naar een psycholoog. "Ik besefte dat ik daar zo snel mogelijk weg moest. Mijn eigen ouders ontkenden de kern van mijn bestaan."
Andere bewoners zijn met geweld bedreigd, uitgescholden, verstoten. In buurland Finland werd letterlijk op homo's gejaagd, zegt Christer. Hij beweert dat een aantal bewoners van Finse origine gevlucht zijn voor de repressie. Die mensen krijgen we niet te spreken. We kunnen alleen praten met bewoners die zelf aangeven dat ze openstaan voor een gesprek.
Hij reageert een beetje kregelig op de vraag of zijn initiatief dan geen segregatie in de hand werkt. "We ontvangen hier scholen, groepen, buren en journalisten van over de hele wereld. We zijn enorm open en geïntegreerd." Het initiatief heeft gepensioneerde politiemensen en brandweermannen geïnspireerd om ook over een eigen rusthuis na te denken, zegt hij. "Een rusthuis voor brandweermannen! Ik denk dat ik verhuis."
Dit is een kort fragment uit een lange reportage die u morgen integraal kunt lezen in onze weekendbijlage DM Zomeruur. Abonnees lezen de krant gratis digitaal.