Marsipulami
30-01-15, 23:12
SGP'ers vragen zich af: willen we nog wel een christelijke heilstaat?
Robin de Wever − 30/01/15, 21:59
Op papier streeft de Staatkundig Gereformeerde Partij naar een theocratie, een orthodox-christelijke heilstaat waarin Gods woord menselijke wetten overstijgt. Maar in de praktijk komt daar weinig van terecht, constateren drie prominente SGP'ers. Kan dat artikel uit de beginselverklaring de prullenbak in? .
Hoe principieel Kees van der Staaij en zijn partijgenoten ook lijken, de reformatorische politici nemen het niet altijd even nauw met hun beginselprogram. Als het gaat om bepaalde artikelen is de SGP zelfs tweeslachtig, stelde kerkhistoricus Bart Jan Spruyt eerder deze maand in een interview.
De eerste zin van dat programma stelt dat de SGP streeft 'naar een regering geheel op de grondslag van de in de Heilige Schrift geopenbaarde ordening Gods'. De partij 'staat mitsdien voor de handhaving van het onverkorte artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis'.
In dat kerkelijke document staat dat de overheid niet alleen moet 'waken over de politie', maar dat ze ook de hand moet houden 'aan den heiligen kerkendienst, om te weren en uit te roeien alle afgoderij en valsen godsdienst, om het rijk van den antichrist te gronde te werpen, en het Koninkrijk van Jezus Christus te doen vorderen, het woord des Evangelies overal te doen prediken'. Kortom: de overheid moet Gods woord verkondigen en iedereen bestraffen die niet het rechte christelijke pad bewandelt.
'Jubileum is mooi moment om theocratie te schrappen'
Die soep wordt bij de SGP al lang niet meer zo heet gegeten als ze wordt opgediend, meent Spruyt. Bovendien was dat artikel uit de geloofsbelijdenis helemaal niet geschreven om in de beginselverklaring van een politieke partij opgenomen te worden. De partij moest haar standpunt volgens hem openlijk herzien. Over drie jaar bestaat de SGP honderd jaar. Een mooie gelegenheid om zo'n gebaar te maken, vindt hij. .
Spruyt kreeg deze week gedeeltelijke bijval van onder meer historicus Ton van der Schans. Hij wees er tijdens een SGP-bijeenkomst op dat artikel vier al lange tijd een dode letter is. Het stelt dat 'ongeloofspropaganda, valse religies en anti-christelijke ideologieeën door de overheid uit het openbare leven' moeten worden geweerd. De partij ziet de islam als een valse religie en de Koran als ongeloofspropaganda, merkte Van der Schans op. Toch pleit ze niet voor een verbod op de Koran.
Partijleider Van der Staaij vindt dat zo'n verbod haaks staat op Europese waarden. De historicus is het daarmee eens. De idealen van de SGP wil ik niet loslaten, schrijft hij. Maar ze kunnen wel herschreven worden. Van der Schans: "Het moet echter duidelijk worden gemaakt dat dit een geloofsartikel van de kerk is en geen politiek programma."
'Het had er nooit zo moeten staan'
Meer bijval kwam van de politicoloog en jurist Cor Verkade. Die theocratische ideeën hadden nooit in het beginselprogramma moeten staan, schreef hij in het Reformatorisch Dagblad. De oprichters van de partij zaten theologisch fout. Ze hingen de zogenoemde vervangingstheologie aan en meenden dat de Bijbel alle christenen opriep om zo'n heilstaat te stichten. Bij nader inzien gold dat gebod alleen voor Israël.
De theocratiebeginselen zorgen voor verwarring, meende Verkade. Zo wordt de SGP nu soms 'op één hoop gegooid wordt met de gewelddadige tak van de islam'. Onterecht, want het ideaal van de SGP is in zijn uitvoering totaal anders dan de uitvoering van de sharia.
"Naar mijn stellige overtuiging zijn veel misverstanden rondom de SGP-visie op theocratie weg te nemen", schreef Verkade, "als we ons realiseren dat de oudtestamentische regels niet zozeer op een westerse democratisch bestuurde samenleving van toepassing zijn als wel op die van het volk Israël." De gedachte 'God de Heer regeert' is eerder een 'troost- en hoopgevende belijdenis dan een politiek programma'. .
SGP'ers erkennen ook dat deelname aan het politiek bestel een compromis inhoudt. Dat wordt zichtbaar in de eed van trouw aan de Grondwet en de andere wetten
Oud-hoofdbestuurslid L.M.P. Scholten
'Iedereen weet: we zijn geen taliban op klompen'
Het partijbestuur heeft zich nog niet in de discussie gemengd, maar oud-hoofdbestuurslid L.M.P. Scholten klom wel in de pen. In het Reformatorisch Dagblad wijst hij erop dat de samenleving 'weet dat zij voor de SGP niet bang hoeft te zijn als 'taliban op klompen''.
"SGP'ers erkennen ook dat deelname aan het politiek bestel een compromis inhoudt", meent Scholten. "Dat wordt zichtbaar in de eed van trouw aan de Grondwet en de andere wetten. Die eed houdt een de facto erkenning in van het wettelijk bestaan van rechten en vrijheden van andersdenkenden."
Toch hoeft de partij wat Scholten betreft de theocratische taal niet te schrappen. SGP'ers moeten een stip aan de horizon behouden, vindt hij. Zo'n beginsel maakt duidelijk dat het uiteindelijke ideaal Gods wet is, en niet een consensus van mensen.
Scholten: "De democratische rechtsstaat is de meest verkieslijke staatsvorm die we kennen, maar dan wel binnen het kader dat in artikel 36 is aangegeven. De SGP streeft met behoud van de democratische rechtsstaat naar een staat met de Bijbel." Opgeven is geen optie. "Dan zou zij haar Bijbelse en historische roeping ontrouw worden." .
Robin de Wever − 30/01/15, 21:59
Op papier streeft de Staatkundig Gereformeerde Partij naar een theocratie, een orthodox-christelijke heilstaat waarin Gods woord menselijke wetten overstijgt. Maar in de praktijk komt daar weinig van terecht, constateren drie prominente SGP'ers. Kan dat artikel uit de beginselverklaring de prullenbak in? .
Hoe principieel Kees van der Staaij en zijn partijgenoten ook lijken, de reformatorische politici nemen het niet altijd even nauw met hun beginselprogram. Als het gaat om bepaalde artikelen is de SGP zelfs tweeslachtig, stelde kerkhistoricus Bart Jan Spruyt eerder deze maand in een interview.
De eerste zin van dat programma stelt dat de SGP streeft 'naar een regering geheel op de grondslag van de in de Heilige Schrift geopenbaarde ordening Gods'. De partij 'staat mitsdien voor de handhaving van het onverkorte artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis'.
In dat kerkelijke document staat dat de overheid niet alleen moet 'waken over de politie', maar dat ze ook de hand moet houden 'aan den heiligen kerkendienst, om te weren en uit te roeien alle afgoderij en valsen godsdienst, om het rijk van den antichrist te gronde te werpen, en het Koninkrijk van Jezus Christus te doen vorderen, het woord des Evangelies overal te doen prediken'. Kortom: de overheid moet Gods woord verkondigen en iedereen bestraffen die niet het rechte christelijke pad bewandelt.
'Jubileum is mooi moment om theocratie te schrappen'
Die soep wordt bij de SGP al lang niet meer zo heet gegeten als ze wordt opgediend, meent Spruyt. Bovendien was dat artikel uit de geloofsbelijdenis helemaal niet geschreven om in de beginselverklaring van een politieke partij opgenomen te worden. De partij moest haar standpunt volgens hem openlijk herzien. Over drie jaar bestaat de SGP honderd jaar. Een mooie gelegenheid om zo'n gebaar te maken, vindt hij. .
Spruyt kreeg deze week gedeeltelijke bijval van onder meer historicus Ton van der Schans. Hij wees er tijdens een SGP-bijeenkomst op dat artikel vier al lange tijd een dode letter is. Het stelt dat 'ongeloofspropaganda, valse religies en anti-christelijke ideologieeën door de overheid uit het openbare leven' moeten worden geweerd. De partij ziet de islam als een valse religie en de Koran als ongeloofspropaganda, merkte Van der Schans op. Toch pleit ze niet voor een verbod op de Koran.
Partijleider Van der Staaij vindt dat zo'n verbod haaks staat op Europese waarden. De historicus is het daarmee eens. De idealen van de SGP wil ik niet loslaten, schrijft hij. Maar ze kunnen wel herschreven worden. Van der Schans: "Het moet echter duidelijk worden gemaakt dat dit een geloofsartikel van de kerk is en geen politiek programma."
'Het had er nooit zo moeten staan'
Meer bijval kwam van de politicoloog en jurist Cor Verkade. Die theocratische ideeën hadden nooit in het beginselprogramma moeten staan, schreef hij in het Reformatorisch Dagblad. De oprichters van de partij zaten theologisch fout. Ze hingen de zogenoemde vervangingstheologie aan en meenden dat de Bijbel alle christenen opriep om zo'n heilstaat te stichten. Bij nader inzien gold dat gebod alleen voor Israël.
De theocratiebeginselen zorgen voor verwarring, meende Verkade. Zo wordt de SGP nu soms 'op één hoop gegooid wordt met de gewelddadige tak van de islam'. Onterecht, want het ideaal van de SGP is in zijn uitvoering totaal anders dan de uitvoering van de sharia.
"Naar mijn stellige overtuiging zijn veel misverstanden rondom de SGP-visie op theocratie weg te nemen", schreef Verkade, "als we ons realiseren dat de oudtestamentische regels niet zozeer op een westerse democratisch bestuurde samenleving van toepassing zijn als wel op die van het volk Israël." De gedachte 'God de Heer regeert' is eerder een 'troost- en hoopgevende belijdenis dan een politiek programma'. .
SGP'ers erkennen ook dat deelname aan het politiek bestel een compromis inhoudt. Dat wordt zichtbaar in de eed van trouw aan de Grondwet en de andere wetten
Oud-hoofdbestuurslid L.M.P. Scholten
'Iedereen weet: we zijn geen taliban op klompen'
Het partijbestuur heeft zich nog niet in de discussie gemengd, maar oud-hoofdbestuurslid L.M.P. Scholten klom wel in de pen. In het Reformatorisch Dagblad wijst hij erop dat de samenleving 'weet dat zij voor de SGP niet bang hoeft te zijn als 'taliban op klompen''.
"SGP'ers erkennen ook dat deelname aan het politiek bestel een compromis inhoudt", meent Scholten. "Dat wordt zichtbaar in de eed van trouw aan de Grondwet en de andere wetten. Die eed houdt een de facto erkenning in van het wettelijk bestaan van rechten en vrijheden van andersdenkenden."
Toch hoeft de partij wat Scholten betreft de theocratische taal niet te schrappen. SGP'ers moeten een stip aan de horizon behouden, vindt hij. Zo'n beginsel maakt duidelijk dat het uiteindelijke ideaal Gods wet is, en niet een consensus van mensen.
Scholten: "De democratische rechtsstaat is de meest verkieslijke staatsvorm die we kennen, maar dan wel binnen het kader dat in artikel 36 is aangegeven. De SGP streeft met behoud van de democratische rechtsstaat naar een staat met de Bijbel." Opgeven is geen optie. "Dan zou zij haar Bijbelse en historische roeping ontrouw worden." .