PDA

Bekijk Volledige Versie : Scheurt Jemen in vier stukken?



Marsipulami
21-10-14, 15:40
Scheurt Jemen in vier stukken?

AP - ma 20/10/2014 - 21:12 Jos De Greef

Het conflict in Jemen wordt steeds meer een mozaïek van elkaar bestrijdende groepen met tegengestelde belangen. Van een centraal gezag lijkt intussen al lang geen sprake meer.

Terwijl de ogen van de wereld gericht waren op de "Blitzkrieg" van IS in Syrië en Irak, voltrok zich in Jemen, in het zuiden van het Arabisch Schiereiland, een omgekeerde beweging.

Vanuit hun stamgebied in het noorden trokken de sjiitische Hawthi-rebellen snel naar het zuiden en namen ze midden september de hoofdstad Sanaa in. Dat gebeurde zonder veel tegenstand van het Jemenitische leger en wellicht met materiële steun vanuit Iran.

Intussen hebben de Hawthi's ook de havenstad Hudaydah en grote delen van de provincies Dhammar en Ibb ten zuiden van de hoofdstad Sanaa ingenomen. Daar wordt nu slag geleverd, niet met het reguliere leger, maar wel met soennitische stammenmilities die verbonden zijn met de terreurgroep Al Qaeda in the Arabian Peninsula (AQAP). De oorlog tussen soennieten en sjiieten heeft dus een nieuw front gevonden.

Wat de Hawthi precies willen, is niet duidelijk. Mogelijk willen ze wat over is van de centrale regering beheersen of willen ze een eigen staat uithakken uit het noorden van Jemen. Tot de revolutie van 1963 controleerden de sjiieten overigens de regering van Noord-Jemen.

Al Qaida, bommenterreur vanuit het oosten

De belangrijkste tegenstander van de Hawthi's lijkt dus steeds meer AQAP te worden, de lokale variant van Al Qaeda. Die voert al jaren terreuraanslagen uit tegen de centrale regering in Sanaa.

AQAP kan daarbij steunen op radicale soennitische milities en heeft grote delen van de provincie Hadramawt in het oosten van Jemen in handen genomen. De groep controleert ook delen van de centrale provincies Ibb en Dhammar.

De dreiging van AQAP kan internationaal niet onderschat worden. In 2000 kwamen zeven Amerikaanse militairen om bij een bomaanslag van AQAP tegen het marineschip USS Cole voor de kust van Jemen. Vier jaar geleden werden in Groot-Brittannië en in Dubai bommen gevonden aan boord van vliegtuigen. Die zouden beiden afkomstig zijn van terreurgroepen in Jemen.

AQAP is niet enkel een gevaar voor het Westen, maar ook voor de -nochtans even fundamentalistische- regering in buurland Saudi-Arabië.

Zuid-Jemen wil opnieuw onafhankelijkheid

Naast al dat interreligieus geweld flakkert ook de afscheidingsbeweging voor Zuid-Jemen op. Onlangs betoogden 100.000 mensen in de zuidelijke havenstad Aden voor onafhankelijkheid. Ze eisen dat het leger en de administratie van Jemen ten laatste op 30 november uit het zuiden vertrekken.

Tussen 1968 en 1990 regeerde een marxistisch regime over het toen onafhankelijke Zuid-Jemen. Na de Koude Oorlog was dat flink verzwakt en in 1990 fuseerde het land met het meer conservatieve Noord-Jemen.

Dat was geen succes en vier jaar later werd een militaire opstand in het zuiden met geweld neergeslagen. De spanningen tussen het meer seculiere Aden en de conservatieve noorderlingen zijn intussen blijven smeulen en flakkeren nu weer op nu de centrale regering in Sanaa onderuit is gegaan door de opstanden van Hawthi's en AQAP.

Niet ver van ons bed

Jemen lijkt veraf, maar de aanslagen tegen de USS Cole, de Franse tanker Limbourg en de mislukte aanslagen tegen commerciële vliegtuigen in Engeland en Dubai brengen het land echter plots dichtbij.

Jemen ligt aan de Bab al-Mandeb, de strategisch erg belangrijke toegang van de Indische Oceaan naar de Rode Zee en zo verder naar het Suezkanaal. Totale chaos en terreur in Jemen vormen een bedreiging voor de scheepvaart, maar ook voor de buurlanden Saudi-Arabië en Oman, beiden belangrijke olieleveranciers.

Los daarvan lijkt na Syrië, Irak en Libië een ander Arabisch land uit elkaar te vallen in onderling vechtende delen en die vormen dan een prima voedingsbodem en bases voor terreurgroepen zoals Al Qaeda en IS.